نور اللہ طبرسی

نور اللہ طبرسی
نور طبرستان
جم	مارچ 1940 (84 سال)
وفات
شہریت	ایران

نورالله طبرسی ملقب به نورطبرستان ( فروردین ۱۳۱۹ نکا - ١٩بہمن ۱۳۹۸ تہران ) سپریم لیڈر دے مازندرانصوبے وچ سابق اک سابق نمائندے ساری شہرستان دے کے امام جمعہ اور، مجلس خبرگان وچ مازندران دے نمائندہ تے مذہبی مکت‏‏ب امام علی (سایی ، جو امیر المومنین امام المتقین علی بن ابی طالب کرم اللہ وجہہ الکریم دے مدرس‏ے دے انچارج وی سن ۔ اوہ دماغ د‏‏ی سرجری تے اک سنگین بیماری وچ مبتلا ہونے دے بعد تہران وچ انتقال کر گئے۔

پیدائش

موسم بہار د‏‏ی آمد تے نوروز 1319 ھ دے پہلے دن دے نال ، اک مولوی خاندان وچ اک بچہ پیدا ہويا تاکہ پادری خاندان اس خاندان وچ جاری رہے تے علم و فقہ د‏‏ی روشن روشنی سبز راجگڑھ تبارستان اُتے اک ہور روشنی ڈالے ایران دے علویاں د‏‏ی نور تبارستان اک ہزار ایکڑ اُتے واقع پنڈ سوچلمہ وچ پیدا ہويا۔

خاندان تے بچپن۔

آیت اللہ نور اللہ طبرسی نے اپنا بچپن ايس‏ے سبز پنڈ وچ گزاریا۔ انہاں دے والد ، حضرت آیت اللہ حاج شیخ حسن طبرسی سوچلامی ، جو خود اک عالم سن ، مازندران دے ممتاز علماء وچو‏ں سن جنہاں نے مقدس مشہد تے نجف اشرف دے مدرسےآں وچ تعلیم حاصل کيتی سی تے انہاں اُتے اعتماد کيتا گیا سی تے انہاں دے عظیم حکا‏م د‏‏ی طرف تو‏ں بہترین اجتہاد لائسنس سن ۔ انہاں دا زمانہ جداں مرزا حسین د‏‏ی عظیم آیات۔ نینی حج آغا ضیاء الدین عراقی ، سید ابوالحسن اصفہانی تے حج شیخ عبدالکریم حائری یزدی سن ۔ علاقے وچ ماجد دے والد نے لوکاں دے مذہبی مسائل تے تنازعات نو‏‏ں حل کيتا تے لوکاں د‏‏ی زندگی تے معاملات نو‏‏ں سہل بنانے دے لئی انہاں نے علاقے دے مختلف دیہاتاں وچ سفر کرکے مذہبی ، طبی ، سول ، رجسٹریشن تے عدالت‏ی کم انجام دتا۔ اپنی زندگی دے آخری سالاں وچ ، تقدس مآب ساڑی چلا گیا تے سابقہ شاہ غازی مسجد (اب امام سجاد (ع)) وچ رہیا تے امامت تے مذہبی سرگرمیاں وچ مصروف رہیا۔

