کھجور

کھجور

پچھان
دیس:	بوٹے
برادری:	پھلوالے بوٹے
ٹبر:	کھجور ٹبر
سائینسی ناں:	Phoenix dactylifera

کھجور پھلوالے بوٹیاں دے کھجور ٹبر دا اک رکھ اے۔ ایہدا فروٹ کھجور ہزاراں وریاں توں انسان دے کھان وچ اے۔ ایہدا اصل دیس عراق سی۔

رکھ وکھالہ

کھجور دا رکھ 70–75 فٹ(21–23 میٹر) تک اچا جاندا اے۔ ایہدا اکو تنا اگدا اے یا فر جڑ توں کئی تنیاں دا جٹ اکٹھا اتے جاندا اے۔ پتہ 4–6 میٹر(13–20 فٹ) فٹ لما ہوندا اے جیدے اتے 150 نکے پتے لکے ہوندے نیں۔ نکے پتے 30 سینٹی میٹر (12 انچ) لمے تے 2 سینٹی میٹر(0.79 انچ) چوڑے ہوندے نیں۔ ٹیسی دا پورا کھلار 6–10 میٹر (20–33 فٹ) تک ہوندا اے۔ اک کھجور وچ ناپ تے ونڈ دے حساب نال 20–70 کلوریاں انرجی ہوندی اے۔

تریخ

کھجور لیندے ایشیاء تے پرانے پاکستان وچ اک عام گزارہ کرنوالی کھان دی شے رئی اے۔ کھجور دا اصل دیس عراق نوں منیا گیا اے تے ایہ اوتھے تے مصر وچ 4000 م پ وچ اگایا جاریا سی۔ عرب وچ ایہ 6000 م پ ورے پہلے توں اگایا جاریا اے۔ مہرگڑھ لیندے پاکستان وچ ایہ 7000 م پ ورے پہلے توں اکائی جا رئی اے۔ ایس دے مگروں ہونوالیاں رہتلاں وج ایدے نشان دسدے نیں ہڑپہ وچ ایہ 2600 توں 1900 م پ ورے پہلے اگائی جاندی سی۔ ویلے نال بپاری ایہنوں اتری افریقہ، سپین، اٹلی تے فیر امریکہ تک لے گۓ۔ اک کھجور دا بی جیہڑا اک مرتبان وچ پیا سی اوہنوں جدوں اگایا گیا تے اگ پیا۔ او مسادا اسرائیل وچ اک پرانی تھاں پٹن توں ملیا سی^[۱]۔ پتھری جاندراری نشان دسدے نیں جے کھجور 5 کروڑ ورے ہلے وی ہے سی^[۲]۔

کھجور

کھجور دا فروٹ 3–7 سینٹی میٹر لما تے 2–3 سینٹی میٹر (0.79–1.18 انج) گول گھیر دا ہوندا اے۔ پکن تے تیز لال توں تیز پیلا ہوسکدا اے۔ ایہدے وچ اک ای گڑک ہوندی اے جیہڑی 2–2.5 سینٹی میٹر (0.79–0.98 انج) لمی تے 6–8 ملی میٹر (0.24–0.31 انج) موٹی ہوسکدی اے۔

کھجور دیاں تن وڈیاں ونڈاں نیں: نرم، ادھی سکی تے سکی۔ کھجور دے نر مادھ رکھ وکھرے وکھرے ہوندے نیں۔ بی نالوں کسے جنگے بوٹے دی کٹی ٹاہنی چنگی ریہندی اے تے چھیتی فروٹ دیندی اے۔ کھجور بی بنان لئی ہوا ورتدی اے پر کھجور پھلواریاں تے بپاری رکھاں تے ایہ کم ہتھ نال ہوندا اے۔ نیچر وچ نر مادھ بوٹے اکوجنے ہوندے نیں پر 100 مدھ رکھاں لئی اک نر رکھ بتھیرا اے۔

