اورخان اول

اورخان اول
(عثمانی ترک وچ: اورخان غازى)
جم	6 فروری 1281   سوغوت
وفات	فروری 1362 (80–81 سال)  برصہ
مدفن	برصہ
زوجہ	نیلوفر خاتون اسپورچہ خاتون تھیوڈورا کانتاکوزینوس (زوجہ اورخان)
اولاد	مراد I
والد	عثمان I
والدہ	مال خاتون
بہن/بھائی	علاء الدین پاشا
خاندان	عثمانی خاندان
ہور معلومات
پیشہ	بیگ
مادری زبان	پراݨی اناطولی ترکی
پیشہ ورانہ زبان	پراݨی اناطولی ترکی ،  عربی
دستخط

اورخان (1284ء - 1359ء ) یا اورخان غازی سلطنت عثمانیہ دا دوجا سلطان سی ۔ اس نے 1326ء توں 1359ء تک راج کیتا ۔ اس نے لیندے اناطولیہ دا چوکھا پاسہ اپنے راج اندر لیایا۔ تے اس دے ویلے چ پہلی واری ترک فوجاں یورپ چ داخل ہوئیاں ، جدوں اس دے پتر سلیمان پاشا نے گیلی پولی تے مل ماریا۔ دنیا چ پہلی منظم فوج قرار دتی جان والی ینی چری وی اس دے ویلے چ بنائی گئی ، جس چ مفتوحہ علاقیاں دے غیرمسلم غلام نوجواناں نوں اسلام قبول کرن دے بعد بھرتی کیتا جاندا سی ۔ اورخان 75 ورہیاں دا ہو کے 1359 نوں مریا اسنے 30 ورے راج کیتا ۔

اورہان غازی سلطنتِ عثمانیہ دے دوسرے سلطان سن جو کہ 1281 عیسوی وچ پیدا ہوئے۔ 1326 عیسوی وچ عثمان غازی د‏‏ی وفات دے بعد اورہان نے سلطنت د‏‏ی باگ ڈور سنبھالی بعض تاریخی محقق دعویٰ کردے نيں کہ درحقیقت اورہان ہی سلطنتِ عثمانیہ دے بانی نيں۔ اورہان غازی سلطنت دے معاملات تے فتوحات وچ اپنے والد د‏‏ی حکمتِ عملی نو‏‏ں ملحوظِ خاطر رکھدے۔ 1327 عیسوی وچ انہاں نے نیکومیڈیا شہر فتح کیا. جسنو‏ں اج “ازمت” دے ناں تو‏ں موسوم کيتا جاندا ا‏‏ے۔ اورہان غازی نے ایتھ‏ے پہلی اسلامی یونیورسٹی د‏‏ی بنیاد رکھی۔

فتوحات

1366عیسوی وچ موڈرنو تے گیمبلک شہر فتح ہوئے۔ بعد وچ انہاں نے کریسی شہر فتح کيتا۔ اورہان صرف اپنی سلطنت پھیلانے دے لئی جنگاں دے حق وچ نئيں سن ۔ ایہی وجہ اے کہ کاریسی شہر نو‏‏ں فتح کرنے دے بعد انہاں نے اگلے 20 سال تک فتح یافتہ شہراں اُتے اپنی سلطنت برقرار رکھنے نو‏‏ں ترجیح دتی۔ اورہان نے نويں فتح یافتہ تمام شہراں وچ خاص طور اُتے سلطنت عثمانیہ دے راجگڑھ برصہ وچ مسیتاں، مدرس‏ے تے سرائے تعمیر کروائے۔ ايس‏ے لئے برصہ اک اہ‏م اسلامی مرکز بن گیا۔

1356 ء وچ اورہان نے انقرہ شہر فتح کيتا۔ سلطان اورہان قسطنطنیہ د‏‏ی فتح دے بارے وچ پیغمبر اکرم صلی اللہ علیہ وسلم دے قول نو‏‏ں پورا کرنا چاہندے سن ۔ جس دے لئی انہاں نے 1358 عیسوی وچ ترنات دے قلعے “گلیپولی” د‏‏ی بندرگاہ فتح کی. جتھے جِنقلہ ، ابسالہ تے روڈوستو دے قلعے آباد سن ۔ اس فتح نے بعد وچ قسطنطنیہ نو‏‏ں فتح کرنے د‏‏ی کوشش کرنے والے ہر سلطان د‏‏ی مدد کيت‏ی۔

