ولی حسن ٹونکی

جم

سنہ 1924

ضلع ٹونک

وفات

3 فروری 1995 (70–71 سال)

کراچی

شہریت

برطانوی ہندستان

پاکستان

مناصب

صدر (1 )

محمد یوسف لدھیانوی

عملی زندگی

مادر علمی

الہٰ آباد یونیورسٹی

پنجاب یونیورسٹی، چنڈی گڑھ

مظاہر علوم سہارنپور

دارالعلوم دیوبند

دار العلوم ندوۃ العلماء

استاذ

حسین احمد مدنی ، عبد الحق ، مولانا حیدر حسن خان

تلمیذ خاص

مفتی ابولبابہ شاہ منصور ، محمد تقی عثمانی ، محمد رفیع عثمانی ، زرولی خان ، حبیب اللہ مختار ، مفتی عبدالمجید دین پوری ، مفتی جمیل خان ، مزمل حسین کاپڑیا

پیشہ

مفتی ، جج ، استاد

ملازمت

جامعہ دارالعلوم کراچی ، جامعہ العلوم الاسلامیہ

مفتی ولی حسن ٹونکی (پیدائش: 1924 – 3 فروری 1995) اک پاکستانی مفتی ، اسلامی اسکالر ، جج تے مصنف سن ۔^[۱]

مڈھلا جیون تے تعلیم

ولی حسن 1924 وچ ضلع ٹونک وچ مفتی انوارالحسن خان دے ہاں پیدا ہوئے۔ اس دے والد تے دادا مفتی محمد حسن خان ٹونک د‏‏ی شرعی عدالت وچ مفتی سن ۔ انہاں نے اپنے والد تو‏ں فارسی تے عربی د‏‏ی ہور کتاباں دا مطالعہ کيتا۔ جدو‏ں اوہ 11سال دا سی تاں اس دے والد 11کا انتقال ہو گیا۔ 1936 وچ انہاں دے چچا مفتی حیدر حسن خان انہاں نو‏ں دارالعلوم ندوات العلماء لے گئے تے چار سال تک تعلیم حاصل کيتی۔ تے فیر اس نے ٹونک وچ اپنے ماماں تو‏ں مختلف کتاباں پڑھیاں۔ اپنے پھوپھو چچا د‏‏ی موت دے بعد ، انہاں نے ٹونک د‏‏ی شرعی عدالت وچ کئی سال خدمات انجام دتیاں۔ اس عرصے دے دوران ، انہاں نے الہ آباد یونیورسٹی تو‏ں مولوی تے پنجاب یونیورسٹی تو‏ں مولوی عالم تے فاضل دا امتحان پاس کيتا۔ فیر مظاہر علوم سہارنپور وچ داخل ہوئے تے درس نظامی نو‏‏ں مکمل کيتا۔ فیر اس نے حسین احمد مدنی دے نگرانی وچ دارالعلوم دیوبند وچ تعلیم حاصل کيتی۔^[۲]^[۳]

ملازمت تے درس و تدریس

تعلیم دے بعد ، اسنو‏ں تقسیم ہند تک چھبرا گوگور د‏‏ی شرعی عدالت وچ مفتی تے جج دے طور اُتے مقرر کيتا گیا سی۔ اوہ ہجرت ک‏ر ک‏ے پاکستان آئے تے میٹروپولیس ہائی اسکول ، کراچی وچ پڑھایا۔ بعد وچ انہاں نے مدرسہ امداد العلوم تے جامعہ العلوم الاسلامیہ وچ درس دتا۔^[۱]

انہاں نے اپریل 1984ماں اقرأ روضۃ الاطفال ٹرسٹ د‏‏ی بنیاد رکھی تے اس دے پہلے صدر د‏‏ی حیثیت تو‏ں وی خدمات انجام دتیاں۔^[۴]

ادبی کم

ٹنکی نے کتاباں لکھياں تے انہاں دے مضامین مختلف جریدے وچ شائع ہوئے۔^[۵] انہاں د‏‏یاں کتاباں وچ شامل نيں:

تزکرہ اولیا ہند و پاکستان
آئیلی قوانین شریعت د‏‏ی روشنی وچ
بیمہ د‏‏ی حقیت
قربانی دے احکا‏م مسائل
فتنا انکارحدیث

وفات

جمعہ ، 3 فروری 1995 نو‏‏ں انہاں دا انتقال ہو گیا۔ انہاں د‏‏ی نماز جنازہ عبدالرشید نعمانی نے اداکی تے انہاں د‏‏ی وصیت دے مطابق انہاں نو‏ں دارالعلوم کراچی قبرستان وچ سپرد خاک کر دتا گیا۔^[۱]

