کوفہ دے وفادار شیعاں دی لسٹ
کوفہ دے وفادار شیعاں دی لسٹ وچ ین افراد دا ذکر اے جو شیعاں دے پہلے چار اماماں مولا علی، امام حسن، امام حسین تے امام سجاد دے نال وفادار رہے۔ عام طور اُتے کہیا جاندا اے۔ کوفی بے وفا اے۔ مگر تریخ وچ وفادارےآں دا ذکر وی ملدا اے۔ بے وفا ساتھیاں دا ذکر وی ايسے ضمن وچ آجائے گا۔
امام علی دے ساتھی[سودھو]
امام حسن دے ساتھی[سودھو]
امام حسین دے ساتھی[سودھو]
عام طور اُتے کاہا جاندا اے کہ کوفیاں نے امام حسین دا نال چھڈ دتا مگر حقیقت ایہ اے کہ حالے اوہ امام دے انتظار وچ ہی سن کہ کوفہ اُتے عبید اللہ ابن زیاد مسلط ہو گیا تے اس نے قتل و قید ہور مسلسل دھمکیوں توں عوام نوں دبا دتا۔ اس دباؤ دے باوجود کچھ لوک امام دی نصرت کرنے کربلا پہنچے۔
- عمرو بن خالد صیداوی مسلم بن عقیل دی شہادت دے بعد مخفی ہو گئے تے موقع ملدے ہی اپنے غلام سعد، مجمع بن عبد اللہ عائذی تے نافع بن ہلال دے ہمراہ کوفہ توں خارج ہوئے تے طرماح دی راہنمائی وچ عذیب الہجانات نامی قیام گاہ اُتے [[امام حسین علیہ السلام]] دے قافلہ توں ملحق ہوئے۔ حر انہاں نوں گرفتار یا واپس کرنا چاہندا سی مگر امام (ع) نے اسنوں ایسا نہ کرنے دتا۔[۱] بعض منابع وچ نافع بن ہلال دی جگہ جابر بن حارث سلمانی دا ناں نقل ہويا اے۔[۲]
- یزید بن ثبیط عبدی اپنے دونے بیٹےآں عبداللہ و عبیداللہ تے غلام سالم دے ہمراہ مکہ دے نیڑے ابطح نامی مقام اُتے امام حسین علیہ السلام دے کاروان توں ملحق ہو گئے۔اک ہور نقل وچ عامر بن مسلم عبدی تے انہاں دا غلام سالم وی نال سن ۔
- جوین بن مالک تیمی شروع وچ عمر بن سعد دے لشکر کے نال مل کے حضرت امام حسین ؑ نال جنگ لڑنے دے لئی کوفہ توں آئے سن لیکن جدوں ایہ دیکھیا کہ عبید اللہ ابن زیاد دی طرف توں حضرت امام حسینؑ دی شرائط نوں قبول نئيں کيتا گیا تاں اپنے قبیلے دے چند افراد دے نال رات دے وقت حضرت امام حسین ؑ دے لشکر وچ شامل ہو گئے[۳]۔ کہیا جاندا اے کہ ایہ کل ست افراد سن [۴]۔
- یزید بن زیاد بن مہاصر دی اصحاب امام حسین دے اصحاب وچ شمولیت دے متعلق دو روایات نيں:
- وہ لشکر عمر بن سعد دے نال کوفہ توں کربلا آئے لیکن جدوں انہاں نے دیکھیا کہ امام حسین(ع) دی تجاویز قبول نئيں ہوئیاں تاں انہاں نے اصحاب امام وچ شامل ہونے دا فیصلہ کيتا۔ [۵]
- اوہ حر بن یزید ریاحی تے اس دی فوج دے امام حسین (ع) تک پہنچنے توں پہلے کوفہ توں نکل آئے تے امام حسین دے کاروان وچ شامل ہو گئے۔
- حارث بن امرؤ القیس کندی کوفہ توں آ کے ملحق ہوئے۔
- عبد اللہ بن عمیر کلبی تے انہاں دی رفیقہ حیات جو قبیلہ نمر بن قاسط توں سن تے ام وھب بنت عبد دے ناں توں یاد دی جاندیاں سن۔اھل سیر دا قول اے کہ اوہ وڈے سُورما، بہادر تے شریف انسان سن ۔شیخ طوسی نے کتاب الرجال وچ انکا تذکرہ اصحاب علی علیہ السلام وچ کیتا اے۔
- مسلم بن عوسجہ اسدی شیعیان علی وچوں سن ۔
- بریر بن خضیر ہمدانی کوفہ دے باشندہ تے قبیلہ ہمدان دے اشراف وچوں ابو اسحٰق ہمدانی سبعی مشہور محدث و حافظ دے ماموں سن ۔
