محمد رفیع
| محمد رفیع | |
|---|---|
 |
|
| معلومات شخصیت | |
| جم | 24 دسمبر 1924[۱][۲]
|
| وفات | 31 جولائی 1980 (56 سال)[۲][۳] |
| وجہ وفات | دل دا دورہ |
| طرز وفات | طبعی موت |
| شہریت |  انونڈئیا ہندستان (۱۹۲۴–۱۹۴۷) |
| تعداد اولاد | 7 |
| فنی زندگی | |
| صنف | بھارتی کلاسیکی موسیقی، فلمی، غزل، قوالی، بھجن، ٹھمری |
| آلات موسیقی | ہارمونیم,، صوت |
| پیشہ | گلو کار، موسیقار، نغمہ ساز، فلم اداکار، پس پردہ گلوکار |
| مادری زبان | پنجابی[۴] |
| پیشہ ورانہ زبان | اردو، تلوگو، کونکنی بولی، کنڑ، مراٹھی، تامل، گجراتی، اسامی بولی، بنگالی، پنجابی، اُڑیا، انگریزی، کریول زبانیں |
| اعزازات | |
قومی فلم اعزاز برائے بہترین مرد پس پردہ گلوکار (۱۹۷۷) فلم فیئر اعزاز برائے بہترین پس پردہ گلوکار (برائے:Hum Kisise Kum Naheen) (۱۹۷۷) فلم فیئر اعزاز برائے بہترین پس پردہ گلوکار (برائے:Brahmachari) (۱۹۶۸)  فنون میں پدم شری (۱۹۶۷)فلم فیئر اعزاز برائے بہترین پس پردہ گلوکار (برائے:Suraj) (۱۹۶۶) فلم فیئر اعزاز برائے بہترین پس پردہ گلوکار (برائے:Dosti) (۱۹۶۴) فلم فیئر اعزاز برائے بہترین پس پردہ گلوکار (برائے:Chaudhvin Ka Chand) (۱۹۶۱) فلم فیئر اعزاز برائے بہترین پس پردہ گلوکار (برائے:Sasural) (۱۹۶۰) |
|
| دستخط | |
 |
|
| ویب سائٹ | |
| ویب سائٹ | باضابطہ ویب سائٹ[۵] |
| IMDB اُتے صفحات[۶] |
ترمیم  | |
محمد رفیع (24 دسمبر 1924 - 31 جولائی 1980 ) اک بھارتی پٹھورتی گائک اتے ہندی فلم صنعت دا سبھ توں مشہور گائک سی۔[۷] رفیع اپنے الگّ-الگّ دے گانیاں دے انداز واسطے جانے جاندے سی، اوہناں نے شاستری گیتاں توں لے کے حب الوطنی دے گیت، اداس ورلاپ توں لے کے رومانٹک گیت، غزل، بھجن اتے قوالی تکّ حدبندی کیتی سی۔ اوہناں نوں فلم دے اداکارہ دی آواز نال ملدی آواز وچّ گاؤن دی ولکھن قابلیت کرکے جانیا جاندا سی۔[۸] 1950 اتے 1970 دے وچکار، رفیع ہندی فلم صنعت وچ سبھ تو ودھ منگ والے گائک سن۔[۸] اوہناں نے چھ فلم فیئر اوارڈ اتے اک نیشنل فلم اوارڈ حاصل کیتا سی۔ 1967 وچّ، اس نوں بھارت سرکار ولوں پدم شری انعام نال نوازیا گیا سی۔[۹]
محمد رفیع عامَ طور 'تے ہندی اردو وچّ گانے گاؤن واسطے جانے جاندے سی، جس اپر اوہناں نوں بہت مہارت سی۔ اوہناں نے کئی بولیاں وچّ گانے گائے جس وچّ آسامی بولی، کوکنی بولی , بھوجپوری , اڑیا بولی , پنجابی، بنگالی، مراٹھی، سندھی، کنڑ، گجراتی، تیلگو، مگاہی، میتھلی اتے اردو شامل ہن۔ بھارتی بولیاں توں علاوہ اوہناں نے انگریزی، فارسی، عربی، ہیتیائی، اتے ڈچ بولیاں وچّ وی گانے گائے سن۔
مڈھلی زندگی[سودھو]
محمد رفیع چھ بھراواں وچوں دوسرے نمبر 'تے سی تے ایہناں دا جنم حاجی علی محمد دے گھر ہویا سی۔ پروار اصل وچّ کوٹلہ سلطان سنگھ، جو امرتسر، پنجاب (بھارت) دے نیڑے اک پنڈ ہے، وکھے رہندا سی۔ رفیع، جسدا دا کچا-ناں "پھیکو" (Pheeko) سی، نے اپنے جدی پنڈ کوٹلہ سلطان سنگھ، دے اک فقیر دے پاٹھ دی نقل کر کے گلیاں وچّ گاؤنا شروع کر دتا۔ رفیع دے پیؤ 1935 وچ لاہور چلے گئے، جتھے اوہناں نے بھاٹی گیٹ وچّ نور محلاں وچّ اک مرداں دا سیلون شروع کر دتا۔[۱۰] رفیع دے وڈے بھرا (محمد دین) دے اک دوست عبدالحمید (بعد وچّ رفیع دا سالا) نے لاہور وچ رفیع وچ ٹیلنٹ نوں پچھان اتے اس نوں گائکی ولّ اتشاہت کیتا سی۔ عبدالحمید نے ہی بعد وچّ رفیع دے پروار دے بزرگاں نوں، رفیع نوں ممبئی بھیجن واسطے منایا سی۔
