جادوگر
جادو ٹونہ کرنے والے نوں جادوگر کہندے نيں۔ جادو دین وچ ہلاکت لیانے والے کئی امور دا جامع اے مثلا جنّاں تے شیطاناں توں مدد طلب کرنا، غیر اللہ توں دل دا ڈرنا، اللہ اُتے توکل نوں چھڈ بیٹھنا تے لوکاں دے مفادات تے ذرائع معاش نوں تباہ کرنے دے درپے ھونا وغیرہ ایہ جادو معاشرے دی جڑاں کٹنے تے اس دی بنیاداں گرانے والا آلہ اے تے ایہ خانداناں وچ جھگڑے تے فسادات پیدا کرنے دا سبب وی اے ۔
جادو گر تے شیطان
[سودھو]شیطان جادو گر نوں بھڑکاندا اے تاکہ اوہ جادو کرے تے اللہ دے بندےآں نوں اذیت تے تکلیف پہنچائے چنانچہ ايسے سلسلہ وچ اللہ تعالٰی نے ارشاد فرمایا اے :
فَيَتَعَلَّمُونَ مِنْهُمَا مَا يُفَرِّقُونَ بِهِ بَيْنَ الْمَرْءِ وَزَوْجِهِ ۚ
اوہ انہاں توں اوہ ( جادو ) سیکھدے نيں جس دے ذریعے اوہ میاں بیوی دے وچکار تفریق تے علیحدگی پیدا کر دیندے نيں۔
اسی طرح ارشاد الہی اے :
وَيَتَعَلَّمُونَ مَا يَضُرُّهُمْ وَلَا يَنفَعُهُمْ ۚ
اوہ ایسی چیز ( جادو ) سیکھدے نيں جو انہاں نوں نقصان ہی پہنچاندا اے انہاں نوں کوئی فائدہ نئيں دیندا۔
جادو اذن الہی دے تابع
[سودھو]ہر جادو مسحور اُتے اثر انداز نئيں ہُندا کِنے ہی جادوگر نيں کہ انھاں نے اپنی طرف توں کسی اُتے جادو دا بھر پور وار کيتا مگر اس اُتے انہاں دے جادو دا کوئی اثر نہ ھوا۔ ارشاد الہی اے :
وَمَا هُم بِضَارِّينَ بِهِ مِنْ أَحَدٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ ۚ
اوہ کسی نوں اس ( جادو ) دے ذریعے نقصان نئيں دے سکدے سواے اللہ دے حکم کے۔
جدوں کہ نفع تے نقصان تاں سارے دا سارا اللہ تعالٰی ہی دے ہتھ وچ اے جداں کہ ( حدیث معاذ رضی اللہ عنہ وچ اے ) کہ نبی اکرم صلی اللہ علیہ تے سلم نے ارشاد فرمایا :
سانچہ:اقتباس حدیث
جادوگر دی خصلتاں
[سودھو]جادوگر تمام لوکاں توں زیادہ خبث النفس، طبعی طور اُتے سب توں وڈا فساد انگیز تے سب توں زیادہ تاریک دل والا ہُندا اے اوہ نہ صرف ایہ کہ شیطان دے نیڑے ترین ہُندا اے بلکہ اوہ شیطان دا بجاری، خیر تے بھلائی توں راہ فرار اختیار کرنے والا، معاشرے توں بلاوجہ انتقام لینے والا تے انتہائی بدترین خصلتاں دا حامل ہُندا اے تے اوہ اپنے پاس آنے والےآں نوں جعلی تے خود ساختہ خبراں دے دے کے کذب بیانی تے دروغ گوئی کردا رہندا اے۔ نبی اکرم صلی اللہ علیہ تے سلم دا ارشاد اے :
” | شیطان اس جادو گر کاہن دی بولی اُتے اوہ جھوٹھ چڑھا دیندا اے تے اوہ اس دے نال ہور سو جھوٹھ ملیا کے بکتا چلا جاندا اے۔ [۱] | “ |
جادو گر دا کفر
[سودھو]جادو گر دا سحر تے جادو اس وقت تک تکمیل نئيں پاندا جدوں تک کہ اوہ عظمت والے اللہ دے نال کفر نہ کرے۔ نبی اکرم صلی اللہ علیہ تے سلم دا ارشاد اے :
