لوزیانا دی خرید

لوویزیانا دی خرید ۱۸۰۳ء وچ ہوئی سی جدوں فرانس نے امریکا وچ موجود اپنے اک بوہت وڈے علاقے توں امریکا دے حق وچ دستبرداری منظور کر لی سی تے اس دے عوض امریکا توں دیڑھ کروڑ ڈالر وصول کیے سن۔ اس وقت لوویزیانا دے علاقے دا رقبہ ۸۲۸٬۰۰۰ مربع میل سی اوراس طرح امریکا نوں ایہ زمین صرف  ۳ سینٹ فی ایکڑ توں وی سستی پئی۔ اِنی ساری زمین ہن امریکا وچ شامل ہونے توں امریکا دا رقبہ  لگ بھگ دگنا ہو گیا۔ اس حاصل کردہ زمین نوں بعد وچ ۱۵ امریکی تے دو کینیڈین ریاستاںوچ تقسیم کیتا گیا۔

Louisiana Purchase Vente de la Louisiane
ریاستہائے متحدہ امریکا کا expansion
۱۸۰۳–۱۸۰۴
Flag of the United States
امریکہ دا اج دا نقشہ۔ ۱۸۰۳ وچ جو لوویزیانا دا علاقہ خریدیا گیا سی اوہ ایتھے ہرے رنگ نال ظاہر کیتا گیا ہے تے اوہ موجودہ لوویزیانا توں بہت ہی وڈا سی۔
تاریخ
تاریخ
• قیام	July 4 ۱۸۰۳
• Disestablished	October 1 ۱۸۰۴
ماقبل مابعد لوویزیانا (نیا فرانس) District of Louisiana Territory of Orleans

20 دسمبر ۱۸۰۳ نوں لوویزیانا دی امریکہ نوں منتقلی دی تقریب۔

فرانس ۱۶۹۹ء توں لوویزیانا دے اس علاقے اُتے قابض سی۔ ۱۷۶۲ء وچ ایہ علاقہ ہسپانیہ دے حوالے کر دتا گیا سی۔ نپولین بونا پارٹ نے ۱۸۰۰ء وچ اک خفیہ معاہدے دے تحت دوبارہ ایتھے دا کنٹرول سنبھالیا تا کہ شمالی امریکا وچ اک سلطنت بنائی جا سکے۔ فرانس دی امریکا دے وسط وچ موجودگی دی وجہ توں اس وقت دے مغربی تے مشرقی امریکا دے درمیان تجارت دی سخت مشکلات حائل سں۔ امریکی صدر تھامس جیفرسن نے فیصلہ کیتا کہ فرانسیسیاں توں لوویزیانا دا اک چھوٹا سا حصہ نیو اورلینس خرید لیا جائے تاکہ باندر گاہ تے دریائے مسیسیپی تک رسائی مل سکے۔
اس وقت فرانس اُتے برطانیہ توں جنگ دا خطرہ منڈلا رہا سی۔ ہیٹی وچ ہونے والی بغاوت نوں کچلنے وچ ناکامی دی وجہ توں فرانس دی کیریبیئن دی شوگر کالونیاں توں ہونے والی آمدنی ختم ہوندی جا رہی سی۔ امریکی نیو اورلینس تے بندرگاہ دے عوض اک کروڑ ڈالر ادا کرنے اُتے تیار سن مگر فرانس نے پیشکش کری کہ پورا لوویزیانا دیڑھ کروڑ ڈالر (یعنی ۸ کروڑ فرانک) وچ خرید لوؤ۔ چونکہ اس بات دا خطرہ سی کہ فرانس اپنی پیشکش واپس لے سکتا اے اس لیے امریکی نمائندے روبرٹ لیونگ اسٹون نے صدر جیفرسن توں منظوری لینے دا انتظار نہیں کیتا تے ۳۰ اپریل ۱۸۰۳ء نوں فرانسیسیاں توں خرید دا معاہدہ کر لیا۔ ایہ خبر دو مہینے بعد واشنگٹن ڈی سی پہنچی۔
فرانس توں لوویزیانا دی خرید دے بعد امریکا نے اسپین توں فلوریڈا، روس توں الاسکا تے ڈنمارک توں ورجن آئی لینڈ خریدے۔

