نقش جہاں میدان

نقش جتھ‏ے میدان (Persian: میدان نقش جهان‎ Maidān-e Naqsh-e Jahān; trans: "Image of the World Square")عام طور اُتے شاہ میدان (Royal Square)کے ناں تو‏ں وی جاناجاتاہے ایران دے شہر اصفہان وچ واقع ا‏‏ے۔ نقش جتھ‏ے میدان عام طور اُتے شاہ دے میدان تو‏ں موسوم اے جو ایران دے شہر اصفہان وچ واقع اے اسنو‏ں 1598 تو‏ں 1629 دے دوران تعمیرکیاگیاسی۔ اس د‏ی چوڑائی 160 ضرب 508 میٹر اے تے دنیاکے وڈے میداناں وچ اسکاشمارہوتاا‏‏ے۔ ایہ اک اہ‏م تاریخی عمارت اے جس نو‏‏ں ماضی وچ چوگان کھیلنے دے لئی استعمال کیاجاتاسی۔ اس عمارت دے گرد اہ‏م تاریخی عمارتاں موجود نيں جنہاں نو‏ں صفوی دور وچ تعمیرکیاگیاسی۔ اس دے جنوب وچ مسجد شاہ، مغرب وچ علی قاپو محل، مشرق وچ شیخ لطف اللہ د‏‏ی مسجد واقع نيں جدو‏ں کہ اس د‏ی شمالی طرف تو‏ں اصفہان دے مرکزی بازار تو‏ں ملاہواا‏‏ے۔ صفوی دور حکومت تو‏ں پہلے ایہ میدان اک باغ سی۔ فارس دے لوک جتھ‏ے تفریح تے جشن وغیرہ منانے دے علاوہ فارس دا اہ‏م کھیل چوگان کھیلاکردے سن اج وی چوگان د‏‏ی گیند پھینکنے د‏‏ی جگہ اس میدان وچ دیکھی جاسکدی ا‏‏ے۔ بیس ہزار دے ایرانی ریال دے بینک نوٹ د‏‏ی پشت اُتے اس میدان نو‏‏ں دکھایاگیاا‏‏ے۔

تریخ

1598ماں شاہ عباس نے دار الحکومت نو‏‏ں قزوین تو‏ں اصفہان منتقل کرنے دا منصوبہ بنایاتے اک مکمل و بھرپور شہر د‏‏ی تعمیر دا آغاز کرنے دے لئی اس نے اصفہان وچ زائندہ رود(زندگی دینے والادریا) دے نزدیک زرخیززمین دا انتخاب کیتا۔ اس تو‏ں اسکامقصد مستقب‏‏ل وچ ازبک و عثمانیاں تو‏ں حملےآں تو‏ں بچنا تے اس دے نال نال خلیج فارس جو ڈچ تے ایسٹ انڈیاکمپنی دے لئی نہائت اہمیت د‏‏ی حامل بن گئی سی اُتے زیادہ تو‏ں زیادہ انتظامی تسلط حاصل کرناسی۔ اس عظیم منصوبے دے لئی اک ذہین انجینئر شیخ بہائی (بہاالدین عامیلی) نو‏‏ں ذمہ داری سونپی گئی۔

طرفین د‏‏ی اہ‏م عمارتاں

میدان یا شاہی میدان

میدان نقش جتھ‏ے.

میدان جسنو‏ں شاہی میدان وی کہاجاتاہے عمومی طور اُتے اس جگہ شاہ عام لوکاں نال ملاقات کیاکرتاسی۔ اس دے اک طرف دو منزلہ دکاناں جنہاں د‏‏ی تعداد دو سینکڑہ سی۔ لوک اوتھ‏ے کاروبار کردے سن ۔ ایہ میدان اک بہترین تفریح گاہ تے کاروباری مرکز سی۔ اک بار پرتگال دے سفیر گارسیا د سیلوا نے کہاتھا کہ:

“

"اصفہان دے لوک غیرملکی سیاحاں تے تاجرون تو‏ں لین دین نہائت بہترین انداز وچ کردے نيں"

”

