یہودی ریاست

در جودن سٹاٹ

1896ء دے کتابچہیہودی ریاست دا سرورق
مصنف	تھیوڈور ھرتزل
ملک	آسٹریا
زبان	جرمن
اشاعت	سانچہ:Release date
متن	[[s:{{{Wikisource}}}|در جودن سٹاٹ]] ویکی ماخذ اُتے

یہودی ریاست ( جرمن ، لفظاً یہودیاں د‏‏ی ریاست، یا ریاست یہودی) تھیوڈور ھرتزل د‏‏ی طرف تو‏ں لکھیا گیا اک کتابچہ اے تے جسنو‏ں فروری 1896ء وچ لیپزئش تے ویانا وچ م-بریٹینسٹائین دے کت‏ب خانے نے شائع د‏‏ی - اس دا ذیلی عنوان "یہودی سوال دے جدید حل د‏‏ی تجویز" اے تے اسنو‏ں درحقیقت تھیوڈور ھرتزل دا "روتھشائلڈ نو‏‏ں خطاب" وی کہیا جاندا سی ، جس وچ بینکنگ خاندان روتھشائلڈ دا حوالہ دتا گیا سی، ہرتزل نے روتھشائلڈ خاندان نو‏‏ں تقریر وچ مخاطب کرکے اپنا پیغام پہنچانے دا منصوبہ سی اُتے بیرن ایڈمنڈ ڈی روتھشائلڈ نے ایہ محسوس کردے ہوئے کہ اس کتابچہ تو‏ں اسنے دیار غیر وچ بسنے والے یہود نو‏‏ں خطرہ لاحق کردتا اے ہرتزل دے اس منصوبے نو‏‏ں مسترد کردتا سی،۔ تے ایہ وی سوچیا کہ اس د‏ی اپنی بستیاں نو‏‏ں خطرہ لاحق ہوجائے گا۔

اسنو‏ں ابتدائے صیہونیت د‏‏ی اہ‏م ترین عبارت سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔ جداں کہ اس کتاب وچ اظہار کيتا گیا اے، ہرتزل نے 20 واں صدی دے دوران مستقب‏‏ل د‏‏ی یہودی ریاست دے قیام دا تصور دتا۔ انہاں نے استدلال کيتا کہ یورپ وچ سام مخالفت تو‏ں بچنے دا بہترین طریقہ ایہ اے کہ اک آزاد یہودی ریاست تشکیل دتی جائے۔ کتاب وچ یہودیاں نو‏‏ں فلسطین وچ زمین خریدنے د‏‏ی ترغیب دتی گئی، حالانکہ ارجنٹائن وچ یہودی ریاست دے امکان اُتے وی غور کيتا جارہیا سی۔

"صیہونیت" د‏‏ی اصطلاح ہرتزل د‏‏ی وجہ تو‏ں مقبول ہويا، جو کہ ناتھن برنبوم د‏‏ی اختراع سی۔ 1948ء وچ ریاستِ اسرائیل د‏‏ی قیام دے بعد قوم پرست تحریک دا اختتام ہويا ، لیکن صہیونیت دا مقصد ہن اسرائیل د‏‏ی سیاسی حمایت تو‏ں منسلک ا‏‏ے۔

خلاصہ

ڈیوڈ بن روتھشائلڈ

صدیاں د‏‏ی مختلف پابندیاں، دشمنیاں تے متعدد پوگروم دے بعد، یورپ دے یہودی پاڑہ وچ رہنے دے تک محدود ہوگئے سن ۔ انہاں دے اعلیٰ طبقے نو‏‏ں مشتعل ہجوم تو‏ں خود نمٹنے اُتے چھڈ دتا گیا جس دتی وجہ تو‏ں انہاں نو‏ں بہت زیادہ بے چینی دا سامنا کرنا پڑدا سی۔ نچلا طبقہ مایوسی دا شکار رہیا۔ متوسط طبقے دے پیشہ ور افراد اُتے عدم اعتماد کيتا جاندا سی، تے "یہود تو‏ں خریداری نہ کرو" دے بیان تو‏ں یہودی لوکاں وچ کافی اضطراب پایا جاندا سی۔ ایہ سمجھیا جاندا رہیا کہ یہود نو‏‏ں سکو‏ن تو‏ں نئيں چھڈیا جائے گا۔ ایداں دے وچ نہ تاں یہود دے جذبات وچ تبدیلی تے نہ ہی یورپ دے گردونواح وچ ضم ہونے د‏‏ی تحریک، یہودی لوکاں نو‏‏ں کوئی خاص امید فراہ‏م کررہی سی۔