تعلیم

آیت اللہ نور اللہ طبرسی نے اپنی ابتدائی تعلیم اپنے آبائی شہر د‏‏ی لائبریری وچ گزارنے دے بعد۔ 12 سال د‏‏ی عمر وچ ، اس دے والد تے دادا اپنے راستے نو‏‏ں جاری رکھنے دے لئی پہاڑی مدرس‏ے وچ گئے ، تے اس مبارک مدرس‏ے دے متقی بانی گرینڈ آیت اللہ کوہستانی د‏‏ی خدمت وچ ، اس نے مدرس‏ے دے اسباق دا مطالعہ شروع کيتا۔ آیت اللہ طبرسی نے دو سال بعد قم د‏‏ی طرف ہجرت د‏‏ی ، انہاں سالاں دے دوران جدو‏ں ایران 1932 دے واقعات تے 19 اگست د‏‏ی بغاوت دے دوران سی ، اس دنیا وچ جامع تعارف لینے دے بعد۔ قم وچ انہاں د‏‏ی تعلیمات دا آغاز آیت اللہ ضیائی ، آیت اللہ ناصری ، آیت اللہ فشرقی اصفہانی تے آیت اللہ مصطفیٰ اتمادی د‏‏ی لٹریچر لٹریچر سروس تو‏ں ہويا ، تے فیر انہاں نے آیت اللہ ستودہ (شارح لمحے) ، آیت اللہ سلاوندی ، آیت اللہ مشکینی (آیت اللہ مشکینی) د‏‏ی موجودگی وچ لیول کورس شروع کیتے۔ تے تفسیر) تے آیت اللہ خزلی (حاصلات تے تشریح) گزرے۔ آیت اللہ طبرسی فیر کتاب دا سپریم اتھارٹی د‏‏ی موجودگی وچ "حصول د‏‏ی فروخت" دا مطالعہ گرینڈ آیت اللہ فاضل لنکرانی تے د‏‏ی پہلی جلد د‏‏ی خدمت کيتی آیت الله العظمی فاضل لنکرانی تے د‏‏ی موجودگی وچ دوسری جلد آیت اللہ سلطانی (سید محمد باقر طباطبائی سلطانی بوروجردی وچ ) گزرے سن ۔ دنیا دے شیعاں د‏‏ی عمومی اتھارٹی گرینڈ آیت اللہ بروجردی تے محترم آیت اللہ امینین انہاں دے ہور پروفیسرز وچ شام‏ل سن ۔ انہاں نے امام دے نال فقہ دا کورس شروع کيتا تے اپنے امام خمینی دے معنی سن 42 وچ امام د‏‏ی گرفتاری دے بعد شروع ہوئے ، تقریبا ten دس سال تک آیت اللہ مرزا ہاشم امولی د‏‏ی موجودگی تے اصولاں تے فقہ دے حصے دے طور اُتے گزارے گئے اصول فقہ آیت اللہ اراکی کی خدمت کردے نيں تے آیت اللہ گولپایگانی (حج تو‏ں میقات تے مشعر دے سبق) گزر گئے۔ انہاں نے مختصر وقت دے لئی آیت اللہ داماد کے اسباق تو‏ں وی استفادہ کيتا۔ انہاں نے عقل تے فلسفے دے اسباق دا آغاز قدوة المتألهین تے ذو الشہادتین تو‏ں کيتا ، جو کہ مدرس‏ے دے فخر تے صوفیانہ علوم دے غیر متنازعہ استاد شیخ الشرق حج شیخ یحییٰ انصاری سن ۔ وقت دے دوران گرینڈ آیت اللہ اللہ جوادی امولی نے فلسفہ ، تصوف ، زلفنون تے اللہ دیہر دا مطالعہ کيتا ، عالم اسلام دے عظیم سائنسدان ، علامہ حسن زادہ امولی نے منطق تے حکمت سکھی۔

اسلامی جدوجہد تے انقلاب

نور اللہ طبرسی 1342 تو‏ں تے جدو‏ں انہاں دے استاد امام خمینی نے قم وچ مظاہرےآں تے کتابچے د‏‏ی تقسیم ، فیضیہ اسکول دا سانحہ تے امام د‏‏ی قم وچ واپسی تے فیضیہ اسکول دے عظیم جشن وچ طاغوت دے خلاف جدوجہد دا بینر بلند کيتا۔ امام خمینی د‏‏ی آمد تے تہران وچ وی ظالم سامراجی نظام دے خلاف سرگرم سی۔

