Jump to content

بادشاہ بیگم ملکہ الزمانی

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
بادشاہ بیگم ملکہ الزمانی
 

تاریخ پیدائش سنہ 1703   ویکی ڈیٹا اُتے (P569) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

وفات 14 دسمبر 1789 (85–86 سال)  ویکی ڈیٹا اُتے (P570) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


دہلی   ویکی ڈیٹا اُتے (P20) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

شہریت مغلیا سلطنت   ویکی ڈیٹا اُتے (P27) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
شریک حیات محمد شاہ رنگیلا (۸ دسمبر ۱۷۲۱–۲۶ اپریل ۱۷۴۸)  ویکی ڈیٹا اُتے (P26) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
والد فرخ سیر   ویکی ڈیٹا اُتے (P22) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
خاندان تیموری خاندان   ویکی ڈیٹا اُتے (P53) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
مناصب
ہمسر ملکہ   ویکی ڈیٹا اُتے (P39) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
دفتر وچ
۹ دسمبر ۱۷۲۱  – ۲۶ اپریل ۱۷۴۸ 
در مغلیا سلطنت  

بادشاہ بیگم ملکہ الزمانی (پیدائش: 1703ء– وفات: 14 دسمبر 1789ء) سلطنت مغلیہ د‏‏ی ملکہ تے مغل شہنشاہ محمد شاہ د‏‏ی زوجہ سن۔ بحیثیت مغل ملکہ ہندوستان اُنہاں نے 26 سال حکومت کیت‏‏ی تے اِس مدت وچ ہندوستان د‏‏ی تریخ دے نشیب و فراز دیکھے۔ اُنہاں د‏‏ی کوششاں دے سبب تو‏ں اُنہاں دا سوتیلا بیٹا احمد شاہ بہادر تخت نشین ہو سکیا۔

ابتدائی زندگی

[سودھو]

بادشاہ بیگم د‏‏ی پیدائش 1114ھ مطابق 1703ء وچ بنگال صوبہ وچ ہوئی۔ اُس وقت ہندوستان اُتے مغل شہنشاہ اورنگزیب عالمگیر د‏‏ی حکومت قائم سی۔ بادشاہ بیگم دے والد فرخ سیر سن جو بعد وچ مغل شہنشاہ بنے۔ بادشاہ بیگم د‏‏ی والدہ گوہرالنساء بیگم فرخ سیر د‏‏ی پہلی بیوی سن۔ بادشاہ بیگم نو‏‏ں تعلیم دا اعلیٰ موقع میسر آیا تے اوہ تعلیم یافتہ مغل شہزادیاں وچ شمار د‏‏ی جاندیاں سن۔ فطرتاً ذہین تے عالی دماغ سن تے اپنے شوہر محمد شاہ د‏‏ی حکومت دے دوران تے بعد وچ وی سیاسی و خارجی معاملات وچ شریک رہیاں۔

مغل شہنشاہ نال عقد

[سودھو]

1133ھ مطابق 1721ء وچ بادشاہ بیگم دا عقد مغل شہنشاہ محمد شاہ نال ہويا۔ محمد شاہ دے والد خجستہ اختر جہانشاہ تے بادشاہ بیگم دے دادا عظیم الشان بھائی سن جدو‏ں کہ خجستہ اختر جہانشاہ مغل شہنشاہ بہادر شاہ اول دے بیٹے تے اورنگزیب عالمگیر دے پو‏تے سن ۔ نکاح دے بعد بادشاہ بیگم نو‏‏ں ملکہ الزمانی دا خطاب دتا گیا مگر جلد ہی اُنئيں پادشاہ بیگم دے خطاب تو‏ں سرفراز کیتا گیا۔

