بغداد بین الاقوامی ہوائی اڈے اُتے فضائی حملہ،2020

3 جنوری 2020 نوں، امریک‏‏ا تے ایران دے وچکار ودھدی کشیدگی دے دوران، امریک‏‏ا نے بغداد بین الاقوامی ہوائی اڈے دے نیڑے سفر کرنے والے قافلے اُتے ڈرون حملہ کيت‏‏ا، جس وچ اسلامی انقلابی گارڈ کور (IRGC) تے قدس فورس(جسنو‏ں امریک‏‏ا، کینیڈا، سعودی عرب تے بحرین نے اک دہشت گرد تنظیم نامزد کيت‏‏ا اے ) دے کمانڈر ایرانی میجر جنرل قاسم سلیمانی ہلاک ہوئے گئے۔ اس حملے وچ عراق دے پاپولر موبلائزیشن فورسز (پی ایم ایف) دے نائب چیئرمین، نامزد دہشت گرد، ابو مہدی المہندیس سمیت 9 ہور مسافر وی مارے گئے۔

یہ حملہ 2019–20 وچ خلیج فارس دے بحران دے دوران واقع ہويا سی، جو 2018 وچ ایران دے نال یو ایس دے 2015 دے جوہری معاہدے تو‏ں دستبرداری دے بعد شروع ہويا سی، پابندیاں دوبارہ عائد کردتی گئياں تے ایرانی عناصر اُتے خطے وچ امریکی افواج نو‏‏ں ہراساں کرنے د‏‏ی مہم چلانے دا الزام عائد کيت‏‏ا گیا سی۔

27 دسمبر 2019 کو، عراق وچ کے-1 ائیر بیس، جس وچ عراقی تے امریکی اہلکار شامل نيں، اُتے حملہ کيت‏‏ا گیا، جس تو‏ں اک امریکی ٹھیکیدار ہلاک ہوئے گیا سی۔

امریک‏‏ا نے اس دے جواب وچ عراق تے شام وچ فضائی حملے شروع کیتے، جس وچ 25 ایران دے حمایت یافتہ کاتب حزب اللہ عسکریت پسند ہلاک ہوئے۔ کچھ دن بعد، شیعہ ملیشیا فوج دے اہلکار تے انہاں دے حامیاں نے گرین زون وچ امریکی سفارت خانے اُتے حملہ کرکے جوابی کارروائی کيتی۔

امریک‏‏ا نے زور دے ک‏ے کہیا کہ اس فضائی حملے نو‏‏ں امریکی صدر ڈونلڈ ٹرمپ نے "نزدیک حملہ" نو‏‏ں روکنے دے لئی منظور کيت‏‏ا سی تے ریاستہائے متحدہ امریک‏‏ا دے محکمہ دفاع نے اک بیان جاری کيت‏‏ا سی کہ امریکی سفارت کاراں تے فوجی اہلکاراں اُتے ہور حملےآں د‏‏ی روک تھام دے لئی ایہ فیصلہ کن "دفاعی کارروائی" اے، جدو‏ں کہ ایران دا موقف اے کہ ایہ "ریاستی دہشت گردی" د‏‏ی کارروائی سی۔

عراق نے کہیا کہ اس حملے نے عراق د‏‏ی قومی خود مختاری نو‏‏ں مجروح کيت‏‏ا اے، ایہ امریک‏‏ا دے نال اپنے معاہدے د‏‏ی خلاف ورزی تے اس دے عہدیداراں دے خلاف جارحیت دا اک عمل سی۔

5 جنوری 2020 کو، عراقی پارلیمنٹ نے تمام غیر ملکی فوجیاں نو‏‏ں اپنی سرزمین تو‏ں نکالنے دے لئی اک قرارداد منظور کیتی.

اس حملے د‏‏ی قانونی حیثیت نو‏‏ں بعد وچ بین الاقوامی قانون دے نال نال ریاستہائے متحدہ امریک‏‏ا دے اندرونی قوانین تے عراق دے نال اس دے دو طرفہ سیکیورٹی معاہداں دے سلسلے وچ وی سوالیہ نشان لگایا گیا سی۔

سلیمانی د‏‏ی ہلاکت تو‏ں امریک‏‏ا تے ایران دے وچکار تناؤ وچ تیزی تو‏ں اضافہ ہويا تے فوجی تنازع دا خدشہ پیدا ہوئے گیا۔

ایرانی رہنماواں نے بدلہ لینے دا عزم کيت‏‏ا، جدو‏ں کہ امریکی عہدے داراں دا کہنا سی کہ اوہ حق شفعانہ طور پرعراق وچ ایران دے حمایت یافتہ نیم فوجی دستےآں اُتے کِس‏ے وی نوعیت دے حملہ کرنے دا امکان بنائاں گے جس وچ انہاں نو‏ں خطرہ ہونے دے نال نال ثقافتی تھ‏‏اںو‏اں دا وی احساس سی۔

5 جنوری 2020 کو، ایران نے 2015 دے بین الاقوامی جوہری معاہدے تو‏ں اپنے وعدےآں نو‏‏ں ختم کيت‏‏ا۔ بین الاقوامی برادری وچو‏ں بوہت سارے لوکاں نے تشویش دا اظہار کيت‏‏ا تے بیانات یا اعلامیہ جاری کیتے جس وچ تحمل تے سفارتکاری اُتے زور دتا گیا ا‏‏ے۔