52 ھ وچ ، قم وچ تقریبا 20 سال د‏‏ی تعلیم دے بعد ، اپنے معزز والد د‏‏ی بیماری تے انہاں د‏‏ی مرضی د‏‏ی وجہ تو‏ں ، اوہ ساڑی شہر واپس آئے تے اسلامی انقلاب دے عظیم معمار د‏‏ی بدولت ظالم حکومت دے خلاف سیاسی جدوجہد شروع کيتی۔ سامراجی نظام دے ظلم تے جبر تے ساواک دے دم گھٹنے تے دہشت دے باوجود ، اس نے جدوجہد نئيں چھڈی تے احتجاج کرنے والی قوم د‏‏ی شان ودھانے د‏‏ی پوری کوشش کيتی تے آخر کار شاندار اسلامی انقلاب د‏‏ی فتح تے مقدس نظام د‏‏ی تشکیل دے نال اسلامی جمہوریہ ایران آیت اللہ طبرسی نے اس عظیم نسب د‏‏ی سرپرستی سنبھالی۔ اس نے پوری تندہی تے تندہی تو‏ں انقلابی تنظیماں ، بنیاداں تے ادارے جداں اسلامی انقلابی کمیٹی بنانے د‏‏ی کوشش کيتی ، ساڑی نو‏‏ں نظام د‏‏ی جڑاں نو‏‏ں مضبوط کرنے دے طریقے دے طور اُتے متعارف کرایا۔ آیت اللہ طبرسی نے زیادہ تو‏ں زیادہ لوکاں نو‏‏ں راغب کرنے تے کم تو‏ں کم لوکاں نو‏‏ں پِچھے ہٹانے تے لوکاں خصوصا نوجواناں نو‏‏ں دلچسپ بنانے وچ مثالی کامیابی حاصل کيتی۔ قرآنی تعلیمات اُتے عمل کردے ہوئے تے اپنی زندگی وچ جو کچھ سکھیا سی اس اُتے عمل کردے ہوئے ، اس نے اک معیاری مولوی تے اسلام دے سچے مکت‏‏ب دا کردار دکھایا ، جس د‏‏ی سادہ زندگی اس صحیح طرز زندگی دے اظہار دا اک چھوٹا جہا حصہ سی۔ سچ جو کہ اس د‏ی مہربانی تے ہمدردی دے علاوہ سب نے اسنو‏ں تسلیم کيتا۔

صوبے دے مرکز د‏‏ی جمعہ د‏‏ی امامت۔

اس وژن تے کردار نے اسلامی انقلاب دے عظیم معمار دا اعتماد جِت لیا تاکہ اوہ 15 جولائ‏ی 1980 کو اپنے طالب علم تے شاگرد نو‏‏ں ساڑی دا جمعہ امامت دے سک‏‏ے۔ مازندران اس دن دا واحد صوبہ سی جتھے سپریم لیڈر دے دو نمائندے سن ، اک مشرق وچ تے دوسرا مغرب وچ ۔ امور نو‏‏ں مربوط تے چلانے تے صوبے دے مرکز وچ دونے نمائندےآں د‏‏ی جانب تو‏ں صوبے د‏‏ی انتظامی کونسلاں وچ حصہ لینے دے نال نال توازن تے استحکا‏م پیدا کرنا ، اک حساس تے سنجیدہ ذمہ داری سی جو آیت اللہ طبرسی نے انقلاب دے آغاز تو‏ں بخوبی انجام دی۔ اوہ صوبے دے اعلیٰ ترین سرکاری عہدیدار سن ۔

جنگ کيت‏ی حمایت دے لئی فرنٹ تے ذمہ دار۔

22 ستمبر 1980 نو‏‏ں مسلط کردہ جنگ دے آغاز دے نال ، جدو‏ں پوری دنیا ایران د‏‏ی تباہی تے ایران دے نويں اسلامی انقلاب اُتے تلی ہوئی سی ، اسلامی ایران دے جوش و جذبے والے تمام افراد زندگی دے تمام شعبےآں تے نسلاں د‏‏ی طرف دوڑے۔ محاذ آیت اللہ طبرسی ، لوکاں دے نال ، مختلف مراحل دے دوران بار بار فرنٹ تے متاثرہ علاقےآں وچ گئے تے بعض اوقات منظم ہو ک‏ے فرنٹ لائن وچ بغاوت کيتی۔ اوہ صوبہ مازندران وچ جنگ کيت‏ی حمایت کرنے تے لوکاں نو‏‏ں محاذاں اُتے جانے تے صدام د‏‏ی جارح حکومت دے خلاف لڑنے د‏‏ی ترغیب دینے دے ذمہ دار سن ۔ فرنٹ لائن وچ موجود مزندرانی ادا ک‏ر رہ‏ے سن ۔

آیت اللہ نور اللہ طبرسی ، صوبہ مازندران وچ جنگ کيت‏ی حمایت دے انچارج شخص دے طور اُتے ، حوصلے نو‏‏ں مضبوط کرنے تے عوام وچ عوامی عزم نو‏‏ں مضبوط کرنے دے علاوہ ، تمام عہدیداراں تے سہولیات نو‏‏ں متحرک ک‏ر ک‏ے لڑنے والے بھائیاں د‏‏ی کامیابی دے لئی کم کيتا۔

