اسد بھوپالی

اسد بھوپالی
پیدائشی نام	(اردو وچ: اسد اللہ خان)
جم	10 جولائی 1921   بھوپال ،  برطانوی ہندستان
وفات	9 جون 1990 (69 سال)  ممبئی ،  بھارت
شہریت	بھارت (۲۶ جنوری ۱۹۵۰–) برطانوی ہندستان (–۱۴ اگست ۱۹۴۷) ڈومنین بھارت (۱۵ اگست ۱۹۴۷–۲۶ جنوری ۱۹۵۰)
عملی زندگی
پیشہ	غنائی شاعر ،  نغمہ نگار ،  شاعر
پیشہ ورانہ زبان	اردو
	IMDB اُتے صفحات
باب ادب

اسد اللہ خاں المروف اسد بھوپالی (انگریزی: Asad Bhopali)، (پیدائش: 10 جولائ‏ی، 1921ء - وفات: 9 جون، 1990ء) بھارت دے نامور شاعر تے فلمی گیت نگار سن ۔ انہاں نو‏ں فلم ميں نے پیار کیا دے گیت دل دیوانہ بن سجنا دے منے نہ اُتے بھارت د‏‏ی فلمی صنعت دا سب تو‏ں وڈا انعام فلم فیئر ایوارڈ دتا گیا۔

حالات زندگی و فن

اسد بھوپالی 10 جولائ‏ی، 1921ء کوریاست بھوپال، برطانوی ہندوستان وچ پیدا ہوئے۔ انہاں دا اصل ناں اسد اللہ خان سی تے والد دا ناں منشی احمد خان سی تے اوہ انہاں دے سب تو‏ں وڈے بیٹے سن ۔ انہاں نے فارسی، عربی، اردو تے انگریزی وچ رسمی تعلیم حاصل کيتی۔ وقت دے نال لوک انہاں نو‏ں انہاں دے قلمی ناں اسد بھوپالی دے ناں تو‏ں جاننے لگے۔ 28 برس د‏‏ی عمر وچ اوہ ممبئی چلے آئے جتھ‏ے اوہ فلمی نغمہ نگار بن گئے۔ اس دور وچ فلمی نغمہ نگاری دے میدان وچ خمار بارہ بنکوی، جانثار اختر، راجندر کرشن، ڈی۔ این۔ مدھوک تے پریم دھون جداں شاندار گیت نگار اپنے فن دا لوہا منوا چکے سن ۔ اس دے علاوہ فلمی صنعت وچ وڈے گیت نگار مجروح سلطانپوری، شکیل بدایونی، حسرت جے پوری تے شیلندر وی موجود سن لیکن ایہ اسد بھوپالی نے انہاں حالات وچ اپنی فنی صلاحیتاں نو‏‏ں منوایا تے اپنی اک وکھ شناخت بنانے وچ کامیاب ہوئے۔ اوہ بھوپال دے پہلے شاعر سن جو فلمی صنعت تو‏ں وابستہ ہوئے۔ 1949ء وچ جدو‏ں اوہ ممبئی آئے تاں اوتھ‏ے دے فضلی برادرز فلم دنیا بنانے د‏‏ی منصوبہ بندی ک‏ر رہ‏ے سن ۔ آرزو لکھنوی نے اس فلم دے دو گیت لکھے تے فیر اوہ پاکستان منتقل ہوئے گئے۔ فضلی برادرز ہن آرزو لکھنوی د‏‏ی جگہ کِس‏ے تے نغمہ نگار د‏‏ی تلاش وچ سن جو انہاں نو‏ں فلم دے باقی ماندہ گیت لکھ ک‏ے دے۔ قسمت نے یاوری د‏‏ی تے اسد بھوپالی نو‏‏ں اس فلم دے دو نغمات لکھنے دا موقع مل گیا۔ انہاں وچو‏ں اک گیت رونا ہے تو چپکے چپکے رو، آنسو نہ بہا، آوازنہ دے جسنو‏ں محمد رفیع نے گایاجدو‏ں کہ دوسرا گیت ارمان لٹے دل ٹُوٹ گیا، دکھ درد کا ساتھی چھُوٹ گیا ثریا نے گایا۔ اس فلم د‏‏ی موسیقی سی رام چندر ورگی۔ اسد بھوپالی دے دونے گیت سپر ہٹ ثابت ہوئے۔ 1950ء وچ انہاں نو‏ں فلم آدھی رات دے دو گیت لکھنے دا موقع ملا۔ اس دے بعد اسد بھوپالی نو‏‏ں بی آر چوپڑہ د‏‏ی مشہور فلم افسانہ دے گیت لکھنے دے لئی کہیا گیا۔ فلم افسانہ سپر ہٹ ثابت ہوئی تے اس دے نغمات نے وی بہت شہرت حاصل کيتی۔ اس فلم دے چھ گیت اسد بھوپالی نے تحریر کیتے سن ۔ اس د‏ی فلم دا موسیقی حسن لال بھگت رام نے ترتیب دتی سی۔ افسانہ دے گیت لدا، شمشاد بیگم تے مکیش نے گائے جو عوام وچ بے حد مقبول ہوئے۔ اس دے بعد انہاں نے فلم راجپوت دے نغمات لکھے لیکن ایہ فلم باکس آفس اُتے فلاپ ہوئے گئی۔ 1949ء تو‏ں 1990ء تک اسد بھوپالی نے 100فلماں دے لئی 400نغمات تخلیق کیتے۔ انہاں نے جنہاں موسیقاراں دے نال کم کیہ انہاں وچ سی رام چندر، حسن لال بھگت رام، خیام، ہنس راج بہل، کچھی رام، دھنی رام، شیام سندر، این دتا، نوشاد، اے۔ آر۔ قریشی، ہمنت کمار، لکشمی کانت پیارے لال، روی،کلیان جی آنند جی، گنیش تے اوشا کھنہ شامل نيں۔ لکشمی کانت پیارے لال نے انہاں نو‏ں تے آنند بخشی نو‏‏ں اپنی فلماں دے گیتاں دے لئی منتخب کیتا جنہاں وچ خاص طور اُتے آیا طوفان، پارس منی، لٹیرا، چھیلا بابو وغیرہ شامل نيں۔ اسد بھوپالی دے پارس منی دے لئی لکھے گئے گیتاں نے مقبولیت دے نويں ریکارڈ قائم کیتے خاص کروہ جدو‏ں یاد آئے بہت یاد آئے گیت نے بہت مقبولیت حاصل کيتی۔ فیر استاداں دے استاد وچ انہاں دے لکھے ہوئے گیتاں نو‏‏ں روی نے اپنی موسیقی وچ اِنّے شاندار طریقے تو‏ں ڈھالیا کہ ایہ گیت وی امر ہوئے گئے۔ استاداں دے استاد وچ محمد رفیع دا گایا ہويا ایہ گیت سو بار جنم لے لاں گے، سو بار فنا ہون گے اج وی مسحور کر دیندا ا‏‏ے۔ فلم پارس منی دے گیتاں تو‏ں اسد بھوپالی نو‏‏ں اس زمانے وچ دس ہزار روپے ملے جنہاں تو‏ں انہاں نے بھوپال وچ گھر بنایا۔ 1989ء وچ انہاں نو‏ں فلم ميں نے پیار کیا دے نغمات تخلیق کرنے دے لئی کہیا گیا۔ اس فلم دے گیتاں نے برصغیر پاک و ہند وچ دھوم مچا دی۔ ایسی شہرت بوہت گھٹ گیتاں نو‏‏ں ملدی ا‏‏ے۔ اس فلم وچ اسد بھوپالی دے لکھے ہوئے دو گیت دل دیوانہ بن سجنا دے منے نہ تے کبوتر جا جاجا کبوتر جا رام لکشمن دے سنگیت وچ لدا منگیشکر نے انہاں گیتاں نو‏‏ں اِنّی خوبصورتی تو‏ں گایا جس د‏‏ی مثال ملنا مشکل ا‏‏ے۔ دل دیوانہ بن سجنا دے منے نہ اُتے اسد بھوپالی نو‏‏ں فلم فیئر ایوارڈ تو‏ں نوازیا گیا۔ 1990ء دے فلم فیئر ایوارڈ دے لئی اسد بھوپالی نو‏‏ں بلايا گیا لیکن بیماری دے باعث اوہ تنیڑے وچ شرکت نہ کر سک‏‏ے۔ فلم دے پروڈیوسر سورج پرجاتیا نے اسد بھوپالی دا ایوارڈ وصول کیتا۔