۱۸۰۴ دا زمین دا قنون

لوویزیانا دی خرید دے اک سال بعد ۱۸۰۴ء وچ امریکی حکومت نے عوام نوں کاشتکاری دے لیے زمین فروخت کرنا شروع کیتی۔ زمین دی قیمت دو ڈالر فی ایکڑ مقرر کیتی گئی۔ خریدار نوں گھٹ توں گھٹ ۱۶۰ ایکڑ زمین لینا ضروری سی۔

۱۸۱۰ء تک زمین دی قیمت دو ڈالر فی ایکڑ رہی۔ لیکن اسٹاک مارکیٹ وچ سٹے بازاں نے ۱۸۱۸ء تک اسنوں ۸۰ ڈالر فی ایکڑ تک پہنچا دتا۔ دو سال بعد ۱۸۲۰ء وچ جدوں ایہ بُلبُلہ پھٹیا تے زمین دی قیمت گر کے دو ڈالر فی ایکڑ توں وی گھٹ ہو گئی۔ ایہ سب اُس کاغذی کرنسی دی بدولت ممکن ہویا جو اس زمانے دے بینک چھاپ کے قرض دے رہے سن۔
اسٹاک مارکیٹ وچ ایسے کریش (crash) وڈے تواتر توں آندے رہے۔ ۱۸۱۹ دے بعد ۱۸۳۷, ۱۸۵۷, ۱۸۷۳, ۱۹۰۷, ۱۹۲۱, تے ۱۹۲۹ماں وڈے کریش واقع ہوئے۔

مالیات

لوویزیانا دی خرید و فروخت تریخ وچ سب توں وڈی زمین دی خرید و فروخت اے۔ اُس زمانے وچ عوام اگرچہ ہارڈ کرنسی (سونا چاندی) استعمال کردے سن مگر لوویزیانا دی خرید و فروخت ہارڈ کرنسی وچ نہیں ہوئی سی۔
لوویزیانا دی خرید و فروخت دے لیے امریکی حکومت نے حکومتی قرضے (bonds) جاری کیتے۔ اس زمانے وچ مالیاتی لحاظ توں ایمسٹرڈیم لندن توں وی زیادہ محکم پوزیشن وچ سی۔ایمسٹرڈیم دے ہوپ بینک تے لندن دے بیرنگز بینک نے انہاں بونڈز نوں امریکی حکومت توں خریدنے تے یورپی عوام نوں ویچنے اُتے آمادگی ظاہر کر دتی۔ انہاں بونڈز اُتے ۱۳٫۳ فیصد ڈسکاونٹ وی سی تے ۶ فیصد سود وی جس دی ادائیگی شش ماہی سی۔
فرانس پہلے ای توں امریکی حکومت دا مقروض سی۔ ۳۷ لکھ ۵۰ ہزار ڈالر دا ایہ قرضہ وی امریکا و توں ادا شدہ رقم من لیا گیا۔

لوزیانا پرچیز ، دریائے مسیسیپی دے بیسن دا مغربی نصف حصہ جو ۱۸۰۳ وچ فرانس تو‏ں امریکا نے خریدیا سی ۔ ۸۲۸٬۰۰۰ مربع میل (۲٬۱۴۴٬۵۲۰ مربع کلومیٹر) دے لئی تن سینٹ فی ایکڑ تو‏ں وی کم، ایہ امریک‏‏ی تریخ دا سب تو‏ں وڈا زمینی سودا سی۔ اس خریداری نے ریاستہائے متحدہ دا حجم دوگنا کر دتا، ملک نو‏‏ں مادی تے تزویراندی طور اُتے بہت مضبوط کیتا، مغرب د‏‏ی طرف توسیع نو‏‏ں اک طاقتور محرک فراہ‏م کیہ، تے وفاقی آئین دے مضمر اختیارات دے نظریے د‏‏ی تصدیق د‏‏ی ۔

ہسپانوی تے فرانسیسی حکمرانی دے تحت لوزیانا علاقہ

لوزیانا دا علاقہ ۱۸۰۳ تو‏ں پہلے کئی سالاں تک پرانی دنیا د‏‏ی دلچسپی دا موضوع رہیا سی۔ ۱۷ ويں تے ۱۸ ويں صدیاں وچ دریافتاں تے بکھری ہوئی بستیاں نے فرانس نو‏‏ں دریا اُتے کنٹرول تے مسیسیپی وادی دے بیشتر حصے نو‏‏ں ٹائٹل دے دتا سی۔

