ایشیا وچ عورتاں دی آزادی دی تحریک

ایشیا وچ عورتاں دی مکتی دی لہر اکّ فیمینسٹ لہر سی جو ۱۹۶۰ دے دہاکے دے اخیر وچ اتے ۱۹۷۰ دے دہاکے وچ شروع ہوئی سی۔ ایشیا وچ عورتاں دی مکتی دیاں لہراں نے پروار نال عورتاں دے تعلقاں نوں مڑ متاثر کرن دی کوشش کیتی اتے جس طریقے نال عورتاں نے اپنی لنگکتا نوں ظاہر کیتا۔ ایشیا وچ عورتاں دی مکتی نے خاص چنوتیاں نال وی نجٹھیا جیہناں نے وکھ-وکھ دیساں وچ مکتی تحریک نوں ولکھن بنایا۔

کئی دیس مغربی عورتاں دی مکتی دیاں لہراں توں متاثر سن، اتے چین دے معاملے وچ، تہذیبی انقلاب دے وچاراں نے اصل وچ پچھم وچ عورتاں دی مکتی نوں سائز دین وچ مدد کیتی۔ بہت سارے ایشیئن ناریوادیاں نوں فیمینسٹ ہون جاں "ایشیئن" ہون دے وچکار لائن نوں کھچنا پیا۔ بھارت وچ، ذات نظام نے اس طریقے نوں متاثر کیتا جس نال عورتاں دی مکتی تک پہنچ کیتی گئی سی لنگ اتے طبقہ نوں گھٹ ہی وکھ کیتا جا سکدا سی۔ اسے طرحاں اسرائیل وچ، فلسطینی عورتاں دی درسمت ظلم دے وچاراں نوں ڈھالن وچ اہم بن گئی۔ جاپان وچ، تحریک عورتاں دی خودمختیاری اتے اوہناں دیاں اپنیاں سماجی کرداراں چنن دی آزادی لئی مانتا حاصل کرن دی کوشش وچ، برابری دی بجائے لنگکتا اُتے مرتکز سی۔ سنگاپور، دکھنی کوریا اتے تائیوان وچ، مکتیوادی تحریک عورتاں دی مکتی لئی زمین تحریک توں متاثر سی اتے خاص طور اُتے لنگواد خلاف لڑائی نوں کلونیکل اتے معاشی استحصال دے خلاف جدوجہد نال جوڑیا گیا سی۔ ترکی دوجے دیساں دے مقابلے بعد وچ عورت مکتی تحریک وچ آیا اتے دوجے دیساں دے ناریوادیاں اتے اسلامی عورتاں ولوں وی متاثر ہویا۔ عورتاں دی مکتی لئی ترکی دا جدوجہد گھریلو ہنسا دے مدعے دوآلے مرتکز سی۔

چین

ویہویں صدی دوران چین وچ عورتاں دی حالت اتھے دی کمیونسٹ انقلاب نال جڑی ہوئی سی اتے عورتاں دی سماجی حالت تیزی نال ودھی۔ شروع وچ، چینی لوک یعقین کردے سن کہ کمیونسٹ انقلاب پترستا نوں ختم کر دیویگا۔ تہذیبی انقلاب دوران، عورتاں نوں "عورتاں نے ادھے اسمان نوں پھڑو" ورگے نعریاں راہیں منایا گیا سی، جدوں کہ نال ہی اوہناں نوں لنگ مدعیاں اُتے چرچہ کرن توں مایوس کیتا گیا سی، جس نوں " پرتیکریاوادی " وجوں دیکھیا گیا سی۔ 1970 دے دہاکے وچ، کیپھیٹیریا، کنڈرگارٹن اتے نرسریاں سمیت، نویاں ادارےآں بنائیاں گئیاں سن جیہناں نوں لابھ ہویا اتے عورتاں ولوں سٹاف سی۔ عورتاں دے حقاں دا پربندھن خود راج ولوں کیتا گیا سی اتے اس ویلے دوران کوئی آزاد فیمینسٹ لہر نہیں سی۔ حالانکہ، انقلاب دے دوران بنائے گئے بہت سارے وچار پچھم وچ عورتاں دے اندولناں نوں متاثر کردے رہے، کیونکہ سخت گیر فیمینسٹ اکثر کھبے پاسے سیاسی طور اُتے جڑے ہوئے سن۔ سیت لڑائی دے ویلے دے دھرویکرن والے کینپاں وچ، سماج وادی ستالنوادیاں دے شدھیکرن اتے حملیاں دے مدنظر سوویت کمیونزم دی نقل کرن توں مڑے۔ ۱۹۶۰ توں بعد مغربی فیمینسٹ ماؤوادی اصول اُتے مکھ آدرشاں اُتے بیسڈ ہن۔ "دنیا دے کامے اکجٹّ ہون" ورگے نعرے "عالمی دیاں عورتاں اکجٹّ ہون" وچ بدل گئے اتے چیتنا-اساری اتے سمانتاوادی سہمتی-بیسڈ پالیسیاں ورگیاں مکھ خاصیتاں "چین وچ ورتیاں جاندیاں سمان تکنیکاں توں متاثر سن"۔

