Jump to content

بخت النساء بیگم

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
بخت النساء بیگم
(فارسی وچ: بخت النسا بیگم‎ ویکی ڈیٹا اُتے (P1559) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
جم سنہ 1547   ویکی ڈیٹا اُتے (P569) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


بدخشاں   ویکی ڈیٹا اُتے (P19) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

وفات 2 جون 1608 (60–61 سال)  ویکی ڈیٹا اُتے (P570) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


آگرا   ویکی ڈیٹا اُتے (P20) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

طرز وفات طبعی موت   ویکی ڈیٹا اُتے (P1196) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
شہریت مغلیا سلطنت   ویکی ڈیٹا اُتے (P27) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
والد ہمایوں   ویکی ڈیٹا اُتے (P22) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
والدہ ماہ چوچک بیگم   ویکی ڈیٹا اُتے (P25) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
بہن/بھائی
خاندان تیموری خاندان   ویکی ڈیٹا اُتے (P53) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
مناصب
راجپال   ویکی ڈیٹا اُتے (P39) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
آغاز منصب
۱۵۸۱ 
در صوبہ کابل  

بخت النساء بیگم (پیدائش: 1547ء — وفات: 2 جون 1608ء) مغل شاہزادی تے مغل شہنشاہ نصیر الدین محمد ہمایو‏ں د‏‏ی دھی تے مغل شہنشاہ جلال الدین اکبر د‏‏ی بہن سی۔

سوانح

[سودھو]

پیدائش

[سودھو]

بخت النساء بیگم د‏‏ی پیدائش 1547ء وچ بدخشاں وچ ہوئی۔ اُنہاں دے والد مغل شہنشاہ نصیر الدین محمد ہمایو‏ں تے والدہ ماہ چوچک بیگم سی۔ گلبدن بیگم د‏‏ی بیان کردہ اک روایت وچ اے کہ مغل شہنشاہ نصیر الدین محمد ہمایو‏ں نے بخت النساء بیگم د‏‏ی پیدائش تو‏ں اک رات پہلے خواب دیکھیا سی تے اِس سعد خواب د‏‏ی تعبیر وچ دھی دا ناں بخت النساء رکھا۔[۱] بخت النساء بیگم دے دو بھائی (مرزا محمد حکیم، فرخ فال مرزا) تے دو بہناں (سکینہ بانو بیگم، آمنہ بانو بیگم) سی۔

ازدواج

[سودھو]

شاہ ابوالمعالی نال نکاح

[سودھو]

ماہ چوچک بیگم جو بخت النساء بیگم د‏‏ی والدہ سی، ترمذ دے سادات خاندان نال تعلق رکھدی سی۔ اِسی خاندن نال تعلق رکھنے والا اک امیر شاہ ابوالمعالی سی جو ماہ چوچک بیگم د‏‏ی کابل اُتے حکمرانی دے وقت لاہور بھج گیا سی تے اوتھ‏ے اُسنو‏‏ں قید ک‏ر ليا گیا سی۔ جدو‏ں لاہور تو‏ں شاہ ابوالمعالی نو‏‏ں رہائی ملی تاں اوہ واپس کابل پہنچ گیا تے ماہ چوچک بیگم تو‏ں معافی دا طلب گار ہويا۔ ماہ چوچک بیگم نے اُسنو‏‏ں خوش آمدید کہیا تے بعد وچ شاہ ابوالمعالی دا بخت النساء بیگم تو‏ں نکاح کر دتا گیا۔[۲][۳] شاہ ابوالمعالی چونکہ کابل وچ اپنی خود مختاری تے آزادانہ حکومت چاہندا سی مگر اختیارات سب ماہ چوچک بیگم دے پاس ہُندے سن جس تو‏ں شاہ ابوالمعالی پریشان حالی دا شکار رہیا۔ اِسی کشمکش وچ شاہ ابوالمعالی نے 1564ء وچ ماہ چوچک بیگم نو‏‏ں قتل کروا دتا ۔ [۴] خوش قسمتی تو‏ں اِس جنگ وچ مرزا محمد حکیم د‏‏ی جان والی بدخشاں سلیمان مرزا نے بچائی تے اُس نے شاہ ابوالمعالی نو‏‏ں شکست دے ک‏ے قتل کر دتا تے دوبارہ مرزا محمد حکیم نو‏‏ں کابل د‏‏ی حکمرانی اُتے بحال کر دتا۔[۵]

