قندھار

قندھار کندهار Candahar
شہر
From top left to right: Overview of an area near Kandahar City؛ Aerial view of a section of Kandahar City؛ Kandahar International Airport؛ Arghandab Valley؛ Mausoleum of Baba Wali Kandahari؛ Mausoleum of Mirwais Hotak؛ Mausoleum of Ahmad Shah Durrani؛ Governor's Mansion.
ملک	افغانستان
صوبہ	قندھار
ضلع	قندھار
حکومت
• میئر	Vacant
بلندی	۱,۰۱۰ میٹر (۳,۳۱۰ فٹ)
آبادی (2012)
• شہر	۴۹۱،۵۰۰
• شہری	۵۵۷،۱۱۸
منطقۂ وقت	Afghanistan Standard Time (UTC+4:30)

قندھار افغانستان دا دوجا وڈا شہر اے۔ اے دکھنی افغانستان چ سمندری پدھر توں 1005 میٹر (3،297 فٹ) دی اچائی تے وس ریا اے۔ دریائے ارغنداب ایدے لیندے پاسیوں لنگدا اے۔

قندھار

قندھار افغانستان دا تیجا مکھ شہر اتے اسے نام دے صوبے دا راجگڑھ اے۔ ایہہ 31 ڈگری 27 منٹ شمال توں 64 ڈگری 43منٹ مشرق اتے کابل توں 280 میل دکھن-لہندے وچ سمندری سطح توں 3،462 فٹ دی اچائی اتے وسیا ہویا اے۔ ایہہ شہر ترناک اتے ارغنداب دریاواں دے زرخیز میدان دے وچالے واقع اے جتھے نہراں ولوں سنچائی ہندی اے پر اس دا شمالی حصہ اجاڑ اے۔ نیڑے دے نویں ڈھنگ نال سینجو میداناں وچ پھل، کنک، جوں، دالاں، مجیٹھ، ہنگ، تماکو وغیرہ فصلاں اگائیاں جاندیاں ہن۔ قندھار توں نویں چمن تک ریلرستہ اے اتے اتھے تک پاکستان دی ریل جاندی اے۔ پرانا قندھار تن میل وچ وسیا اے جسدے چارے پاسے 24 فٹ چوڑی اتے 10 فٹ ڈونگھی کھائی اتے 27 فٹ اچی کندھ اے۔ اس شہر دے چھ دروازے ہن جہناں وچوں دو مشرق، دو مغرب، اک شمال اتے اک دکھن وچ اے۔ مکھ سڑکاں 40 فٹ توں ودھ چوڑیاں ہن۔ قندھار چار واضع حصےآں وچ ونڈیا ہویا اے جہناں وچ وکھ-وکھ ذاتیاں (قبیلیاں) دے لوک رہندے ہن۔ ایہناں وچ چار - درانی، غل زئی، پارسون اتے کاکار - مشہور ہن۔

اتھے بارش صرف ٹھنڈ وچ بہت گھٹ مقدار وچ ہندی اے۔ گرمی زیادہ پیندی اے۔ ایہہ ستھان پھلاں لئی مشہور اے۔ ایہہ افغانستان دا اک پردھان وپاری مرکز اے۔ اتھوں بھارت نوں سکے میوے درآمد ہندے ہن۔ اتھے دے دھنی وپاری ہندو ہن۔ نگر وچ لگبھگ 200 مسجداں ہن۔ درشنی تھاں ہن: احمدشاہ دا مقبرہ اتے اک مسجد جس وچ رسول اللہ صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دا کڑتا رکھیا اے۔ 1649 ء وچ قندھار مغلاں توں ہمیشہ لئی کھسّ گیا سی۔

ناں

ایہ شہر خیال کیتا جاندا اے جے 334 ق م وچ سکندر یونانی نے اپنے ناں تے وسایا۔ اصل ناں سکندر سی پر ویلے نال ایہ قندھار ہوگیا۔

