آبنائے سنڈا سونامی 2018ء
 خطے دا نقشہ، متاثرہ علاقیاں نوں نیلے رنگ وچ دکھایا گیا اے۔ | |
| تریخ | 22 دسمبر 2018 |
|---|---|
| ویلہ | تقریباً 21:27 انڈونیشیائی وقت (14:27 م ع و) |
| محل وقوع | آبنائے سنڈا، انڈونیشیا |
| کوآرڈینیٹس | 6°06′11″S 105°25′23″E / 6.103°S 105.423°Eمتناسقات: 6°06′11″S 105°25′23″E / 6.103°S 105.423°E |
| موتاں | 426[۱][۲] |
| غیرمہلک زخمی | 14,059[۱] |
| لاپتہ | 25[۳] |
| جائیداد نقصان | 2,752 کعر تے 510 کشتیاں[۴] |
مورخہ 22 دسمبر 2018ء نوں آبنائے سنڈا وچ کراکاٹوا آتش فشاں دے پھٹنے دے بعد اک طاقتور سونامی نے بانتن تے لامپونگ دے ساحلی علاقیاں وچ تباہی مچا دتی جس دے نتیجے وچ گھٹ توں گھٹ 373 افراد ہلاک تے 1016 زخمی ہو گئے۔ اس سونامی وچ سینکڑیاں عمارتاں نوں وی نقصان پہنچا اے۔ گارڈین اخبار دے مطابق، "سونامی دی وجہ سمندر وچ ریزش زمین تے اس دے نال اناک کرادا آتش فشاں پھٹنا دسی جا رہی اے۔"[۵] 23 دسمبر تک ایہ واضح ہو گیا کہ آتش فشاں دا جنوب مغربی حصہ مکمل گر چکیا اے۔[۶]
پس منظر
[سودھو]
بحر الکاہل دے حلقۂ آتش وچ ہونے تے 127 آتش فشاں دی وجہ توں انڈونیشیا وچ زلزلے معمول بن چکے نیں۔ 1927ء توں آتش فشاں اُتے ہونے والے نویں دھماکیاں دے نتیجے وچ اک نواں جزیرہ وجود وچ آیا اے جسنوں انک کراکاٹوا یعنی کراکاٹوا دا بچہ کہندے نیں۔ 1883ء وچ کراکاٹوا دھماکے دی وجہ توں 30 ہزار توں ودھہلاکتاں ہوئیاں تے انہاں وچ زیادہ تر ہلاکتاں اسی جگہ ہوئیاں جتھے موجودہ سونامی آیا۔
سونامی توں چند ماہ پہلے اناک کراکاٹوا وچ دھماکیاں دا سلسلہ تیز ہو گیا تے 21 دسمبر نوں ہونے والے دو منٹ دے عرصے وچ دھماکے دے نتیجے وچ 400 میٹر (1300فٹ) اُچا راکھ دا بدل آسمان اُتے چھایا رہیا۔
2004 ء نوں 26 دسمبر (باکسنگ ڈے) دے موقع پراک تباہ کن سونامی آیا جس دی وجہ توں بھارتی سمندر دے ساحلی علاقیاں اُتے زیادہ وسیع پیمانے اُتے نقصان پیدا ہویا سی تے اس وجہ توں تھائی لینڈ تے سری لنکا ورگے ملک زیادہ متاثر ہوئے۔
سونامی
[سودھو]مقامی وقت 21:03 (14:03 یو این سی) نوں اناک کراکاٹوا آتش فشاں پھٹیا جس نے مقامی زلزلہ ناپنے والے آلات تباہ کر دتے تاہم نزدیکی زلزلہ نگارنہ اسٹیشن نے مسلسل طوفان دا پتا چلالیا۔ انڈونیشنا محکمہ موسمیات نوں مقامی وقت 21:27 (14:27یو این سی) دے مطابق بونن دے مغربی ساحل دے دے ارد گرد سونامی دا پتہ چلیا۔ لیکن اوہ وقت توں پہلے کسی قسم دی ٹیکٹونیک ہلچل دی معلومات فراہم کرنے وچ ناکام رہے۔انڈونیشیا دی قومی آفات بندوبستی مختار دے ترجمان سوتوپو پررو نوگروہو دے مطابق،'مقامی وقت دے مطابق21:30دے قریب لامپنگ تے باتنین دے ساحلی علاقیاں نال طاقتور لہر ٹکڑائی جس دی وجہ توں کئی عمارات تباہ ہو گئیاںٗ۔ جکارتا پوسٹ دے مطابق حکومت دا کہنا اے کہ سونامی مکمل چند دی وجہ توں طاقتور لہر ، سمندری ریزش زمین تے آتش فشاں دے پھٹنے توں ایہ سونامی وجود وچ آئی۔