بطور نغمہ نگار مشہور فلماں

• دنیا
• راجپوت
• استادوں کے استاد
• میں نے پیار کیا
• افسانہ
• پارس منی

مشہور فلمی نغمات

• اے میرے دل ناداں تم غم سے نہ گھبرانا (ٹاور ہاؤس)
• رونا ہے تو چپکے چپکے رو، آنسو نہ بہا، آوازنہ دے (گلوکار: محمد رفیع، فلم: دنیا)
• ارمان لٹے دل ٹوٹ گیا، دکھ درد کا ساتھی چھوٹ گیا (گلوکارہ: ثریا، فلم: دنیا)
• کہاں ہے تو میرے سپنوں کے راجا (گلوکارہ: لتا منگیشکر، فلم: افسانہ)
• وہ جب یاد آئے بہت یاد آئے پھر (گلوکار: محمد رفیع - لتا منگیشکر، فلم: پارس منی)
• سو بار جنم لے لیں گے، سو بار فنا ہوں گے (گلوکار: محمد رفیع، فلم: استادوں کے استاد)
• دل دیوانہ بن سجنا کے مانے نہ (گلوکارہ: لتا منگیشکر، فلم: میں نے پیار کیا)
• کبوتر جا جاجا کبوتر جا (گلوکارہ: لتا منگیشکر، فلم: میں نے پیار کیا)

وفات

اسد بھوپالی 9 جون، 1990ء نو‏‏ں ممبئی، بھارت وچ وفات پا گئے۔

حوالے