شریف النفس تے بلند ہمت غلام سن جنہاں نے اپنے مالک عمر بن خالد صیداوی دا آخر وقت تک ساتد دتا تے منزل عذیب الھجانات اُتے خدمتِ امام علیہ السلام وچ پہنچے تے جنگ وچ وی اوہ اپنے ہمراھیاں دے جتھے وچ درجہ شہادت اُتے فائز ہوئے۔
ایہ وی انہاں پنج لوک وچوں سن جو منزل عذیب الھجانات اُتے امام حسین علیہ السلام دی خدمت وچ حاضر ہوئے سن ۔روزِعاشور انہاں نے وی اپنے جتھے دے نال دشمن نال جنگ کيتی تے درجہ شہادت حاصل کيتا۔
مجمع بن عبداللہ عائذی دے فرزند سن ۔اپنے والد دے نال منزل عزیب الھجانات اُتے امام حسین علیہ السلام دی قدم بوسی دا شرف حاصل کيتا سی تے انہاں دے نال اپنے جتھے وچ رھدے ہوئے جنگ وچ شرکت کيتی تے شہید ہوئے۔
- جنادہ بن حارث سلمانی
سلمان قبیلہ مراد دی اک شاخ تے مراد قبیلہ مذحج دا اک شعبہ اے ۔جنادہ بن حارث کوفہ دے باشندہ تے مشاھیر شیعہ وچوں سن ۔عہدِ رسول اللہ (ص) دا ادراک کيتا۔ منزل عذیب الھجانات وچ خدمت امام (ع) وچ پہنچیا سی اوہ وی حاضر ہوئے تے ايسے جتھے دے نال رہ کے جنگ وی دی تے درجہ شہادت حاصل کيتا۔
کوفہ دے باشندہ تے ممتاز شیعی افراد وچوں سن ۔جدوں امام حسین علیہ السلام کوفہ دی سمت راہ پیما سن تاں حُر دی ملاقات توں پہلے ہی اوہ خدمتِ امام وچ پہنچ کے ہمراھی دے شرف توں بہرہ یاب ہوئے تے روزِعاشور جنگ دے ابتدائی ہنگام وچ جنگ کرکے شہید ہوئے۔
قبیلہ عبد قیس توں بصرہ دے باشندہ سن ۔ یزید بن ثبیط دے دو فرزند تے تن دوسرے افراد دے نال اپنی جاناں اُتے کھیل کر مقام ابطح اُتے جو کہ مکہ معظمہ ہی دی حدود وچ سی امام (ع) دی ہمراھی اختیار کيتی۔
قبیلہ طے دے بہادر ، جنگ آزما تے شہسوار سن ۔ کوفہ وچ قیام رھا۔جدوں امام حسین علیہ السلام دے کربلا وچ پہنچنے دی خبر ہوئی تاں گفتگوئے صلح دے دوران وچ کِسے عنوان توں کوفہ توں کربلا پہنچے تے امام (ع) دی ہمراھی اختیار کيتی ایتھے تک کہ حملہ اولٰی وچ شہید ہوئے۔
قبیلہ تیم اللہ بن ثعلبہ وچوں عامر بن نہشل تیمی دے آزاد کردہ غلام سن ۔کوفہ دے باشندہ تے شہسوار سن ۔جدوں امام (ع) دے کربلا وچ وارد ہونے دی اطلاع ہوئی تاں اوہ عمر سعد دی فوج دے نال کربلا پہنچے تے خفیہ طریقہ اُتے اس توں علیحدہ ہوکے انصارِ امام حسین علیہ السلام وچ شامل ہوگئے تے حملہ اولٰی وچ درجہ شہادت اُتے فائز ہوئے۔
کوفہ دے باشندہ ، بہادر تے شجاع سن ۔جنگِ صفین وچ امام علی ابن ابی طالب بن ابی طالب علیھما السلام دے نال جہاد وچ شریک ہوئے سن ۔حضرت مسلم بن عقیل علیہ السلام دی نصرت کےلئی کمر بستہ ہوئے سن مگر حالات دی ناسازگاری دے بعد اوہ وی اپنے قبیلہ وچ روپوش ہوگئے تے جدوں امام حسین علیہ السلام کربلا وچ پہنچ چکے تاں اوہ وی کسی نہ کسی صورت توں کوفہ توں آکے انصارِ حسین علیہ السلام وچ شامل ہوئے تے حملہ اولٰی وچ درجہ شہادت اُتے فائز ہوئے۔
امام حسین علیہ السلام دی ہمراھی وچ مکہ معظمہ توں متعلقین سمیت آئے تے حملہ اولٰی وچ درجہ شہادت اُتے فائز ہوئے۔
شجاعانِ روزگار وچوں عابد و زاھد سن ۔ عمر سعد دی فوج وچ داخل ہو کے کربلا پہنچے سن لیکن شرائطِ صلح دے نامنظور ہونے دے بعد اس توں علیحدہ ہوکے اصحابِ حسین علیہ السلام دے نال ہوگئے تے روزِ عاشور حملہ اولٰی وچ درجہ شہادت اُتے فائز ہوئے۔
