Jump to content

قطب مینار

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
قطب مینار

دیس: ہندستان
تھاں: دلی
اچائی: 72.5 میٹر
بنن ویلہ: 1193 - 1386
بنان والا: قطب الدین ایبک

قطب مینار بھارت وچّ دکھن دلی شہر دے مہرولی حصے وچّ واقع ، اٹّ نال بنی حگ دا سبھ توں اچا مینار اے۔ اسدی اچائی 72.5 میٹر (237.86 فٹ) اتے قطر 14.3 میٹر اے، جو اتے جاکے سکھر اتے 2.75 میٹر (9.02 فٹ) ہو جاندا اے۔ قطب مینار مول طور تے ستّ منزل دا سی لیکن ہن ایہہ پنج منزل دا ہی رہِ گیا اے۔ اس وچّ 379 پوڑھیاں نیں۔ مینار دے چارے پاسے بنے آحاطے وچّ بھارتی کلا دے کئی اتم نمونے ہن، جنہاں وچوں انیک اسدے اساری ویلے سنّ 1193 جاں پہلاں دے نیںہن۔ ایہہ یونیسکو ولوں عالمی ثقافتی ورثہ دے روپ وچّ منظور کیتا گیا اے۔

تریخ

[سودھو]

بھارتی آثار قدیمہ دے محکمے دے مطابق، اسدی اساری توں پہلاں اتھے سندر 20 جین مندر بنے سن۔ اوہناں نوں ڈھاء کے اسی سامان نال موحودہ عمارت بنی۔ افغانستان وچّ واقع، جام مینار توں متاثر اتے اس توں اگے نکلن دی خاہش نال، دلی دے پہلے مسلمان سلطان قطب الدین ایبک، نے قطب مینار دی اساری سنّ 1193 وچّ شروع کروائی، پر صرف اسدی بنیاد ہی بنوا پایا۔ اسدے وارث التمش نے اس وچّ تنّ منزلاں نوں ودھایا، اتے سنّ 1368 وچّ فیروز شاہ تغلق نے پنجویں اتے اخیرلی منزل بنوائی۔ ایبک توں تغلق تکّ راجگیری اتے اصل سٹا‏ئل وچّ بدلاو، اتھے صاف ویکھیا جا سکدا اے۔ مینار نوں لال ریتلے پتھر نال بنایا گیا اے، جس اتے قرآن دیاں آیتاں دی اتے پھل بیلاں دی باریک نقاشی کیتی گئی اے۔ قطب مینار قدیمی دلی شہر، ڈھلکا دے پرانے قلعے لالکوٹ دی باقیات اتے بنیا ہے۔ ڈھلکا اخیر ہندو راجیاں تومر اتے چہان دی راجدھانی سی۔ اس مینار دے اساری دے حکم بارے وچّ کیہا جاندا اے کہ ایہہ مسجد قوت الاسلام ولوں انجان دین، جانچ اتے سرکھیا کرن جاں اسلام دی دلی اتے فتح دے علامت دے روپ وچّ بنیا۔ اسدے ناں دے بارے وی کئی آرا نیں۔ کجھ تریخ داناں دا مننا اے کہ اسدا ناں پہلے مسلمان سلطان قطب الدین ایبک دے ناں اتے پیا، اتھے ہی کجھ ایہہ مندے ہن کہ اسدا ناں بغداد دے مشہور صوفی بزرگ قطب الدین بختیار کاکی دے ناں اتے ہے، جو بھارت وچّ رہائش کرن آئے سن۔ التمش اوہناں دی بہت عزت کردا سی، اس لئی قطب مینار نوں ایہہ ناں دتا گیا۔ اسدی مرمت تاں فیروز شاہ تغلق نے (1351–88) اتے سکندر لودھی نے (1489–1517) کروائی۔ میجر آر.سمتھ نے اسدا سدھار 1829 وچّ کروایا سی۔