بھارت

۱۹۶۰ دے دہاکے دے اخیر وچ بھرشٹاچار اتے تباہی کاری ترقی ولوں پیدا ہوئے معاشی سنکٹ نوں حل کرن لئی بہت سارے خاص ہتّ گروہاں دے نال بھارت وچ سیاست سخت گیر بن گئی۔ ۱۹۷۰ دے دہاکے تک، مہاراشٹر راج وچ سوکے نے کئیاں لئی حالات وگڑ گئے۔ ۱۹۷۴ وچ نوَ-نرمان تحریک دے اتشاہ نال سکھر اُتے، وکھ وکھ طبقےآں دیاں عورتاں نے لیڈرشپ نوں چیلنج دین لئی سدھیاں کاروائیاں وچ شامل ہونا شروع کر دتا۔ "عورتاں دی مکتی" دا وچار ۱۹۷۰ دے دہاکے توں بھارت وچ اکّ "ستکار یوگ موضوع" بن گیا۔ عورتاں نے ایہہ دیکھنا شروع کیتا کہ قانونی سرکھیا اوہناں دے جیون دی اصلیت نوں بدلن لئی بہت گھٹ کم کر رہی اے۔ پینڈو عورتاں جو غریبی وچ رہندیاں سن، اپنے آپ نوں دگنے طور اُتے پچھڑے دے روپ وچ دیکھن لگ پئیاں: معاشی طور اُتے اتے اوہناں دے ہیٹھلے سماجی رتبے ولوں۔ دلتاں ورگیاں نیویاں جاتاں دیاں عورتاں نے محسوس کیتا کہ اوہناں نوں جماعتی لڑائی لڑنی پئی، نال ہی لنگواد خلاف وی لڑائی۔ حالانکہ، ۱۹۷۰ دے دہاکے وچ عورتاں دی مکتی تحریک وچ حصہ لین والیاں زیادہ تر عورتاں مدھ طبقہ جاں اچّ جاتی دا حصہ سن، اتے شہری اتے پڑھیاں-لکھیاں سن۔

کیرلا دی خاتون فیڈریشن ۱۹۷۰ تک ۱۰۰٬۰۰۰ میمبراں تک ودھ گئی سی اتے جمہوریہ خاتون سمتی (جمہوری خاتون تنظیم) نے اپریل ۱۹۷۳ وچ مغربی بنگال وچ اکّ راج کانفرنس منعقد کیتا جس وچ لگبھگ ہر ضلعے توں ۱۲۱٬۶۳۲ ممبر شامل ہوئے۔ 1974 وچ، مہاراشٹر وچ عورتاں دی مہنگائی مخالف لہر، حیدرآباد دی ترقی پسند ادارہ (پیؤڈبلیو) اتے بمبئی دی سٹری مکتی تنظیم ورگیاں ادارےآں دا گٹھن کیتا گیا، جس وچ عورتاں وڈی گنتی وچ ایہناں کھبیپکھی سنگٹھناں وچ شامل ہوئیاں۔ پہلی ڈیموکریٹک وومین یونین کانفرنس دسمبر ۱۹۷۴ وچ تاملناڈو وچ منعقد کیتی گئی سی دلی وچ طالب علم بدامنی اتے خلاف کارکردگی نے عورتاں نوں اپنی انسانی حقاں دی لہر بناؤن لئی متاثر کیتا۔