رفیع نے سنگیت استاد عبدل خان، پنڈت جیون لال مٹو اتے فروز نظامی توں سکھیا حاصل کیتی سی۔[۱۱] اوہناں دا پہلا عوامی گاون 13 سال دی عمر وچّ کے.ایلّ سہگل دی موجودگی وچّ لاہور وچّ ہویا۔ 1941 وچّ رفیع نے شیام سندر دے ماتحت جوڑی وچّ گانا گایا۔ ایہہ گانا سی “سوہنیئے نیں، ہیریئے نیں” جو کہ زینت بیگم نال لاہور 'چ پنجابی فلم گل بلوچ (1944 وچّ جاری) واسطے گایا گیا سی۔ اس دے نال ہی اوہناں دی گائک دے طور 'تے شروعات ہو گئی۔[۱۲] اسے سال وچّ، رفیع نوں آل انڈیا ریڈیو لاہور سٹیشن نے اپنے واسطے گاؤن لئی سدا دتا گیا۔[۱۳]
ممبئی وچّ[سودھو]
1944 وچّ، رفیع ممبئی چلے گئے۔ اوہناں نے حمید صاحب سہت بھیڑ-بھرے بھنڈی بازار علاقے وچّ اک کمرہ کرائے 'تے لے کے رہنا شروع کیتا۔ شاعر تنویر نقوی نے محمد رفیع نوں فلم پروڈیؤسر عبدالرشید کاردار محبوب خان اتے اداکار ڈائریکٹر نظیر نال ملوایا سی۔ [۱۰]
ایہہ وی ویکھو[سودھو]
حوالے[سودھو]
- ↑ http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb13921553r — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — مصنف: Bibliothèque nationale de France — اجازت نامہ: Open License
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ Encyclopædia Britannica Online ID: https://www.britannica.com/biography/Muhammed-Rafi — subject named as: Muhammed Rafi — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷ — عنوان : Encyclopædia Britannica
- ↑ فرینس دا ببلیوٹیک نیشنل آئی ڈی: https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb13921553r — subject named as: Mohammed Rafi — مصنف: Bibliothèque nationale de France — عنوان : اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم — اجازت نامہ: Open License
- ↑ How Mohammad Rafi helped Naushad Ali master Punjabi — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۴ اگست ۲۰۲۲ — شائع شدہ از: ۱۹ دسمبر ۲۰۲۰
- ↑ https://www.musik-sammler.de/artist/mohammed-rafi
- ↑ میزک برینز آئی ڈی: https://musicbrainz.org/artist/28365249-f3fd-44db-8131-32cb170970c4 — اخذ شدہ بتاریخ: ۲۰ اگست ۲۰۲۱ — ناشر: MetaBrainz Foundation
- ↑ "Mohammed Rafi". AllMusic.com. http://www.allmusic.com/artist/mohammed-rafi-mn0000582254. Retrieved on 9 July 2016.
- ↑ ۸.۰ ۸.۱ Students' Britannica India, Volumes 1–5. Encyclopaedia Britannica (India), 238. ISBN 0-85229-760-2. Retrieved on 9 July 2016.
- ↑ "Padma Shri Awardees". india.gov.in. http://india.gov.in/myindia/padmashri_awards_list1.php?start=2050. Retrieved on 9 July 2016.
- ↑ ۱۰.۰ ۱۰.۱ Varinder Walia (16 June 2003). "Striking the right chord". The Tribune: Amritsar Plus. http://www.tribuneindia.com/2006/20060223/aplus.htm#1. Retrieved on 9 July 2016.
- ↑ Syed Abid Ali (16 June 2003). "The Way It Was: Tryst With Bollywood". Daily Times, Pakistan. http://www.dailytimes.com.pk/default.asp?page=story_16-6-2003_pg3_6. Retrieved on 9 July 2016.
- ↑ Amit Puri. "When Rafi sang for Kishore Kumar". The Tribune. http://www.tribuneindia.com/2002/20020923/login/music.htm. Retrieved on 9 July 2016.
- ↑ M.L. Dhawan (25 July 2004). "His voice made him immortal". Spectrum (The Tribune). http://www.tribuneindia.com/2004/20040725/spectrum/main7.htm. Retrieved on 9 July 2016.