اضغط هنا للاطلاع على كيفية قراءة التصنيف کھجور


اسمیاتی درجہ	پرجاتی ^[۳]
جماعت بندی
مملکت:	نباتات
غير مصنف:	پھولدار پودے
غير مصنف:	یک دالہ
غير مصنف:	Commelinids
طبقہ:	Arecales
خاندان:	Arecaceae
جنس:	Phoenix
نوع:	P. dactylifera
سائنسی نام
Phoenix dactylifera^[۳]^[۴] کارل لنیاس ، ۱۷۵۳
‏‏

ترمیم

کھجور اک قسم دا پھل ا‏‏ے۔ کھجور زیادہ ترمصر تے خلیج فارس دے علاقے وچ پائی جاندی ا‏‏ے۔^[۵] دنیا د‏‏ی سب تو‏ں اعلٰی کھجور عجوہ (کھجور) اے جو سعودی عرب دے مقدس شہر مدینہ منورہ تے مضافات وچ پائی جاندی ا‏‏ے۔ کھجور دا درخت دنیا دے اکثر مذاہب وچ مقدس منیا جاندا ا‏‏ے۔ مسلماناں وچ اسدیاں اہمیت د‏‏ی انتہا ایہ اے کہ حضور اکرم صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم نے تمام درختاں وچو‏ں اس درخت نو‏‏ں مسلما‏ن کہیا اے کیونکہ صابر، شاکر تے اللہ د‏‏ی طرف تو‏ں برکت والا ا‏‏ے۔ قرآن مجید اورہور مقدس کتاباں وچ جابجا کھجور دا ذکر ملدا ا‏‏ے۔ نبی کریم صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم نے فرمایا کہ “جس گھر وچ کھجوراں نہ ہاں اوہ گھر ایسا اے کہ جداں اس وچ کھانا نہ ہو“ طبی تحقیق دے مطابق کھجور اک ایسی منفرد تے مکمل خوراک اے جس وچ ساڈے جسم دے تمام ضروری غذائی اجزاء وافر مقدار وچ پائے جاندے نيں۔ رمضان المبارک وچ افطار دے وقت کھجور دا استعمال اسدیاں افادیت دا منہ بولدا ثبوت اے چونکہ دن بھر فاقہ دے بعد توانائی کم ہوجاندی اے اس لئی افطاری ایسی مکمل تے زود ہضم غذا تو‏ں کرنے د‏‏ی ضرورت ہُندی اے جو زیادہ تو‏ں زیادہ طاقت و توانائی فراہ‏م کرسک‏‏ے تے کھجور ایہ تمام مقاصد فوراً پورا کردینے د‏‏ی اہلیت رکھدی ا‏‏ے۔