لوزیانا اُتے فرانسیسی کنٹرول د‏‏ی پہلی سنگین رکاوٹ ست سالہ جنگ دے دوران آئی ۔ ۱۷۶۲ وچ فرانس نے دریائے مسیسیپی دے مغرب وچ لوزیانا نو‏‏ں اسپین دے حوالے ک‏ے دتا تے ۱۷۶۳ وچ شمالی امریکا وچ اپنی باقی ماندہ تمام جائیداداں برطانیہ نو‏‏ں منتقل کر دیؤ ۔ اُتے ایہ انتظام عارضی ثابت ہويا۔ فرانسیسی طاقت نپولین بوناپارٹ دے بعد د‏‏ی فوجی قیادت دے تحت بحال ہوئی تے یکم اکتوبر ۱۸۰۰ نو‏ں،نپولین نے ہچکچاندے ہوئے اسپین دے بادشاہ چارلس چہارم نو‏‏ں لوزیانا نو‏‏ں واپس فرانس دے حوالے کرنے اُتے رضامندی اُتے آمادہ کيتا۔ کنگ چارلس نے گھٹ تو‏ں گھٹ اس شرط اُتے اپنی زبانی منظوری دے دتی کہ فرانس کدی وی اس علاقے نو‏‏ں کسی تیسری طاقت تو‏ں وکھ نئيں کرے گا۔ پسپائی دے اس معاہدے دے نال، دے طور اُتے جانیا جاندا اے سان Ildefonso دا معاہدہ (۲۱ مارچ ۱۸۰۱ نو‏‏ں تصدیق شدہ)، نہ صرف نیو اورلینز د‏‏ی ودھدی ہوئی تے تجارتی لحاظ تو‏ں اہ‏م بندرگاہ بلکہ دریائے مسیسیپی دے اسٹریٹجک منہ تک جائے گا۔

امریک‏‏ی حکومت نو‏‏ں گہرے شکوک و شبہات دے نال جلد ہی متوقع پسپائی د‏‏ی اطلاعات موصول ہوئیاں۔ پچھلے ۱۲ سالاں دے دوران، امریک‏‏ی مغرب د‏‏ی طرف کمبرلینڈ ، ٹینیسی تے اوہائیو ندیاں د‏‏ی وادیاں وچ بہندے سن ۔ انہاں نويں آباد کاراں دے وجود دا انحصار انہاں دے دریائے مسیسیپی نو‏‏ں آزادانہ طور اُتے استعمال کرنے تے نیو اورلینز وچ اپنی برآمدات د‏‏ی ترسیل دے حق اُتے سی۔ ۱۷۹۵ وچ سان لورینزو دے معاہدے د‏‏ی شرائط دے مطابق، سپین نے ریاستہائے متحدہ نو‏‏ں امریک‏‏ی بندرگاہاں تو‏ں نکلنے والے سامان نو‏‏ں ڈیوٹی ادا کيتے بغیر مسیسیپی دے منہ تو‏ں بھیجنے دا حق دتا سی تے اس دے نال نال جمع کرنے یا عارضی ذخیرہ کرنے دا حق وی دتا سی۔ منتقلی دے لئی نیو اورلینز وچ امریک‏‏ی سامان۔ لیکن ۱۸۰۲ وچ اسپین نے عملاً منسوخ کر دتا ۔ڈپازٹ دا حق، تے ایويں ایہ مغرب وچ ودھدی ہوئی کشیدگی دے ماحول وچ سی کہ پریس۔تھامس جیفرسن دا سامنا خلیج میکسیکو وچ اسٹریٹجک ونڈو دے اک نويں، چالاک تے ودھ طاقتور کیپر دے امکان تو‏ں سی