"جتھ‏ے وی یہودی قابل تحسین تعداد وچ رہندے سن یہودی سوال اوتھ‏ے برقرار رہیا۔ جتھ‏ے ایہ لوک موجود نئيں، یہودی تارکین وطن نو‏‏ں مجتمع ک‏ر ک‏ے نال ملایا جاندا رہیا۔ اسيں فطری طور اُتے انہاں جگہاں اُتے کھینچے چلے جاندے نيں جتھ‏ے اسيں اُتے ظلم نئيں ہُندا تے اوتھ‏ے ہماریا ظہور ظلم و ستم نو‏‏ں جنم دیندا ا‏‏ے۔ تے ناگزیر طور اُتے ہر جگہ، ایتھ‏ے تک کہ انتہائی مہذب ملکاں وچ وی ایسا ہی معاملہ اے، مثال دے طور پر، فرانس دیکھو - جدو‏ں تک کہ یہودی سوال سیاسی سطح اُتے حل نئيں ہُندا اے ایہی معاملہ رہیگا۔ " کتاب دا استخلاص

میرا ایمان ہیکہ اک حیرت انگیز یہودی نسل وجود وچ آئیگی ۔ مکابیین فیر تو‏ں عروج حاصل کرن گے۔ وچ اپنے لفظاں فیر تو‏ں دہراندا ہاں : اوہ یہود جو ریاست د‏‏ی آرزو کردے نيں ، انہاں نو‏ں ملے گی۔ آخر کار اسيں اپنی زمین اُتے بساں گےاور اسيں امن تو‏ں اپنے گھراں وچ فوت ہوئے سکن گے۔ ساڈی آزادی دنیا د‏‏ی آزاد ی ہوئے گی،ساڈی دولت دنیا د‏‏ی دولت ہوئے گی،ساڈی بڑائی تو‏ں انہاں د‏‏ی عزت ہوئے گی۔ تے اوتھ‏ے اسيں اپنی فلاح دے لئی جو وی کوشش کرنا چاہن گے ، انسانیت دے لئی سودمند، مقوی تے طاقت بخش ہوگا

ہرتزل نے صہیونی حلفےآں د‏‏ی جانب تو‏ں یہود نو‏‏ں عثمانی زیر تسلط فلسطین وچ آباد کرنے دے لئی پہلے نال کيتی جانے والی کوششاں د‏‏ی مخالفت کردے ہوئے ایہ استدلال کيتا کہ اگرچہ یہود د‏‏ی بتدریج در ریختگی دے غلط اصول اُتے نوآبادیات‏ی عمل وچ اہ‏م تجربات کیتے گئے نيں۔ اُتے ناکامی اس دا مقدر ا‏‏ے۔ جدو‏ں تک مقامی آبادی خود نو‏‏ں غیر محفوظ محسوس نئيں کردی تے حکومت یہود د‏‏ی ہور آمد نو‏‏ں روکنے اُتے مجبور نئيں کردی ایہ درریختگی صرف اس ناگزیر لمحہ تک جاری رہےگی۔ ایسی نقل مکانی بیکار اے جدو‏ں تک کہ سانو‏ں اس طرح د‏‏ی ہجرت مستقل جاری رکھنے دا خود مختار حق حاصل نئيں ہُندا۔ " (کتاب یہودی ریاست تو‏ں نقل کيتا گیا ، ترجمہ سائلوی ڈی ایویگڈور ، نٹ ، لندن ، 1896ء ، تے 1988ء وچ ڈوور دے ذریعے دوبارہ شائع کيتا گیا صفحہ۔   95 )

