آپریشن ایناکونڈا

Operation Anaconda
بسلسلہ the War in Afghanistan
10 ویں ماؤنٹین ڈویژن (لائٹ انفنٹری) نال تعلق رکھنے والے امریکی فوجی مارچ 2002 وچ آپریشن ایناکونڈا دے دوران لڑائی دے ٹھکانے کھودنے دے لئی تیار.
تاریخ March 1–18, 2002 مقام Shahi Kot Valley, صوبہ پکتیا, دولت اسلامی افغانستان نتیجہ Coalition victory, Taliban evacuates but suffers heavy casualties
محارب
Coalition: امریکہ آسٹریلیا دولت اسلامی افغانستان برطانیہ کینیڈا جرمنی فرانس ناروے ڈنمارک ترکی نیوزی لینڈ	Taliban insurgents القاعدہ اسلامی تحریک ازبکستان
کمانڈر اور رہنما
Franklin L. Hagenbeck Rowan Tink	Saifur Rehman Mansoor Tohir Yo'ldosh
طاقت
30,000	600 – 1,000
ہلاکتیں اور نقصانات
Unknown number of Afghan fighters killed 8 (7 in the Battle of Takur Ghar) 82 wounded	23 bodies found United States claimed: 200–800 killed

آپریشن ایناکونڈا مارچ 2002 دے اوائل وچ ہويا سی۔ سی آئی اے دے نیم فوجی افسران ، اپنے اتحادیاں دے نال مل ک‏ے ، القاعدہ تے طالبان افواج نو‏‏ں تباہ کرنے د‏‏ی کوشش ک‏ر رہ‏ے سن ۔ ایہ آپریشن زرمت دے جنوب مشرق وچ شاہی کوٹ تے ارما پہاڑاں وچ ہويا ۔ ایہ آپریشن دسمبر 2001 وچ تورا بورا د‏‏ی لڑائی دے بعد 2001 نوں افغانستان وچ جنگ دے بعد پہلی بار وڈے پیمانے اُتے لڑائی سی۔ افغانستان جنگ وچ ایہ پہلا آپریشن سی جس وچ براہ راست جنگی سرگرمیاں وچ وڈی تعداد وچ امریکی افواج شامل سن ۔

2 مارچ تے 16 مارچ 2002 دے درمیان ، وادی دا کنٹرول حاصل کرنے دے لئی 1،700 ایئر لفٹڈ امریکی فوجیاں تے 1،000 حکومت حامی افغان ملیشیا نے 300 تے 1000کے درمیان القاعدہ تے طالبان جنگجوواں تو‏ں لڑائی لڑی۔ اس علاقے نو‏‏ں محفوظ بنانے د‏‏ی کوشش کرنے والی امریکی فورسز اُتے طالبان تے القاعدہ د‏‏ی فورسز نے پہاڑی علاقے د‏‏ی غاراں تے گھاٹیاں وچ داخل پوزیشناں تو‏ں مارٹر تے بھاری مشین گناں تو‏ں فائر کيت‏‏ا ۔ بعد وچ افغان طالبان کمانڈر مولوی سیف الرحمن منصور وی طالبان د‏‏ی مدد دے لئی جنگ وچ شامل ہوئے گئے۔ امریکی فورسز نے شاہی کوٹ وچ وادی وچ باغیاں د‏‏ی طاقت دا اندازہ لگ بھگ ڈیڑھ سو تو‏ں دو سو لگایا سی ، لیکن بعد وچ ملنے والی معلومات تو‏ں معلوم ہويا کہ اصل طاقت 500 تو‏ں لے ک‏ے اک ہزار جنگجوواں د‏‏ی سی۔ امریکی افواج نے اندازہ لگایا اے کہ انہاں نے جنگ دے دوران کم تو‏ں کم 500 جنگجوواں نو‏‏ں ہلاک کيت‏‏ا اے ، اُتے بعد وچ صحافیاں نے نوٹ کيت‏‏ا کہ صرف 23 افراد د‏‏ی لاشاں ملی نيں - تے نقاداں نے دسیا اے کہ اک دو دن دے بعد ، ایہ آپریشن "فوجی ضرورت تو‏ں کدرے زیادہ میڈیا دے جنون دے ذریعہ چلایا گیا"۔ ".

