پنجاب دیاں پینڈو کھیڈاں
کھیڈاں دا مکھ مقصد منپرچاوا ہندا ہے۔ من پرچاوے لئی بہت ساریاں کھیڈاں دی سرجنا کیتی جاندی ہے۔ ایہناں وچوں کجھ کھیڈاں کسے خاص جغرافیائی خطے لئی محدود ہو جاندیاں ہن۔ کجھ وڈا گھیرا حاصل کر لیندیاں ہن اتے کجھ گھٹّ لوکپریتا کارن الوپ ہو جاندیاں ہن۔ماجھے، مالوے، دوآبے دے علاقےآں وچّ شبداولی جاں کارج دی وکھرتا کارن ایہہ کھیڈاں کجھ کو اختلاف نال کھیڈیاں جاندیاں ہن۔ ایہہ کھیڈاں بچیاں دے جسمانی اتے دماغی ترقی وچّ حصہ پاؤندیاں ہن اتے پنجابی سبھیاچار دے وکھ وکھ پکھاں نوں وی پیش کردیاں ہن۔
پنجاب دیاں پینڈو کھیڈاں جہڑیاں پنجابی لوکدھارا وچّ پنجابی لوک کھیڈاں وجوں جانیاں جاندیاں ہن ایہہ کھیڈاں پنڈاں وچّ بچیاں توں لے کے بزرگاں تکّ کھیڈیاں جاندیاں ہن۔ کھیڈاں کھیڈن لئی زیادہ اتشاہ اتے شوق بچپن وچ ہندا ہے۔ چھوٹی عمر دے منڈے تے کڑیاں اکٹھے کھیڈدے ہن۔ کھیڈاں بچے دے عقلی پدھر نوں ودھاؤندیاں ہن۔ تنّ چار سال دے بچیاں دی کوئی مقرر کھیڈ نہیں ہندی۔ عمر ودھن دے نال نال منڈے کڑیاں دیاں رچیاں وچّ فرق آؤن نال اہناں دیاں کھیڈاں وچّ وی وکھرتا آؤندی جاندی ہے۔ ایہناں کھیڈاں نوں منورنجن لئی کھیڈیا جاندا ہے۔ منڈیاں دیاں کھیڈاں ودھیرے زور والیاں ہندیاں ہن جدکہ کڑیاں دیاں کھیڈاں کومل بھاوناواں والیاں ہندیاں ہندیاں ہن۔ کھیڈ سمگری وچّ سوٹی،پتھر، رسا، ڈنڈا، پلاسٹک، لکڑ دا کوئی ٹکڑا، گول آکار دی کوئی چیز کاغذ وغیرہ چیزاں دا استعمال کیتا جاندا ہے[۱]। ایہہ کھیڈاں ہن:-
منڈیاں دیاں کھیڈاں
کڑیاں دیاں کھیڈاں
مُنڈیاں تے کُڑیاں دیاں کھیلاں
- وانجھو
- کالا کجا پھوکدا
- لکن میٹی
- لکڑ لوہا
- اوچ نیچ
- چور سپاہی
- کلی جوٹا
- پیل چوٹ
- خان گھوڑی
- ربّ دی کُھتی
- راجے دی بکری