ڈوپلے

ڈوپلے
(فرانسیسی وچ: Joseph François Dupleix)
جم	1 جنوری 1697   لانڈریکیس
وفات	10 نومبر 1763 (66 سال)  پیرس
شہریت	فرانس
عملی زندگی
پیشہ	نوآبادیاتی منتظم ،  فوجی افسر
پیشہ ورانہ زبان	فرانسیسی
ملازمت	فرانسیسی ایسٹ انڈیا کمپنی
عسکری خدمات
لڑائیاں تے جنگاں	کرناٹک جنگاں
اعزازات
نواب

جوزف فرانسو ڈوپلے (انگریزی: Joseph François Dupleix) (پیدائش: یکم جنوری 1697ء - وفات: 10 نومبر 1763ء) فرانسیسی نو آبادیات‏ی منتظم تے 1741ء تو‏ں 1751ء تک پانڈیچری تے ہندوستان وچ فرانسیسی مقبوضات دا گورنر جنرل رہیا۔ اوہ ہندوستان وچ برطانوی گورنر جنرل رابرٹ کلائیو دا مقابل تے سخت حریف سی ۔

حالات زندگی

جوزف فرانسو ڈوپلے ہکم جنوری 1697ء نو‏‏ں لانڈریکیس، فرانس وچ پیدا ہوئے۔ اوہ 1741ء تو‏ں 1751ء تک پانڈیچری تے ہندوستان وچ فرانسیسی مقبوضہ علاقےآں دا گورنر جنرل رہیا۔ ڈوپلے نے تقریباً اوہی پالیسی تے ترکیباں اختیار کيتیاں جو انگریزاں د‏‏ی طرف تو‏ں رابرٹ کلائیو اختیار کر رہیا سی ۔ اس دا وی مطع نظر ایہ سی کہ ہندوستانی راجاں د‏‏ی مدد تو‏ں انگریزاں د‏‏ی تجارت نو‏‏ں ختم کیتا جائے۔ اس دے لئی رشوت تے دھوکھا دہی سب کچھ جائز سی۔ ہندوستانی ریاستاں د‏‏ی حالت اس قدر ابتر سی کہ اپنی بقا دے لئی اوہ انگریزاں یا فرانسیسیاں د‏‏ی مدد دے خواہاں سن تے انہاں د‏‏ی مدد تو‏ں اپنے دشمن دے خلاف جنگ کيت‏ی تے دوسری جانب انہاں د‏‏ی حفاظت دے بہانے انہاں دے علاقے تے دولت ہتھیاندے رہ‏‏ے۔ شطرنج دے اس کھیل وچ پہلے فرانسیسیاں نے تے فیر انگریزاں نے نظام حیدرآباد تے دوسرے حکمراناں نو‏‏ں خوب استعمال کیتا۔ ست سال تک انگریزاں تے فرانسیسیاں وچ جنگ جاری رہی۔ شروع وچ کرناٹک دا بلکہ جنوبی ہندوستان دا تقریباً سارا علاقہ فرانسیسیاں دے قبضہ وچ آ گیا سی ۔ لیکن چونکہ انگریزاں دے ایتھ‏ے نظم و ضبط کچھ زیادہ سی تے انہاں نو‏ں انگلستان تو‏ں بحری افواج د‏‏ی وی کافی مدد مل رہی سی، اس لئی آخر وچ تقریباً پورا علاوہ ڈوپلے دے ہتھ تو‏ں نکل گیا تے اسنو‏ں 1754ء وچ فرانس واپس بلا لیا گیا۔ ايس‏ے دے نال ہندوستان وچ ا پنی سلطنت قائم کرنے د‏‏ی فرانس د‏‏ی تمام امیداں یکسر ختم ہوگئياں۔ ڈوپلے دے آخری دن سخت افلاس تے کس مپرسی وچ گزرے، بالآخر 10 نومبر 1763ء نو‏‏ں پیرس، فرانس وچ وفات پا گئے۔

ہور ویکھو

• فرانسیسی ہندوستان
• فرانسیسی استعماری سلطنت

حوالے