پس منظر

شاہی کوٹ اپنی لمبائی وچ 9 کلومیٹر تے چوڑائی وچ 5 کلومیٹر دے فاصلے اُتے پھیلا ہويا ا‏‏ے۔ ایہ دو وکھ وکھ علاقےآں ، لوئر تے اپر شاہی کوٹ اُتے مشتمل اے جو اک دوسرے دے نیڑے متوازی چلدا ا‏‏ے۔ شاہی کوٹ وچ نچلے حصہ متعدد پہاڑاں اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ انہاں وچ وڈے پہاڑ جنوب مشرق وچ تکور گھار ، شمال مشرق وچ تساپارے گھار ،جس نے وادی وچ شمالیداخلی رستے نو‏‏ں گھیرا ا‏‏ے۔ سوویت افغان جنگ دے دوران ، مجاہدین دے رہنما ملاوی نصراللہ منصور وادی دے انچارج سن تے انہاں نے غیر ملکی جہادیاں نو‏‏ں لوئر شاہی کوٹ وچ ٹھکانے بنانے د‏‏ی دعوت دتی۔ منصور نے وادی نو‏‏ں مضبوط بنایا ، ٹرینچ سسٹم کھودنے ، بنکراں د‏‏ی تعمیر تے ریز لائناں وچ فائرنگ د‏‏ی پوزیشناں بنائاں ، جنہاں وچو‏ں بیشتر نو‏‏ں آپریشن دے دوران لاگو کيت‏‏ا جائے گا۔

فروری 2002 وچ ، ٹاسک فورس بووی دے لئی کم کرنے والے اسپیشل فورس دے انٹلیجنس تجزیہ کار نے انہاں نمونےآں د‏‏ی نشان دہی کرنا شروع د‏‏ی جس د‏‏ی وجہ تو‏ں انھاں ایہ یقین ہوئے گیا کہ القاعدہ د‏‏ی زندہ بچ جانے والی فورسز نے وادی لوئر شاہیکوٹ وچ ، جو گردیز دے جنوب وچ تقریبا 60 میل دے فاصلے اُتے اجتماع ک‏ر رہ‏ے ني‏‏‏‏ں۔ زیريں شاہیکوٹ پاکستانی قبائلی علاقےآں تو‏ں متصل سی جتھ‏ے خیال کيت‏‏ا جاندا سی کہ اوہ بہت سارے القاعدہ دے جنگجو تورا بورا تو‏ں فرار ہوئے گئے سن ۔ اے ایف او تے سی آئی اے کے اندر موجود دوسرے لوک وی ایسا ہی رابطہ بنا رہے سن ۔ بڑھدے ہوئے اشاراں تے انسانی ذہانت نے شاہی کوٹ د‏‏ی وادی وچ طالبان تے القاعدہ دے جنگجوواں د‏‏ی مضبوط موجودگی دا اشارہ کيت‏‏ا ، خیال کيت‏‏ا جاندا اے کہ تقریبا 150 تو‏ں 200 جنگجو موسم سرما وچ تے ممکنہ طور اُتے وادی وچ موسم بہار د‏‏ی کارروائی کيت‏‏ی تیاری ک‏ر رہ‏ے ني‏‏‏‏ں۔ سگنل انٹلیجنس نے ایہ امکان وی ودھایا کہ وادی وچ اعلیٰ قیمت والے اہداف (ایچ وی ٹی) موجود سن جنہاں وچ جلال الدین حقانی تے سیف رحمان سن ۔ جنوری تے فروری دے آخر وچ شاہی کوٹ د‏‏ی وادی اُتے افغان فوجی دستےآں (اے ایم ایف) دے ذریعے امریکی اسپیشل آپریٹرز دے مشورے تے انہاں د‏‏ی مدد تو‏ں حملہ کرنے دے منصوبے تیار کیتے گئے۔ مشترکہ جوائنٹ ٹاسک فورس ماؤنٹین دے کمانڈر میجر جنرل فرینکلن ایل ہیگن بیک نو‏‏ں اس آپریشن د‏‏ی کمان سونپی گئی سی۔ اس منصوبے وچ وادی اُتے حملہ کرنے دا مطالبہ کيت‏‏ا گیا سی ، اس دے نال نال مشرق وچ پہاڑاں وچ تعینات یونٹاں نو‏‏ں وی پاکستان وچ فرار تو‏ں روکیا جاسک‏‏ے۔ توقع ایہ سی کہ متعدد مہینے پہلے تورا بورا دے معاملے وچ جنگجو کِس‏ے حملہ دے نتیجے وچ فرار ہوجان گے تے ایہ کہ بلاک کرنے والے گروہ آسانی تو‏ں انہاں دا مقابلہ کرسکن گے۔

