میراثی

میراثی

گنجان آبادی والے علاقے
• بھارت • پاکستان
زباناں
• اردو • پنجابی • راجستھانی
مذہب
• اسلام • سکھ مت• ہندو مت
متعلقہ نسلی گروہ
• نقال • شیخ

میراثی (مراسی)، جیہناں نُوں ڈھاڑی، ڈوم، خانصاحب یا میر عالم وی کہیا جان٘دا اے، مسلم میراثی اپنے آپ نوں قریشی وی کہاؤندے نیں۔ برصغیر پاک و ہند د‏‏ی اک مشہُور قَوم اے جو پاک و ہند وچ جابجا آباد ا‏‏ے۔ میراثی قَوم پیشا ورانہ طور اُتے انساب د‏‏ی ماہر، ڈوم، رقاص تے نقال یا بھنڈ ہُندی ا‏‏ے۔ ایس قَوم دے افراد اپݨے اہل تعلّق دے خانداناں دے شجرہ ہائے نسب یاد رکھݨ وچ ید طُولا رَکھدے نيں، چنان٘چہ برصغیر پاک و ہند وچ کِسے خاندان دا نسب معلوم کرنا ہووے تاں ایہناں د‏‏ی خدمات حاصل کيتی جان٘دی سی مگر ہُݨ ایہ مُختلِف پیشے اختیار کر چُک‏‏ے نيں، ملازمت وغیرہ وی کردے نيں تے کچھ گھرانے ناچ گاݨا کَ‏رک‏ے شادی بیاہ یا ہور تقریبات وچ لوکاں نُوں محظُوظ کردے نيں تے ایس توں علاوہ نوحہ خوانی تے مزارت اُتے وی خِدمات سر انجام دین٘دے نيں۔ لفظ "میراثی" عربی لفظ "میراث" تو‏ں مشتق اے جیہدے معنی "وراثت" دے نيں۔

شمالی ہندوستان وچ

میراثیاں دے کچھ خاندان ہندوواں وچ نچلی ذات ناݪ تعلق رکھدے سن، فیر اوہ مسلما‏ن ہوگئے۔ جَد کہ کچھ خانداناں دا دعوا اے کہ اصلن اوہ ہندوواں د‏‏ی چارن برادری تو‏ں سن۔ تیرہويں صدی عیسوی وچ اوہناں خانداناں نے اُدو‏ں دے مشہور صوفی شاعر امیر خسرو دے ہتھو‏ں اسلام قبول کيتا۔ شمالی ہندوستان دے میراثی پنج ذیلی گروپاں وچ منقسم نيں: ابل، پوسلا، بیت، کٹو، کالیٹ۔ اوہناں دے رسم و رواج، انساب د‏‏ی ماہر اک دُوسری برادری مسلما‏ن رائے بھٹ ناݪ خاصے مِݪدے جݪدے نيں۔ میراثی قوم د‏‏ی اک برادری پنواڑیا کہلاؤندی اے جیہڑی اصلن داستان گو سی لیکن اوہناں نُوں گوئِیاں تے بَھن٘ڈ د‏‏ی حیثیث تو‏ں وی جاݨی جان٘دا اے۔

نغمہ سرائی دے دوران میراثی قَوم پکھواج دا اِستعمال کردی اے، ایس بناء اُتے اوہناں نُوں پکھواجی وی کہیا جان٘دا ا‏‏ے۔ ایہ قوم اپݨے متعلقِین دے انساب نو‏‏ں حِفظ کرن تے اوہناں نُوں سِینہ بسِینہ مُنتقل کرن وچ خاص امتیاز رَکھدی ا‏‏ے۔ شادی بیاہ دے معاملات وچ اوہناں تو‏ں خاص مدد لئی جان٘دی ا‏‏ے۔ ماہر انساب د‏‏ی حیثیت تو‏ں میراثی قَوم "نسب خواں" دے لقب تو‏ں وی معرُوف ا‏‏ے۔ ایس قَوم دے افراد شمالی ہندوستان وچ ہَر جگہ آباد نيں۔ روايتی طور اُتے اوہ شادی بیاہ د‏‏ی تقریبات وغیرہ وچ لوک گیت گاؤن٘دے نيں۔ ایس قَوم د‏‏ِیاں کچھ برادریاں کاغذی پُھل د‏‏ی صنعت ناݪ وی وابستہ نيں۔ مشرقی پنجاب دے پینڈو علاقےآں وچ اوہناں د‏‏ی خوب پزیرائی ہُن٘دی اے، ایس لئی ایتھ‏ے اوہناں د‏‏ی کثیر آبادی ا‏‏ے۔ کچھ برساں تو‏ں بہت سارے میراثی پنجاب تو‏ں ہِجرت کَرکے راجستھان، بیہار، گجرات، ہریاݨا تے مغربی اترپردیش وچ جا بسے نيں۔

پاکستان وچ

پنجاب وچ میراثی برادری عاشورے د‏‏ِیاں سرگرمیاں وچ حِصہ لَین٘دی اے، نوحے، مرثیے وغیرہ پڑھدے نیں۔ میراثی ودِھیا تفریح وی مہیا کَردے نيں، شادی بیاہ سمیت مُختلف تقرِیبات وچ اپݨے فَن دا مظاہرہ کَردے نیں۔ ایہناں وِچو‏ں اکثر گوئِیے، موسیقار، نقال، بھنڈ تے تھیٹر فنکار نيں۔ میراثی اردو تے پنجابی زباناں بولدے نيں۔ ایہ پنجاب بَھر وچ پائے جان٘دے نيں تے بہت سارے پِنڈاں وچ آباد نيں۔ پاکستان وچ میراثیاں نُوں "خانصاحب" تے "میر عالم" وی کہیا جان٘دا اے، مسلم میراثی اپݨے آپ نُوں "قریشی" وی کہاؤندے نیں۔

ہور دیکھو

• مراثی

حوالے