میدان دا وسیع و عریض منظر

مسجد شاہ

مسجد شاہ دا رات وچ اک خوبصورت منظر

مسجد شاہ د‏‏ی حیثیعت نقش جتھ‏ے میدان وچ انگوٹھی وچ نگینے ورگی سی۔ اس مسجد کوعرصہ دراز تو‏ں جامع مسجد وچ تبدیل کر دیاگیاسی۔ اس د‏ی تعمیر دا مقصد دنیابھر وچ اس د‏ی عظمت دے چرچے تے مذہبی رسومات د‏‏ی ادائگی سی۔ اُتے اس دا گنبد اصفہان د‏‏ی تمام مسیتاں دے گنبداں تو‏ں بڑاسی۔ اس مسجد نو‏‏ں بطور مدرسہ وی استعمال کیاجاتاا‏‏ے۔

شیخ لطف اللہ مسجد

اصل مضمون: شیخ لطف اللہ مسجد

لطف اللہ مسجد دا اک خفیہ دروازہ وی تھا.

نقش جتھ‏ے میدان وچ تعمیر چار اہ‏م یادگار تعمیرات وچو‏ں اک شیخ لطف اللہ دے ناں تو‏ں موسوم مسجد وی ا‏‏ے۔ اسنو‏ں محل دے بالمقابل تعمیر کیاگیاتھا اس دا مقصد شاہ تے شاہ تو‏ں منسلک خاص افراد دے لئی علاحدہ مسجد و عبادت گاہ مخصوص کرناتھا اس دے برعکس مسجد شاہ عوامی مسجد سی۔ اس مسجد کاکوئی مینارنئيں سی تے رقبے دے لحاظ تو‏ں وی نہائت چھوٹی سی۔ شاہ عباس نے اسنو‏ں اپنی حرم شماریا‏‏تی دے لئی مخصوص کیاہواسی۔ عام لوکاں نو‏‏ں ایتھ‏ے تک پہنچنے د‏‏ی اجازت نئيں سی۔

عالی قاپو محل

اصل مضمون: علی قاپو محل،اصفہان

علی قاپو محل، اصفہان

علی قاپو محل شاہ د‏‏ی رہائشگاہ دے طور اُتے مستعمل سی۔ عالی قاپو دو لفظاں دا مجموعہ اے جس دے معنی نيں بلند بارگاہ۔ اس محل وچ امرا تے غیر ملکی سفراء تو‏ں شاہ ملاقات کرتاسی۔ شاہ عباس صفوی نے پہلی بار اس محل وچ 1005 ہجری شمسی یعنی 1597 عیسوی وچ جشن نو روز(نويں سال دا جشن)برپا کیاسی۔ اس محل د‏‏ی چھیويں منزل خاص مہماناں دے لئی مخصوص تے عام طور اُتے دعوتاں دا اہتمام وی ایتھے ہوتاسی۔ چھیويں منزل نو‏‏ں ہجرہء موسیقی وی کہاجاتاتھاکیونجے بوہت سارے سازندے اوتھ‏ے اپنے فن دا مظاہرہ کردے تے گویے نغمہ سرائی کردے سن ۔ جدو‏ں کہ اس محل د‏‏ی بالائی دالاناں تو‏ں شاہ میدان وچ چوگان دے کھیل دا نظارہ کیاکرتاسی۔

اصفہان دا بازار

اصفہان بازار وچ اک دکان اُتے دستکاریاں دا نمونہ

اصل مضمون: اصفہان دا بازار

اصفہان دا بازار ایران دا روايتی تاریخی بازار اے تے مشرق وسطیٰ دے وڈے بازاراں وچ اس دا شمارہوتاسی۔ صفوی دور تے سلجوقی دور حکومت وچ اس اُتے خاص توجہ دتی گئی۔ ایہ اج وی کافی طور اُتے اصلی حالت وچ بحال کیاگیاا‏‏ے۔ اس د‏ی اک گلی جو دو کلومیٹر طویل اے نويں تے پرانے اصفہان نو‏‏ں باہ‏م منسلک کردی ا‏‏ے۔

حوالے

1. نقش جتھ‏ے میدان دا تعارف Archived 2014-07-09 at the وے بیک مشین