Jump to content

کلی (چھند)

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
(کلی توں مڑجوڑ)

کلی (انگریزی: Kali) اک چھند ہے[۱] جو کہ پنجابی لوک-گیتاں وچ وی ورتیا گیا ہے۔ اس دیاں تنّ قسماں ہن؛ امبا کلی، سچی کلی، روپا کلی۔[۲]

ہر گیت کلی نہیں ہندا، کلی دیاں کجھ خاص بندشاں ’تے انداز ہندا ہے اتے کجھ خاصیات ہندیاں ہن۔

کلیاں دا بادشاہ کہے جان والے کلدیپ مانک[۳] نے اپنے گائکی جیون ’چ تقریباً 13 کلیاں ہی گائیاں ہن جنہاں ’چوں 10 ہردیو دلگیر لکھیاں ہوئیاں ہن اتے باقی 2-3 ہور گیت کاراں نے لکھیاں۔[۱] دراصل مانک دی گائی ’تے دیوَ تھریکے والے دی لکھی کلی، ‘‘تیرے ٹلے توں اوہ صورت دینہدی آ ہیر دی’’ اینی مقبول ہوئی کہ لوکاں نے ‘مانک’ نوں ‘کلیاں دا بادشاہ’ بنا دتا جدکہ تھریکے والا مانک نوں ‘لوک گاتھاواں’ دا بادشاہ مندا ہے۔[۱]

جانیاں-پچھانیاں کلیاں

[سودھو]

دیوَ تھریکے والے دیاں لکھیاں ’تے کلدیپ مانک دیاں گائیاں کلیاں:

  • تیرے ٹلے توں (رانجھے دی کلی)
  • چھنا چوری دا
  • رانجھے دا پٹکہ
  • پنڈ تاں سیالاں دے دھی جمی چودھری چوچک دے
  • تیری خاطر ہیرے چھڈّ کے تخت ہزارے نوں
  • سہتی ہیر نے تیاری کر لئی باغ دی
  • چڑھی جوانی ’تے چند سورج (ہیر دیاں ماں نال گلاں)
  • اک دن قیدوں ستھّ وچ (قیدوں دیاں چوچک نال گلاں)
  • گلّ سن سیالاں دیئے کڑیئے نی... گلیاں وچ رانجھا رول ’تا
  • اک دن مل کے چاک نوں ہیر آئی جد بیلے ’چوں

ہور لیکھکاں دیاں لکھیاں کلیاں:

  • امب دا بوٹا رہندا مست سدا وچ کیلیاں دے (گرمکھ سنگھ گلّ، جبوماجرا)
  • نی پتّ جٹاں دا ہل واہندا وڈے تڑکے دا (گرمکھ سنگھ گلّ، جبوماجرا)
  • سہتی ہسدی-ہسدی موہرے بہہ گئی جوگی دے (دلیپ سنگھ سدھو، کنکوال)

حوالے

[سودھو]
  1. ۱.۰ ۱.۱ ۱.۲ "لوک گاتھاواں دے بادشاہ کلدیپ مانک دی گائکی تے جیون دی کہانی دیوَ تھریکیاں والے دی زبانی"۔ KuldeepManak.co.in۔ جنوری 5، 2012۔ اخذ شدہ بتاریخ اگست 16، 2012  روابط خارجية في |publisher= (معاونت)
  2. "کتھے گئیاں کلیاں؟"۔ اجیت ہفتاوری۔ مئی 31، 2012۔ ۰۵ مارچ ۲۰۱۶ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ اگست 16، 2012  روابط خارجية في |publisher= (معاونت)
  3. "کلیاں دے بادشاہ کلدیپ مانک نہیں رہے"۔ DailySuraj.com۔ دسمبر 1، 2011۔ اخذ شدہ بتاریخ اگست 16، 2012  روابط خارجية في |publisher= (معاونت)

باہری جوڑ

[سودھو]

٭ کلدیپ مانک دیاں کلیاں ڈاؤنلوڈ کرو