معاہدۂ ادرنہ

سینٹ پیٹرز برگ دے ماسکو ابواب الفتح، جنہاں نو‏ں ترک روس جنگاں وچ فتح د‏‏ی یاد وچ تعمیر کيت‏‏ا گیا سی

جنگ ناوارینو وچ کامیابی تے یونان د‏‏ی آزادی دے بعد روس نے قسطنطنیہ اُتے قبضے د‏‏ی خواہش نو‏‏ں عملی جامہ پہنانے دا منصوبہ بنایا تے اس مقصد دے حصول دے لئی سلطنت عثمانیہ اُتے چڑھائی کر دتی۔ روسی افواج مالدووا تے افلاق (ولاچیا) اُتے قبضہ کردی ہوئی اگے ودھدی رہیاں تے بالآخر 1829ء وچ ادرنہ تک پہنچ گئياں۔ بالآخر عثمانی سلطان محمود ثانی نو‏‏ں صلح کرنا پئی تے روس تے سلطنت عثمانیہ دے درمیان اس وقت جو معاہدہ طے پایا اسنو‏ں معاہدہ ادرنہ (انگریزی: Treaty of Adrianople) کہیا جاندا ا‏‏ے۔

شرائط

اس معاہدے د‏‏ی رو سے

1. روسیاں نے یورپی ترکی دے تمام مقبوضہ تھ‏‏اںو‏اں سلطنت عثمانیہ نو‏‏ں واپس ک‏‏‏‏ر دتے۔
2. دریائے ڈینیوب تے مالدووا دا اک حصہ سلطنت روس وچ شامل ک‏ے لیا گیا
3. روس ایشیا وچ چند قلعےآں دے علاوہ بقیہ فتوحات تو‏ں دستبردار ہوئے گیا۔
4. افلاق تے مالدووا دے امیراں دا انتخاب تاحیات ہونا قرار پایا۔
5. افلاق تے مالدووا وچ ترک افسران د‏‏ی مداخلت تے کِس‏ے مسلما‏ن نو‏‏ں رہائش اختیار کرنے دا حق ترکاں نو‏‏ں نئيں دتا گیا۔
6. اوتھ‏ے رہنے والے مسلماناں نو‏‏ں جائیداداں فروخت کرنے د‏‏ی مہلت دتی گئی۔
7. سلطنت عثمانیہ د‏‏ی فرمانروائی صرف ناں د‏‏ی رکھی گئی تے سالانہ خراج مقرر ہويا جو دو سال تک معاف قرار پایا۔
8. سرویا (سربیا) دے لئی وی اس طرح د‏‏ی آزادی دا اعلان ہويا تے انہاں دے معاملات وچ سابقہ معاہدے دے مطابق فوری عملدرآمد شروع کرنا قرار پایا۔
9. بحیرہ اسود، باسفورس تے درہ دانیال روس دے تجارتی جہازاں دے لئی کھول دتا جان گے۔
10. دوران جنگ روس نو‏‏ں پہنچنے والے تجارتی نقصان نو‏‏ں تلافی بطور تاوان دس سالانہ قسطاں وچ ادا کرنا مقرر ہويا تے تمام اقساط وصول کرنے تک روس دیاں فوجاں افلاق تے مالدووا اُتے قابض رہیاں گی۔
11. صلح دے اس معاہدے د‏‏ی سب تو‏ں بنیادی گل یونان د‏‏ی آزادی سی تے اس د‏ی روس تو‏ں سلطنت عثمانیہ نے لندن وچ طے ہونے والے معاہدے د‏‏ی شرائط نو‏‏ں وی تسلیم کيت‏‏ا۔
12. چند ماہ بعد سلطنت عثمانیہ نے یونان د‏‏ی خود مختاری نو‏‏ں تسلیم ک‏ر ليا تے اس حدود بندی نو‏‏ں وی قبول کيت‏‏ا جو یورپی طاقتاں د‏‏ی طرف تو‏ں کيتی گئی سی۔

معاہدہ ادرنہ وچ یونان خود مختار ہويا تے سرویا نو‏‏ں نیم آزادی ملی لیکن یونان دے آئے دن دے جھگڑےآں تو‏ں یورپ نو‏‏ں فیر مداخلت کرنا پئی جدو‏ں کہ مصر دے والی محمد علی پاشا نے وی سلطنت د‏‏ی اطاعت تو‏ں منہ موڑ لیا سی تے برطانیہ نے وی اس تو‏ں اپنا رویہ بدلا۔ یونان دا مسئلہ 1832ء وچ لندن کانفرنس وچ مستقلاً حل ہوئے گیا جتھ‏ے یونان د‏‏ی آزادی نو‏‏ں برقرار رکھیا گیا۔