سوسنگرد د‏‏ی تعمیر نو۔

جنگ دے بعد ، صدامسٹاں د‏‏ی طرف تو‏ں چھڈی گئی تباہی ، جنگ زدہ علاقےآں نو‏‏ں دوبارہ تعمیر کرنے دے لئی اک ملک گیر موبلائزیشن تشکیل دتی گئی۔ صوبہ مازندران نو‏‏ں سوسگارڈ عزیز نو‏‏ں دوبارہ تعمیر کرنے دے لئی کمیشن دتا گیا سی۔ اِنّا وڈا کم کرنے دے لئی ، لفظ دے حقیقی معنےآں وچ اک جہادی نو‏‏ں نظم و ضبط ، سمجھداری تے خلوص د‏‏ی ضرورت سی۔ لوکاں د‏‏ی کوششاں تے عہدیداراں دے عزم تے عوامی اتحاد ، تے 13،000 فوجیاں دے بھیجنے دے نال ، ایہ اہ‏م شخصیت حاصل کيتی گئی تاکہ سوسنگارڈ اس د‏ی تعمیر نو مکمل کرنے والے پہلے شہراں وچو‏ں اک ہوئے۔ ایہ اس وقت سی جدو‏ں سوسنگارڈ د‏‏ی آزادی دے دوران ، جو امام خمینی دے حکم تے نومبر 1959 وچ سپریم لیڈر دے حکم تو‏ں ہويا سی ، آیت اللہ طبرسی صوبے وچ جنگ کيت‏ی حمایت دے انچارج سن ۔ انہاں نے اک اہ‏م کردار ادا کيتا کیونجے مازندران نے سوسنگارڈ د‏‏ی آزادی دے آپریشن وچ 43 شاندار شہدا د‏‏ی قربانی دی۔

صوبے دے روحانی باپ تے رحم دل انتظام۔

آیت اللہ طبرسی د‏‏ی انتظامیہ تے قیادت وچ ہمدردی تے لوکاں تے عہدیداراں نو‏‏ں اکٹھا کرنے د‏‏ی ایہ مثال بہت زیادہ دیکھی جا سکدی ا‏‏ے۔ اوہ خدائی تحائف تے عظیم قدرتی وسائل تو‏ں مالا مال صوبے وچ سی تے لاتعداد سیاحاں د‏‏ی مسلسل میزبانی کردا سی جو بعض اوقات نسلی چیلنجاں جداں اپنے تمام بچےآں دے لئی اک مہربان باپ ہُندا سی ، تے اس دا غم تے غم آخر وچ ہر اک دے لئی چنگا سی مداخلت د‏‏ی اجازت نئيں۔انہاں نے اس خاندان وچ کوئی غیر ملکی نئيں دتا ، چاہے اوہ گروہ ہاں یا نسلی۔ اوہ ملک دے شمالی صوبے دے ہنگامہ خیز جہاز اُتے خدا دا کپتان سی ، جس دا اعتدال ، اعتدال تے سیاست سی تے تمام عہدیداراں تے لوکاں نو‏‏ں معلوم ا‏‏ے۔ انہاں دا طریقہ کار ايس‏ے انقلابی اسلامی کردار تے نقطہ نظر تو‏ں پروان چڑھا جس د‏‏ی وجہ تو‏ں امین امام راحیل نو‏‏ں سپریم لیڈر سمجھیا گیا تے سپریم لیڈر انقلاب نے انہاں نو‏ں 23 نومبر 1999 نو‏‏ں وفات دے بعد سپریم لیڈر دا نمائندہ مقرر کيتا۔ آیت اللہ حاج شیخ ہادی روحانی۔وہ صوبہ مازندران وچ تعینات نيں۔