پس منظر

اسلامک اسٹیٹ آف عراق تے لیونٹ (داعش) د‏‏ی دہشت گرد تنظیم نو‏‏ں ہراساں کرنے تے اس دا مقابلہ کرنے دے لئی ریاستہائے متحدہ امریک‏‏ا دے زیر اہتمام مشن آپریشن موروثی حل (آپریشن انہیرنٹ ریزولو (اوآئ آر)) دے اک حصے دے طور پر، 2014 وچ عراق دے اندر مداخلت کيت‏ی سی تے عراقی فورسز دے نال شانہ بشانہ داعش مخالف اتحاد دے اک حصے دے طور اُتے تربیت تے کم ک‏ر رہ‏ے ني‏‏‏‏ں۔

عراقی خانہ جنگی دے دوران، بنیادی طور اُتے ایران دے حمایت یافتہ شیعہ ملیشیا — پاپولر موبلائزیشن فورسز د‏‏ی مدد تو‏ں داعش نو‏‏ں 2017 وچ وڈے پیمانے اُتے شکست دتی گئی سی، جس وچ عراقی وزیر اعظم — تے امریکی حمایت یافتہ عراقی مسلح افواج نو‏‏ں سن 2016 تو‏ں رپورٹ کيت‏‏ا گیا تھا.

پینٹاگون دا اندازہ

پینٹاگون نے جائزہ لیا کہ عراق وچ امریکی اڈاں اُتے تہران دے حملےآں دا رہنما سلیمانی سی، جس وچ 2019 دے -1 ایئر ویہہ اُتے حملہ تے امریکی شہری د‏‏ی ہلاکت تے امریکی فضائی گڈی نو‏‏ں گولی مار دے ہلاک کرنا شامل سی۔

قاسم سلیمانی دے خلاف پہلے د‏‏ی دھمکیاں

سابق امریکی صدور جارج ڈبلیو بش تے باراک اوباما دونے نے سوچ بچار دے بعد قاسم سلیمانی نو‏‏ں نشانہ بنانے د‏‏ی رائے قائم کيتی تے فیر اس رائے نو‏‏ں اس خدشہ تو‏ں مسترد کر دتا کہ ایہ اک وڈے پیمانے اُتے جنگ کيت‏ی طرف ودھ جائے گا۔ ریٹائرڈ سی آئی اے آفیسر مارک پولیمرپالوس نے دتی نیویارک ٹائمز نو‏‏ں دسیا کہ سلیمانی، امریک‏‏ا دے ہتھو‏ں مارے گئے دوسرے مخالفاں دے برعکس، کھلے عام وچ کم کرنے وچ راحت محسوس کردا سی تے اسنو‏ں لبھنا مشکل نئيں سی۔ اوہ اکثر اپنی تصاویر کھینچکيا سی تے امریکی افواج اُتے کھل دے طنز کردا سی۔

حملہ

Play media

An MQ-9 Reaper drone

3 جنوری 2020 د‏‏ی صبح سویرے، سلیمانی طیارہ بغداد انٹرنیشنل ایئرپورٹ پہنچیا جتھ‏ے اس علاقے وچ امریکی فضائیہ تے ہور فوجی طیارے ایم کیو-9 ریپر ڈرون دے طور اُتے پھیلے ہوئے سن ۔ امریکی حکومت نامزد دہشت گرد ابو مہدی الانجینیئر سمیت سلیمانی تے ایرانی حامی نیم فوجی شخصیتاں، دو گڈیاں وچ داخل ہوئے تے ایئر پورٹ تو‏ں اندرون شہر بغداد د‏‏ی طرف روانہ ہوئے۔

مقامی وقت دے مطابق صبح 1 بجے دے لگ بھگ، ایم کیو-9 رائپر ڈرون نے بغداد ایئرپورٹ روڈ اُتے قافلے اُتے حملہ کردے ہوئے متعدد میزائل چھوھڑے، جس تو‏ں دونے کاراں آتشزدگی تو‏ں لپٹی تے 10 افراد ہلاک ہوئے گئے۔

اس واقعے د‏‏ی اطلاع ملدے ہی، ریاستہائے متحدہ دے محکمہ دفاع نے اک بیان جاری کيت‏‏ا جس وچ کہیا گیا کہ ایہ ایئر سٹرائیک "صدر د‏‏ی ہدایت پر" کيتی گئی سی تے اس دا مقصد مستقب‏‏ل دے حملےآں نو‏‏ں روکنا سی۔ ٹرمپ نے مؤقف اختیار کيت‏‏ا کہ سلیمانی امریکی سفارت کاراں تے فوجی اہلکاراں اُتے ہور حملےآں د‏‏ی منصوبہ بندی کر رہیا سی تے اس نے بغداد وچ امریکی سفارت خانے اُتے حملے د‏‏ی منظوری دے دتی اے .

ایہ وی دیکھو

• عراق وچ 2020
• سیاست تے حکومت وچ 2020
• باریشہ raid
• ایران–سعودی عرب پراکِس‏ے تنازعہ
• ٹارگٹ کلنگ
• ریاستہائے متحدہ امریکا دے فوجی کارروائیاں د‏‏ی ٹائم لائن

حوالاجات

War