” | جس نے جادو کيتا اس نے شرک کيتا۔ [۲] | “ |
جادو گر دی حب مال
[سودھو]جادو گر مال توں انتہائی محبت کردا اے تے اسنوں کمانے دے لئی سادہ لوح لوکاں نوں دھوکھا تے فریب دیندا اے۔ جدوں فرعون نے جادوگراں توں مطالبہ کيتا کہ اوہ حضرت موسی علیہ السلام دا مقابلہ کرن تاں انھاں نے وی اس توں مال دا مطالبہ کيتا سی۔ اللہ تعالٰی نے انہاں دے اس واقعہ دی خبر دیندے ھوئے فرمایا اے :
” | جادوگر فرعون دے پاس آۓ تے کہنے لگے کہ جے اسيں غلبہ پا گۓ تاں سانوں صلہ ( مال ) عطا کيتا جائے اس ( فرعون ) نے کہیا : ہاں ( اس دے علاوہ ) تسيں مقرباں وچ داخل کر لۓ جاؤ گے۔ [۳] | “ |
جادوگر دا لوکاں توں شرک کروانا
[سودھو]جادو دوسرے دے نال مکربازی تے فریب دہی کردا تے انہاں نوں شرک دی طرف دعوت دیندا اے۔ اوہ اپنے پاس آنے والےآں نوں غیر اللہ دے ناں جانور ذبح کرنے دا حکم دیندا اے۔ جادو گر لوکاں نوں ایہ دھوکھا دیندا تے انہاں نوں اس وھم وچ مبتلا کردا اے کہ اوہ اپنے پاس آنے والےآں دے بارے وچ ایہ جاندا اے کہ اوہ کن امراض تے بیماریاں وچ مبتلا نيں تاکہ انہاں دا دل اس توں جڑ جائے تے اپنے پاس آنے والےآں نوں ایہ دھوکھا وی دیندا اے کہ اوہ اس امراض تے اسقام نوں دور کرنے والے آیات قرآنی اُتے مشتمل طلسم وی جاندا اے ۔
میاں بیوی وچ جھگڑے تے اولاد دا انحراف
[سودھو]جادو گر دا نقصان پورے معاشرے اُتے مرتب ہُندا اے تے اس دے افعال ظلمت در ظلمت تے اندھیراں اُتے اندھیرے ھوندے نيں۔ اوہ معاشرے دے کِنے ہی افراد نوں شرک وچ پھنسا چکے نيں تے انہاں اُتے مصائب تے مشکلات گھر آئیاں نيں۔ کئی سعادتمند تے ہنستے کھیلدے خاندان تتر بتر ھو کر رہ گئے نيں، جادو گر نے دو پیار کرنے والے میاں بیوی وچ جھگڑا تے تفرقہ پیدا کر دتا اے تے اس دے نتیجہ وچ بے قصور بچے زندگی دی تلخیاں نوں جکھنے اُتے مجبور ھو چکے نيں تے انہاں دے ماں باپ دے جھگڑےآں دی بنا اُتے اوہ بچے انحراف تے کجروی وچ مبتلا ھو چکے نيں ۔
مال کھانا
[سودھو]یہ جادو گر لوکاں نوں مصائب تے غماں تے پریشانیاں وچ مبتلیا کے دیندے نيں۔ کِنے ہی صحتمند تے تندرست لوک نيں کہ جنہاں دی بیماری دا باعث ایہ جادو گر بن گئے نيں۔ کِنے ہی فقیر تے نادار لوک نيں کہ جو جادوگراں دے ہتھوں چھنی عافیت دی بازیابی دے لئی قرضےآں دے تھلے دب گئے نيں تے اپنے علم غیب دے دعوے تے اپنی مزعومہ دوا دے عوض وچ جادو گر کِنے ہی لوکاں دی کِنّی وڈی وڈی رقماں حرام ہڑپ کر گئے نيں ۔
مبتلائے شرک تے کفر کرنا