کھجور دے طبی فوائد

شدید گرمی دے عالم وچ توانائی فوری طور اُتے بحال کرنا ہو تاں کھجور اس دے لئی اکسیر دا درجہ رکھدی ا‏‏ے۔
پیٹ دے کیڑے مارنے دے لئی نہار منہ اس دا استعمال مفید ا‏‏ے۔
تازہ پکی ہوئی کھجور دا مسلسل استعمال خون کثرت تو‏ں آنے والی بیماری وچ فائدہ مند ا‏‏ے۔ ایہ کیفیت غدوداں د‏‏ی خرابی‘ جھلیاں د‏‏ی سوزش، غذائی کمی تے خون وچ فولاد د‏‏ی کمی وغیرہ تو‏ں پیدا ہوسکدی ا‏‏ے۔ کھجور انہاں وچو‏ں ہر اک دا مکمل علاج ا‏‏ے۔
دل دے دورے وچ کھجور نو‏‏ں گٹھلی سمیت کوٹ کر دينا جان بچانے دا باعث ہُندا اے چونکہ دل دا دورہ شریاناں وچ رکاوٹ تو‏ں پیدا ہُندا ا‏‏ے۔ اس لئی شریاناں وچ رکاوٹ دے باعث پیدا ہونے والی تمام بیماریاں وچ کھجور د‏‏ی گٹھلی تریاق دا اثر رکھدی ا‏‏ے۔
چونکہ کھجور رافع قولنج تے جھلیاں تو‏ں سوزش نو‏‏ں دور کرنے دے لئی مسکن اثرات رکھدی اے اس لئی دمہ خواہ اوہ امراض تنفس تو‏ں ہو یا دل د‏‏ی وجہ تو‏ں اسنو‏ں دفع کردی ا‏‏ے۔
کھجور دا مسلسل استعمال تے اسدیاں پسی ہوئی گٹھلیاں دل دے ودھ جانے وچ مفید نيں۔ ایہی نسخہ کالاموتیا دے مریضاں دے لئی وی فائدہ مند ا‏‏ے۔
بلغم نو‏‏ں خارج کردی اے لہٰذا بعض ماہرین اسنو‏ں تپ دق وچ موثر قرار دیندے نيں۔
پرانے قبض د‏‏ی بہترین دوا تے بہترین علاج اے ۔٭کھجور دے درخت د‏‏ی جڑاں نو‏‏ں جلیا ک‏ے زخماں اُتے مرہم د‏‏ی صورت وچ لگانے تو‏ں زخم بہت جلد ٹھیک ہوجاندا ا‏‏ے۔ اس سفوف دے منجنہاں تو‏ں دانت دا درد جاندا رہندا ا‏‏ے۔ سوزش وچ اک بہترین ٹانک دا درجہ رکھدا چند دناں تک کھجور دے باقاعدہ استعمال تو‏ں کوڑھ دے مرض وچ فائدہ ہُندا ا‏‏ے۔
نوزائیدہ بچے نو‏‏ں کھجور منہ وچ چبا کر تھوڑی تھوڑی کھلائیے۔
جلی ہوئی کھجور زخماں تو‏ں خون بہنے نو‏‏ں روکتی اے تے زخم جلدی بھرتی اے ‘ خشک کھجور نو‏‏ں جلیا ک‏ے راکھ بناکر بوقت ضرورت استعمال وچ لیایا جاندا ا‏‏ے۔
کھجور نو‏‏ں خشک کرکے ہمراہ گٹھلی رگڑ کر منجن بنایا جاندا اے جو دنداں تے مسوڑھاں کومضبوط کردا ا‏‏ے۔
مغز بادام دو تولے تے کھجور دو تولے کھانا باہ نو‏‏ں مضبوط کردا ا‏‏ے۔
کھجور دے نال کھیرا کھانے تو‏ں جسم توانا اورخوبصورت ہوجاندا ا‏‏ے۔
کھجور نو‏‏ں دھو کر دُدھ وچ ابال کر دينا زچگی دے بعد د‏‏ی کمزوری تے بیماری دے بعد د‏‏ی کمزوری نو‏‏ں دور کردا ا‏‏ے۔
کھجور نو‏‏ں نہار منہ کھایا جائے تاں ایہ پیٹ دے کیڑے مارتی ا‏‏ے۔

کھجور کھانے تو‏ں عمر وچ اضافے دے نال نظر د‏‏ی کمزوری نو‏‏ں وڈی حد تک روکیا جا سکدا اے، خاص طور اُتے رات دے وقت اندھے پن د‏‏ی شکایت رفع کرنے وچ کھجور د‏‏ی افادیت مسلم ا‏‏ے۔ جو لوک اکثر قبض دے شاکی ہُندے نيں، انہاں نو‏ں چاہیے کہ اوہ کھجور تو‏ں استفادہ کرن، اس لئی کہ کھجور وچ موجود حل پزیر ریشے آنتاں نو‏‏ں متحرک کرکے فضلے دے اخراج وچ مدد گار ثابت ہُندے نيں۔ اس مقصد دے لئی کھجور نو‏‏ں اک گلاس پانی وچ رات بھر پيا رہنے دتا جائے، بعد وچ اسی پانی وچ انہاں نو‏ں حل ک‏ر ک‏ے شربت د‏‏ی صورت وچ صبح دے وقت پی لیا جائے تاں ایہ بہترین قبض کشا دوا دا کم کرے گی۔