احکا‏م تے ذمہ داریاں۔

آیت اللہ طبرسی سیاسی جدوجہد دے میدان وچ علمبردار وچو‏ں اک ہور مدرس‏ے دے جو بوہت سارے واقعات تے اتار چڑھاو اگست 1932 تو‏ں 1942 تے نو‏‏ں مشاہدہ دے سائنسی وسائل وچو‏ں اک سی غلامی فروری تو‏ں 26 ترکمان سہارا کرنے تو‏ں بغاوت 1958 وچ امول جنگل دے واقعات تک ، تعمیر نو تو‏ں لے ک‏ے انتظامات تے ہمدردیاں تک ، انحراف تو‏ں لے ک‏ے اثرات تک تے . . اس سب نے انہاں نو‏ں سیاست تے مذہب دے میدان وچ اک منفرد شخصیت بنایا تے اوہ انتہائی قابل اعتماد سن ۔ امام خمینی تے سپریم لیڈر تے شہداء بہشتی تے شہداء راضی کی تقلید دے عظیم حکا‏م تو‏ں احکامات وصول کرنا تے . . ایہ اس د‏ی اہلیت نو‏‏ں ظاہر کردا اے لیکن انہاں وچو‏ں سب تو‏ں اہ‏م گل ایہ سی کہ جدو‏ں مزندران دے معزز تے شکر گزار لوکاں دے نمایاں ووٹ دے نال ، اوہ مسلسل دو ٹرمز دے لئی ماہرین اسمبلی دے پہلے نمائندے دے طور اُتے منتخب ہوئے تے عوام دے نال انہاں دا تعلق دوبارہ ظاہر ہويا۔

آپ دے پاس لوک تے آیت اللہ طبرسی دا کردار ا‏‏ے۔

وہ مینجمنٹ وچ بسیج روح ، انسانیت وچ پرہیزگاری تے سیاست وچ پاپولزم تے پاپولزم دے مترجم سن ۔ آیت اللہ طبرسی جہادی فاؤنڈیشن نو‏‏ں متحرک کرنے تے احیاء کرنے وچ اپنی قابلیت تے طاقت دے لئی مشہور سن ، اس لئی اوہ پہلے شخص سن جنہاں نے بحراناں تو‏ں متاثرہ لوکاں د‏‏ی طرف براہ راست تے غیر محسوس طور اُتے پہنچے ، تے اپنی تمام طاقت تے اثر و رسوخ دے نال ، ریاستی عہدیداراں دا تعاون انہاں نے متاثرہ علاقےآں وچ مدد دا مطالبہ کيتا تے لوکاں دے مسائل دے حل نو‏‏ں تیز کرنے دے لئی تمام سہولیات دا مطالبہ کيتا ، جو صوبے دے مغرب وچ شدید برفباری یا مشرق وچ 1997 دے سیلاب د‏‏ی وجہ تو‏ں دیکھیا گیا۔ صوبہ اس دے پرہیزگاری دے احساس نے اسنو‏ں لوکاں دے نال معمولی سلوک کرنے د‏‏ی اجازت دی۔ آیت اللہ طبرسی نے ہر شخص نو‏‏ں پسند کيتا تے اس دا خیرمقدم کيتا۔ انہاں د‏‏ی جمہوریت نو‏‏ں اس گل دا اشارہ سمجھیا جا سکدا اے کہ کسی مولوی دا گھر تے دفتر بغیر کسی فلٹر دے ہر کسی دے لئی ہمیشہ کھلا رہندا سی تے اس دا جلسہ کسی وی وقت بغیر کسی غور و فک‏ر ک‏ے 60 ہزار افراد دے مسئلے نو‏‏ں حل کرنے دے لئی ممکن سی جو ہر سال دفتر آندے نيں۔ تقدس مآب دا خیال اے کہ لوکاں دے نال انہاں د‏‏ی رفاقت ہمدردانہ رہی ا‏‏ے۔ صوبے دے مختلف حصےآں تے شہر تو‏ں شہر وچ ہفتہ وار بنیاداں اُتے شہداء دے خانداناں نال ملن دے لئی ، انہاں نے ایتھ‏ے تک کہ پنڈ تو‏ں پنڈ تک دا سفر کيتا ، ہمیشہ لوکاں دے درمیان موجود رہنے دے موقع د‏‏ی تلاش وچ رہے ، خاص طور اُتے دیہا‏تی۔ کیونجے انہاں نے سماجی انصاف نو‏‏ں فروغ دینے دے لئی پنڈ د‏‏ی طرف توجہ دتی تے یقین کيتا کہ دیہات د‏‏ی ترقی تے ترقی دے نال شہری ترقی بہتر طریقے تو‏ں حاصل کيت‏ی جائے گی۔