قبیلہ تیم اللات بن ثعلبہ وچوں کوفہ دے باشندہ شیعہ علی علیہ السلام سن تے جدوں امام حسین علیہ السلام دی کوفہ دی جانب روانگی دی اطلاع انہاں نوں ہوئی تاں اوہ خفیہ طور اُتے کوفہ توں باھر نکلے تے راہ وچ امام حسین علیہ السلام دی خدمت وچ پہنچ کے ہمراہ رکاب ہوئے۔
قبیلہ بنی سعد بن تیم وچوں بصرہ دے باشندہ سن ۔ کربلا وچ آکے امام (ع) دی خدمت وچ حاضر ہوئے تے حملہ اولٰی وچ درجہ شہادت اُتے فائز ہوئے۔
- حلاس بن عمرو ازدی راسبی
اصحابِ امام علی ابن ابی طالب علیہ السلام وچوں سن تے کربلا وچ عمر سعد دی فوج دے نال آئے سن مگر گفتگوئے مصالحت دے ناکام ہونے اُتے مخفی طریقہ توں شب دے وقت اصحابِ حسین علیہ السلام وچ شامل ہوگئے۔
اصحاب ِرسول (ص) وچوں راوئ حدیث سن تے بیعتِ رضوان دے شرف توں بہرہ اندوز ہوئے سن ۔جدوں معاویہ نے عمرو بن الحمق دی گرفتاری دا حکم بھیجیا تاں زاھر دے ناں وی وارنٹ جاری ہويا سی مگر اوہ روپوش ہوگئے تے قبضہ وچ نہ آسکے۔ سنہ 60ھ وچ حجِ بیت اللہ الحرام توں شرفیاب ہوئے۔اسی سلسلہ وچ امام حسین علیہ السلام نال ملاقات ہوئی تے اوہ اصحابِ حسین علیہ السلام وچ شامل ہوگئے۔
شبِ عاشور جدوں لشکرِ یزید نے امام حسین علیہ السلام نوں شہید کرنے دا قطعی فیصلہ کرلیا تاں اوتھے توں نکل کے اصحابِ حسین علیہ السلام دی طرف آگئے تے آپ (ع) دی نصرت کردے ہوئے حملہ اولٰی وچ شہید ہوئے۔
اپنے مالک دے نال ايسے قافلہ وچ جو یزید بن ثبیط قیسی دے نال بصرہ توں مقام ابطح وچ پہنچیا سی امام حسین علیہ السلام دی خدمت وچ حاضر ہوئے تے روزِ عاشور حملہ اولٰی وچ شہید ہوئے۔
سوار بن منعم بن حابس بن ابی عمیر بن نہم الھمدانی النہمی راویانِ حدیث وچوں سن ۔امام حسین علیہ السلام دے کربلا پہنچنے دے بعد گفتگوئے صلح دے دوران وچ کربلا پہنچے سن ۔روزِ عاشور حملہ اولٰی وچ زخمی ہوکے گر گئے۔دشمن انہاں نوں گرفتار کرکے عمر سعد دے پاس لے گئے۔اس نے چاھا کہ انہاں نوں قتل کرادے مگر انہاں دے اسيں قبیلہ سپاھی مانع ہوئے تے انہاں نوں بچا کر اپنے نال لے گئے لیکن اوہ زخمی اِنّے ہوچکے سن کہ جانبر نہ ہوسکے تے چھ مہینے تک انہاں زخماں دی تکالیف وچ مبتلا رھنے دے بعد انتقال کيتا۔
قبیلہ عبد قیس وچوں بصرہ دے باشندہ تے انہاں شیعانِ علی علیہ السلام وچوں سن جو ماریہ بنت منقذ عبدیہ دے مکان اُتے مجتمع ہويا کردے سن ۔یزید بن ثبیط قیسی دے نال نصرتِ امام حسین علیہ السلام کےلئی روانہ ہوئے تے مقام ابطح اُتے آپ (ع) دی خدمت وچ حاضر ہوئے۔
حارث بن سریع ہمدانی جابری دے غلام ، صحابئ رسول (ص) تے امام علی ابن ابی طالب بن ابی طالب علیھما السلام دے نال جمل ، صفین تے نہروان تِناں لڑائیاں وچ شرکت دا شرف حاصل کیتے ہوئے سن ۔کوفہ دے باشندہ سن تے کربلا وچ سیف بن حارث بن سریع تے مالک بن عبد بن سریع دونے آقازاداں دی معیت وچ امام حسین علیہ السلام دی خدمت وچ پہنچے سن ۔
انہاں نے کوفہ وچ جناب مسلم بن عقیل علیہ السلام دی بیعت کيتی تے انہاں دے شہید ہونے دے بعد اوہ وی روپوش ہوگئے۔فیر عمر سعد دی فوج دے نال میدانِ کربلا پہنچے تے پوشیدہ طریقہ اُتے اصحابِ حسین علیہ السلام دے نال ملحق ہوگئے۔