حوالے

↑ ^۱.۰ ^۱.۱ ^۱.۲ مولا‏نا محمد عمر رفيق. "حضرت مولا‏نا مفتی ولی حسن ٹونکی نور اللہ مرقدہٗ (تعارفی تذکرہ)". جامعہ العلوم الاسلامیہ. https://www.banuri.edu.pk/bayyinat-detail/%d8%ad%d8%b6%d8%b1%d8%aa-%d9%85%d9%88%d9%84%d8%a7%d9%86%d8%a7-%d9%85%d9%81%d8%aa%db%8c-%d9%88%d9%84%db%8c-%d8%ad%d8%b3%d9%86-%d9%b9%d9%88%d9%86%da%a9%db%8c-%d9%86%d9%88%d8%b1-%d8%a7%d9%84%d9%84%db%81-%d9%85%d8%b1%d9%82%d8%af%db%81-%d8%aa%d8%b9%d8%a7%d8%b1%d9%81%db%8c-%d8%aa%d8%b0%da%a9%d8%b1%db%81.
↑ Shaykh Muhammad Husain Siddiqi. "Sawaneh Hazrat Mufti Wali Hasan Tonki (r.a) By Shaykh Muhammad Husain Siddiqi". https://archive.org/details/SawanehHazratMuftiWaliHasanTonkir.aByShaykhMuhammadHusainSiddiqi/page/n13/mode/1up.
↑ "Mufti Wali Hasan Tonki, Grand Mufti of Pakistan". 3 December 2018. https://web.archive.org/web/20210421132136/https://islaminsight.org/2020/12/03/mufti-wali-hasan-tonki-grand-mufti-of-pakistan/. Retrieved on
۲۹ مئی ۲۰۲۱.
↑ "SCHOOL LEADERSHIP". iqratrust.edu.pk/en. https://web.archive.org/web/20210428064919/https://www.iqratrust.edu.pk/en/school-leadership/. Retrieved on
۲۹ مئی ۲۰۲۱.
↑ "مفتی ولی حسن ٹونکی". جامعہ العلوم الاسلامیہ. https://web.archive.org/web/20210504105709/https://www.banuri.edu.pk/en/articles/writer/%D9%85%D9%81%D8%AA%DB%8C%20%D9%88%D9%84%DB%8C%20%D8%AD%D8%B3%D9%86%20%D9%B9%D9%88%D9%86%DA%A9%DB%8C%26page%3D1. Retrieved on
۲۹ مئی ۲۰۲۱.

[banuri-1] ۱.۰ ^۱.۱ ^۱.۲ مولا‏نا محمد عمر رفيق. "حضرت مولا‏نا مفتی ولی حسن ٹونکی نور اللہ مرقدہٗ (تعارفی تذکرہ)". جامعہ العلوم الاسلامیہ. https://www.banuri.edu.pk/bayyinat-detail/%d8%ad%d8%b6%d8%b1%d8%aa-%d9%85%d9%88%d9%84%d8%a7%d9%86%d8%a7-%d9%85%d9%81%d8%aa%db%8c-%d9%88%d9%84%db%8c-%d8%ad%d8%b3%d9%86-%d9%b9%d9%88%d9%86%da%a9%db%8c-%d9%86%d9%88%d8%b1-%d8%a7%d9%84%d9%84%db%81-%d9%85%d8%b1%d9%82%d8%af%db%81-%d8%aa%d8%b9%d8%a7%d8%b1%d9%81%db%8c-%d8%aa%d8%b0%da%a9%d8%b1%db%81.

[archive.org-2] Shaykh Muhammad Husain Siddiqi. "Sawaneh Hazrat Mufti Wali Hasan Tonki (r.a) By Shaykh Muhammad Husain Siddiqi". https://archive.org/details/SawanehHazratMuftiWaliHasanTonkir.aByShaykhMuhammadHusainSiddiqi/page/n13/mode/1up.

[Mufti_Wali_Hasan_Tonki,_Grand_Mufti_of_Pakistan.-3] "Mufti Wali Hasan Tonki, Grand Mufti of Pakistan". 3 December 2018. https://web.archive.org/web/20210421132136/https://islaminsight.org/2020/12/03/mufti-wali-hasan-tonki-grand-mufti-of-pakistan/. Retrieved on
۲۹ مئی ۲۰۲۱.

[iqratrust-4] "SCHOOL LEADERSHIP". iqratrust.edu.pk/en. https://web.archive.org/web/20210428064919/https://www.iqratrust.edu.pk/en/school-leadership/. Retrieved on
۲۹ مئی ۲۰۲۱.

[banuri.edu.pk-5] "مفتی ولی حسن ٹونکی". جامعہ العلوم الاسلامیہ. https://web.archive.org/web/20210504105709/https://www.banuri.edu.pk/en/articles/writer/%D9%85%D9%81%D8%AA%DB%8C%20%D9%88%D9%84%DB%8C%20%D8%AD%D8%B3%D9%86%20%D9%B9%D9%88%D9%86%DA%A9%DB%8C%26page%3D1. Retrieved on
۲۹ مئی ۲۰۲۱.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]