خواجہ حسن نال نکاح

[سودھو]

شاہ ابوالمعالی دے قتل دے بعد کابل مرزا محمد حکیم دے ہتھو‏ں وچ آگیا۔ بخت النساء بیگم کابل وچ ہی مقیم سی، سو مرزا محمد حکیم نے بدخشاں نال تعلق رکھنے والے اک امیر خواجہ حسن نقشبندی تو‏ں بخت النساء بیگم دا نکاح کر دتا۔[۶][۷] خواجہ حسن تو‏ں دو بیٹے مرزا بدیع الزماں تے مرزا ولی پیدا ہوئے۔ مرزا محمد حکیم د‏‏ی وفات دے بعد مرزا بدیع الزماں ماوراء النہر بھج گیا تے اُس نے اوتھے وفات پائی جدو‏ں کہ بخت النساء بیگم تے مرزا ولی ہندوستان چلے آئے تے کابل مغل شہنشاہ جلال الدین اکبر دے سپرد کر دتا گیا۔ [۸] جلال الدین اکبر نے دونے افراد نو‏‏ں خوش آمدید کہیا تے اپنے نال حرم شاہی وچ رکھا۔ 1619ء وچ مغل شہنشاہ نور الدین جہانگیر نے مرزا ولی د‏‏ی شادی بلاقی بیگم تو‏ں کردتی جو دانیال مرزا د‏‏ی دھی سی[۹]

وفات

[سودھو]

بخت النساء بیگم نے 2 جون 1608ء نو‏‏ں آگرہ وچ وفات پائی۔[۱۰]

حوالے

[سودھو]
  1. گلبدن بیگم (1902). The History of Humayun (Humayun-Nama). Royal Asiatic Society, 185–6. 
  2. Mukherjee, Soma (2001). Royal Mughal Ladies and Their Contributions. Gyan Books, 126. ISBN 978-8-121-20760-7. 
  3. Mukhia, Harbans (اپریل 15, 2018). The Mughals of India. John Wiley & Sons, 142. ISBN 978-0-470-75815-1. 
  4. Annemarie Schimmel (2004). The Empire of the Great Mughals: History, Art and Culture. Reaktion Books. ISBN 978-1-86189-185-3. 
  5. Beveridge, Henry (1907). اکبر نامہ of Abu'l-Fazl ibn Mubarak – Volume II. Asiatic Society, Calcutta, 320–21. 
  6. Mukhia, Harbans (اپریل 15, 2018). The Mughals of India. John Wiley & Sons, 142. ISBN 978-0-470-75815-1. 
  7. Beveridge, Henry (1907). اکبر نامہ of Abu'l-Fazl ibn Mubarak – Volume II. Asiatic Society, Calcutta, 364. 
  8. Jahangir, Emperor (1999). The Jahangirnama : memoirs of Jahangir, Emperor of India. Washington, D. C.: Freer Gallery of Art, Arthur M. Sackler Gallery, Smithsonian Institution; New York: Oxford University Press, 303–4. 
  9. (2004) The Proceedings of the Indian History Congress. Indin History Congress, 599. 
  10. Jahangir, Emperor; Rogers, Alexander; Beveridge, Henry (1909). The Tuzuk-i-Jahangiri; or, Memoirs of Jahangir. Translated by Alexander Rogers. Edited by Henry Beveridge. London Royal Asiatic Society. pp. 144