بینگلرو، بمبئی، دلی، حیدرآباد، مدراس اتے پنے ورگیاں تھاواں اُتے چھوٹے گروہ بناؤنا، اس ویلے وچ بنے عورتاں دے گروہ تاناشاہی ڈھانچے دے خلاف سن اتے فیصلے لین لئی اجتمائی پہنچ دی ورتوں کردے سن۔ نجی اتے سیاسی کھیتراں وچ پتا-پرکھی طاقت نوں چیلنج دین لئی، اوہناں نے دنیا بھر وچ عورتاں دی مکتی دے ترقی اتے دوجے دیساں توں لیکھ شائع کیتے اتے دوبارہ تیار کیتے۔ ایہہ ڈھلے طور اُتے متعلق گروہاں نے اپنے ناشراں نوں انگریزی دے نال-نال علاقائی بولیاں وچ براڈکاسٹ کرکے نیٹورک بنایا۔ مہاراشٹر وچ، دوجے کھیتراں توں وکھرا، میٹنگاں نے ذات اتے جماعتی پاڑے نوں پار کیتا، جس وچ طالب علم، مزدور، بلو کالر ورکر اتے وائٹ کالر اہلکار شامل ہن۔ سدھی کاروائی اُتے دھیان مرتکز کردے ہوئے، ایہناں گروہاں دیاں عورتاں نے وکھ-وکھ طریقیاں نال سرکاری پالیسی دا خلاف کیتا۔ اداہرن لئی، سٹری مکتی تنظیم دے میمبراں ولوں لاگوُ کیتا اکّ بااثر سڑک کارکردگی اوم سواہا پرتیک بن گیا، عورتاں نوں داج دیاں موتاں خلاف کم کرن لئی متاثر کیتا۔

عورتاں دی حالت بارے سنیکت راشٹر دے سرویکھن دے حصے وجوں ۱۹۷۴ اتے ۱۹۷۵ وچ سمانتا ول رپورٹ دے اشاعتاں نے خلاصہ کیتا کہ آزاد بھارت توں بعد دے بھارت وچ معاشی اتے سیاسی جیون وچ عورتاں دی بھاگی داری؉ وچ کمی آئی اے۔ WLM دے مغربی ہمرتبا دے الٹ، اکّ یگ وچ جنسیت ورجت موضوع سی، حالانکہ جنسی تشدد اکّ فوکس بن گئی سی۔ جویں کہ، لیسبیئن تحریک دا حصہ سن، پر جنسی رجھان اکّ نجی معاملہ سی۔ اسے طرحاں، مکتیوادیاں نوں جماعت-مشتمل کارکناں لئی وگھن کاری وجوں درسایا گیا سی جو پکا یعقین کردے سن کہ جماعتی متبھیداں نوں ختم کرن نال عورتاں دیاں سمسیاواں حل ہو جانگیاں۔ 1981 وچ، کلکتہ وچ کارکناں ولوں اکّ گروہ سچیتنا بنایا گیا سی اس دے میمبراں اتے ہور عورتاں دی فکر نوں ودھاؤن دے ٹیچے نال۔ اوہناں دا شروعاتی عوامی خلاف اکّ ناٹک، میئے دلے شاجیئے دی اساری سی، جو کہ ممبر مالنی بھٹاچاریا ولوں دلہناں نوں ویچن دے خلاف وچ لکھیا گیا سی۔ کسے وی سیاسی پارٹی نال غیر-متعلق، ایہہ گروہ وکھو-وکھرے وشواساں اتے سیاسی تعلقاں والیاں عورتاں لئی سرکاری پالیسی اتے پترستا دی تنقید کرن والے مدعیاں نوں کھل کے ظاہر کرن اتے چرچہ کرن لئی اکّ سرکھیت تھاں بن گیا۔

