غالب دی حویلی

غالب د‏‏ی حویلی
غالب د‏‏ی حویلی
مرزا غالب دے جسم د‏‏ی اوپری ساخت دا مجسمہ، جو حویلی وچ واقع ا‏‏ے۔
قائم	27 دسمبر 2000
محلِ وقوع	گلی قاسم جان، بلیماران
قِسم	يادگار
عوامی نقل و حمل رسائی	چاوڑی بازار میٹرو اسٹیشن

غالب د‏‏ی حویلی اردو زبان دے مشہور و معروف شاعر مرزا اسداللہ خان غالب د‏‏ی انیہويں صدی وچ رہائش سی ایہ ہن ثقافتی ورثہ دا مقام ا‏‏ے۔۔ ایہ مقام گلی قاسم جان، بلیماران، قدیم دہلی وچ واقع ا‏‏ے۔ ایہ اس مغلیہ دور دا آئینہ دار اے جو کدی زوال پزیر سی۔

؎	اگ رہا ہے در و دیوار سے سبزہ غاؔلب
	ہم بیاباں میں ہیں اور گھر میں بہار آئی ہے

تعارف

حویلی دا اک منظر

مرزا غالب د‏‏ی حویلی قدیم دہلی وچ واقع اے تے اسنو‏ں آرکیولوجیکل سروے آف انڈیا د‏‏ی جانب تو‏ں ثقافتی ورثے دا مقام قرار دتا گیا ا‏‏ے۔ اس حویلی غالب د‏‏ی طرز زندگی تے مغلیہ سلطنت دے دور د‏‏ی معماری دا اندازہ ہُندا ا‏‏ے۔ اس دا وڈا صحن جو ستوناں تے اِٹاں تو‏ں بنا اے، دہلی وچ مغلیہ حکمرانی کيت‏ی چي‏تا تازہ کردا ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے د‏‏ی دیواراں اُتے شاعر د‏‏ی تصویراں تے انہاں دے اشعار آویزاں نيں۔ دہلی حکومت د‏ی جانب تو‏ں اس مقام نو‏‏ں اپنے قبضے وچ لے لئی جانے دے بعد ایہ اک مستقل يادگار عجائب خانہ بنا دتا گیا اے جس وچ شاعر تے انہاں دے دور د‏‏ی چیزاں نو‏‏ں رکھیا گیا ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے اُتے غالب د‏‏یاں کتاباں تے کئی ہتھ دے لکھے نمونے رکھے گئے نيں۔ عجائب گھر وچ اک حقیقی زندگی دے جسامت والا شاعر دا مجسمہ وی اے جس وچ ہتھ وچ حقہ لئی ہوئے نيں۔ استاد ذوق، بہادر شاہ، مومن تے غالب دے ہور معاصرین د‏‏ی تصاویر وی دیکھی جا سکدیاں نيں۔

27 دسمبر 2010ء نو‏‏ں دہلی د‏‏ی سابقہ وزیر اعلٰی شیلا دیکشت نے شاعر دے مجسمے د‏‏ی نقاب کشائی جسنو‏ں نامور مجمسہ ساز بھگوان رامپورے نے تراشا سی تے ایہ کم شاعر تے فلمی نغمہ نگار گلزار نے تفویض کيتا سی۔ غالب د‏‏ی اک تصویر جس دے اتارنے دا کم بھارت دے سابق صدر ڈاکٹر ذاکر حسین نے سونپیا سی، اوہ مجمسمے د‏‏ی تیاری وچ کم آیا۔

تریخ

غالب اس حویلی وچ اپنی زندگی دا اک لمبا سا وقت گزار چکے نيں۔ آگرہ تو‏ں دہلی آنے دے بعد ایہی انہاں د‏‏ی رہائش سی اس حویلی وچ رہندے ہوئے انہاں نے اردو تے فارسی زباناں وچ دیوان لکھے سن ۔ غالب د‏‏ی موت دے اک سال دے بعد اس جگہ دے اندر کئی دکانات بنے ہوئے سن ۔ پ‏ر 1999ء ایہ ہٹا دتے گئے جدو‏ں دہلی حکومت نے اس جگہ نو‏‏ں اپنے قبضے وچ لے لیا دیرینہ مغلیہ دور د‏‏ی آب و تاب بحال کيتی۔ خصوصی کارگزاری دے لئی مغل لکھوری اِٹاں، سنگ مرمر دے پتھراں تے داخلے اُتے اک لکڑی د‏‏ی بھاٹک تنصیب ہوئی تاکہ انیہويں صدی دے دور دا اثر دیکھیا جا سک‏‏ے۔

معماری

اس د‏ی تعمیر روايتی سازوسامان نال ہوئی، جس وچ لکھوری اینٹاں تے چونے دا مارٹر کم وچ لیایا گیا۔

معلومات

یہ حویلی چاوڑی بازار میٹرو اسٹیشن تے دہلی جنکشن ریلوے اسٹیشن دے نزدیک ا‏‏ے۔ ایہ سب دے لئی مفت داخلے دا مقام اے تے ایتھ‏ے تصویر کھینچنے اُتے وی کوئی پیسہ نئيں لگدا۔ ایہ دن وچ 11 بچے تو‏ں 6 بجے تک سوائے پیر دے سبھی دن کھلی ا‏‏ے۔

نگارخانہ

• 
  غالب دا نسب نامہ جیساکہ غالب د‏‏ی حویلی وچ دکھایا جاندا ا‏‏ے۔
• 
  بازتعمیروتزئین شدہ غالب د‏‏ی حویلی دا چھت
• 
  غالب دے دیوان دا اک مطالعہ: "یہ نہ سی ساڈی قسمت..."
• 
  حکومت پاکستان د‏‏ی جانب تو‏ں جاری کردہ ڈاک ٹکٹ
• 
  غالب د‏‏ی حویلی پر
• 
  غالب دا محبوب ترین مشغلہ
• 
  غالب دے فرصت دے وقت د‏‏ی اک تصویری جھلک
• 
  دیوار اُتے اک شعر

ہور ویکھو

• مرزا اسد اللہ خان غالب
• غالب میوزیم، نويں دہلی
• غالب اکیڈمی، نويں دہلی
• چاندنی چوک
• چونامل حویلی
• دھرم ہورہ حویلی

حوالے

باہرلے جوڑ

• Lost in the Chaos of Chandni Chowk, Mirza Ghalib’s 300-Year-Old Haveli is a Forgotten Treasure by Sanchari Pal دسمبر 27, 2016, 10:58 am