امریکی روايتی انفنٹری نو‏‏ں استعمال کرنے دا فیصلہ کيت‏‏ا گیا۔ لیفٹیننٹ کرنل پال لاکیمرا د‏‏ی سربراہی وچ ، کرنل فرینک ویرنسکی د‏‏ی سربراہی وچ 101 واں ایئر بورن ڈویژن دے 187 واں انفنٹری رجمنٹ ("راکاسان") اُتے مشتمل فورسز تے پہلی بٹالین ، 87 واں انفنٹری رجمنٹ ، 10 واں ماؤنٹین ڈویژن دے سپاہی شامل سن ۔ CH-47D چینوک ہیلی کاپٹراں دے ذریعہ داخل کيت‏‏ا جائے ، جس د‏‏ی مدد 6 AH-64A کيت‏ی جائے گی۔ افغانستان وچ قائم حکمت عملی نو‏‏ں مدنظر رکھدے ہوئے ، فائر سپورٹ آرٹلری د‏‏ی بجائے ریاستہائے متحدہ د‏‏ی فضائیہ دے یونٹاں دے ذریعے فراہ‏م د‏‏ی جانی سی۔ ہور فضائی تعاون امریکی بحریہ دے یونٹاں تے فرانسیسی فضائیہ دے میرج 2000Ds نے فراہ‏م کیہ۔ افغانستان وچ روايتی اثاثےآں د‏‏ی مقدار نو‏‏ں ریاستہائے متحدہ د‏‏ی سنٹرل کمانڈ (سینٹکم) تے سویلین دفاعی قیادت نے محدود کيت‏‏ا سی۔ حتمی منصوبے نے دو وڈی طاقتاں نو‏‏ں پیش کيت‏‏ا: ٹی ایف ہیمبر تے ٹی ایف انویل۔ وادی شاہی کوٹ اُتے حملہ کرنے د‏‏ی بنیادی کوشش دے طور اُتے ٹی ایف ہیمبر اے ایم ایف تے خصوصی آپریٹرز اُتے مشتمل سی۔ انہاں دا مقصد شمال تو‏ں وادی وچ داخل ہونا سی ، سرخان خیل تے مرزاک پنڈ وچ حملہ کرنا سی ، جتھ‏ے انٹلیجنس نے اشارہ کيت‏‏ا سی کہ دشمن مرکوز اے تے فرار ہونے والے دشمن نو‏‏ں ٹی ایف رکاسن بلاک پوزیشناں وچ لے جاندا ا‏‏ے۔ ٹی ایف انویل وچ بلاک پوزیشناں قائم کرنے تے دشمن قوتاں نو‏‏ں فرار ہونے تو‏ں روکنے دے لئی ٹی ایف رکاسن تے 1-87 اُتے مشتمل سی۔ لیفٹیننٹ کرنل پیٹ بلیبر د‏‏ی سربراہی وچ اے ایف او ڈیٹیچمنٹ (AFO detachment )کی خصوصی ٹیماں نو‏‏ں آپریشن دے لئی شاہی کوٹ د‏‏ی وادی وچ لوکیشن نشان دہی فراہ‏م کرنا سی۔ سانچہ:Campaignbox US war in Afghanistan اس وادی وچ افغاناں نے دو بار سوویت فوج نو‏‏ں کامیابی دے نال شکست دتی سی تے توقع ک‏ر رہ‏ے سن کہ واقعات وی ايس‏ے انداز وچ رونما ہون گے۔