[سودھو]کِنے لوک ایداں دے نيں کہ انہاں نوں انہاں جادوگراں نے دین توں کڈ باھر کيتا اے کیونجے اوہ انہاں دی دتی ھوئی غیبی خبر دی تصدیق کر دیندے نيں حالانکہ غیب نوں اللہ دے سوا کوئي نئيں جاندا۔ چنانچہ نبی اکرم صلی اللہ علیہ تے سلم دا ارشاد اے :
” | جو کسی عراف تے جادوگر یا کاہن تے ٹیوے باز دے پاس آیا تے اس نے اس توں کوئی باپ پوچھی تے اس دے جواب نوں سچا سمجھیا تے تصدیق دی اس نے نبی اکرم صلی اللہ علیہ تے سلم اُتے نازل شدہ ( دین تے شریعت ) دے نال کفر دا ارتکاب کيتا۔ [۴] | “ |
جادوگر دی سزا
[سودھو]جادوگراں دے مسلماناں اُتے خطرات بہت ہی ودھ چکے نيں تے انہاں دی سزا ایہ اے کہ انہاں دی گردناں انہاں دے دھڑاں اُتے ( سر تن توں ) جدا کر دتے جاواں تاکہ معاشرہ انہاں دے شرور تے برائیاں توں محفوظ رہ سکے۔ چنانچہ حضرت عمر فاروق رضی اللہ عنہ نے مختلف علاقےآں وچ اپنے بھیجے ھوئے گورنراں نوں ایہ حکمنامہ بھیجیا سی :
” | ہر جادوگر تے جادوگر عورت نوں قتل کر دو "۔ | “ |
جدوں کہ آخرت وچ انہاں دی سزا دخول جہنم اے۔ ارشاد الہی اے :
” | اور اوہ جاندے سن کہ جو شخص ایسی چیزاں ( جادو وغیرہ ) دا خریدار ھوا اس دا آخرت وچ کچھ حصہ نئيں اے۔ [۵] | “ |
نواقض اسلام
[سودھو]جادوگر دے اس واضح نقصان دے باوجود جو معاشرے تے دین نوں لاحق ہُندا اے، آپ دیکھدے نيں کہ کِنے ہی لوک نيں جو اپنا دین بگاڑ کر رکھ لیندے نيں کیونجے اوہ اَگڑ پِچھڑ کئی کئی مرتبہ جادوگراں دے پاس جاندے رہندے نيں۔ مسلمانو! جس نے کسی جادوگر دا دروازہ کھٹکھٹایا تاکہ اوہ اس دے لئی کسی نوں جادو کر دے تاں اس نے دنیا دے بدلے اپنا دین بیچ دتا تے نور ایمان دے عوض دل دی تاریکی خرید لئی۔ تے جو شخص کسی فعل اُتے رضامندی دا اظہار کردا تے اسنوں پسند کردا اے اوہ خود وی اس فاعل جداں ہی گناہگار ہُندا اے۔ چنانچہ " اسلام دے دس نواقض " وچ مذکور اے : جس نے ایہ ( جادو ) کيتا یا اس اُتے رضامند ھوا، اس نے کفر کيتا ۔
اور ارشاد الہی اے :
” | اور اوہ جاندے سن کہ جو شخص ایسی چیزاں ( جادو وغیرہ ) دا خریدار ھوا اس دا آخرت وچ کچھ حصہ نئيں اے۔ [۵] | “ |
حسد تے جادو دا وبال
[سودھو]جو شخص جادو گر دے پاس جاندا اے اوہ اپنے رب نوں ناراض تے اس دی نعمتاں اُتے ظلم کردا اے۔ اوہ دوسرےآں اُتے اللہ دی نعمتاں نوں دیکھ دیکھ کے اِنّا کڑھدا اے تے اس حد تک حسد وچ مبتلا ھو جاندا اے کہ جادو دے ذریعے اوہ انہاں نوں اس توں زائل کروانا چاہندا اے تے کسی دے لئی جادو کروانے والے دا وبال خود ايسے دے سر آندا اے جداں کہ اللہ تعالٰی نے ارشاد فرمایا اے :
” | اور بری چال دا وبال اس دے چلنے والے اُتے ہی پڑدا اے۔ [۶] | “ |
امام ابن کثیر رحمۃ اللہ علیہ لکھدے نيں :