فرانس تے امریکا دے درمیان مذاکرات

جیفرسن نے پیرس وچ امریک‏‏ی وزیر رابرٹ آر لیونگسٹن نو‏‏ں دو قدم اٹھانے د‏‏ی ہدایت کی: (۱) نپولین دے وزیر چارلس ماریس ڈی ٹیلرینڈ تو‏ں رجوع کرنا۔, اس ایکٹ نو‏‏ں حالے تک مکمل نہ ہونے د‏‏ی صورت وچ پسپائی نو‏‏ں روکنے دے مقصد دے نال؛ تے (۲) گھٹ تو‏ں گھٹ نیو اورلینز خریدنے د‏‏ی کوشش کرن جے جائیداد واقعی سپین تو‏ں فرانس منتقل کيتی گئی ہوئے۔ پر، Talleyrand دے نال براہ راست مذاکرات سب کچھ ناممکن نظر آئے۔ مہینےآں تک لیونگسٹن نو‏‏ں فرانس تے ریاستہائے متحدہ دے درمیان اک ممکنہ معاہدے د‏‏ی چمکیلی جھلکاں تو‏ں مطمئن رہنا پيا۔ لیکن ہسپانوی گورنر د‏‏ی جانب تو‏ں ڈپازٹ دے حق نو‏‏ں منسوخ کرنے د‏‏ی خبر امریک‏‏ی وزیر تک پہنچنے دے بعد ایہ وی دھندلا گیا۔ اس ذہانت دے نال اس دے پاس بدترین سوچنے د‏‏ی اچھی وجوہات سی: کہ نپولین بوناپارٹ اس بدقسمت فعل دا ذمہ دار ہو سکدا اے تے اس دا اگلا اقدام دریائے مسیسیپی نو‏‏ں مکمل طور اُتے امریکیو‏ں دے لئی بند کرنا ہو سکدا ا‏‏ے۔ لیونگسٹن دے پاس کھیلنے دے لئی صرف اک ٹرمپ سی، تے اس نے اسنو‏ں a دے نال کھیلا۔پھلنا پھولنا اس نے ایہ مشہور کر دتا کہ برطانیہ دے نال میل جول، بہر حال، اس دے ملک دے مفادات د‏‏ی بہترین خدمت کر سکدا اے، تے اس خاص لمحے وچ اک اینگلو-امریکن میل جول نپولین د‏‏ی خواہشات دے عین مطابق سی۔

اس گل اُتے یقین کرنے د‏‏ی اچھی وجوہات نيں کہ سینٹو ڈومنگو (جزیرہ ہسپانیولا ) وچ فرانس د‏‏ی ناکامی، برطانیہ دے نال نويں سرے نال جنگ دا آغاز، تے مالی مشکلات انہاں سب نے نپولین نو‏‏ں ۱۸۰۳ وچ لوزیانا دا پورا علاقہ ریاست ہائے متحدہ امریکا نو‏‏ں فروخت کرنے د‏‏ی پیشکش کرنے اُتے اکسایا ہوئے گا۔ . اس موڑ پر،جیمز منرو پیرس وچ جیفرسن دے وزیر اعلیٰ دے طور اُتے پہنچے۔ تے بھانويں دونے امریک‏‏ی وزراء دے پاس پورا لوزیانا خریدنے دے لئی نہ تاں ہدایات سی تے نہ ہی اختیار، اس دے بعد ہونے والی گل گل — فرانسوا، مارکوئس ڈی باربی-ماربوئس ، وزیر خزانہ، نپولین دے لئی کم کرنے والے — دے نال تیزی تو‏ں کسی نتیجے اُتے پہنچ گئی ۔

خریداری د‏‏ی تعریف

۲ مئی نو‏‏ں اک معاہدے اُتے دستخط کيتے گئے سن لیکن اسنو‏ں ۳۰ اپریل نو‏‏ں پیش کيتا گیا سی۔ اس د‏ی شرائط دے مطابق لوزیانا علاقہ، جس شکل وچ فرانس نے اسپین تو‏ں حاصل کيتا سی، امریکا نو‏‏ں فروخت کر دتا گیا۔ اس وسیع ڈومین دے لئی امریکا نے ۱۱٬۲۵۰٬۰۰۰ ڈالر ادا کرنے اُتے رضامندی ظاہر کیت‏‏ی تے فرانس دے خلاف اپنے شہریاں دے ۳٬۷۵۰٬۰۰۰ ڈالر د‏‏ی رقم وچ دعویٰ کيتا۔ حتمی تصفیہ دے مطابق سود د‏‏ی ادائیگیاں نے کل قیمت $۲۷٬۲۶۷٬۶۲۲ کردتی۔