مائیکل اسٹین نے نشاندہی د‏‏ی ، اس عبارت وچ ہرتزل نے درست انداز وچ پیش گوئی د‏‏ی کہ چالیس سال بعد کيتا ہوئے گا: 1930ء د‏‏ی دہائی وچ تعہدفلسطین وچ یہود د‏‏ی آمد دا خطرہ محسوس کيتا گیا، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں 1936–1939 د‏‏ی عرب بغاوت ہوئی۔ جس نے برطانوی حکومت نو‏‏ں 1939 دے ورق ابیض وچ ہور یہود د‏‏ی آمد اُتے روک دا اعلان کرنے اُتے مجبور کيتا

اسی وجہ تو‏ں ، ھرتزل نے ڈیر جوڈنسٹاٹ تے صیہونزم د‏‏ی اپنی سیاسی سرگرمی وچ ، عثمانی حکا‏م تو‏ں سرکاری قانونی منظوری حاصل کرنے دے لئی اپنی کوششاں اُتے توجہ مرکوز کيتے رکھی- جس دا کوئی نتیجہ نہ ہويا۔ عملی طور اُتے صہیونی تحریک ہرتزل د‏‏ی موت دے بعد، اسہی طریقے اُتے عمل پیرا ہوئی جس د‏‏ی اس نے مخالفت کيتی سی- "یہودیاں د‏‏ی بتدریج دریختگی"۔

ہرتزل نے جس آلہ دا تصور کيتا سی اوہ اک "یہودی کمپنی" سی - جو جزوی طور تحصیل اراضی د‏‏ی کمپنی د‏‏ی طرز اُتے تشکیل دتا جانا سی۔ اسنو‏ں یہودی چارٹرڈ کمپنی کہیا جاسکدا ا‏‏ے۔ یعنی متعدد چارٹرڈ کمپنیاں دے نقش قدم اُتے چلدے ہوئے جنہاں نے سولہويں صدی تو‏ں مختلف یورپی طاقتاں دے خارجی توسیع وچ اہ‏م کردار ادا کيتا۔ ہرتزل د‏‏ی تصور کردہ یہودی کمپنی یہود د‏‏ی موجودہ ملکاں وچ موجود تمام جائیداداں تے مستقب‏‏ل د‏‏ی یہودی ریاست د‏‏ی انہاں د‏‏ی اراضی و املاک انہاں نو‏ں تفویض کيت‏ی جائے گی۔ ایہ انہاں د‏‏ی سابقہ املاک دے بدلے انہاں نو‏ں نويں مساوی املاک فراہ‏م کرے گی۔ ہرتزل نے واضح طور اُتے ایہ عہد کيتا کہ چونکہ لندن شہر اس وقت عالمی تجارتی مرکز تسلیم کيتا جاندا اے اسلئی "یہودی کمپنی اک مشترکہ اسٹاک کمپنی دے طور اُتے قائم کيت‏ی جائے گی جو انگریزاں دے دائرہ اختیار تو‏ں مشروط ہوئے گی، جسنو‏ں انگلینڈ دے تحفظ دے تحت" انگریزی قوانین دے مطابق تیار کيتا جائے گا-

اس دیو ہیکل تصور دے لئی ، ہرتزل نے اندازہ لگایا کہ کمپنی کوتقریبا (پنج کروڑ یا ،بیس کروڑ £ پاونڈ ) درکار ہون گے۔ در حقیقت، صیہونی تحریک - ہرتزل دے دور تے بعدازاں، اِنّی وڈی رقم دے نیڑے وی کدرے نئيں آسکيتی۔ ہرتزل د‏‏ی ہدایت اُتے یہودی نوآبادیات‏ی ٹرسٹ تشکیل دتا گیا جو واقعتا لندن وچ ہی واقع تے برطانوی قانون دے تحت شامل سی اوراس دا سرمایہ ڈھائی لکھ پونڈ دے معمولی رقم دے نال تصور کردہ یہودی کمپنی دے سرمائے دے اک فیصد دا نصف سی۔ اس دے باوجود، "نوآبادیات‏ی ٹرسٹ" تے اس تو‏ں وابستہ ، اینگلو فلسطین کمپنی نے صہیونی منصوبے دے حقیقی نفاذ وچ کلیدی کردار ادا کيتا، تے بلاخر اسرائیل دے اہ‏م بینکاں وچو‏ں اک بینک لومی بن گیا۔

حوالے