بھارت وچ ۱۹۷۷ وچ ایمرجینسی دے ختم ہون توں بعد، عورتاں دی لہر وچ میمبر شپ ودھ گئی، جس وچ مکھ طور اُتے اس ویلے تک متحد، انوشاست، لڑیبدھّ-ڈھانچاگت، پارٹی-متعلق گروہ جاں لیڈر رہت، شامل اتے اراجک، پر خودمختیاری گروہ ڈھلے ڈھنگ نال جڑے ہوئے سن۔ سیاسی کھبے نال 1980 دے بلاتکار دے خلاف فورم، بمبئی وچ کاما حال وچ منعقد، اکّ نقطہ نوں چنھت کیتا جتھے کارکناں نے محسوس کیتا کہ پرنالیگت مدعیاں دا مقابلہ کرن لئی قانونی سدھار اتے جاگروکتا ودھاؤن لئی بہو-آیامی جدوجہد ضروری سی اتے ناریوادیاں دے وکھ-وکھ دھڑے شروع ہوئے۔ مدعیاں نوں حل کرن لئی اکٹھے ہون لئی

اسرائیل

اسرائیل وچ عورتاں دی مکتی دی لہر ۱۹۷۰ دے دہاکے دے شروع وچ ہائیپھا یونیورسٹی وچ دو امریکی پرواسیاں، مارسیا پھریڈمین اتے میریلن سفیر ولوں شروع کیتی گئی سی، جو دوویں سنیکت راج وچ فیمینسٹ سرگرمیاں وچ شامل سن۔ سیمینار اوہناں نے ہیپھا وچ منعقد کیتے سن کہ کویں عورتاں اکّ مرد-پردھان سماج توں پیڑت ہن، نے تیل-اویو اتے یروشلم وچ سخت گیر سرگرمیاں نوں تیزی نال متاثر کیتا۔ 1972 وچ گٹھت پہلا مکتیوادی گروہ، فکر پیدا کرن والے گروہاں دا گٹھن کردا اے جو عورتاں دے مدعیاں نوں حل کرن دے اکّ زریعہ وجوں سدھی کاروائیاں دی ورتوں کردے ہن۔ عورتاں دا ادھئین ابھریا جس نے ازرائیلی عورتاں دے تریخی یوگدان نوں اجاگر کیتا۔ پھریڈمین نے ٹپنی کیتی: "امریکی نسائیت دا عزرائیل وچ ترجمہ کرنا اصل وچ اوکھا نہیں سی، بہت سارے اکو جہے مدعیاں دے نال: عورتاں دی گھر توں باہر کم کرن دی اہلیت، گربھ پات اتے عورتاں دے اپنے سریر نوں نینترت کرن دے مدعے، حالانکہ عزرائیل وچ اکّ بہت عام جواب ایہہ سی کہ کسے وی عورتاں دے تحریک دی لوڑ نہیں سی کیونکہ ازرائیلی عورتاں پہلاں ہی 'آزاد' سن۔"

۱۹۷۲ وچ، سخت گیر نیلاہیم تحریک (اکّ مختصر مطلب یعنی اکّ نویاؤن والی سوسائٹی لئی وومین دی بنیاد تے) دا گٹھن کیتا گیا سی، جس نے قانونی نابرابری اتے پھلستینیاں دے دکھاں دے خلاف کھڑے ہون دے نال پورے دیس وچ دلچسپی کھچی سی۔ 1973 دے یوم کپر لڑائی دے دوران، عورتاں نے اپنے آپ نوں سول پرحکمرانی توں باہر رکھیا، اتے فوجی اتے لڑائی پیداوار دے یتناں، زخمیاں اتے پریواراں دی حمایت کرن لئی چھڈّ دتا گیا۔ حالانکہ معیاد وچ تھوڑی، جدوجہد نے سماج وچ عورتاں اتے مرداں دیاں وکھو-وکھریاں کرداراں بارے جاگروکتا نوں دھیان وچ لیایا۔ اسے سال، پھریڈمین شہری حق تحریک دی حمایت کرن والی، نیسیٹّ دی پہلی کھل عام فیمینسٹ ممبر بن گئی۔ یروشلم دے مکتیوادیاں نے تحریک وچ غریباں اتے فلسطینیاں سمیت سارے ظلماں خلاف لڑن دا اکّ طریقہ دیکھیا۔ اوہناں نے ماڑی اجرتاں، رات نوں کم کرن والیاں عورتاں، اتے عورتاں خلاف ہنسا، اتے نال ہی نسل کشی اتے فیصلیاں نوں نینترت کرن دے حق دے خلاف کاروائیاں دی اگوائی کیتی، جویں کہ ہیپھا اتے تیل اویو وچ کارکناں نے کیتا سی۔

