اکبر دے نو رتن
اکبر دے دربار وچ نوں رتن
اکبر بھاویں اک چٹا ان پڑھ سی مگر اوہ اتہاس وچ سبھ توں سمجھدار حکمران ہویا اے۔ اسنے اپنی سوجھ بوجھ صدقہ ہی بھارت وچ مغل راج دی نیہہ پکی کیتی اتے لمبے ویلے تک ہندو مسلم ایکتا دی مثال قایم کرکے دکھائی ۔اوہ ہر اک سیانے اتے پڑھے لکھے لوکاں دی وی خوب قدر کردا سی ۔ اسنے اپنے دربار وچ بہت سارے یوگ لکھاریاں ،گیت کار پینٹر اتے کلاکاراں نوں پناہ دتی ہوئی سی ۔اکبر ولوں چنے ہوئے کجھ یوگ اہلکار اتے متراں وچوں کجھ اسنوں بہت ہی زیادہ پیارے سن جہناں نوں اسیں اسدے نوں رتن کہہ کے بلاؤندے ہاں۔ ایہہ نوں رتن سن۔
راجا ٹوڈر مل[سودھو]
ایہہ پنجاب دے اک کھتری گھرانے نال متعلق سی ۔ اسنے شیر شاہ سوری دے ویلے وی زمین پربندھ دا کم کیتا سی مگر اسنوں مشہوری اکبر دے ویلے وچ ہی ملی ۔ اکبر نے اسنوں اپنا خزانہ وزیر بنایا سی۔ ٹوڈر مل اپنے زمین سدھاراں کرکے ہی زیادہ مشہور اے ۔ اسنے ضبطی نظام دی شروعات کیتی سی ، جس کارن راج دی آمدن وچ کافی وادھا ہویا۔
ابو الفضل[سودھو]
اوہ اکبر دا پردھانوزیر سی ۔ اوہ اپنے ویلے دا اک مہان لکھاری ہویا اے ۔ اسدی مشہور رچنا اکبرنامہ اتے آئین اکبری ہن جو اکبر دے جیون اتے اس ویلے دے سماج بارے بھرپور ذکر کردیاں ہن۔ اکبر دے پتر سلیم (جہانگیر ) نوں شکّ سی کہ ابو الفضل دے کارن ہی اکبر سلیم دے خلاف ہویا سی ۔ اس لئی سلیم نے ابل فضل نوں اجین دے لاگے اک راجپوت سردار ویر سنگھ بندیلا دے ہتھوں مروا دتا ۔ جدوں اکبر نوں اس بارے پتہ لگیا تاں اسدیاں اکھاں وچ اتھرو بھر آئے اتے کیہا کہ ،” جیکر سلیم نوں راج پاٹھ ہی چاہیدا سی تاں اوہ مینوں مار دیندا پر ابوالفضل نوں چھڈّ دیندا ۔”
تانسین[سودھو]
تانسین نے گوالیئر وچ اپنی سنگیت تعلیم شروع کیتی اتے جلدی ہی اسدی مشہوری سارے پاسے پھیل گئی ۔ اوہ ریوا دے راجے کول اک گلوکار سی ۔مگر اکبر وی سنگیت کلا دا بڑا شوقین سی ۔اسنے ریوا دے راجے نوں تانسین نوں شاہی دربار وچ بھیجن لئی مجبور کیتا ۔کیہا جاندا اے کہ اسدی گائکی وچ جادو ورگا اثر سی۔ اپنے مشہور میگھ راگ راہیں اوہ بدل پوا سکدا سی ۔اجیہا کیہا جاندا اے کہ تانسین پہلاں اک ہندو سی پر بعد وچ اوہ مسلمان بن گیا سی ۔ اسدی موت توں بعد وچ اسنوں گوالیار دے اک مسلمان پیر محمد غیاث دی قبر دے لاگے دفنایا گیا ۔
فیضی[سودھو]