” | یعنی انہاں دے مکرہ تے جادو ) دا وبال خود انہاں دے اپنے سر اُتے ہی ہُندا اے کِسے دوسرے اُتے نئيں۔ | “ |
امام محمد بن کعب القرظی فرماندے ہی:
” | تین کم ایداں دے نيں کہ جو وی کرے اسنوں اس وقت تک نجات نئيں ملدی جدوں تک کہ خود اس اُتے اس دا مکر نازل نہ ھو ، یا اس اُتے ظلم تے گناہ واقع نہ ھو تے اس دے نال بدعہدی کر کے اسنوں ادھیڑ کر نہ رکھ دتا جائے ۔ لھذا اے مخاطب ! کسی توں جاود کروا کے جادوگراں جداں گرے پئے لوکاں دے نال ہی آپ وی دین توں نہ نکل جائيں تے ایہ گل یاد رکھن کہ ایہ دنیا بہت ہی چھوٹی عمر والی اے تے عنقریب تواناں اندھیری قبر وچ مٹی ( اِٹ ) دا سرہانہ بنانا ھو گا ۔اپنے سابقہ گناہ توں توبہ دا اعلان کر دیؤ تے دوسرےآں دے نال نیکی تے احسان کرکے اپنے دل نوں حسد دے میل توں دھو ڈالاں نہ ایہ کہ انہاں نوں توں جادو کرواندے پھراں تے جس نے کسی نوں جادو کروا رکھیا اے اس توں جادو دی گرہ کھلوا داں پہلے اس دے عظمتاں والے رب دی طرف توں تواڈی پھڑ آ جائے ۔ | “ |
سحر زدہ مظلوم
[سودھو]سحر زدہ ( مسحور ) مظلوم ہُندا اے۔ عین ممکن اے کہ کسی دے حسد تے جادو دی وجہ توں اس توں جو نعمت چھن گئی ھو اللہ تعالٰی اسنوں اس توں وی وڈی نعمت توں نواز دے۔ اللہ تعالٰی اپنے بندےآں وچوں جداں چاہندا اے آزمائش وچ مبتلا کردا اے تاکہ اس دی کامیابی دی صورت وچ رفعت تے بلندی عطا کرے تے اس دے گناھاں نوں مٹائے چنانچہ نبی اکرم صلی اللہ علیہ تے سلم دا ارشاد اے :
” | اللہ جسنوں خیر تے بھلائی پہچانیا چاہے اسنوں ( دنیا وچ ہی ) کسی مشکل تے مصیبت وچ مبتلیا کے دیندا اے۔ [۷] | “ |
سحر زدہ نوں اس مصیبت سحر اُتے غمزدہ نہ ہونا چاہیے کیونجے اللہ تعالٰی اپنے مومن بندے نوں آزمائش وچ ڈال کر جانچکيا اے تاکہ اوہ اسنوں اپنا مقرب بنائے تے اس مصیبت اُتے ناراض نہ ھاں تے نہ ہی اللہ تعالٰی دی طرف لکھی اس تکلیف اُتے جزع تے فزع یا واویلا کرن کیونجے عین ممکن اے کہ ایہ مصیبت تے جادو آپ دے لئی سعادت مندی تے خوشحالی دا سبب بن جائے۔ ارشاد الہی اے :
{{اقتباس|عجب نئيں کہ اک چيز تواناں بری لگے تے اوہ تواڈے حق وچ اچھی ھو تے عجب نئيں کہ اک چيز تواناں اچھی لگے مگر اوہ تواڈے حق وچ بری ھو۔[۸]
مظلوم دی بد دعا
[سودھو]مظلوم تے مسحور دی بددعاء عند اللہ مقبول ھوندی اے ۔ چنانچہ نبی اکرم صلی اللہ علیہ تے سلم دا ارشاد اے:
” | تین دعائيں تاں بلاشک تے شبہ مقبول ھوندی نيں :
|
“ |
جے آپ صبر تے شکیب توں کم لاں گے تے اللہ دا تقوی اخیار کۓ رہن گے تاں حسن انجام آپ دا مقدر ھو گا ۔
جادو توں بچنے دی دعاواں
[سودھو]دعائے ذوالنون
[سودھو]آپ ذوالنون حضرت یونس علیہ السلام والی بکثرت کردے رہیا کرن تے انہاں ک اوہ دعاء ایہ آیت کریمہ اے :