عورتاں دے مرکز مہانگراں وچ پھیلے اتے ۱۹۷۵ تک، عزرائیل وچ امریکی اتے یورپیئن لکھتاں دے ترجمہ شدہ مجموعہ نیمت روپ وچ ظاہر ہون لگے۔ وکھ-وکھ فیمینسٹ اشاعتاں ۱۹۷۰ دے دہاکے دے مدھ وچ چھپے، جیہناں وچ شلمیت الونی ولوں وومین ایز ہیومن بیئنگس شامل ہن۔ فیمینسٹ اخبار نوگاہ نے ۱۹۸۰ وچ اشاعتاں شروع کیتا 1976 وچ، پھریمین دی اگوائی وچ ڈبلیو۔ایل۔ایم دے میمبراں نے سرخیاں بٹوریاں جدوں اوہناں نے گربھ پات دی حالت دا خلاف کرن لئی ہلٹن تیل اویو وچ اکّ گائنیکولوجیکل کانفرنس اتے حملہ کیتا اتے پولیس ولوں اوہناں نوں بے دخل کر دتا گیا۔ 1977 وچ، عزرائیل وچ پہلی خاتون پناہگاہ ہیپھا وچ قائم کیتی گئی سی اتے تیل اویو وچ پہلا بلاتکار سنکٹ مرکز کھوہلیا گیا سی۔ اسے سال، اکّ فیمینسٹ اشاعتاں گروہ د سیکنڈ سیکس بنایا گیا سی اتے لیسبیئن لبریشنسٹ گروپ الیپھ دی ستھاپنا کیتی گئی سی، جس کارن اگلے سال بیرشیبا وچ پہلی لیسبیئن فیمینسٹ کانفرنس دی میزبانی کیتی گئی سی۔ 1970 دے دہاکے دے انت تک، عزرائیل وچ تحریک ٹٹ رہا سی اتے ۱۹۸۰ وچ الیپھ نوں بھنگ کر دتا گیا سی۔

جاپان

جاپان وچ، عورت دی مکتی دی لہر نوں امن ربو وجوں جانیا جاندا سی، جو جاپان وچ عورتاں لئی اکّ نویں سماجی اتے سیاسی سمت نوں درساؤندی اے۔ اومن ربو نام اپنے آپ وچ "عورتاں دی لب" لئی انگریزی دا لپی انترن سی اتے اسدا مطلب "دنیا بھر دیاں ہور عورتاں دی مکتی لہراں نال کارکناں دی ایکتا اتے اکّ نویں جاپانی خاتون تحریک وجوں اوہناں دی خاصیت" نوں درساؤنا سی۔ اومن ربو مغربی عورتاں دی مکتی اندولناں توں اس پکھوں وکھرا سی کہ ٹیچے برابر حقاں بارے نہیں سن، پر جاپان وچ عورتاں دیاں کرداراں اُتے ودھیرے مرتکز سن اتے "اوہناں دے لنگ توں مکتی لئی بلایا گیا سی،" جس نوں سیئی نو کائیہو کیہا جاندا اے۔

تحریک وچ عورتاں نے محسوس کیتا کہ جنسی اچھا ( سییوکو ) نال نجٹھنا اہم سی اتے تحریک لئی ہی متاثر کیتا گیا سی۔ عورتاں جویں کہ اواتسکی سمی (جس نوں اسٹوری سمی وی کیہا جاندا اے)، نے ماہواری ورجت بارے لکھیا۔ اوہ عورتاں لئی تھاں بناؤن وچ وی اہم کردار نبھاؤندی سی اتے لیسبیئن تعلقاں دی وکالت لئی جانی جاندی سی۔ کارکن، یونیزو ٹوموکو، نے تھوٹ گروپ سیکس شروع کیتا، جس نے اپنگتا اتے جنسی مکتی دی کھوج وی کیتی۔ ٹوموکو اتے تناکا لئی جنسی مکتی دا مطلب "مفت سیکس" ( فری سیککسُ ) نہیں سی، سگوں اسدی بجائے عورتاں دی لنگکتا دی مکتی اُتے مرتکز سی۔ اس توں علاوہ، اپنے سریراں اتے خودمختیاری دی بھاونا دا مطلب ایہہ سی کہ اومن ربو کارکن نے گربھ پات نوں محدود کرن دیاں کوششاں دا خلاف کیتا اتے جس نے اکّ اجیہا سماج بناؤن اُتے زور دتا جتھے عورتاں "جم دینا چاہندیاں ہن"۔

حوالے

ببلیؤگرافی

 

• Arat, Yeşım (1997). "The Project of Modernity and Women in Turkey", Rethinking Modernity and National Identity in Turkey (in en). Seattle: University of Washington Press. ISBN 978-0-295-97597-9. 