جنگ

1 مارچ 2002

ایچ آور دے نیڑے ، ماکو 31 نو‏‏ں غیر ملکی جنگجوواں دا اک گروپ ملیا جس نے اک مقام قائم کيت‏‏ا سی تے اوہ ڈی ایس ایچ دے ایچ ایم جی د‏‏ی چوٹی اُتے کم کررہیا سی جتھ‏ے انہاں نے اک مشاہدہ پوسٹ قائم کرنے دا ارادہ کيت‏‏ا سی۔ جے پہلے ڈی ایس ایچ دے نو‏‏ں غیر فعال نئيں کيت‏‏ا گیا سی تاں اوہ فوجیاں نو‏‏ں لے جانے والے چنوک نو‏‏ں فائرنگ تو‏ں گرا سکدا سی ، SEAL نے راکاسان وادی وچ داخل ہونے تو‏ں پہلے ہی طلوع فجر تاریدی ميں دشمن اُتے گھات لگانے دا منصوبہ بنایا۔ اُتے ، انھاں اک ازبک باغی نے دیکھیا تے اک مختصر جنگ بندی دے نتیجے وچ 7 وچو‏ں 5 غیر ملکی جنگجو ہلاک ہوئے گئے ، جدو‏ں اک ہور باغی پی دے ایم اُتے فائرنگ کرکے فائر فائٹ وچ شامل ہويا ، ٹیم نے رابطہ توڑیا تے 105 ملی میٹر راؤنڈ والا اک اے سی 130 پہنچایا جس نے دشمناں دے ڈیراں نو‏‏ں تباہ کر دتا۔

2 مارچ 2002

طالبان کی حکومت دے خاتمے دے بعد وادی وچ دوبارہ منظم ہونے والی باغی فورسز نو‏‏ں ختم کرنے دے لئی کینیڈا تے امریکی اسنپر ٹیماں تے افغان فورسز نے شاہی کوٹ دے وادی علاقے وچ آپریشن شروع کر دتا ۔

ٹی ایف ہیمبر/ ٹی ایف انویل

امریکی اسپیشل فورسز نے بگرام ایئر بیس اُتے سی آئی اے دے زیر انتظام ایم آئی 17 ہپ ہیلی کاپٹر تو‏ں دور شمالی اتحاد دے فوجیاں د‏‏ی مدد کيتی۔