” | لا الہ الا انت سبحانک انی کنت من الظالماں۔ [۱۰]
ترجمہ: تیرے سوا کوئی معبود (برحق) نئيں تاں پاک اے ( تے ) بیشک وچ قصور وار لوکاں وچوں ھاں ۔ |
“ |
نبی اکرم صلی اللہ علیہ تے سلم دا ارشاد اے :
” | جو مسلمان شخص وی ایہ دعاء منگے گا اللہ اس دی دعاء ضرور قبول کريں گا۔ [۹] | “ |
علامہ ابن قیم رحمۃ علیہ لکھدے نيں :
” | یہ اک مجرب نسخہ اے تاں جو شخص وی اسنوں ست مرتبہ پڑھے گا تاں اللہ تعالٰی اس دی دعاء قبول کريں گا۔ | “ |
مصیبت توں بچاؤ دی دعاء
[سودھو]اس دے علاوہ انہاں کلمات دے نال اپنی بولی نوں تر رکھیا کرن :
” | انا للہ تے انا الیہ راجعون ، اللھم اجرنی فی مصیبتی تے اخلف لی خیرا منھا۔
ترجمہ:ہم سب اللہ ہی دے لۓ نيں تے اسيں سب ايسے دی طرف پرت کر جانے والے نيں ۔ اے اللہ ! مینوں میری اس مصیبت توں بچانا تے مینوں اس توں بہتر معاوضہ عطا کرنا۔ |
“ |
نبی اکرم صلی اللہ علیہ تے سلم دا ارشاد اے :
” | جس نے ایہ دعاء دی اسنوں اللہ اس مصیبت توں بچا لیندا اے تے اس ( مفقود چیز ) توں بہتر عطا فرماندا اے۔ [۱۱] | “ |
توبہ تے استغفار
[سودھو]توبہ تے استغفار وی بکثرت کردے رہیا کرن اس دی بدولت آپ دے تمام غم دور کر دیۓ جائيں گے تے آپ دی تمام مشکلات حل کر دتی جائيں گی ۔
گر آپ اپنے رب دی طرف پیش قدمی کرن جدوں کہ آپ مظلوم وی ھاں تاں ایہ اس توں بدرجہا بہتر اے کہ آپ اس دی طرف آئیاں جدوں کہ آپ ظالم ھاں اللہ دی طرف پرت کر اسنوں ہی اپنا ملجا تے ماوی بنا لاں تے بکثرت توبہ تے استغفار کيتا کرن تے دعاواں منگدے رہیاں ۔ اللہ تعالٰی دی طرف توں کشائش تے نجات بہت ہی نیڑے اے تے اللہ دی رحمتاں توں کدی مایوس نہ ھاں ۔
توبۂ نصوح
[سودھو]جس نے جادوگراں تے کاہناں دے پاس جا کے اپنے نفس اُتے ظلم کيتا تے اس نے اپنے نفس دے بہکاوے وچ آ کے دوسرےآں نوں نقصان پہنچایا تاں اسنوں جاہیۓ کہ دین نوں بگاڑنے والے انہاں افعال توں فورا رک جائے اوراس جرم عظیم توں توبہ نصوح کر کے اللہ دی طرف رجوع کر لے تے توبہ تائب ھونے والے لوکاں دی راہ اختیار کر لے تے انہاں جادوگراں تے شعبدہ بازاں دی راھاں توں بچ جائے ۔
اللہ تعالٰی دا ارشاد اے :
{{اقتباس|اور جادو گر کدرے توں وی آۓ کامیاب نئيں ہُندا۔ [۱۲]
قرب الہی آفات توں دوری
[سودھو]جو شخص اللہ دے نیڑے ہُندا اے اوہ آفات تے مصائب توں بہت دور رہندا اے ۔ تے اللہ دا بکثرت ذکر کردے رہنا جادو دے واقع ھونے توں روکنے دا سبب اے تے نماز فجر باجماعت ادا کرنا شرور تے مصائب توں بچنے دا قلعہ اے تے سورۃ بقرہ بہت ہی برکتاں والی سورت اے ۔
نبی اکرم صلی اللہ علیہ تے سلم دا ارشاد گرامی اے :