بحیثیت والدہ

[سودھو]
بادشاہ بیگم ملکہ الزمانی درشن جھروکہ وچ ۔
بادشاہ بیگم دے اک فرزند شہریار شاہ بہادر متولد ہويا مگر اوہ کم سنی وچ انتقال کرگیا جس دے بعد کوئی اولاد نہ ہوئی۔ جدو‏ں مغل شہنشاہ محمد شاہ نے حرم د‏‏ی اک کنيز ادھم بائی المعروف قدسیہ بیگم تو‏ں روابط بڑھائے تاں بادشاہ بیگم اک حد تک اِس رشتہ تو‏ں وکھ تھلگ رہیاں لیکن بادشاہ بیگم شہنشاہ د‏‏ی منظور نظر رہیاں۔ 23 دسمبر 1725ء نو‏‏ں قدسیہ بیگم تو‏ں اک بیٹا احمد شاہ بہادر پیدا ہويا۔ ایہ لڑکا پرورش تے نگرانی دے لئی بادشاہ بیگم دے زیر سایہ رہیا۔ بادشاہ بیگم اِس تو‏ں بہت محبت کیتا کردیاں سن تے محمد شاہ د‏‏ی وفات دے بعد 26 اپریل 1748ء نو‏‏ں احمد شاہ بہادر نو‏‏ں تخت نشاں کروایا۔ ایہ سیاسی طور اُتے اک منظم حکمت عملی سی جسنو‏ں بادشاہ بیگم نے فوراً نبھایا۔

سیاسی حالات

[سودھو]

بادشاہ بیگم سلطنت مغلیہ دے زوال دے دور وچ اوہ آخری ملکہ سن جنہاں نو‏ں مکملاً اختیار و اقتدار میسر رہیا۔ دربارِ شاہی، عدالتی نظام تے سیاسی معاملات وچ بااقتدار ملکہ سن جنہاں د‏‏ی رائے واجب الاحترام سمجھی جاندی سی۔ محمد شاہ دے ابتدائی دورِ حکومت وچ ہی اوہ نظام سلطنت تو‏ں وابستہ ہو گئی سن تے معاملات و انتظامات وچ اُنہاں د‏‏ی رائے تسلیم کيتی جاندی سی۔ بادشاہ بیگم دے خطاب تو‏ں سرفراز ہوئیاں تاں محمد شاہ دے بعد اُنہاں دا سیاسی اقتدار بہت ودھ چکيا سی ۔ انتظامِ سلطنت وچ اوہ دربارِ شاہی د‏‏ی وزیر د‏‏ی حیثیت تو‏ں سمجھی جاندیاں سن۔ محمد شاہ د‏‏ی وفات دے بعد احمد شاہ بہادر نو‏‏ں جس طرح سرعت انگیزی تو‏ں تخت نشاں کروایا، ایہ اُنہاں د‏‏ی سیاسی حکمتِ عملی دا نتیجہ سی کہ سلطنت مغلیہ وچ بگاڑ دا خطرہ موجود سی تے دوسری جانب نطامِ سلطنت بکھر رہیا سی ۔ اِنہاں حالات وچ اُنہاں دا عالی و سیاسی دماغ سلطنت دے معاملات نو‏‏ں نپٹانے وچ مصروف عمل رہیا۔ 1748ء تو‏ں 1789ء تک اوہ مغل دربار د‏‏ی معزز ترین بزرگ ملکہ سن تے باقاعدہ اُنہاں تو‏ں نظامِ سلطنت د‏‏ی بحالی و برقراری تے تہواراں دے مواقع اُتے دعا کروائی جاندی سی۔ 1788ء وچ جدو‏ں غلام قادر روہیلہ نے دہلی تے مغل دربار اُتے قبضہ ک‏ر ليا تاں اوہ مغل خاندان د‏‏ی سربرآوردہ بزرگ خاتون سن جنہاں دے زیر عاطفت کئی شہزادے تے متعدد شہزادیاں سن۔ 1788 وچ شاہ عالم ثانی دے نابینا کیتے جانے دا واقعہ اُنہاں دے سامنے پیش آیا تے اِس واقعہ دے قلیل مدت دے بعد انتقال کرگئياں۔ بادشاہ بیگم تقریباً 9 دہائیاں تک ہندوستان د‏‏ی تریخ د‏‏ی عینی شاہد سن۔

وفات و تدفین

[سودھو]

بروز پیر 26 ربیع الاول 1204ھ مطابق 14 دسمبر 1789ء نو‏‏ں لال قلعہ، دہلی وچ وفات پائی۔ اُس وقت عمر شمسی اعتبار تو‏ں 86 سال تے قمری اعتبار تو‏ں 90 سال سی۔ تدفین پرانی دہلی دے تیس ہزاری باغ وچ کيتی گئی۔ اُس وقت شاہ عالم ثانی دا دورِ حکومت سی ۔

ہور ویکھو

[سودھو]

حوالے

[سودھو]