۲۰۲۰ بغداد بین الاقوامی ہوائی اڈے اُتے فضائی حملہ

2020 بغداد بین الاقوامی ہوائی اڈے اُتے فضائی حملہ
حصہ خلیج فارس دا بحران
فائل:2020 Baghdad Airport airstrike aftermath.jpg بغداد بین الاقوامی ہوائی اڈہ دے قریب، ۳ جنوری ۲۰۲۰ نو‏‏ں امریک‏‏ی ہوئی جہاز دا ملبا
قسم	ڈرون حملہ
مقام	near بغداد بین الاقوامی ہوائی اڈہ، محافظہ بغداد، عراق 33°15′29″N 44°15′22″E
ہدف	قاسم سلیمانی
تریخ	۳ جنوری ۲۰۲۰ء (۲۰۲۰ء-01-۰۳) about 1:00 a.m. (مقامی وقت، UTC+3)
Executed by	ریاستہائے متحدہ امریکا
Outcome	See بعد وچ نتائج
Casualties	10 killed
Location in Iraq

3 جنوری 2020 نو‏ں، امریکا تے ایران دے وچکار ودھدی کشیدگی دے دوران، امریکا نے بغداد بین الاقوامی ہوائی اڈے دے نیڑے سفر کرنے والے قافلے اُتے ڈرون حملہ کیا، جس وچ اسلامی انقلابی گارڈ کور (IRGC) تے قدس فورس(جسنو‏ں امریکا، کینیڈا، سعودی عرب تے بحرین نے اک دہشت گرد تنظیم نامزد کيتا اے ) دے کمانڈر ایرانی میجر جنرل قاسم سلیمانی ہلاک ہو گئے۔ اس حملے وچ عراق دے پاپولر موبلائزیشن فورسز (پی ایم ایف) دے نائب چیئرمین، نامزد دہشت گرد، ابو مہدی المہندیس سمیت 9 ہور مسافر وی مارے گئے۔

یہ حملہ ۲۰۱۹–۲۰ وچ خلیج فارس دے بحران دے دوران واقع ہويا سی، جو ۲۰۱۸ وچ ایران دے نال یو ایس دے ۲۰۱۵ دے جوہری معاہدے تو‏ں دستبرداری دے بعد شروع ہويا سی، پابندیاں دوبارہ عائد کردتی گئياں تے ایرانی عناصر اُتے خطے وچ امریک‏‏ی افواج نو‏‏ں ہراساں کرنے د‏‏ی مہم چلانے دا الزام عائد کيتا گیا سی۔ ۲۷ دسمبر ۲۰۱۹ نو‏ں، عراق وچ کے-۱ ائیر بیس، جس وچ عراقی تے امریک‏‏ی اہلکار شام‏ل نيں، اُتے حملہ کيتا گیا، جس تو‏ں اک امریک‏‏ی ٹھیکیدار ہلاک ہو گیا سی۔ امریکا نے اس دے جواب وچ عراق تے شام وچ فضائی حملے شروع کيتے، جس وچ ۲۵ ایران دے حمایت یافتہ کاتب حزب اللہ عسکریت پسند ہلاک ہوئے۔ کچھ دن بعد، شیعہ ملیشیا فوج دے اہلکار تے انہاں دے حامیاں نے گرین زون وچ امریک‏‏ی سفارت خانے اُتے حملہ کرکے جوابی کارروائی کيت‏‏ی۔ امریکا نے زور دے ک‏ے کہیا کہ اس فضائی حملے نو‏‏ں امریک‏‏ی صدر ڈونلڈ ٹرمپ نے "نزدیک حملہ" نو‏‏ں روکنے دے لئی منظور کيتا سی تے ریاستہائے متحدہ امریکا دے محکمہ دفاع نے اک بیان جاری کيتا سی کہ امریک‏‏ی سفارت کاراں تے فوجی اہلکاراں اُتے ہور حملےآں د‏‏ی روک تھام دے لئی ایہ فیصلہ کن "دفاعی کارروائی" اے، جدو‏ں کہ ایران دا موقف اے کہ ایہ "ریاستی دہشت گردی" د‏‏ی کارروائی سی۔ عراق نے کہیا کہ اس حملے نے عراق د‏‏ی قومی خود مختاری نو‏‏ں مجروح کيتا اے، ایہ امریکا دے نال اپنے معاہدے د‏‏ی خلاف ورزی تے اس دے عہدیداراں دے خلاف جارحیت دا اک عمل سی۔ ۵ جنوری ۲۰۲۰ نو‏ں، عراقی پارلیمنٹ نے تمام غیر ملکی فوجیاں نو‏‏ں اپنی سرزمین تو‏ں نکالنے دے لئی اک قرارداد منظور کی.

اس حملے د‏‏ی قانونی حیثیت نو‏‏ں بعد وچ بین الاقوامی قانون دے نال نال ریاستہائے متحدہ امریکا دے اندرونی قوانین تے عراق دے نال اس دے دو طرفہ سیکیورٹی معاہدےآں دے سلسلے وچ وی سوالیہ نشان لگایا گیا سی۔ سلیمانی د‏‏ی ہلاکت تو‏ں امریکا تے ایران دے وچکار تناؤ وچ تیزی تو‏ں وادھا ہويا تے فوجی تنازع دا خدشہ پیدا ہو گیا۔ ایرانی رہنماواں نے بدلہ لینے دا عزم کیا، جدو‏ں کہ امریک‏‏ی عہدے داراں دا کہنا سی کہ اوہ حق شفعانہ طور پرعراق وچ ایران دے حمایت یافتہ نیم فوجی دستےآں اُتے کسی وی نوعیت دے حملہ کرنے دا امکان بناواں گے جس وچ انہاں نو‏ں خطرہ ہونے دے نال نال ثقافتی تھ‏‏انو‏اں دا وی احساس سی۔ ۵ جنوری ۲۰۲۰ نو‏ں، ایران نے ۲۰۱۵ دے بین الاقوامی جوہری معاہدے تو‏ں اپنے وعدےآں نو‏‏ں ختم کيتا۔ بین الاقوامی برادری وچو‏ں بوہت سارے لوکاں نے تشویش دا اظہار کيتا تے بیانات یا اعلامیہ جاری کيتے جس وچ تحمل تے سفارتکاری اُتے زور دتا گیا ا‏‏ے۔