Arat, Yeşim (1998). "Feminists, Islamists, and Political Change in Turkey". Political Psychology 19 (1): 117–131. doi:10.1111/0162-895X.00095. 

• Aliza Becker (26 اگست 2015)۔ "The Interview: Marcia Freedman"۔ American Jewish Peace Archive۔ Annadale-On-Hudson, New York: Hannah Arendt Center for Politics and Humanities at Bard College۔ 24 مئی 2018 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 24 مئی 2018 
• Chang, Doris (2009). "Reading 'Sex and Temperament' in Taiwan: Margaret Mead and Postwar Taiwanese Feminism". NWSA Journal 21 (1): 51–75. ISSN 2151-7363. https://muse.jhu.edu/article/263656. 
• Chang, Doris (2009a). Women's Movements in Twentieth-Century Taiwan (in en). Champaign, Illinois: University of Illinois Press. ISBN 978-0-252-09081-3. 
• Chiang, Lan-Hung Nora; Liu, Ying-chun (جولائی 2011). "Feminist geography in Taiwan and Hong Kong". Gender, Place & Culture 18 (4): 557–569. doi:10.1080/0966369X.2011.583341. ISSN 0966-369X. 
• (2000) "Minjung Feminism: Korean women’s movement for gender and class liberation", Global Feminisms Since 1945. London, England: Routledge, 119–138. ISBN 978-0-415-18491-5. 
• Ergun, Emek (2017). "Translational Beginnings and Origin/izing Stories", Translating Women: Different Voices and New Horizons. New York: Routledge. ISBN 978-1-317-22987-2. 
• (2005) Sappho in the Holy Land: Lesbian Existence and Dilemmas in Contemporary Israel. Albany, New York: SUNY Press. ISBN 978-0-7914-6317-8. 
• Hathaway, Michael J. (2018-01-04). "China's Forgotten Role in Western Second-Wave Feminism" (in en-GB). AsiaGlobal Online. http://www.asiaglobalonline.hku.hk/making-the-global-chinas-forgotten-role-in-western-second-wave-feminism/. 

• Hanna Herzog (1 مارچ 2009)۔ "Feminism in Contemporary Israel"۔ Jewish Women: A Comprehensive Historical Encyclopedia۔ Brookline, Massachusetts: Jewish Women's Archive۔ 30 اکتوبر 2016 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 23 مئی 2018 
• Ito, Masami (2015-10-03). "Women of Japan unite: Examining the contemporary state of feminism" (in en-US). The Japan Times Online. ISSN 0447-5763. https://www.japantimes.co.jp/life/2015/10/03/lifestyle/women-japan-unite-examining-contemporary-state-feminism/. 