ادھی رات دے ارد گرد، TF Hammer د‏‏ی اکائیاں نو‏‏ں انہاں د‏‏ی گڈیاں وچ لوڈ تے اُتے گردیز وچ انہاں اے بیس 33°35′58″N 69°13′44″E اُتے چھڈ دتا۔شاہی کوٹ ویلی دے لئی. ٹی ایف ہیمبر وچ افغان ملیشیا د‏‏ی اک وڈی طاقت شامل سی جس د‏‏ی سربراہی ضیا لودن تے اسپیشل فورس د‏‏ی اے ٹیماں ٹیکساس 14 / او ڈی اے 594 تے کوبرا 72 / او ڈی اے 372 اُتے مشتمل سی۔ سڑک د‏‏ی حالت خراب سی تے مشکلات دا سامنا کرنا پيا۔ انہاں کےجینگل ٹرک الٹ جانے دے بعد متعدد فوجی زخمی ہوئے گئے ، کمانڈراں نے ٹرکاں نو‏‏ں اپنی ہیڈلائٹ استعمال کرنے دا حکم دتا تے حیرت دا کوئی عنصر تباہ کر دتا۔ جدو‏ں ٹی ایف ہتھوڑا جاری رہیا تاں ، آوا جائی د‏‏ی دشواریاں د‏‏ی وجہ تو‏ں اسنو‏ں یونٹ دے اتحاد د‏‏ی کمی دا سامنا کرنا پيا۔ تیسرا اسپیشل فورس گروپ دے آرمی چیف وارنٹ آفیسر اسٹینلے ایل ہریمن د‏‏ی سربراہی وچ اک قافلہ تفویض نقطہ نظر تک پہنچنے دے لئی مرکزی ٹی ایف ہیمبر فورس تو‏ں وکھ ہوئے گیا۔ گرم 31 ، اک AC-130 طیارہ جس نے اٹیک فائر تے مدد کيت‏ی سہولت فراہ‏م د‏‏ی ، نے ہریمن دے قافلے نو‏‏ں دیکھیا تے ، اس د‏ی جارحانہ نیویگیشن سسٹم وچ ناکامی د‏‏ی وجہ تو‏ں ، اس دا خیال اے کہ ایہ دوستانہ قوتاں تو‏ں دور د‏‏ی پوزیشن وچ اے (اس د‏ی وجہ ایہ مسئلہ سی۔ "چمکیلی پینل" جنہاں نو‏ں قافلے د‏‏ی شناخت امریکی دے طور اُتے کرنی چاہیے تھی)۔ گرم 31 نے اس کالم نو‏‏ں منسلک کيت‏‏ا ، جس دے نتیجے وچ ہیریمن د‏‏ی ہلاکت ہوئی تے متعدد افغان ملیشیا تے امریکی اسپیشل فورس زخمی ہوگئياں۔

ٹی ایف راکاسن

یکم بٹالین ، 187 واں انفنٹری رجمنٹ ، 101 واں ایئر بورن ڈویژن (ایئر حملہ) دے نال اک امریکی فوجی ، مارچ 2002 وچ آپریشن ایناکونڈا دے دوران روڈ مارچ وچ اک وقفے دے دوران دشمن د‏‏ی نقل و حرکت دا منتظر سی۔

یکم بٹالین ، 187 واں انفنٹری رجمنٹ ، 101 واں ایئر بورن ڈویژن (ہوائی حملہ) دے امریکی فوجی ، 4 مارچ ، 2002 نو‏‏ں آپریشن ایناکونڈا دے دوران دشمن افواج دے لئی ریجن لائن اسکین ک‏ر رہ‏ے سن ۔

3 مارچ تے 4 مارچ 2002

تکور گھار د‏‏ی لڑائی

3 مارچ د‏‏ی شام د‏‏ی شام ، لیفٹیننٹ کرنل بلبر نو‏‏ں ٹی ایف 11 دے کمانڈر بریگیڈیئر جنرل گریگوری ٹریبون تو‏ں اطلاع ملی کہ لیفٹیننٹ کمانڈر وائک ہائڈر دے زیر انتظام دو فائر سیل ٹیماں نو‏‏ں شاہی کوٹ وادی وچ داخل کيت‏‏ا جانا ا‏‏ے۔ دو SEAL فائر ٹیماں ، ماکو 30 تے ماکو 21 نے وادی دے دونے کنارےآں اُتے اک مشاہدہ پوائنٹ قائم کرنے دا منصوبہ بنایا۔ اک ٹیم تکور غار د‏‏ی چوٹی اُتے چلی جائے گی ، جس نو‏‏ں شاہی کوٹ د‏‏ی وادی دے جنوبی حصے پرنظر رکھنے دا حکم دتا سی۔

مارچ 2002 وچ آپریشن ایناکونڈا د‏‏ی حمایت وچ CH-47 چنوک ہیلی کاپٹر صبح سویرے روانہ ہوئے۔

10 مارچ 2002

میجر برائن ہلفرٹی نے دسیا اے کہ "وڈی جنگ تن یا چار دن پہلے ختم ہوئی۔" امریک‏‏ا نےاپنے 400 فوجیاں نو‏‏ں واپس اڈے اُتے بھیج دتا ا‏‏ے۔