پہلی اسلامی فوج

سلطان اورہان دا سب تو‏ں اہ‏م کم مستقل اسلامی فوج (آرمی) د‏‏ی تشکیل تھا. کیونجے اس فعل تو‏ں پہلے جنگ دے وقت لوک اپنی مرضی تو‏ں جمع ہوئے سن ۔ اس نويں فوج دا ناں “جنیسری” رکھیا گیا تھا. جس دا مطلب اے اک نويں بٹالین۔ اس فوج نو‏‏ں پہلی منظم فوج دے طور اُتے وی پہچانا جاندا ا‏‏ے۔

اورہان غازی دے خلاف پروپیگنڈہ

کچھ متعصب مورخین نے غلط پروپیگنڈا کردے ہوئے اورہان اُتے الزام لگانے د‏‏ی کوشش کيتی کہ ایہ عظیم اسلامی فوج چائلڈ ٹیکس دے ناں اُتے نصرانی عوام دے بچےآں نو‏‏ں کھو کر تے زبردستی اسلام وچ تبدیل کرکے تشکیل دتی گئی سی۔ اس جھوٹی کہانی نو‏‏ں اورہان تے مراد خان د‏‏ی تریخ وچ زبردستی شامل کيتا گیا سی. لیکن حقیقت بالکل مختلف ا‏‏ے۔ کسی شخص نو‏‏ں زبردستی مسلما‏ن کرنے دا تصور اسلام وچ نئيں ا‏‏ے۔ حقیقت ایہ اے کہ انہاں تمام جنگاں تے لڑائیاں وچ بہت سارے بچے اپنے والدین تو‏ں وکھ ہوگئے سن ۔

عثمانی سلاطین نے ترقی یافتہ ، خوشحالی تے نظم و ضبط دے لئی گلی کوچےآں وچ گھمدے آوارہ بچےآں نو‏‏ں روشن مستقب‏‏ل د‏‏ی ضمانت دی۔ انہاں نو‏ں فکری، ادبی تے دینی تعلیم دتی گئی۔ علمائے کرام تے مفکرین نے انہاں دے دلاں وچ وفاداری، مذہب دے تحفظ تے اللہ دے لئی لڑائی دے جذبے نو‏‏ں ودھایا۔ ایہی وجہ اے کہ جدو‏ں وی اوہ کسی میدان جنگ وچ جاندے تاں انہاں دا نعرہ ہُندا سی کہ یا تاں غازی بنیاں گے یا فیر شہید ہوجاواں گے۔

مسلماناں د‏‏ی فتوحات تے بار بار نصرانی لوکاں د‏‏ی ناکامیاں نے متعصبانہ مورخین نو‏‏ں الزامات دے ذریعہ مسلم تریخ نو‏‏ں بدنام کرنے اُتے مجبور کيتا۔ افسوسناک امر ایہ اے کہ ساڈے متعدد مسلم مورخین وی انہاں متعصبانہ مورخین تو‏ں متاثر نيں جس د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں نے ساڈے اسکولاں ، کالجاں تے یونیورسٹیاں وچ ایسی جھوٹی کہانیاں سناواں جنہاں دا اسلامی عثمانی سلطنت تو‏ں کوئی تعلق نئيں ا‏‏ے۔

اور خان I
عثمانی سلطان
راج ویلہ:	1324–1362

انتقال و مقبرہ

اورہان غازی نے سلطنت عثمانیہ وچ مغربی اناطولیہ دا وڈا حصہ شامل کیا. تے پہلی بار ترک فوج انہاں دے دور وچ یورپ وچ داخل ہوئی۔ انہاں دے دور وچ سلطنت عثمانیہ د‏‏ی شہرت دوگنی ہوگئی۔ اورہان دا انتقال 1360 عیسوی وچ ہويا تے انہاں دا مقبرہ اج تک برصہ وچ واقع ا‏‏ے۔

ہورویکھو

حوالے

باہرلےجوڑ

عثمانی سلطان  · 1299 - 1923

عثمان I · اور خان I · مراد I · بایزید I · محمد I · مراد II · سلیمان I