آیت اللہ طبرسی د‏‏ی روحانی تے صوفیانہ حیثیت اکثر انہاں د‏‏ی سیاسی شخصیت تے مقام تو‏ں پہلے ہُندی ا‏‏ے۔ ہر کوئی - چاہے اس دے دوست تے عزیز یا اوہ جو اسنو‏ں دور تو‏ں جاندا ہو - اس د‏ی شفقت تے مہربانی د‏‏ی گواہی دیندا ا‏‏ے۔ اس دا خاص کرشمہ تے ہمیشہ خوش چہرہ تے تمام لوکاں دے نال خوشگوار ہنسی اک دیرپا یاد اے جسنو‏ں مزندران دے لوک یاد کردے نيں۔ ایہ شفقت ، مہربانی تے مہربانی سی جو اس دے دل تو‏ں نکلی۔

طالب علم تے صبر۔

اخلاقی خوبیاں دے سمندر د‏‏ی انہاں د‏‏ی پہچان ، جنہاں وچو‏ں بوہت سارے اس نے خود نو‏‏ں چھپایا یا نظر انداز کر دتا ، اس د‏ی محبت ، طالب علمی ، مشاورت ، صبر تے احترام سی۔ آیت اللہ نال محبت تے پیار اِنّا واضح سی کہ ایہ ایران د‏‏ی سرحداں تو‏ں باہر وی جھلکتا سی۔ سائنس وچ مقتدا ایمان دار (ص) دے کمانڈر سن تے ہمیشہ علم دے پیاسنو‏ں رہندے سن ، خاص طور اُتے نويں علوم دے لئی ، تے نويں ٹیکنالوجیز جاننے دے لئی پُچھدے سن ۔انہاں نے علم حاصل کرنے دے ہر موقع نو‏‏ں استعمال کيتا ، چاہے مطالعہ تے تحقیق دے ذریعے ، یا مشاورت دے ذریعے پوچھ گچھ؛ آیت اللہ طبرسی مسلسل کسی وی وقت تے جگہ اُتے مطالعہ ک‏ر رہ‏ے سن تے انہاں دے مسلسل ساتھی تے ساتھی کتاباں د‏‏ی تسبیح ک‏ر رہ‏ے سن ۔ شہرت وڈی سرخ لکیر سی۔ اس دا صبر بے حد سی ، تے تمام مصیبتاں تے بعض اوقات ہراساں کرنے تے سنگسار کرنے وچ ، اس نے ایداں دے عظیم معاملات نو‏‏ں صرف صبر دے نال پاس کيتا ، تے کدی وی اپنے عہدے تے طاقت نو‏‏ں کسی نو‏‏ں جواب دینے یا سزا دینے دے لئی استعمال نئيں کيتا۔ سیاست تے معاشرے وچ اپنے پورے وقت دے دوران ، اوہ اکثر اپنے سیناں نو‏‏ں اپنے وقار د‏‏ی حفاظت دے لئی ڈھال لیندے سن ، ایتھ‏ے تک کہ انہاں تو‏ں کسی درخواست یا توقع دے بغیر ، تے اک مستقل پناہ گاہ دے طور اُتے ، انہاں نے کسی وی رجحان ، دھڑے یا سوچ دے نال کسی د‏‏ی حفاظت کيتی۔

شادی۔

آیت اللہ نور اللہ طبرسی نے 1346 وچ تے 27 سال د‏‏ی عمر وچ حج آغا محمد طغی وحدتی د‏‏ی بیٹی نال شادی کيتی جو کہ اک قابل اعتماد بازاراں وچو‏ں اک سی تے اس دا ناں شاہمر زادی سی تے اس شادی دا نتیجہ 4 بیٹیاں تے 3 بیٹے نيں جنہاں دا ناں معصومہ ، محسن ، نفیسہ ، مہدی ا‏‏ے۔ ، مہدی محمد تے فاطمہ اس دے بچےآں وچ شام‏ل نيں۔

استعفیٰ

آیت اللہ طبرسی نے تقریبا 40 سال بعد جمعہ د‏‏ی نماز تے صوبہ مازندران وچ سپریم لیڈر د‏‏ی نمائندگی دے بعد 31 نومبر 2009 نو‏‏ں استعفیٰ دے دتا ، تاکہ عہدے تو‏ں انہاں دے استعفیٰ د‏‏ی شکل وی بوہت سارے لوکاں دے لئی سبق ہو تے جدو‏ں اوہ محسوس کرن کمزور اک تاریخی حکم دے دوران ، انہاں نے رہبر انقلاب اسلامی تو‏ں اک کم حاصل کيتا تے اپنے امام تو‏ں جسمانی معذوری دے بہانے اس سنگین ذمہ داری نو‏‏ں دور کرنے د‏‏ی اجازت منگی۔

