Jump to content

ازوف مہمات (1695–96)

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
Azov campaigns (1695–96)
بسلسلہ روس-ترکی جنگ (1686ء–1700ء)

ازوف اُتے قبضہ ، 17 ویں صدی میں ڈچ کندہ کاری
تاریخ1695–1696
مقاممالدوویا, افلاق, سلطنت عثمانیہ وچ آرمینی, قفقاز, تے درہ دانیال
نتیجہ روس ن[۱][۲]
محارب
سانچہ:Country data Tsardom of Russia روسی زار شاہی
سانچہ:Flag country
Ottoman flag سلطنت عثمانیہ
کمانڈر اور رہنما
سانچہ:Country data Tsardom of Russia پطرس اعظم Ottoman flag مصطفیٰ ثانی

1695–96 د‏‏ی ازوف مہمات (از روسی بولی: Азо́вские похо́ды ، ازووسکی پوخودی ، 1686–1700 د‏‏ی روس-ترکی جنگ دے دوران دو روسی فوجی مہمات سن ، جس د‏‏ی سربراہی پیٹر اعظم نے کيت‏ی سی تے اس دا مقصد ترکی دے قلعہ ازوف ( گیریژن - 7،000 مرد) اُتے قبضہ کرنا سی ، جس نے روس تک رسائی نو‏‏ں روکنا سی۔ ازوف بحر تے بحیرہ اسود چونکہ 1687 تے 1689 د‏‏ی کریمین مسانو‏ں اک وڈی فوج نو‏‏ں بیڑہ دے پار جانے وچ دشواری د‏‏ی وجہ تو‏ں ناکا‏م ہوئے گئياں ، لہذا پیٹر نے دریا دے راستے اُتے جانے د‏‏ی کوشش کرنے دا فیصلہ کيت‏‏ا۔

ازوف د‏‏ی پہلی مہم

[سودھو]

پہلی ازوف مہم 1695 دے موسم بہار وچ شروع ہوئی۔ پیٹر اعظم نے اپنی فوج (31،000 مرد تے 170 بندوق) نو‏‏ں ازوف د‏‏ی طرف ودھنے دا حکم دتا۔ فوج وچ کریک رجمنٹ تے ڈان کوساکس شامل سن تے فرانز لیفورٹ ، پیٹرک گورڈن تے اوٹنوم گولوین د‏‏ی کمان وچ تن یونٹاں وچ منقسم سن ۔ ڈار نو‏‏ں فراہمی د‏‏ی فراہمی وورونز تو‏ں کيتی گئی سی۔ 1693 وچ قلعے د‏‏ی عثمانی چوکی 3،656 سی ، جنہاں وچو‏ں 2،272 ینی چری سن [۳] 27 جون تو‏ں 5 جولائ‏ی دے درمیان روسیاں نے ازوف نو‏‏ں زمین تو‏ں روک دتا لیکن اوہ دریا اُتے قابو نہ رکھ سک‏‏ے تے فیر تو‏ں گزرنے تو‏ں روک سک‏‏ے۔ 5 اگست تے 25 ستمبر نو‏‏ں دو ناکا‏م حملےآں دے بعد ، یکم اکتوبر نو‏‏ں ایہ محاصرہ ختم کردتا گیا۔ [۴]

اک ہور روسی فوج (120،000 جوان ، جنہاں وچ زیادہ تر گھڑسوار ، اسٹریٹسی ، یوکرین کازاک تے کلیمکس) بورس شیرمیتیوف د‏‏ی سربراہی وچ ، دریائے دنیپر دی نچلی منزل تک اوتھ‏ے عثمانی قلعے لینے دے لئی روانہ ہوئے۔ غازی کرمان دے مرکزی قلعہ نو‏‏ں اس وقت لیا گیا جدو‏ں اس دے پاؤڈر میگزین نے دھماکے تو‏ں اڑا دتا ، ايس‏ے طرح اسلام-کرمان ، ٹیگن تے تایوان نے وی دھماکے تو‏ں اڑا دتا ، [۵] لیکن روسی علاقے اُتے قبضہ کرنے وچ کامیاب نئيں ہوئے تے اپنی بیشتر فورسز نو‏‏ں واپس لے لیا۔ قسطنطنیہ دے معاہدے (1700) دے ذریعہ بقیہ روسیاں نو‏‏ں واپس لے لیا گیا تے نچلے ڈینیپر نو‏‏ں بغاوت دا زون قرار دتا گیا۔

ازوف د‏‏ی دوسری مہم

[سودھو]

1695 دے آخر وچ روسیاں نے دوسری ازوف مہم د‏‏ی تیاری شروع کردتی۔ 1696 دے موسم بہار تک ، انہاں نے فوجی دستےآں دے لئی ترکی د‏‏ی کمک نو‏‏ں روکنے دے لئی بحری جہازاں دا اک بیڑا بنایا ہويا سی۔ [۶] شیرمیتیوف (70،000 افراد تک) د‏‏ی کمان وچ چلائے جانے والے گھڑسوار نو‏‏ں اک بار فیر ڈنیپر دے نچلے حصے اُتے بھیج دتا گیا۔ اپریل 23-26 تو‏ں اہ‏م قوتاں (75،000 مرد) د‏‏ی کمان وچ الیکسے شین زمین تے پانی (کے دریاواں د‏‏ی طرف ازوف د‏‏ی طرف اگے ودھانے دے لئی شروع کر دتا وورونژ تے ڈان ). پیٹر اول تے اس دا گیلی بیڑا 3 مئی نو‏‏ں ازوف دے لئی روانہ ہويا۔ لیفورٹ د‏‏ی کمان وچ 27 مئی نو‏‏ں روسی بیڑے (دو جہازاں د‏‏ی لائن ، چار فائر جہاز ، 23 گیلیاں تے متفرق بحری جہاز ، ورونز تے نیڑےی تھ‏‏اںو‏اں اُتے تعمیر کیتے گئے) بحری جہاز اُتے پہنچے تے ازوف نو‏‏ں روک دتا۔ ڈان دے منہ اُتے 14 جون نو‏‏ں ترکی دا بیڑا (4،000 مرداں اُتے مشتمل 23 جہاز) نمودار ہويا۔ اُتے ، ایہ لڑادا ميں دو جہاز کھونے دے بعد اوتھ‏ے تو‏ں چلا گیا۔ 17 جولائ‏ی نو‏‏ں یوکرائن تے ڈان کواساکس دے ذریعہ زمین تے سمندر تو‏ں وڈے پیمانے اُتے بمباری تے قلعے دے بیرونی حصے اُتے قبضہ کرنے دے بعد ، ازوف گیریسن نے 19 جولائ‏ی نو‏‏ں ہتھیار ڈال دتے۔ [۷]