اوہ ابو الفضل دا وڈا بھرا سی ۔اوہ عربی فارسی اتے سنسکرت بولی دا ڈونگھا علم رکھن والا سی ۔ اسنے لگبھگ اک سو گرنتھاں دی رچنا کیتی سی ۔اسنے رامائن،مہابھارت اتے بھگوت گیتا ورگیاں سنسکرت دیاں کئی کتاباں دا فارسی وچ ترجمہ کیتا ۔اوہ ادار پرورتی والا صوفی متّ نوں منن والا سی ۔اکبر اپر اسدے وچاراں دا ڈونگھا اثر سی۔
راجا مان سنگھ[سودھو]
اوہ امبر دے راجا بھگوان داس دا دتک پتر سی ۔ اوہ اکبر دا اک مشہور سپہ سالار سی ۔اکبر نے اسدی مدد نال بہت سارے راجپوت علاقیاں اتے قبضہ کیتا ۔اسنے میواڑ دے راجا مہارانا پرتاپ دے خلاف ہلدی گھاٹی دی لڑائی لڑی سی اتے میواڑ اتے قبضہ کر لیا سی ۔ پر مہارانا پرتاپ نوں اوہ قابو نہیں کر سکیا سی ۔ راجا مان سنگھ دی مشہوری صرف اکبر دے ویلے تک ہی رہی ۔ کیونکہ جہانگیر اسنوں اپنا مخالف سمجھدا سی ۔اس لئی جہانگیر ویلے راجا مان سنگھ دا اثر بہت گھٹ گیا ۔
مرزا عزیز کوکا[سودھو]
اوہ ماہم انگا دا پتر سی اتے اکبر دا بچپن دا دوست سی ۔اکبر نے اسنوں خان اعظم دا خطاب دتا سی ۔ جدوں اکبر نے نواں دھرم دین الٰہی چلایا تاں اوہ اکبر توں بہت ناراض ہو گیا ۔پر بعد وچ آپ ہی اس مت نوں اپنا لیا ۔
عبدالرحیم خان خاناں[سودھو]
اوہ فارسی اتے ہندی بولی دا اک اچّ کوٹی دا شاعر سی ۔ اوہ اکبر دے استاد بیرم خاں دا پتر سی ۔اکبر نے اسنوں خان-خاناں دا خطاب دتا سی ۔ رحیم دے دوہے اج تک وی جن عام لوکاں وچ بڑے چاء نال پڑھے جاندے ہن۔
راجا بھگوان داس[سودھو]
اوہ امبر دے راجا بہاریمل دا دتک پتر سی اتے اکبر دا خاص یعقین پاتر سی ۔اسنے ہر مشکل گھڑی وچ اکبر دا ساتھ دتا سی اتے اک واری لڑائی وچ تا اکبر دی جان وی اسنے بچائی سی ۔اسنے اپنے تعلقات ہور گوڑھے کرن لئی اپنی لڑکی دا ویاہ شہزادہ سلیم نال کر دتا، اسے لڑکی نے بعد وچ شاہزادہ خرم نوں جم دتا سی جو شاہ جہان دے نام نال مشہور ہویا سی اتے جسنے تاج محل دا اساری کروایا سی۔
راجا بیربل[سودھو]
بیربل دا اصلی نام مہیش داس سی۔ اوہ کلپی دے بھٹّ ٹبر نال متعلق سی۔ اوہ اک اچّ کوٹی دا ودوان ،شاعر اتے سنگیتکار سی ۔مگر اسدی سبھ توں وڈی خاصیت ایہہ سی کہ اوہ کسے وی مشکل توں مشکل گل دا فٹافٹ جواب دین وچ ماہر سی۔ اسدے جواب وئنگپورن ہندے ہوئے وی اصلی جیون نال جڑے ہندے سن۔ اسدے قصے اج وی بچیاں اتے بزرگاں وچ خوب مشہور ہن۔ بیربل سورج دیوتا دا پجاری سی۔ اسدی موت پٹھاناں دے خلاف لڑدے ہوئے ہوئی سی۔ اسدی موت دا اکبر نوں بہت ہی دکھ ہویا سی۔