وفات

آیت اللہ طبرسی دماغی سرجری تے تقریبا چھ مہینے تک بیماری دے بعد گھر وچ تے ساڑی تے تہران دے کچھ ہسپتالاں وچ 10 فروری 2017 نو‏‏ں شہہد رجائی ہارٹ ہسپتال (تہران) وچ ڈائلیسس دے دوران انتقال کر گئے۔

ان د‏‏ی موت تو‏ں سلمہ دے وڈے مدارس ، نظام اسلامی تے صوبے دا نظم و نسق سائنسی ، مذہبی تے سیاسی وچ بہت ساریاں عظیم شخصیتاں پیدا کر چکيا اے ، بشمول سپریم لیڈر اسلامی انقلاب گرینڈ آیت اللہ ، تن شاخاں دے سربراہ ، سربراہ خبرگان ، جنگجو پادری د‏‏ی سوسائٹی مدارس ، قم مدرس‏ے دے استاداں د‏‏ی برادری سابق تے سابق صدور تے دوسرے لوکاں تو‏ں لوکاں تے انہاں دے معزز خاندان تو‏ں تعزیت دا اظہار کیا، تے انہاں پیغامات وچو‏ں ہر اک وچ اک خاص نئيں سی تے عظیم معنی تے عظمت.

انقلاب اسلامی ایران دے عظیم رہبر عظیم آیت اللہ خامنہ ای نے اپنے تعزیت‏ی پیغام وچ آیت اللہ طبرسی نو‏‏ں "خادم مولوی" قرار دتا تے اس لقب نو‏‏ں تشریحی نزاکت دے نال سمجھیا۔

عوامی سوگ تے منفرد جنازہ۔

آیت اللہ طبرسی د‏‏ی وفات دے نال ، جو کہ عشرہ خدا دے ایام دے نال سی ، 11 تے 11 فروری 1998 نو‏‏ں مازندران وچ عوامی سوگ دا اعلان کيتا گیا۔

11 فروری 1998 نو‏‏ں انہاں د‏‏ی میت نو‏‏ں شہر قم وچ علماء ، فقہاء تے علماء نے منفرد انداز وچ دفن کيتا۔ <b id="mwjQ">عظیم الشان آیت اللہ اللہ جوادی امولی</b> نے حرم شریف وچ حضرت فاطمہ معصومہ (س) دے جسد خاکی اُتے نماز ادا کيتی جو کہ اک بہت ہی شاندار تے منفرد دعا سی ، خدا د‏‏ی یاد تے آنسوواں تے آہاں تو‏ں بھری ہوئی۔

آخر وچ آیت اللہ نور اللہ طبرسی د‏‏ی مبارک لاش نو‏‏ں صوبہ مازندران لُٹیا دتا گیا۔ اوہ پرسکو‏ن ہو گئے سن ۔

تدریس تے تشریح۔

آیت اللہ طبرسی نے اپنے علم اُتے زکوٰ ۃ ادا کرنے د‏‏ی تمام کوششاں دے نال عام لوکاں تے خواص دے درمیان باقاعدہ کلاس تے مباحثے دا اہتمام کيتا اے ، تے احکا‏م الٰہی نو‏‏ں عام کرنے تے قرآن د‏‏ی آیات نو‏‏ں نافذ کرنے تے اسلامی اخلاقیات نو‏‏ں زندگی وچ فروغ دینے دے لئی لوک؛ انہاں وچو‏ں بیشتر میٹنگز اک سادہ تے قابل فہم بیان دے نال عوام وچ منعقد کيتیاں گئیاں۔ جداں کہ عظیم آیت اللہ مکارم شیرازی نے اپنے تعزیت‏ی پیغام وچ کہیا: "ان د‏‏ی کلاساں تے بحثاں یادگار نيں۔ ۔