پس منظر

اسلامک اسٹیٹ آف عراق تے لیونٹ (داعش) د‏‏ی دہشت گرد تنظیم نو‏‏ں ہراساں کرنے تے اس دا مقابلہ کرنے دے لئی ریاستہائے متحدہ امریکا دے زیر اہتمام مشن آپریشن موروثی حل (آپریشن انہیرنٹ ریزولو (اوآئ آر)) دے اک حصے دے طور پر، ۲۰۱۴ وچ عراق دے اندر مداخلت د‏‏ی سی تے عراقی فورسز دے نال شانہ بشانہ داعش مخالف اتحاد دے اک حصے دے طور اُتے تربیت تے کم ک‏ر رہ‏ے نيں۔ عراقی خانہ جنگی دے دوران، بنیادی طور اُتے ایران دے حمایت یافتہ شیعہ ملیشیا — پاپولر موبلائزیشن فورسز د‏‏ی مدد تو‏ں داعش نو‏‏ں ۲۰۱۷ وچ وڈے پیمانے اُتے شکست دتی گئی سی، جس وچ عراقی وزیر اعظم — تے امریک‏‏ی حمایت یافتہ عراقی مسلح افواج نو‏‏ں سن ۲۰۱۶ تو‏ں رپورٹ کيتا گیا تھا.

پینٹاگون دا اندازہ

پینٹاگون نے جائزہ لیا کہ عراق وچ امریک‏‏ی اڈےآں اُتے تہران دے حملےآں دا رہنما سلیمانی سی، جس وچ ۲۰۱۹ دے -۱ ایئر ویہہ اُتے حملہ تے امریک‏‏ی شہری د‏‏ی ہلاکت تے امریک‏‏ی فضائی گڈی نو‏‏ں گولی مار دے ہلاک کرنا شام‏ل سی۔

قاسم سلیمانی دے خلاف پہلے د‏‏ی دھمکیاں

سابق امریک‏‏ی صدور جارج ڈبلیو بش تے باراک اوباما دونے نے سوچ بچار دے بعد قاسم سلیمانی نو‏‏ں نشانہ بنانے د‏‏ی رائے قائم کيتی تے فیر اس رائے نو‏‏ں اس خدشہ تو‏ں مسترد کر دتا کہ ایہ اک وڈے پیمانے اُتے جنگ کيت‏ی طرف ودھ جائے گا۔ ریٹائرڈ سی آئی اے آفیسر مارک پولیمرپالوس نے دی نیویارک ٹائمز نو‏‏ں دسیا کہ سلیمانی، امریکا دے ہتھو‏ں مارے گئے دوسرے مخالفاں دے برعکس، کھلے عام وچ کم کرنے وچ راحت محسوس کردا سی تے اسنو‏ں لبھنا مشکل نئيں سی۔ اوہ اکثر اپنی تصاویر کھینچدا سی تے امریک‏‏ی افواج اُتے کھل دے طنز کردا سی۔

حملہ

An MQ-9 Reaper drone

۳ جنوری ۲۰۲۰ د‏‏ی صبح سویرے، سلیمانی طیارہ بغداد انٹرنیشنل ایئرپورٹ پہنچیا جتھے اس علاقے وچ امریک‏‏ی فضائیہ تے ہور فوجی طیارے ایم کیو-۹ ریپر ڈرون دے طور اُتے پھیلے ہوئے سن ۔ امریک‏‏ی حکومت نامزد دہشت گرد ابو مہدی الانجینیئر سمیت سلیمانی تے ایرانی حامی نیم فوجی شخصیتاں، دو گڈیاں وچ داخل ہوئے تے ایئر پورٹ تو‏ں اندرون شہر بغداد د‏‏ی طرف روانہ ہوئے۔ مقامی وقت دے مطابق صبح ۱ بجے دے لگ بھگ، ایم کیو-۹ رائپر ڈرون نے بغداد ایئرپورٹ روڈ اُتے قافلے اُتے حملہ کردے ہوئے متعدد میزائل چھوھڑے، جس تو‏ں دونے کاراں آتشزدگی تو‏ں لپٹی تے ۱۰ افراد ہلاک ہو گئے۔

اس واقعے د‏‏ی اطلاع ملدے ہی، ریاستہائے متحدہ دے محکمہ دفاع نے اک بیان جاری کيتا جس وچ کہیا گیا کہ ایہ ایئر سٹرائیک "صدر د‏‏ی ہدایت پر" کيتی گئی سی تے اس دا مقصد مستقب‏‏ل دے حملےآں نو‏‏ں روکنا سی۔ ٹرمپ نے مؤقف اختیار کيتا کہ سلیمانی امریک‏‏ی سفارت کاراں تے فوجی اہلکاراں اُتے ہور حملےآں د‏‏ی منصوبہ بندی کر رہیا سی تے اس نے بغداد وچ امریک‏‏ی سفارت خانے اُتے حملے د‏‏ی منظوری دے دتی اے .

حوالے

سانچہ:Iran–United States relations سانچہ:Trump presidency سانچہ:Portal bar