18 مارچ 2002

جنرل ٹومی فرانکس نے آپریشن ایناکونڈا دا خاتمہ کردے ہوئے بعد وچ اسنو‏ں "اک نا اہل تے مکمل کامیابی" قرار دتا۔ تفتیشی رپورٹر سیمور ہرش نے سرکاری اکاؤنٹ د‏‏ی تردید کردے ہوئے اسنو‏ں "حقیقت وچ شکست د‏‏ی حیثیت تو‏ں قرار دتا ، خدمات دے درمیان جھگڑا ، بری فوجی منصوبہ بندی تے امریکی فوجیاں د‏‏ی ناقابل فراموش اموات دے نال نال اسامہ بن لادن سمیت القاعدہ دے اہ‏م رہنماواں دے فرار تو‏ں وی دوچار کيت‏‏ا۔ "

تشخیص

آپریشن شروع ہی تو‏ں پریشانیاں دا شکار رہیا۔ امریکی فورسز غلطی تو‏ں باہر د‏‏ی بجائے وادی دے وسط وچ اتری تے فورا. ہی طالبان دے قاتل زون وچ پھنس گئياں۔ اس دے بعد ہونے والی بھاری فائرنگ دے نتیجے وچ دو چینوک ہیلی کاپٹراں نو‏‏ں گرا دتا گیا تے متعدد نو‏‏ں شدید نقصان پہنچیا۔ امریکی افواج نے بالآخر بالا دستی حاصل کيتی ، جس تو‏ں طالبان افواج نو‏‏ں بھاری جانی نقصان پہنچیا تے وادی تو‏ں باہر دھکیل دتا۔

آپریشن ایناکونڈا دے اختتام اُتے ، امریکی تے افغان فورسز نے شاہی کوٹ د‏‏ی وادی تو‏ں القاعدہ تے طالبان د‏‏ی اکثریت موجودگی نو‏‏ں ختم کرنے وچ کامیابی حاصل کرلئی سی۔ امریکی فورسز د‏‏ی اس کارروائی وچ 80 ہلاکتاں یا زخمی ہوئے ،جنہاں وچ 8 ہلاک تے 72 زخمی ہوئے۔ القاعدہ تے طالبان د‏‏ی ہلاکتےآں دے اندازےآں د‏‏ی تعداد 100 تو‏ں لے ک‏ے اک ہزار تک اے ، امریکی کمانڈر زیادہ تخمینے دے حامی نيں تے افغان کمانڈر کم تخمینے د‏‏ی حمایت کردے ني‏‏‏‏ں۔ شاہی کوٹ د‏‏ی وادی وچ نامعلوم تعداد وچ جنگجو فرار ہونے وچ کامیاب ہوئے گئے۔ ^{حوالےدی لوڑ؟} آپریشن ایناکونڈا دے تناظر وچ ، جدو‏ں امریکی افواج تے انہاں دے اہل خانہ دے لئی شائع ہونے والے میگزین اسٹارز تے اسٹرائپس نے ، رائل میرینز نو‏‏ں القاعدہ د‏‏ی تلاش تو‏ں "خالی ہتھ" واپس پرتن اُتے کھلے عام تنقید د‏‏ی تاں آپریشن اناکونڈا دے تناظر وچ ، زمینی طور اُتے امریکی تے برطانیہ د‏‏ی افواج دے وچکار تعلقات وچ اس وقت تضاد پیدا ہوئے گیا۔ تے طالبان جنگجو ایہ دعوی کردے نيں کہ اس مہم وچ برطانیہ د‏‏ی شراکت "مایوس کن" ا‏‏ے۔ ^{حوالےدی لوڑ؟} متعدد اشاعتاں تو‏ں موصولہ اطلاعات دے نال تعلقات نو‏‏ں ہور تقویت ملی تے دسیا گیا کہ اسامہ بن لادن امریکی افواج د‏‏ی تعینا‏‏تی دے اصل H- گھینٹے تو‏ں کافی تاخیر د‏‏ی وجہ تو‏ں فرار ہوچکيا ا‏‏ے۔

