امارت بخارا
| امارت بخارا | |
| 1785ء - 1920ء | |
 | |
| امارت بخارا دا جھنڈا | |
 | |
| امارت بخارا 1850ء چ | |
| راجگھر |
بخارا |
| بولیاں | فارسی ، ازبک تے بخاری بولیاں |
| مذہب | اسلام |
| طرز حکومت |
بادشاہت |
| امیر | |
| 1785ء توں 1800ء | امیر معصوم شاہ مراد |
| 1911ء توں 1920ء | امیر محمد عالم خان |
| تریخ |
|
| مانغیت مل | 1747ء |
| قیام | 1785ء |
| روس ہتھوں فتح ہوئی |
1768ء |
| روسی پروٹیکٹوریٹ | 1773ء |
| خاتمہ | 1920ء |
امارت بخارا اک وسطی ایشیائی ریاست سی جہڑی 1785ہتوں 1920ء تک قائم رہی ۔ ایہہ آمو دریا تے سر دریا دے وچکار دے علاقے چ واقع سی جس نوں پہلے ماوراء النہر آکھئیا جاندا سی ۔ اسدا مرکزی علاقہ دریائے زرفشان دے نالدے علاقے سن تے اسدے شہری مرکز قدیم شہر سمرقند تے اسدا راجگھر بخارا سن ۔ خوارزم چ اسدے لہندے چ خانان خیوا تے وادی فرغانہ چ اسدے چڑھدے ج خانان قوقند اسدے ہم عصر سن ۔
تریخ
[سودھو]
امارت بخارا سرکاری طور تے 1785ء چ قائم کیتی گئی جدوں مانغیت امیر شاہ مراد نے حکمرانی دی ذمہ داریاں سمبھالئیاں ۔ 18ویں صدی عیسوی دے دوران بخارا دے امیراں نے اتالیق دے منصب توں ہولی ہولی خانان بخارا دا موثر انداز نال اقتدار اپنے قابو چ لیاندا ۔ 1740ء دی دہائی چ ایران دے بادشاہ نادر شاہ افشار دے خانان نوں فتح کرن دے پہلے امیر بخارا دے کول ای حقیقی طاقت سی ۔ 1747ء چ نارد شاہ دی موت دے بعد اتالیق محمد رحیم بی مردیرد ابو الفیاض خان تے اسدے پتر نے جانی ٹبر دا خاتمہ کر دتا ۔ تےاوس ویلے توں لے کے ابو الغازی خان دی موت تک امارت تے کٹھ پتلی خاناں دی حکومت رہی ۔ شاہ مراد نے مکمل اختیارات نال تاج سر تے رکھئیا ۔ 1868ء چ امارات نے روسی سلطنت توں جنگ چ شکست کھادی جسدے علاقےچ توسیع پسندانہ عزائم سن ۔ روس نے خانان دے کافی علاقے تے مل مار لئیا جس ج سمرقند وی شامل سی ۔ خانان دا باقی حصہ وی 1873ء چ روسی تحفظ ہیٹھ چلا گئیا تے چھیتی ای ترکستان چ روسی گورنریٹ جنرل اسدے گوانڈھ تک آ گئی ۔
امارات دے اصلاح پسنداں نے قدامت پسند امیر محمد عالم خان دے امارات تے اپنی گرفت گھٹ نا کرن دے بعد روسی بالشویک انقلابیاں کولوں فوجی مدد منگی ۔ لال فوج نے مارچ 1920ء چ اک ناکام حملہ کیتا تے ایسے سال ستمبر چ اک کامیاب حملہ کیتا ۔ بالشویکاں نے امارت بخارا فتح کر کے اسنوں بخارا عوامی سویت جمہوریہ چ بدل دتا ۔ اج کل امارت بخارا دا بوہتا علاقہ ازبکستان چ تے کجھ حصے ترکمانستان تے تاجکستان چ نیں ۔
ثقافت
[سودھو]
16ویں صدی عیسوی چ یورپی وسط ایشیا چ آئے تے اوہناں نے ویکھئیا کہ یہودی امارت بخارا چ رہ رہے نیں ۔ ایہہ یہودی بخاری یہودی کہلاندے نیں ۔
ہور ویکھو
[سودھو]حوالے
[سودھو]- سواٹ سوسک ؛ اندرلے ایشیا دی تریخ (2000ء) صفحہ 170 تے 180 ۔
- روس بخارا جنگ 1868ء ۔ فوجی تنازعات دا ڈیٹا بیس ۔ آن وار ڈاٹ کوم ۔