تریخ

پرانی تریخ

قندھار تے ایدھے دوالے انسان دے وسن دے 7000 ورے پرانے نشان ملے نیں۔ 330 م پ وچ منڈیگاک دے نیڑے سکندر یونانی نے ایس شہر دی نیو اپنے ناں نال رکھی۔ منڈیگاک ہخامشی تے میڈ سلطنت وچ اراخوسیا صوبے دا راجگڑھ سی۔ ایرانی قبیلہ پکٹانیہ ارخوسیا دا واسی سی۔ ہندستان تے لیندے ایشیاء دے وشکار ہون تے بپاری راہ تے ہون باجوں ایہ اک لڑائی دی وجہ وی بندا سی۔ سکندر مگروں ایہ اوہدے جرنیل سلیوکس دے ہتھے لگیا۔ اوہدے کولوں ایہنوں چندر گپتا نے کھؤیا تے ایتھے بدھ مت لیایا۔ موریا شہنشاہ اشوک نے ایتھے اک تھم بنوایا جیدے تے دو بولیاں وچ لکھیا ہویا سی۔ موریہ مگروں ایہ شہر یونانی باختری سلطنت کول آیا پر اوہناں توں ایہ ہندی ستھن کول گیا۔ بنو امیہ دے خلیفہ معاویہ ویلے ایہ عرباں کول آیا تے لوک ہولی ہولی مسلمان ہون لگے۔

غزنوی سلطنت توں مغل سلطنت تک

11 ویں صدی وچ پہلے محمود غزنوی تے فیر غوری نے ایتھے راج کیتا۔ 13ویں صدی وچ ایتھے چنگیز خان دیاں مغل فوجاں نے تباہی پھیری۔ 14ویں صدی وچ ایہ تیمور دے ہتھ لگا۔ 1333 وچ عرب پاندھی ابن بطوطہ ایتھے آیا تے ایہ اوہنوں وڈا تے کھاندا پیندا شہر دسیا۔ 15ویں صدی دے انت تے ایہ ارغون پروار کول سی۔ تیمور دی نسل توں تے مغل سلطنت دے موڈی بابر نے 16ویں صدی وچ ایہدے تے مل ماریا پر اوہدے پتر ہمایوں کولوں صفویاں نے کھوہ لیا۔ 1595 وچ مغلاں فیر ایھنوں واپس لیا۔ 1605-06 وچ صفیاں ٹل لائی پر ایہ مغلاں کول ای ریا۔ مغلاں لئی ایہ شہر تے مل مارنا بڑا ضروری سی جے ایہ ہندستان دا بوآ سی تے ایتھوں کوئی وی لنگ کے ہندستان تے ہلہ بول سکدا سی۔ 1649-53 دی مغل صفوی لڑائی وچ ای شہر مغلاں ہتھاں پکا نکل گیا۔

ہوتکی سلطنت

1709 میر وایس ہوتک, قندھار دے اک سردار نے صفوی سلطنت دے گورنر گورگین نوں اک پارٹی وچ قتل کردتا تے قندھار تے دوالے دے تھاں تے مل ماریا۔ صفوی سلطنت ایران وانگوں افغانستان دا مزہب پلٹ کے ملوزوری شیعہ کرنا

جاہندی سی پر میر وایس ہوتک دی بغاوت تے ایران نوں افغانستان چوں کڈھن نال افغانساتان نوں ایس مزہبی پلٹے توں بجالیا۔ قندھار اینج اک پاسے تے افغانستان نوں مزہبی تبدیلی توں بچان دا گڑھ بنیا۔ ایس بغاوت نے افغانستان نوں ایران توں وکھ کرن وچ وی وڈھا کم کیتا تے افغانستان دے دوالے دے دیساں توں وکھ وکھالے نوں اگہاں لیان وچ وی قندھار دا کم اک موڈھی دا اے۔ ایران ولوں کئی واری قندھار تے مل مارن دا چارہ کیتا گیا پر قندھاری جیداری نال اپنا دیس بچا گۓ۔ 1715 وچ میر وایس ہوتک دے مرن تے اوہدا بھرا راج گدی تے بیٹھا پر جدون لوکاں نوں ایہ شک ہویا جے اوہ قندھار نوں ایران نال فیر رلا ریا اے تے اوہونں قتل کردتا گیا تے اوہدی تھاں محمود ہوتکی نوں راج کدی تے بٹھایا گیا۔

حوالے

بارلے جوڑ

• پرانیاں مورتاں Archived 2007-05-20 at the وے بیک مشین

افغانستان دے شہر

کابل · ہرات · قندھار · مزار شریف · قندوز · تالقان · پلی خمری · جلال آباد · چاریکار · شبرغان · غزنی ·