” | سورۃ بقرہ پڑھیا کرو، اس دا اخذ کرنا باعث برکت اے تے اس دا ترک کرنا حسرت تے ندامت دا سبب اے تے باطل پرست ( جادوگر ) اس دی استطاعت نئيں رکھدے۔ | “ |
معوذتین
[سودھو]قرآن کریم دی آخری دو سورتاں معوذتین ( قل اعوذ برب الفلق تے قل اعوذ برب الناس ) دا پڑھنا وی جادو دی راہ وچ رکاوٹ بن جاندا اے ۔ ايسے سلسلہ وچ نبی اکرم صلی اللہ علیہ تے سلم نے حضرت عقبہ بن عامر رضی اللہ عنہ توں مخاطب ھو کر فرمایا سی :
” | ان دونے سورتاں ( معوذتین ) دے نال اللہ دی پناہ حاصل کيتا کرو انہاں ورگی دوسری کوئی چيز کسی پناہ مانگنے والے نوں حاصل نئيں۔ [۱۳] | “ |
علامہ ابن قیم لکھدے نيں :
” | کہ مسلماناں نوں انہاں دو سورتاں دے ذریعے اللہ دی پناہ حاصل کرنے دی ضرورت سانس لینے ، کھانے پینے تے لباس پہننے دی ضرورت توں وی زیادہ اے ۔ | “ |
اواخر البقرہ تے عجوہ
[سودھو]جس نے سورۃ البقرہ دی آخری دو آیتاں رات نوں پڑھ لاں اوہ اسنوں شرور تے آفات توں رات بھر بچاۓ رکھنے دے لۓ کافی ھو جاندیاں نيں ایداں دے ہی صبح دے وقت عجوہ نامی کھجور دے ست دانے کھانا جادو ھونے توں رکدا اے ۔ چنانچہ ارشاد نبوی صلی اللہ علیہ تے سلم اے :
” | جس نے صبح دے وقت ست دانے عجوہ کھجور دے کھا لۓ اسنوں اس دن جادو تے زھر اثر نئيں کردا۔ [۱۴] | “ |
گانا تے موسیقی تے جادو
[سودھو]گناھاں تے ہر طرح دی موسیقی توں بچاں ایہ شیاطین نوں گھراں وچ کھچ لیانے دا اک وڈا ذریعہ اے ۔ جدوں کسی بندے دا پیٹ ذکر الہی توں خالی ھو تے اوہ اپنے رب دی عبادت بوہت گھٹ کردا ھو تے اوہ قرآن کریم دی تلاوت وی نہ کرے تاں اس اُتے جادو گر دا وار بہت جلد چل جاندا اے ۔
لھذا بکثرت قرآن پڑھیا کرن تے اپنے اوقات نوں ذکر الہی توں معمور تے اللہ دی عبادت توں مصروف رکھیا کرین ۔ قرآن کریم ہر قسم دی تمام بیماریاں دی شفاہ اے تے ذکر الہی بندے نوں تمام اذیت دینے والی چیزاں توں بچاندا اے ، سینہ تے دل نوں کھولدا اے تے اطمینان قلب ( دل دا سکون ) دا باعث بندا اے ۔
ارشاد الہی اے :
” | خبردار ! اللہ دے ذکر توں دلاں نوں سکون تے اطمینان ملدا اے۔ [۱۵] | “ |
ہور ویکھو
[سودھو]حوالے
[سودھو]- ↑ متفق علیہ
- ↑ سنن نسائی فتح المجید شرح کتاب التوحید وچ شارح نے لکھیا اے:" ایہ حدیث اس گل کيتی نص صریح اے کہ جادو گر مشرک ھو جاندا اے کیونجے شرک کۓ بغیر جادو گر دا جادو کارگر نئيں ہُندا "۔
- ↑ سورۂ اعراف: 113
- ↑ مسند احمد بن حنبل
- ↑ ۵.۰ ۵.۱ سورۃ بقرہ : 102
- ↑ سورہ فاطر : 43
- ↑ صحیح بخاری
- ↑ سورۃ بقرہ : 216
- ↑ ۹.۰ ۹.۱ صحیح ترمذی
- ↑ سورۃ انبیاء : 87
- ↑ سنن ابی داؤد
- ↑ سورۃ طٰہٰ : 69
- ↑ سنن ابوداؤد
- ↑ متفق علیہ
- ↑ سورۃ رعد : 28