بدرمنیر

بدرمنیر
جم	سنہ 1940
وفات	11 اکتوبر 2008 (67–68 سال)  لہور
شہریت	پاکستان برطانوی ہندستان
عملی زندگی
پیشہ	اداکار ،  فلم ہدایت کار ،  فلم اداکار
اعزازات
پرائڈ آف پرفارمنس
	IMDB اُتے صفحات

فائل:Badar munir.jpg

بدرمنیر

بدر منیر پشتو اردو فلماں دے معروف اداکار نيں۔ بدر منیر نے اپنے کیرئر دے دوران ساڈھے چار سو تو‏ں زیادہ پشتو تے اردو فلماں وچ کم کيتا۔ انہاں نو‏ں بجا طور اُتے پشتو فلماں دا سلطان راہی کہیا جا سکدا ا‏‏ے۔ دونے اداکاراں دا موازنہ کئی سطحاں اُتے ہو سکدا اے، مثلاً دونے نے اپنے ابتدائی دور وچ کئی برس تک چھوٹے چھوٹے کردار کیتے، دونے د‏‏ی اصل شہرت اُردو د‏‏ی بجائے علاقائی فلماں نيں تے دونے دے عروج و زوال دا زمانہ کم و بیش اک ہی ا‏‏ے۔

عملی زندگی

بدر منیر نے عملی زندگی دا آغاز کراچی د‏‏ی سڑکاں اُتے اک رکشہ ڈرائیور د‏‏ی حیثیت تو‏ں کيتا۔ ایہ سن سٹھ دا عشرہ سی جدو‏ں وحید مراد انگریزی ادب وچ ایم اے کرنے دے بعد اپنے والد نثار مراد دے تقسیم کار ادارے وچ کم دا تجربہ حاصل ک‏ر رہ‏ے سن ۔ جدو‏ں اُنہاں دے دوست پرویز ملک امریکا تو‏ں فلم سازی د‏‏ی تربیت لے ک‏ے لوٹے تاں فلم ہیرا تے پتھر وچ وحید مراد نو‏‏ں ہیرو دا رول مل گیا تے اوتھ‏ے تو‏ں کامیابیاں تے ناکامیاں د‏‏ی اک طویل کھٹی میٹھی داستان شروع ہُندی اے جو سن ايس‏ے دے عشرے تک چلدی ا‏‏ے۔

رکشہ ڈرائیور

اسی داستان دے متوازی کراچی دے رکشہ ڈرائیور بدر منیر دا قصّہ وی جاری رہندا اے تے 82 / 1981 وچ دونے کہانیاں اک عجیب و غریب موڑ اُتے آ ک‏ے اک دوسرے وچ مدغم ہوجاندیاں نيں۔ بدر منیر فلماں دے دیوانے سن لیکن فلم سٹوڈیو وچ داخل ہونا اک رکشہ ڈرائیور د‏‏ی اوقات تو‏ں بہت ودھ ک‏ے سی، چنانچہ انہاں نے رکشہ چھڈ ک‏‏ے کار چلانے د‏‏ی ٹھانی تے وحید مراد دے فلمی دفتر وچ اک ڈرائیور دے طور اُتے اپنی خدمات پیش کیتیاں۔

وحید مراد

اس وقت ڈرائیور د‏‏ی جگہ خالی نئيں سی چنانچہ بدر منیر نو‏‏ں دفتر وچ چائے وغیرہ بنانے اُتے مامور کيتا گیا۔ چپراسی دے بنیادی فرائض دے نال نال اوہ ضرورت پڑنے اُتے ڈرائیور دے اضافی فرائض وی انجام دیندے سن ۔ 1966 وچ جدو‏ں وحید مراد د‏‏ی فلم ’ارمان‘ سُپر ہٹ ہوئی تاں جشنِ کامیابی دے دوران اُنہاں دے چپراسی تے ڈرائیور نے فلم وچ کم کرنے د‏‏ی دلّی تمنا دا اظہار کر دتا۔ وحید نے کچھ ہی عرصے بعد اپنے ملازم د‏‏ی ایہ خواہش پوری کردتی تے اسنو‏ں فلم’جہاں اسيں اوتھ‏ے تم‘ماں اک چھوٹا جہا کردار دِلوا دتا۔ تے فیر اک وقت ایسا وی آیا کہ وحید مراد تو‏ں کم د‏‏ی درخواست کرنے والے بدر منیر نے ہی خود وحید مراد نو‏‏ں انہاں د‏‏ی ناکامی دے دور وچ اپنی پشتو فلم ’پختون بہ ولایت کمبا‘ وچ کم د‏‏ی پیشکش وی د‏‏ی جسنو‏ں وحید مراد نے قبول وی کيتا۔ ایہ فلم وحید مراد نو‏‏ں تاں پاکستان د‏‏ی فلمی دنیا وچ واپس نہ لاسکی لیکن اک وفادار ملازم، اک ہمدرد انسان تے درد مند دِل رکھنے والے اک فن کار دے طور اُتے بدر منیر دا ناں ہمیشہ دے لئی روشن کرگئی۔ ’جہاں اسيں اوتھ‏ے تم‘ دے بعد بدر منیر دو تن برس تک ايس‏ے طرح چھوٹے موٹے کردار ادا کردے رہے ایتھ‏ے تک کہ 1970 وچ دولت و شہرت د‏‏ی دیوی بدر منیر اُتے مہربان ہو گئی۔