انڈونیشیا دی قومی آفات بندوبستی مختارنے آبنائے دے ارد گرد پانیاں وچ وڈی لہر دی انتباہ جاری کیتی سی۔ سونامی دے لئی مدو جزر پیمانے نے سیرانگ وچ تقریباً 90 سینٹی میٹر (35 انچ) تے لامپونگ وچ 30 سینٹی میٹر (12 انچ) سونامی دی پیمائش کیتی، جو 2 میٹر (6.6 فٹ) وڈی لہر دے اُتے اے۔ انڈونیشیا دے کول زلزلے دی وجہ توں سونامی دے لئی اک سونامی انتباہ دا نظام موجود اے تاہم آتش فشاں سونامی دی شدت ماپنے دے لئی کوئی آلہ موجود نہ سی۔ایہی وجہ سی کہ کوئی ابتدائی انتباہ جاری نہیں کیتی گئی ۔23 دسمبر نوں مصنوعی سیارے دے اعداد و شمار تے ہیلی کاپٹر فوٹیج دے ذریعے اس بات دی تصدیق کیتی گئی سی کہ اناک کراکاٹو دے جنوب مغربی علاقے وچ دھماکا ہویا جس دی وجہ توں سونامی پیدا ہوئی۔
حادثات
[سودھو]
انڈونیشیا دی ڈیزاسٹر مینجمنٹ ایجنسی نے ابتدائی طور اُتے 20 موت تے 165 زخمی دی اطلاع دتی۔ اگلے دن دے اعداد و شمار دے مطابق، 43 اموات وچ 33 پانگگلنگ، 33 جنوبی لیمپپنگ، سیرانگ وچ تن، 584 زخمی تے 2 لاپتہ افراد شامل نیں، جنہاں وچ پنڈگللانگ وچ ہونے والے زیادہ توں زیادہ زخمی (491) وی شامل نیں۔ اس علاقے وچ ساحل سمندر اُتے مشتمل سیاحاں دے مقامات جیتوں ٹینجنگ لونونگ وی شامل نیں۔ ہلاکتاں دے نال 62 توں ودھ افراد لاپتہ افراد دا وی دسیا گیا۔
ردعمل
[سودھو]انڈونیشیا دے صدر جوکو ویدودو نے قومی آفات بندوبستی مختار، سماجی وزارت تے مسلح افواج نوں فوری طور اُتے اس صورتحال توں نبٹنے دے لئے اقدامات کرنے دےلئی حکم دتا اے ۔ملائیشیا دے نائب وزیر اعظم وان عزیزہ وان اسماعیل نے تعاون دی یقین دہائی کروائی اے۔ وزارت سیاحت نے اس عارضی طور اُتے لامپنگ تے بیٹن سیاحت دے لئے تمام عمل نوں روک دتا۔
آسٹریلوی وزیر اعظم اسکاٹ ماریسن نے متاثرہ علاقیاں دے لئے امداد دی پیش کشکیتی تے ٹویٹر دے ذریعہ اپنی تعزیت بھیجی ۔ ہندوستانی وزیر اعظم نریندر مودی نے اپنے ٹویٹر دے ذریعہ اسی جذبات نوں اظہار کیتا تے انڈونیشی حکومت دی مدد دے لئی اپنی تیاری دا اعلان کیتا۔ امریکی صدر ڈونلڈ ٹرمپ نے ٹویٹر دے ذریعہ اپنی تعزیت پیش کیتی تے اسنوں "ناقابل اعتماد تباہی" نال تعبیر کیتی۔ تے پاکستانی دفتر خارجہ دے ترجمان محمد فیصل تے وزیر اعظم عمران خان نے وی تعزیت کیتی۔
حوالے
[سودھو]- ↑ ۱.۰ ۱.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ "Number of injured in Indonesia tsunami surges to over 14,000 — Asean Plus | the Star Online"
- ↑ Justin McCurry، Frances Perraudin، agencies (23 دسمبر 2018)۔ "Sunda Strait tsunami death toll likely to rise, say Indonesian officials"۔ دی گارڈین۔ اخذ شدہ بتاریخ 23 دسمبر 2018۔
The tsunami is believed to have been caused by the collapse of Anak Krakatau that followed an eruption of the Anak Krakatau volcano. There were no significant seismic tremors to indicate a tsunami was coming.
- ↑ "Large part of Anak Krakatau has collapsed into the sea – reconstruction of the eruption"۔ www.volcanodiscovery.com۔ اخذ شدہ بتاریخ 24 دسمبر 2018
باہرلےجوڑ
[سودھو]ویدی کامنز اُتے آبنائے سنڈا سونامی 2018ء توں متعلق مواد