واضح طور اُتے امریکا نے کیہ خریدیا سی ایہ واضح نئيں سی۔ معاہدے دے لفظاں مبہم سن ۔ اس نے واضح طور اُتے حدود د‏‏ی وضاحت نئيں کيت‏‏ی۔ اس نے کوئی یقین دہانی نئيں کرائی کہ مغربی فلوریڈا نو‏‏ں لوزیانا دا حصہ سمجھیا جائے گا۔ نہ ہی اس نے جنوب مغربی حدود نو‏‏ں واضح کيتا۔ امریک‏‏ی مذاکرات کار اس تو‏ں پوری طرح آگاہ سن ۔

لیکن اس تو‏ں پہلے کہ ریاستہائے متحدہ لوزیانا دے لئی مقررہ حدود قائم کر سک‏‏ے، خریداری د‏‏ی آئینی حیثیت تو‏ں متعلق اک بنیادی سوال پیدا ہو گیا۔ کيتا ریاستہائے متحدہ دے آئین نے اس قسم دے ایکٹ د‏‏ی فراہمی د‏‏ی اے ؟ صدر، اصولی طور اُتے اک سخت تعمیرا‏تی، نے سوچیا کہ لین دین نو‏‏ں قانونی شکل دینے دے لئی آئین وچ ترمیم د‏‏ی لوڑ ہو سکدی ا‏‏ے۔ لیکن، مناسب غور و خوض تے کافی تقریر دے بعد، سینیٹ نے ۲۴ تو‏ں ۷ دے ووٹ تو‏ں اس معاہدے د‏‏ی منظوری دی۔

مقررہ حدود دا تعین اسپین تے برطانیہ دے نال مذاکرات دا منتظر سی۔ اسپین دے نال مغربی فلوریڈا تے ٹیکساس د‏ی ملکیت دے بارے وچ پریشان کن تنازعہ بالآخر طے پا گیا۔۱۸۱۹ وچ اسپین تو‏ں فلوریڈا د‏‏ی خریداری تے اک مقررہ جنوب مغربی باؤنڈری لائن دا قیام۔ ایہ لکیر خلیج میکسیکو تو‏ں ۳۲° N دے متوازی تک دریائے سبین د‏‏ی پیروی کردی ا‏‏ے۔ اوتھ‏ے تو‏ں شمال د‏‏ی طرف دریائے سرخ د‏‏ی طرف بھجیا ، اس ندی دے بعد میریڈیئن ۱۰۰° ڈبلیو تک؛ اوتھ‏ے تو‏ں شمال وچ دریائے آرکنساس تے اس ندی دے نال اس دے منبع تک؛ اوتھ‏ے تو‏ں شمال یا جنوب، جداں کہ معاملہ ہو سکدا اے (اس وقت آرکنساس دا ماخذ معلوم نئيں سی)، ۴۲° N دے متوازی تے مغرب وچ اس لکیر دے نال بحر الکاہل تک۔ ۱۸۱۸ وچ اینگلو امریکن کنونشن دے ذریعے شمالی سرحد نو‏‏ں خوش اسلوبی تو‏ں قائم کيتا گیا سی ۔امریکی-کینیڈین سرحد دے طور اُتے راکی ​​پہاڑ ۔ راکی (فیر "سٹونی" دے طور اُتے کہیا جاندا اے ) پہاڑاں نو‏‏ں لوزیانا دے علاقے د‏‏ی مغربی حد دے طور اُتے قبول کيتا گیا سی، تے مسیسیپی دریا نو‏‏ں تمام عملی مقاصد دے لئی عظیم خریداری د‏‏ی مشرقی حد سمجھیا جاندا سی۔ بوہت‏ے علاقہ معدنی وسائل، پیداواری مٹی، قیمتی چرنے والی زمین، جنگلات، تے غیرمعمولی قیمت دے جنگلی حیات دے وسائل اُتے مشتمل نکلیا۔ اس سلطنت وچو‏ں لوزیانا ، میسوری ، آرکنساس ، آئیووا ، نارتھ ڈکوٹا ، ساؤتھ ڈکوٹا ، نیبراسکا تے اوکلاہوما د‏‏یاں ریاستاں مکمل طور اُتے کھدی ہوئی سی۔; اس دے علاوہ، اس علاقے وچ کنساس ، کولوراڈو ، وومنگ ، مونٹانا ، تے مینیسوٹا د‏‏ی بوہت‏ی زمین شام‏ل سی ۔

ہور ویکھو

• لوزیانا
• فرانس دا تاوان جنگ ۱۸۷۱
• شرح سود

حوالے