تاجکستان

تاجکستان
Republic of Tajikistan
Ҷумҳурии Тоҷикистон
جھنڈا	نشان
راجگڑھ:	دوشنبه
تھاں:	143,100 مربع کلومیٹر
لوک گنتی:	7,995,754
کرنسی:	سومونی
بولی:	تاجک

تاجکستان ( فارسی - تاجیکستان ) وچکار ایشیا وچّ واقع اک دیس اے جو چارے پاسے ولوں زمین ولوں گھریا اے ۔ پہلاں سویت یونین دا حصہ سی اتے سویت یونین دے وگھٹن دے سنّ بعد 1991وچّ ایہہ اک دیش بنا ۔ ایہہ ازبکستان ، افغانستان ، کرغزستان اتے چین دے وچکار واقع اے ۔ اسدے علاوہ پاکستان دے اتلے علاقے ولوں اسنوں افغانستان دا صوبہ بدخشان دی پتلی سی پٹی وکھ کردی اے ۔

اسدی راجگڑھ دوشنبہ شہر اے اتے اتھے دی بولی نوں تاجک کیہا جاندا اے جو فارسی بھاشا دی بولی دے روپ وچّ جانی جاندی اے ۔ تاجک بول نوں سیریلک اکھراں وچّ لکھیا جاندا اے جس وچّ روسی اتے کجھ ہوربولیاں لکھیاں جاندیاں ہن ۔ تاجیکیستان دا مطلب اے تاجکاں دا وطن جویں کہ پاکستان ، افغانستان وغیرہ ۔

اجیہا منیا جاندا اے کہ تاجکستان ، جسدا فارسی مطلب ہندا اے تاجکاں دی بھوئیں ، پامیر دی گنڈھ نوں تاج کہ کےاس دیس دا ناں رکھیا گیا اے ۔ حالانکہ اس تاج نوں فارسی بولی ( جاں تاجک بولی) وچّ صرف تاج کہندے ہن - تاجک نہیں - تاجک شبد دا پریوگ ایرانیاں ( یعنی آریاوں ) نوں ترکاں ولوں وکھرا کرن لئی پریوگ ہندا آ رہا اے ۔ تاجک شبد دا پریوگ تاجیکیستان دے نواسیاں لئی ہندا آیا اے ۔ تاجیکیستان وچّ مکھ آبادی تاجک نسل دی اے ، اتے اتھے ازبیک اتے روسی مول دے لوک وی رہندے ہن ۔ اوہناں دا مت اے کہ تاجیکیستان دے لوکاں نوں تاجک کہن دا مطلب اے کہ تاجک مول دے لوکاں دا دیس جو اوہناں دے لئی منن یوگ نہیں اے ۔

تریخ

اتھے منکھ بساو 4000 سال پہلاں توں رہا اے ۔ مہامبھارت اتے ہور بھارتی گرنتھاں وچّ ورنت مہاجنپد کمبوج اتے پرم کمبوج دا تھاں اتھے منیا جاندا اے ۔ ایران دے ھخامشی سلطنت وچّ شامل کیتے جان دے ویلے اتھے بدھ مت وی آیا سی ۔ اس سمیں بابل ولوں کجھ یہودی وی اتھے آکے بسے سن ۔ سکندر اعظم دے حملے دے سمیں ایہہ علاقہ بچیا رئیا ۔ چین دے ہان خاندان نال وی ایہناں دے سیاستی تعلقات سن ۔

ستویں صدی وچّ عرباں نے اتھے اسلام دی نیہہ رکھی۔ ایران دی سامانی سلطنت نے عرباں نوں بچا دتا اتے سمرقند اتے بخارا دی اساری کیتی ۔ ایہہ دونے شہر ہن ازبکستان وچّ ہن ۔ تیرھویں صدی وچّ منگولاں دے وچکار ایشیا اتے قبضہ ہون وچّ تاجک علاقہ سبھتوں پہلاں مل مہرے جان آلے علاقےآں وچوں اک سی ۔ اٹھارہویں صدی وچّ روسی سلطنت دا وستھار ہو رہا سی اتے فارسی سلطنت نوں پچھے دکھن دے ولّ کھسکنا پیا ۔

1991 وچّ سویت یونین ولوں آزادی ملدے ہی اسنوں اندرونی خانہ جنگی دے دور ولوں گزرنا پیا ۔ 1992 - 97 تکّ اتھے خانہ جنگی دی وجہ ولوں دیس دی مالی حالت چوپٹ ہو گئی ۔ 2008 وچّ آئی بھیانک سردی نے وی دیس نوں بہت نقصان پہنچایا ۔