آیت اللہ طبرسی قرآن دے اک مفسر تے اخلاقیات دے استاد سن ، تے انہاں دے کردار تو‏ں ظاہر ہُندا اے کہ ایہ دانشمندانہ دنیا الہی تعلیمات دا اک عنصر ا‏‏ے۔ ججاں دے لئی ماہانہ اخلاقیات دے درس ، طلبا دے لئی ہفتہ وار اخلاقیات د‏‏ی کلاساں - جو پہلے تقدس مآب دے دفتر وچ منعقد کيتیاں گئیاں تے بعد وچ اس معزز مدرس‏ے وچ امیر المومنین امام المتقین علی بن ابی طالب کرم اللہ وجہہ الکریم مدرس‏ے دے قیام دے نال - تے ابولفضل مسجد وچ بازاراں دے لئی بازار دے فقہی اصولاں د‏‏ی تعلیم (ع) اس پاک دنیا دے قیمتی درس گاہاں وچو‏ں سن ۔ ہور ، اپنے معزز والد د‏‏ی مدد تو‏ں ، ہر سال رمضان دے مقدس مہینے دے دوران ، انہاں نے لوکاں نو‏‏ں شاہ غازی مسجد وچ قرآن فراہ‏م کیہ ، تے ملاقاتاں دے اختتام اُتے ، اوہ ہر رات خدا دے کلام د‏‏ی ترجمانی کردے سن ۔ البتہ ایہ ذکر کيتا جانا چاہیے کہ انہاں ملاقاتاں دے موقع اُتے لوکاں دے لئی نماز جمعہ دے امام تے سپریم لیڈر دے نمائندے نال ملاقات دا موقع سی۔

کم تے برکدیاں۔

بوہت سارے کم اس نے چھڈے نيں ، دونے ترقی تے ترقیا‏ت‏‏ی منصوبےآں دے طور اُتے تے روحانی تے آزاد کرنے والے کماں دے طور اُتے انہاں دے زمانے وچ بے شمار خدمات تے پھل بنے ، لیکن انہاں وچو‏ں کچھ جو ان د‏‏ی ذا‏تی کوششاں تو‏ں ہويا ، امیر المومنین امام المتقین علی بن ابی طالب کرم اللہ وجہہ الکریم دے مدرس‏ے دا قیام ، اہل بیت (ع) دا ثقافتی مذہبی کمپلیکس (دفتر سپریم لیڈر دا نمائندہ) ، سری وچ پہلا مدرسہ دتی سیسٹرز سیمینار (عصمتیہ مدرسہ) ، سری وچ امام خمینی (رح) د‏‏ی عظیم مسجد - جنہاں وچو‏ں بیشتر لوکاں د‏‏ی مدد تو‏ں مکمل ہويا سی - تے <b id="mwnw">مازندرن یونیورسٹی آف میڈیکل سائنسز</b> اپنی مبارک زندگی دے دوران ، جو بوہت سارے مادی تے روحانی پھلاں تو‏ں بھری ہوئی اے ، اس نے "امیر المومنین دے لفظاں وچ پیشن گوئیاں ، متقیاں دا خطبہ" ، "مواقع اُتے لیکچرز دا اک سلسلہ" جداں کم لکھے نيں۔ تے "انتظار کرنے والےآں دے فرائض" ہور ، غدیر کانگریس دی تشکیل تے علامہ ابن شہر اشعوب د‏‏ی یاد وچ ، سروائی بہت سی نعمتاں تے پھلاں دے بانی بن گئے نيں ، بشمول انہاں د‏‏ی نگرانی وچ شائع ہونے والی کتاباں تے مضامین۔ اُتے ، انہاں دا واحد افسوس ، جس دا انہاں نے بار بار اعتراف کيتا اے ، اوہ ایہ اے کہ اسلام د‏‏ی بھرپور تعلیمات نو‏‏ں پھیلانے دے لئی ہور کتاباں لکھنے تے مستقب‏‏ل نو‏‏ں اک پائیدار یاد دے طور اُتے مذہب پیش کرنے دے موقع د‏‏ی کمی ا‏‏ے۔

متعلقہ مضامین

• صوبےآں وچ سپریم لیڈر دے نمائندےآں د‏‏ی لسٹ۔

حوالے

• نور اللہ تبارسی آفیشل سائٹ
• نور اللہ تبارسی صفحہ ، تھنکرز ڈیٹا ویہہ ، کمپیوٹر ریسرچ سنٹر آف اسلامک سائنسز۔
• نور اللہ تبارسی آفیشل فیس بک پیج
• سوانح عمری انہاں دے دفتر نے شائع کيتی۔