Jump to content

خانان بخارا

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
(بخارا خانات توں مڑجوڑ)
خانان بخارا
۱۵۰۰ء توں ۱۷۸۵ء
خانان بخارا ۱۶۰۰ء چ (ہرے رنگ چ)
قائم رہن دا ویلا
۱۵۰۰ء توں ۱۷۸۵ء
راجگھر بخارا
بولیاں فارسی، ازبک تے چغتائی بولیاں
مذہب
اسلام
طرز حکومت موروثی بادشاہت
خان
۱۵۰۰ء توں ۱۵۱۰ء محمد شیبانی
۱۷۵۸ء توں ۱۷۸۵ء ابو اول غازی
تریخ
شیبانی ٹبر دا حکمت دا قیام ۱۵۰۰ء
جانی ٹبر دی حکومت دا قیام ۱۵۹۹ء
امارت بخارا دا قیام
۱۷۸۵ء

خانان بخارا وشکارلے ایشیاء دی اک ریاست سی جیہڑی ۱۵۰۰ء توں ۱۷۸۵ء تک رئی۔ بخارا ایدا راجگرھ سی۔ ایتھے پہلے حکمران شیبانیاں دی ریاست (۱۵۰۰ء توں ۱۵۹۸ء تک) نے جدوں بخارا نوں اپنا راجگھر بنائیا تے اودوں ایس خانان نوں خانان بخارا دا ناں ملئیا ۔

اسنوں وسعت تے اثر و رسوخ چ عروج اسدے آخری شیبانی حکمران عبداللہ خان دوم (۱۵۷۷ء توں ۱۵۹۸ء) دے دور چ ملئیا ۔

۱۷۴۰ء استے ایران دے بادشاہ نادر شاہ افشار نے فتح کر لئیا ۔ ۱۹۴۷ء چ نادر شاہ دے مرن مگروں خانان دا اقتدار ازبک امیر چدایار بی دے جانشیناں نے سمبھالئیا ۔ پر اینہاں دی حیثیت صرف وزیراعظم دے برابر عہدے اتالیق دی سی ۔ ۱۷۸۵ء چ خدایار بی دے اک پوتے شاہ مراد نے خانان تے ٹبر (مانغیت ٹبر) دا اقتدار بحال کیتا ۔ تے خانان ، امارت بخارا چ بدل گئی ۔

تریخ

[سودھو]

بخارا خانات اک جاگیردارانہ حکومت سی جس نے ۱۶ويں صدی دے اوائل تو‏ں ۱۸ويں صدی دے آخر تک وسطی ایشیاء دے جنوبی ازبکستان تے جنوبی تاجکستان سمیت کئی حصےآں اُتے حکومت کیت‏‏ی ۔

شیبانی خاندان دے بانی محمد شیبانی نے سمرقند (۱۵۰۵-۱۵۰۵ ) تے بخارا (۱۵۰۶ ) اُتے حکمرانی دے نال اس حکومت نو‏‏ں قائم کيتا تے بخارا نو‏‏ں اپنا راجگڑھ منتخب کيتا۔ عبداللہ خان دوم (۱۵۹۸-۱۵۷۷) دے دور وچ بخارا دے خاناں د‏‏ی طاقت تے وسعت اپنے عروج اُتے پہنچ گئی ۔

۱۷ويں تے ۱۸ويں صدی وچ ، جانی خاندان (اشترخانی یا ہشترخانی) نے اس امیر اُتے حکومت کیت‏‏ی۔ ۱۷۴۰ وچ ، نادر شاہ نے اسنو‏ں فتح کیتا، لیکن ۱۷۴۷ وچ ، نادر د‏‏ی موت دے نال، امیر کھوڈیار خان دے بیٹے اقتدار وچ آئے. ۱۷۸۵ وچ ، شاہ مراد ، انہاں د‏‏ی اولاد وچو‏ں اک، نے اپنے خاندان د‏‏ی موروثی حکمرانی نو‏‏ں باقاعدہ بنایا تے بخارا د‏‏ی خانیت بخارا د‏‏ی امارت بن گئی ۔ اس فرق دے نال کہ اک دیرینہ رسم و رواج د‏‏ی بنیاد اُتے صرف چنگیز د‏‏ی نسل نال تعلق رکھنے والے حکمراناں نو‏‏ں خان ​​کا خطاب مل سکدا سی تے باقی حکمراناں نو‏‏ں مثال دے طور اُتے ’’امیر‘‘ کہیا جاندا سی۔

امیر عالم خان، ۱۹۱۱ وچ امارت بخارا دے آخری حکمران سن ۔

۱۸۶۸ وچ ، امارت بخارا نو‏‏ں روسی سلطنت دے ہتھو‏ں شکست ہوئی تے سمرقند سمیت اس دے علاقے دا کچھ حصہ کھو کر روس دا محافظ بن گیا ۔ اکتوبر انقلاب دے نال ، سرخ فوج نے ۲ ستمبر ۱۹۲۰ نو‏‏ں بخارا نو‏‏ں فتح کیتا، تے بخارا عوامی سوویت جمہوریہ قائم ہويا۔ اس دے بعد، ۱۹۲۴ وچ ، اس دا زیادہ تر علاقہ سوویت جمہوریہ ازبکستان وچ سی تے اس دا کچھ حصہ سوویت جمہوریہ تاجکستان وچ سی۔