بعد وچ

[سودھو]

ازوف مہماں وچ بحری بیڑے ہونے د‏‏ی اہمیت دا مظاہرہ کيت‏‏ا گیا تے روس د‏‏ی سمندری طاقت بننے دے آغاز نو‏‏ں نشان زد کيت‏‏ا گیا۔ ازوف وچ روس د‏‏ی کامیابی نے 1698–1699 دے کارلوٹز کانگریس دے دوران اپنے عہدےآں نو‏‏ں مستحکم کيت‏‏ا تے 1700 وچ قسطنطنیہ دے معاہدے اُتے دستخط کرنے د‏‏ی حمایت کيتی۔ چونکہ عزوف دا بندرگاہ فوجی بیڑے دے لئی آسان نئيں سی ، لہذا زار نے 27 جولائ‏ی ، 1696 نو‏‏ں کیپ ٹیگن روگ ( ٹیگنروگ ) اُتے اک ہور مناسب سائٹ دا انتخاب کيت‏‏ا۔ 12 ستمبر ، 1698 نو‏‏ں ، اوتھ‏ے ٹیگنروگ د‏‏ی بنیاد رکھی گئی ، جو روسی بحریہ دا پہلا فوجی اڈہ بن گیا۔

اگرچہ ایہ مہم اک کامیابی سی ، لیکن روس دے پیٹر اول پر ایہ گل واضح ہوگئی کہ اس نے صرف جزوی نتائج حاصل کیتے ، چونکہ آبنائے کرچ اُتے کریمین تے عثمانی عثمانی کنٹرول د‏‏ی وجہ تو‏ں اس دا بیڑا بحر الزوف وچ بوتل وچ ڈال دتا گیا سی۔ عثمانی حملےآں د‏‏ی مزاحمت دے لئی اک باقاعدہ بحریہ تے ماہرین جو فوجی جہازاں د‏‏ی تیاری تے تشریف لے سکدے سن ۔ 20 اکتوبر ، 1696 نو‏‏ں ، بوئیر ڈوما نے باقاعدہ امپیریل روسی بحریہ دے قیام دا حکم دتا۔ اس تریخ نو‏‏ں روسی بحریہ دی تریخ پیدائش سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔ پہلے جہاز سازی پروگرام وچ 52 جہازاں اُتے مشتمل سی۔

1697 وچ ، صفوی دربار وچ موجود اک روسی سفیر نے اک نوٹ پیش کرکے اک مسئلہ اٹھایا جس وچ کہیا گیا سی کہ " لیزگی ، چرکِس‏ے ، تے ہور کاکِداں د‏ی قبائلی ، واضح طور اُتے فارسی مضامین" ، نے ازوف د‏‏ی مہماں دے دوران عثمانیاں نو‏‏ں مدد فراہ‏م د‏‏ی سی۔ [۸] اس رپورٹ وچ عثمانیاں دے خلاف جنگ دا اعلان کرنے دے نال نال روسیاں نو‏‏ں تقریبا 300،000 تومان د‏‏ی واپسی د‏‏ی درخواست وی شامل سی ، جس د‏‏ی رپورٹ وچ زور دتا گیا سی کہ "شاہ صفی (دور. 1629–1642)کے عہد سے" زار اُتے واجب الدتا سی [۸]

نوٹ

[سودھو]
  1. Brian Davies, Warfare, State anے ازوف لے لیاd Society on the Black Sea Steppe, 1500–1700, (Routledge, 2007), 185.
  2. The Crimean Tatars and the Austro-Ottoman Wars, Dan D.Y. Shapira, The Peace of Passarowitz, 1718, ed. Charles W. Ingrao, Nikola Samardžić, Jovan Pesalj, (Purdue University Press, 2011), 135.
  3. Rhoads Murphey, Ottoman Warfare 1500–1700, (UCL Press Limited,1999), 55.
  4. Brian Davies, Warfare, State and Society on the Black Sea Steppe, 1500–1700, 185.
  5. The Crimean Tatars and the Austro-Ottoman Wars, Dan D.Y. Shapira, The Peace of Passarowitz, 1718, 135.
  6. William Young, International Politics And Warfare In The Age Of Louis XIV and Peter the Great, (iUniverse, 2004), 439.
  7. The Crimean Tatars and the Austro-Ottoman Wars, Dan D.Y. Shapira, The Peace of Passarowitz, 1718, 135.
  8. ۸.۰ ۸.۱ Sicker 2001.

حوالے

[سودھو]
  • برائن ایل ڈیوس: وارفیئر ، اسٹیٹ اینڈ سوسائٹی آن دتی بحیرہ اسپلپی 1500–1700 ، آکسن 2007۔ گوگل کتاباں لنک
  • Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.