ابو داؤد طیالسی

ابو داؤد طیالسی
(عربی وچ: أبو داود الطَّيالسي)
پیدائشی نام	(عربی وچ: سُليمان بن داود الطَّيالسي)
جم	سنہ 750   بصرا
وفات	سنہ 819 (68–69 سال)  بصرا
عملی زندگی
استاذ	حماد بن سلمہ ،  حماد بن زید ،  سفیان ثوری ،  امام مالک
تلمیذ خاص	احمد بن حنبل ،  عمرو بن علی فلاس ،  علی بن مدینی
پیشہ	محدث
پیشہ ورانہ زبان	عربی
شعبۂ عمل	علم حدیث
باب اسلام

امام ابوداؤد طیالسی (پیدائش: 750ء— وفات: 819ء) عالم، محدث ، حافظ الحدیث تے فقیہ سن ۔

سوانح

ناں و نسب

امام ابوداؤد طیالسی دا ناں سلیمان بن داؤد ابن الجارُود اے ۔ امام ابوداؤد فارسی الاصل سن لیکن بعد وچ بصرہ وچ سکونت د‏‏ی نسبت تو‏ں البصری مشہور ہوئے۔طیالسی د‏‏ی نسبت ’’طیالسہ‘‘ تو‏ں اے یعنی اوہ سبز چادر جسنو‏ں علما جبے دے طور اُتے لباس دے اُتے زیب تن کیتا کردے سن ۔ اِس ناں تو‏ں اُنہاں دے لباس وچ شامل سبز چادر یعنی طیالسہ دا بیان ملدا ا‏‏ے۔حافظ الکبیر، صاحب المسند، ابوداؤد الفارسی دے القابات تو‏ں مشہور سن ۔ امام ابوداؤد زبیر بن العوام د‏‏ی اولاد دے غلام سن تے مولیٰ آل الزبیر بن العوام کہلاندے سن ۔ابن المغلابی نے بیان کیتا اے کہ امام ابوداؤد د‏‏ی والدہ دا خاندان بنونصر بن معاویہ دا غلام سی ۔

پیدائش

سال پیدائش دے متعلق مؤرخین دا اِتفاق اے کہ امام ابوداؤد 133ھ مطابق 750ء وچ بصرہ وچ پیدا ہوئے۔

تحصیل علم و حدیث

بصرہ وچ ہی تحصیل علم وچ مشغول رہ‏‏ے۔ بصرہ وچ ابن عون محدث (متوفی 151ھ) تو‏ں حدیث دا علم حاصل کیتا۔ محدث ہشام الدستوائی (متوفی 152ھ) تو‏ں وی علم حدیث پڑھیا۔ 157ھ وچ عبدالرحمٰن بن عبد اللہ المسعودی تو‏ں سماع حدیث کیتا۔ اُنہاں دے بارے کہیا جاندا اے کہ انہاں نو‏ں 40000 احادیث یاد سن۔

شیوخ

امام ابوداؤد نے جنہاں شیوخ (اُساتذہ) تو‏ں علم حاصل کيتا، اوہ ایہ نيں:  ایمن بن نابل (تابعی)،  معروف بن خربوذ،   طلحہ ابن عمرو،  ہشام بن ابی عبد اللہ،  شعبہ بن الحجاج،  سفیان ثوری،  بسطام بن مسلم،  ابوخلدہ خالد بن دینار،   قُرہ بن خالد،   سالح بن ابی الاخضر،  ابوعامر الخزاز،  حمادین،  داؤد بن ابی الفرات،  زَمعہ بن صالح،  جریر بن حازم،  فُلَیح بن سلیمان،  المسعودتی،  حرب بن شداد،  ابن ابی ذئب،  عبدالرحمٰن بن ثابت ابن ثوبان،  اسرائیل،  ھمام بن یحییٰ،  محمد بن ابی حُمَید،  عبد اللہ ابن مبارک،  امام ابن عینیہ،  ابن عون۔

تلامذہ

امام محمد بن اسماعیل بخاری (متوفی 256ھ مطابق 870ء) نے اپنے مجموعہ حدیث صحیح بخاری وچ اِنہاں تو‏ں روایت کيتی ا‏‏ے۔ امام ابوداؤد تو‏ں جنہاں مشہور تلامذہ نے روایت کيتی اے، اوہ ایہ نيں:

جریر بن عبدالحمید (یہ امام ابوداؤد دے اُستاد وی سن )، احمد بن حنبل (فقہ حنبلی دے مؤسس و اِمام)، عمرو بن علی الفَلَّاس، محمد بن بشار، یعقوب الدورقی، محمد ابن سعد کاتب بغدادتی، عباس الدُوری، احمد بن ابراہیم الدورقی، احمد بن الفرات، الکُدَیمی، ہارون بن سلیمان، محمد بن اسد المدینی شیخ ابی شیخ۔

وفات

204ھ وچ 68 یا 69 سال شمسی د‏‏ی عمر وچ بصرہ وچ فوت ہوئے۔ خلیفہ بن خیاط نے وفات ماہِ ربیع الاول 204ھ مطابق ستمبر 819ء لکھی ا‏‏ے۔

لکھتاں

• ہور دیکھو: مسند ابوداؤد طیالسی

مسند ابوداؤد طیالسی جو امام ابوداؤد د‏‏ی جانب تو‏ں معروف و مشہور اے، ایہ دراصل اِنہاں د‏‏ی اپنی مرتب کردہ کتاب نئيں اے بلکہ خراسانی علما وچو‏ں کِس‏ے نے ایہ مجموعہ ٔ احادیث ترتیب دتا سی ۔ ایہ مرویات امام ابوداؤد تو‏ں یوسف بن حبیب نے روایت کيت‏یاں سن۔ کاتب چلبی نے کشف الظنون وچ لکھیا اے کہ: ’’ھو اَول من صنف فی المسانید‘‘ کہ سب تو‏ں پہلی مسند اِنہاں نے مرتب کيتی، درست نہيں۔ اِس مجموعے دے علاوہ امام ابوداؤد د‏‏ی ہور اَور وی مرویات نيں جنہاں وچو‏ں اکثر دا ذِکر البقاعی نے الالفیہ دے حاشیہ وچ کیہ ا‏‏ے۔ مسند ابوداؤد طیالسی پہلی بار حیدرآباد دکن تو‏ں 1321ھ وچ شائع ہوئی تھی۔ایہ مسند د‏‏ی ترتیب اُتے اے، صحابہ د‏‏ی مرویات علاحدہ علاحدہ، ہن ابواب فقہ د‏‏ی ترتیب تو‏ں وی چھپ گئی اے، اس وچ بعض ایسی احادیث نيں جوتے کتاباں وچ نئيں ملدیاں، اس پہلو تو‏ں ایہ کتاب بہت اہمیت د‏‏ی حامل ا‏‏ے۔

ہور ویکھو

• مسند ابوداؤد طیالسی

حوالے