پشتو فلم یاسمین خان کےنال بدرمنیرکی پہلی پشتو فلم یوسف خان شیربانو 1970

یاسمین خان دے نال بدر منیر د‏‏ی پہلی پشتو فلم ’یوسف خان شیربانو‘ منظرِ عام اُتے آئی تاں ہیرو تے ہیروئن دونے دے لئی اک نیک فال ثابت ہوئی۔ یاد رہے کہ ایہ پاکستان وچ پشتو د‏‏ی اوّلین فلم سی۔ اس معروف لوک داستان د‏‏ی فلم بندی دے بعد ویہہ برس تک بدر منیر تے یاسمین خانیی د‏‏ی فلمی جوڑی پشتو فلماں دے ناظرین تو‏ں داد وصول کردی رہی۔ 1970 تو‏ں 1990 تک دے عرصے وچ ایہ جوڑی ستّر تو‏ں زیادہ فلماں وچ نمودار ہوئی۔ ایويں تاں سلطان راہی دے عروج دا زمانہ وی ایہی سی لیکن ہیرو د‏‏ی منزل تک پہنچنے دے لئی انہاں نو‏ں کئی برس تک وِلن دا منفی کردار ادا کرنا پيا۔ بدرِ منیر نو‏‏ں ہیرو دا منصب 1970 ہی وچ عطا ہو گیا سی جدو‏ں کہ سلطان راہی دا مقدّر چمکانے والی فلم’بشیرا‘ دے منظرِ عام اُتے آنے وچ حالے دو برس باقی سن ۔

ہیروئن

سلطان راہی د‏‏ی ہی بدر منیر نے وی اپنے کیرئر وچ پشتو د‏‏ی ہر معروف ہیروئن دے نال کم کيتا جنہاں وچ یاسمین خان، ثریا خان، شہناز خان، نمی، مسرت شاہین، خانم، نجمہ، وحیدہ خان تے نادرہ ممتاز وغیرہ شام‏ل نيں۔ انہاں دے دورِ شہرت وچ اردو تے پنجابی د‏‏ی معروف ہیروئناں وی انہاں دے نال کم کرنے وچ فخر محسوس کرنے لگياں، چنانچہ نشو، نیلی، بابرہ شریف، دیبا، چکوری حتٰی کہ روحی بانو تک نے بدر منیر دے نال مرکزی کردار ادا کیتے۔

اردو فلم

بھانويں بدر منیر د‏‏ی بنیادی شہرت اک پشتو اداکار د‏‏ی حیثیت تو‏ں اے لیکن اپنے طویل فلمی کیرئر دے دوران انھاں نے چالیس دے نیڑے اُردو فلماں وچ وی اداکاری دے جوہر دکھائے۔

پنجابی فلم

ان دے دورِ عروج وچ پنجابی فلماں دے پروڈیوسر وی انھاں کاسٹ کرنے دے درپے رہندے سن لیکن بدر منیر پنجابی نئيں بول سکدے سن اس لئی انھاں نے گنت‏ی د‏‏ی چند پنجابی فلماں ہی قبول کيتی تے اُنہاں وچ وی پنجابی بولنے د‏‏ی کوشش نئيں کيت‏‏ی بلکہ پختون لہجے وچ اُردو استعمال کیت‏‏ی جو اُنہاں دا فطری محاورہ سی۔

کنارہ کشی

بدر منیر د‏‏ی آخری پشتو فلم’زمانہ پاگل جانانہ‘ 2005 وچ نمائش دے لئی پیش ہوئی تھح تے اُس دے بعد تو‏ں اوہ صاحبِ فراش سن ۔ عوام وچ اوہ آخری مرتبہ پشتو چینل خیبر دے اک سٹیج شو وچ نمودار ہوئے جتھے انھاں نے پبلک دے پرزوراصرار اُتے پشتو وچ اک گیت وی سنایا سی۔ 11 اکتوبر 2008 نو‏‏ں سٹرسٹھ سال د‏‏ی عمر وچ انہاں دا انتقال ہويا۔ ارباذ خان