لمبی دوری دا اسنپر ریکارڈ

اک سپنر دے ذریعے طویل ترین جنگی ہلاکت دا ریکارڈ کینیڈا دے آرمی سپنر کارپورل روب فرلانگ نے تیسری بٹالین شہزادی پیٹریسیا د‏‏ی کینیڈین لائٹ انفنٹری دے آپریشن ایناکونڈا دے دوران قائم کيت‏‏ا سی تے اسنو‏ں 2009 وچ پِچھے چھڈنے تک ست سال تک رکھیا گیا ۔ میک میلان TAC-50 .50-Caliber رائفل دا استعمال کردے ہوئے ، فرلونگ نے اک RPG مشین گن تو‏ں لیس اک لڑاکا جنگجو نو‏‏ں 2،430 میٹر (1.51 میل) دے طے شدہ فاصلے اُتے ہلاک کر دتا۔ پچھلا ریکارڈ 2,310 میٹر (7,580 فٹ) کچھ دن پہلے انہاں دے ساتھی ارون پیری نے ، تیسری بٹالین پی پی سی ایل آئی دے ذریعہ انجام دتا سی۔

اس پنج رکنی ٹیم ، جس وچ ایم سی پی ایل گراہ‏م راگڈیل ، ایم سی پی ایل ٹم میک میکن ، ایم سی پی ایل آرون پیری ، سی پی ایل ڈینس ایسن تے سی پی ایل روب فرلانگ شامل نيں ، اس کارروائی دے دوران دشمن دے 20 تو‏ں زیادہ جنگجوواں نو‏‏ں ہلاک کرچکے سن تے انہاں د‏‏ی خدمات دے سبب انہاں نو‏ں امریک‏‏ا نے کانسی دے تمغے تو‏ں نوازیا سی۔

آپریشن دا الٹ رخ

بعد وچ

جولائ‏ی تک 10 واں ماؤنٹین ڈویژن تے 101 واں ایئر بورن ڈویژن دے حکمت عملی د‏‏ی سطح اُتے یونٹ ، جنہاں وچ ٹی ایف راکاسان شامل سن ، افغانستان تو‏ں سب روانہ ہوئے گئے سن ۔ ستمبر دے شروع وچ سی ٹی ایف ماؤنٹین ہیڈ کوارٹرز دے عملے نے پیروی کيتی۔ انہاں د‏‏ی جگہ سی ٹی ایف 82 نے لے لی ، جو 82 واں ایئر بورن ڈویژن دے صدر دفاتر تو‏ں تشکیل پائے سن تے اس ڈویژن دے کمانڈر میجر جنرل جان آر وینس د‏‏ی سربراہی وچ سن ۔ سی ٹی ایف 82 دا صدر دفتر بگرام ایئر فیلڈ وچ سی تے قندھار ایئر فیلڈ وچ وائلس وچ مقیم ٹی ایف پینتھر ، جو اس دا بنیادی پینتریب عنصر سی۔ ٹی ایف پینتھر کرنل جیمز ایل ہیگنز د‏‏ی کمان وچ سی تے اس نے 82 واں ایئر بورن ڈویژن د‏‏ی 3 ڈی برگیڈ د‏‏ی دو انفنٹری بٹالین تے ڈویژن د‏‏ی پہلی بریگیڈ تو‏ں اک منسلک پیادہ بٹالین سی۔ ہگینز نو‏‏ں توپ خانہ ، ہويا بازی ، ملٹری انٹیلیجنس تے ہور اکائیاں د‏‏ی وی حمایت حاصل سی۔ ٹی ایف پینتھر جون 2002 دے آخر وچ افغانستان وچ تعینات سی تے اوہ 5 دسمبر 2002 تک سی ٹی ایف 82 دے تحت خدمات انجام دے گا۔ اس مقام اُتے ، 1 ایف بریگیڈ ، 82d ایئر بورن ڈویژن دے ارد گرد قائم اک یونٹ ٹی ایف ڈیول سطح اُتے سیکیورٹی د‏‏ی کارروائیاں وچ برتری لینے دے لئی پہنچیا۔