• Jones, Diane M. (1996). "Nationalism and Women's Liberation: The Cases of India and China". The History Teacher 29 (2): 145–154. doi:10.2307/494735. ISSN 0018-2745. 
• (2014) Practicing Feminism in South Korea: The Women's Movement Against Sexual Violence. New York: Routledge. ISBN 978-1-134-58165-8. 
• Kim, Yeong-hui (Autumn 2000). "Theories for a Progressive Women's Movement in Korea". Korea Journal 40 (3): 217–236. ISSN 0023-3900. https://www.ekoreajournal.net/sysLib/down.php?file=۔.%2FUPLOAD%2FT_articles%2FPDF4039. Retrieved on
  16 مئی 2018. 
• Lenz, Ilse Vera (2014). "From Mothers of the Nation to Embodied Citizens: Gender, Nation and Reflexive Modernisation in Japan", Gender, Nation and State in Modern Japan (in en). New York, New York: Routledge, 211–229. ISBN 978-1-317-66715-5. 
• Li, Yuhui (جنوری 2000). "Women's Movement and Change of Women's Status in China". Journal of International Women's Studies 1 (1): 30–40. ISSN 1539-8706. https://pdfs.semanticscholar.org/ee69/5ebbe6a2d23c4ee4ba865291e0433c520f2e.pdf. 
• Lu, Annette (2009). "An End to Patriarchy: Democratic Transformation and Women's Liberation in Taiwan". Georgetown Journal of International Affairs 10 (1): 47–53. ISSN 1526-0054. 
• Lunsing, Wim (2016). Beyond Common Sense: Sexuality And Gender In Contemporary Japan, 2nd (in en), New York, New York: Routledge. ISBN 978-1-317-79304-5. 
• Lyons, Lenore T. (2000). "A State of Ambivalence: Feminism and a Singaporean Women's Organisation". Asian Studies Review 24 (1): 1–24. doi:10.1080/10357820008713257. 
• Lyons, Lenore (ستمبر 2014). "Localised Voices of Feminism: Singapore's Association of Women for Action and Research". Intersections: Gender and Sexuality in Asia and the Pacific (36). ISSN 1440-9151. http://intersections.anu.edu.au/issue36/lyons.htm.  Archived 2018-04-22 at the وے بیک مشین
• Marteu, Élisabeth (2012). "Israeli and Palestinian Feminisms: Postcolonial Issues". Revue Tiers Monde 1 (209): 71–88. doi:10.3917/rtm.209.0071. https://www.cairn-int.info/article-E_RTM_209_0071--israeli-and-palestinian-feminisms.htm. Retrieved on
  23 مئی 2018. 
• (2011) Making a Difference: Memoirs from the women's movement in India. New Delhi, India: Women Unlimited in collaboration with Women's WORLD (India). ISBN 978-81-88965-67-0. 
• Molony, Barbara (2018-01-24). "Feminism in Japan" (in en). Oxford Research Encyclopedias (Oxford University Press). doi:10.1093/acrefore/9780190277727.013.194. ISBN 978-0-19-027772-7. http://asianhistory.oxfordre.com/view/10.1093/acrefore/9780190277727.001.0001/acrefore-9780190277727-e-194. 
• سانچہ:Cite conference
• Omvedt, Gail (1975). "Rural Origins of Women's Liberation in India". Social Scientist 4 (4/5): 40–54. doi:10.2307/3516120. ISSN 0970-0293. 
• Patel, Vibhuti (ستمبر–اکتوبر 1985). "Women's Liberation in India". New Left Review I. First (153): 75–86. ISSN 0028-6060. https://www.academia.edu/656077. Retrieved on
  15 مئی 2018. 
• Ram, Uri (2012). Changing Agenda of Israeli Sociology, The: Theory, Ideology, and Identity. Albany, New York: SUNY Press. ISBN 978-1-4384-1681-6. 
• Ray, Raka (2002). Fields of Protest: Women's Movements in India Second Reprint. New Delhi, India: Kali for Women. ISBN 978-81-86706-23-7. 
• Shigematsu, Setsu (2012). Scream From the Shadows: The Women's Liberation Movement in Japan. Minneapolis, Minnesota: University of Minnesota Press. ISBN 978-0-8166-6758-1.  Archived 2018-04-27 at the وے بیک مشین
• Shigematsu, Setsu (2015). "The Women's Liberation Movement and Sexuality in Japan", Routledge Handbook of Sexuality Studies in East Asia (in en). London, England: Routledge, 174–187. ISBN 978-1-317-68574-6. 
• Tomomi Yamaguchi، مدیر (2006)۔ "30 Years of Sisterhood—Women in the 1970's Women's Liberation Movement in Japan" (PDF)۔ Asian Educational Media Service۔ Chicago, Illinois: Center for East Asian Studies for Herstory Project, Tokyo, Japan۔ 4 مئی 2017 میں اصل (PDF) سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 30 اپریل 2018 
• Zhou, Jinghao (نومبر 2003). "Keys to Women's Liberation in Communist China: An Historical Overview". Journal of International Women's Studies 5 (1): 67–77. ISSN 1539-8706. http://vc.bridgew.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1522&context=jiws. Retrieved on
  15 مئی 2018.