Jump to content

عسیر

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں

عسیر سعودی عرب دا اک صوبہ اے ، جہڑا ملک دے لہندے دکھن وچ واقع اے ۔ اس دا رقبہ81،000 مربع کلومیٹر تے آبادی 15،63،000 نفوس تے مشتمل اے ۔ اس دی کجھ سرحد یمن دے نال لگدی اے ۔ اس دا صدرمقام ابہا اے ۔ اس دے دوجے شہراں چ خمیس ، مشایت تے قلعۃ بیشاہ نیں ۔ اس صوبے دا گورنر فیصل بن خالد (جہڑا 16 مئی 2007 نوں نامزد ہویا) اے ، ایہہ سعودی عرب دے سابق مرحوم بادشاہ خالد بن عبدالعزیز دا پتر اے ۔ اسنوں اپنے چاچا زاد بھائی خالد الفیصل دی تھاں نامزد کیتا گئیا سی ، جسنوں صوبہ مکہ دا گورنر لا دتا گئیا سی ۔

سعودی عرب دے نقشے وچ عسیر دا محل وقوع


جغرافیہ

[سودھو]

جغرافیائی طور تے عسیر دا علاقہ اچی سطح مرتفع تے واقع اے تے باقی دیس نالوں ایتھے بوہتا مینہہ وردا اے تے اس علاقے وچ ای سعودی عرب دی سبتوں اچیاں پہاڑی چوٹیاں وی نیں تے ابہا دے نیڑے جبل اخبار3،000 میٹر اچی اے ۔

نسلی قومتیاں

[سودھو]

عسیر دی آبادی دی اکثریت ایتھے دے مقامی قدیم قبیلےآں تے مشتمل اے ۔ جداں بال غارن ، رجال ، الما ، شامران ، شیہر ، شاہران ، قحطان ، بال عسمار تے بال احمر تےاس دے نال نال قبیلےآں دا اک وڈا وفاق جسنوں عسیری (یاں عساریاہ) آکھیا جاندا اے ، جنہاں دی وجہ توں اس علاقے نوں عسیر آکھیا جاندا اے ۔ اینہاں دا مذہب سنی اسلام دے شافقی تے حنبلی مکتبہ فکر نیں ، تے وہابی فکر ایتھے بعد وچ متعارف ہوئی اے ۔ شیعہ اسلام دے زیدی تے اسماعیلی مسلک (سلیمانی فرقے سمیت) ایتھے دی اک وڈی اقلیت نیں تے جداں جداں دکھن ول یمن دے شیعہ اکثریت دے پہاڑی علاقے ول جائی جاؤ اینہاں دی گنتی ودھدی جاندی اے ۔


تریخ

[سودھو]

18ویں صدی عیسوی چ پہلی سعودی ریاست دے قیام ویلے ، نجد وانگ عسیر دا شہر وی مقامی قیبلےآں دے انتظام وچ سی تے وڈے قبائلی وفاقی پاروں اینہاں نوں وڈے درجے دی خودمختاری حاصل سی ۔ عسیر 1801ء وچ کجھ مزاحمت دے مگروں سعودی اقتدار تھلے آ گیا ، السعود قبیلے نے شہزادہ عبدالوہاب المثامی نوں ایتھے دا گورنر بنایا تے ایہہ علاقہ چھیتی ای وہابی بن گئیا ۔ عبدالوہاب دے مرن مگروں اسدے چاچا زاد شہزادہ تامی ابن شعیب نے سلطنت عثمانیہ دے ترکاں ہتھوں گرفتار ہون تک ایتھے حکمرنی کیتی جسنوں بعد وچ استمبول چ پھائے لا دتا گئیا ۔ جدوں 1818ء وچ پہلی سعودی ریاست مصر دیاں فوجاں نے ختم کر دتی ، عسیریاں نے ایپن علاقے وچ مصری فوجاں دے خلاف جنگ تندہی نال جاری رکھی ۔ جدوں 1824ء وچ دوجی سعودی ریاست نجد وچ قائم ہوئی ، عسیر دے اس نال بوہت ای خاص تعلقات سن ۔ عسیر آگوآں عام طور تے سعودیاں نال اتحاد کردے سن پر اوہ رسمی طور تے وی اینہاں دی حاکمیت دے تھلے نئیں آندے سن ۔ نویں ریاست سعودی عرب دے بادشاہ عبدالعزیز ابن سعود نے عسیر تے اس دے نالدے علاقے 1920ء دی دہائی دے ادھ وچ اپنے نال ملائے تے مقامی حکمراناں نوں برطرف کردتا ، تے 1934ء چ یمن دے زیدی امام دے علاقے تے دعوے دے خلاف اک کامیاب لڑائی لڑی ۔