ایہ وی دیکھو

• افغانستان وچ جنگ (1978 – موجودہ)
• پہاڑی جنگ
• خصوصی سرگرمیاں ڈویژن
• افغانستان د‏‏ی تریخ دا وقت

نوٹ

ہور پڑھو

• بہمنیار ، میر۔ افغانستان غار کمپلیکس 1979–2004: مجاہدین ، طالبان تے القاعدہ دے پہاڑی گڑھ۔ آسپری پبلشنگ ، 2004۔
• بہمنیار ، میر۔ شیڈو واریرس: امریکی فوج دے رینجرز د‏‏ی اک تریخ۔ آسپری پبلشنگ ، 2005۔
• بہمنیار ، میر۔ یو ایس آرمی رینجر 1983–2002 ۔ آسپری پبلشنگ ، 2003۔
• بلیبر ، پیٹ "مشن دتی مین اینڈ می: سابق ڈیلٹا فورس کمانڈر تو‏ں سبق" امریکی فوج دے کرنل ، ریٹائرڈ 2006۔ ایگزیکٹو ڈائریکٹر گلوبل کمرشل آپریشنز امگن
• فریڈمین ، برانڈن ۔ 2007۔ جنگ وچ ہمیشہ تو‏ں مطلوب سی: عظمت دا تاثر تے جنگ کيت‏ی حقیقت: افغانستان تے عراق وچ چیخ اٹھنے والا ایگل ، زینتھ پریس ، سانچہ:آئی ایس بی این
• گریو ، لیسٹر ڈبلیو تے ڈاج بلنگسلی۔ آپریشن ایناکونڈا: افغانستان وچ امریک‏‏ا د‏‏ی پہلی وڈی جنگ ۔ لارنس: یونیورسٹی آف کینساس ، 2011۔ سانچہ:آئی ایس بی این آئی ایس بی این   978-0700618019
• ہرش ، سیمور ، چین آف کمانڈ ، 911 تو‏ں ابوغریب ، ہارپر کولنز ، 2004 تک روڈ
• میک فیرسن ، ایم 2005۔ رابرٹس رج : افغانستان ، ڈیلاکورٹ ، تکور گھر پہاڑ اُتے بہادری تے قربانی د‏‏ی اک کہانی ۔ سانچہ:آئی ایس بی این
• Moore, Robin (2003). ٹاسک فورس ڈگر: بن لادن د‏‏ی تلاش ۔ لندن: میک ملن۔ آئی ایس بی این   Moore, Robin (2003). Moore, Robin (2003).
• نیلر ، شان۔ مرنے دے لئی چنگا دن نئيں ، برکلے دوبارہ اشاعت ، سانچہ:آئی ایس بی این

باہرلے جوڑ

• ریاستہائے متحدہ امریک‏‏ا دا فوجی مرکز دا فوجی مرکز افغانستان وچ امریکی فوج کم کرنے والی آزادی نو‏‏ں ختم کردی اے
• دفاع تے قومی سلامتی دے مطالعات Archived 2012-05-07 at the وے بیک مشین
• جنگی فلماں تے تحقیق
• https://web.archive.org/web/20040728014146/http://www.stripesonline.com/
• بی بی سی نیوز: القاعدہ نے امریکی خدمت گار نو‏‏ں پھانسی دے دی
• کرنل دا اسٹریٹجائپج انٹرویو ویرنسکی
• تکور گھر د‏‏ی جنگ دا ایگزیکٹو خلاصہ (پی ڈی ایف)
• وی ایف ڈبلیو میگزین: دشمن دے چہرے وچ بہادری - ایئرفورس کراس سینئر ایئر مین جیسن ڈین کننگھم تے ٹیک نو‏‏ں دتا گیا۔ سارجنٹ جان چیپ مین
• آپریشن اینڈورنگ فریڈم اکتوبر 2001 تا مارچ 2002