کیڑے خاں شوقین

کیڑے خاں شوقین 20ویں صدی دے پچھلے ادھ دا ہرمن پیارا پنجابی گائیک سی جسنے روایتی ڈھاڈی سارنگی دی گائیکی توں شروع کرکے سٹیجی گائیکی (دوگانا تے سولو) توں ہندے ہوئے مذہبی گائیکی تک دا سفر کیتا۔

نجی زندگی

کیڑے خاں دا جم 1935 وچ ضلع فیروزپور دے پنڈ تخت ملانا (موجودہ مکتسر ضلع) وچ پیؤ جنگ بہادر تے ماں رضیہ بیگم دے گھر ہویا۔ کیڑے خاں دے پنج بھیناں تے اک بھرا سی۔ اسدا نکاح پنڈ چک شیریوالا دے چراغ دین دی دھی اتے مشہور لوک گلوکار صابر حسین صابر دی بھین نظیر بیبی نال ہویا۔ ہناں دے گھر دو پتراں تے دو دھیاں نے جم لیا۔ وڈی دھی دا ناں بیرپال تے چھوٹی دا ناں منپریت اختر اے۔ وڈا پتر دا ناں گراں دتا خان تے چھوٹے دا ناں دلشاد اختر۔ اہناں دے وارث دلشاد اختر تے منپریت اختر دا سنگیت دے میدان وچ بہت وڈا نام اے۔ 1986 وچ کیڑے خاں شوقین دی موت ہو گی۔

گائیکی دا سفر

اس نوں گائیکی وراثت وچوں ہی ملی۔ اس دا ماما جلال خاں علاقے دا مشہور ڈھاڈی سی۔ چھوٹی عمر وچ ہی اوہ اپنے مامے جلال خاں دے نال ہی گاؤن لگ پیا اتے کھلھی ڈلھی سریلی آواز صدقہ جلدی ہی اوہ سروتیاں دا چہیتا گلوکار بن گیا۔ علاقے دے مشہور میلیاں تختوپورے، ماگھی مکتسر، چھپار توں علاوہ مقامی میلیاں، پسو منڈیاں، دسہرے وغیرہ دے پروگراماں تے وی انھاں دے اکھاڑے لگدے رہے۔

سماں پا کے ستویں-اٹھویں دہاکے وچ ڈھڈ سارنگی دی گائیکی دا اثر گھٹن لگ پیا کیونکہ نویں گائیکاں دے سٹیجی اکھاڑیاں نے گائیکی دے طور طریقے بدل دتے۔ رکارڈنگ کمپنیاں نے دوگانا جوڑیاں دی وڈے پدھر تے ریکارڈنگ کیتی۔ کیڑے خاں شوقین نے وی دوگانا گائیکی شروع کر دتی۔ بابو سنگھ مان مراڑاں دے لکھے گیت سٹیجاں تے گائے۔ اسنے ویاہ شادیاں اتے ہور خوشی دے موقعیاں تے نرندر بیبا، سۉرن لتا، راجندر راجن گلوکاراں نال وی پروگرام کیتے۔ اسے سلسلے وچ 1974 وچ محمد صدیق، کرمجیت دھوری اتے کلدیپ مانک نال سانجھا اک سپر سیون طور رلیز ہویا، جس وچ کیڑے خاں دے دو گیت شامل سن، پہلا ‘گڈی والیا وے اڑب تکھانا، کڑیاں نوں مل لین دے’ اتے دوجا ‘سرپینچی’ سی۔ دوویں گیت بابو سنگھ مان دے لکھے ہوئے سن۔ کجھ ویلے بعد ہی کیڑے خاں مذہبی گائیکی ول رچت ہو گیا۔ اسنے گرپرباں اتے دوجے مذہبی دیہاڑےآں نال متعلق پروگراماں تے سکھ اتہاس اتے سکھ دھرم نال متعلق پروگرام کرنے شروع کر دتے۔ زندگی دا آخری دہاکا اسنے اسے لیکھے لا دتا۔ اسے ویلے دوران کیڑے خاں نے پنجاب دے مکھ مذہبی تھانواں توں علاوہ پٹنا صاحب، حضور صاحب وغیرہ تھانواں تے لگاتار پروگرام کیتے۔