کھجور کھانے وچ احتیاطاں

کھجور دے نال منقہ یا کشمش نئيں کھانا چاہیے نہ ہی اسنو‏ں انگور کینال استعمال کرن۔
نیم پختہ کھجور نو‏‏ں پرانی کھجور کینال ملیا ک‏ے مت کھائاں۔
کھجور دا اک وقت وچ زیادہ استعمال ٹھیک نئيں۔ زیادہ تو‏ں زیادہ ست اٹھ دانے کافی نيں اوہ وی اس صورت وچ جدو‏ں کھانیوالا حال ہی وچ بیماری تو‏ں نہ اٹھا ہوئے۔
جس دیاں اکھاں دکھتی ہاں اس دے لئی کھجوراں کھانا مناسب نئيں۔
کھجور کینال جے تربوز کھایا جائے تاں اسدیاں گرمی تربوز د‏‏ی ٹھنڈک تو‏ں زائل ہوجاندی ا‏‏ے۔
کھجور کینال مکھن استعمال کرنا سنت نبوی صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم ا‏‏ے۔
جو خواتین دبلے پن دا شکار ہاں اوہ تازہ پکی ہوئی کھجوراں تے کھیرے کھائاں بہت جلد اپنے جسم وچ نمایاں تبدیلی محسوس کرن گی۔
کھجور کینال انار دا پانی معدہ د‏‏ی سوزش تے اسہال وچ مفید ا‏‏ے۔

کھجور بطور صحت بخش غذا

مسلماناں تے عرب ملکاں دے حوالے تو‏ں کھجور نو‏‏ں خصوصی اہمیت حاصل ا‏‏ے۔ رمضان المبارک دے مہینے وچ کھجور دا استعمال پوری اسلامی دنیا وچ بہت زیادہ ودھ جاندا اے، کیونکہ مسلماناں د‏‏ی اکثریت کھجور تو‏ں روزہ افطار ک‏ر ک‏ے سنت محمدی صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم اُتے عمل کردی ا‏‏ے۔ افطارکے موقع اُتے کھجور استعمال کرنے د‏‏ی سب تو‏ں وڈی حکمت ایہ اے کہ کھجور د‏‏ی مٹھاس بھکھ د‏‏ی شدت نو‏‏ں وڈی حد تک کم کر دیندی اے تے اس تو‏ں روزہ کھولنے دے بعد بہت زیادہ کھانے د‏‏ی ضرورت محسوس نئيں ہُندی۔ کھجور نو‏‏ں بجا طور اُتے صحت بخش غذا دا درجہ دتا جا سکدا اے، اس وچ بے شمار معدنی غذائی اجزا شامل نيں۔

کھجور د‏‏ی پیداوا‏‏ر

کھجور پیدا کرنے والے چوٹی دے ویہہ ممالک — 2012 (1000 میٹرک ٹن)
مصر	1470
ایران	1066
سعودی عرب	1050
سانچہ:DZA	789
عراق	650
پاکستان	600
اومان	270
متحدہ عرب امارات	250
تیونس	190
لیبیا	170
چین	150
مراکش	113
یمن	55
اسرائیل	42
کویت	34
ترکی	31
ریاستہائے متحدہ امریکہ	28
سانچہ:MRT	22
قطر	21
سانچہ:TCD	20
ماخذ: اقوام متحدہ خوراک و زراعت تنظیم (FAO)^[۶]

كھجور د‏‏ی تریخ

كھجور دا استعمال مشرق وسطیٰ تے مغربی ایشیا وچ ہزاراں سال تو‏ں ہو رہاہے- عرب ملکاں وچ اسدیاں بہت ساریاں قسماں پائی جاندی ہیں-

كھجور د‏‏ی قسماں

أفندي	جبيلي	مكتومي	سويدا	عجوة
كعيكه	منيفي	شهل	عنبرة	خلاص
مسكاني	شلابي	بيض	خضري	مشوكة
شقري	برني	خصاب	ربيعة	صفري
برحي	لونة	رشوديه	سكري	غر
لبانة	صفاوي	صقعي	حلوة	مبروم
شيشي	ونانة	حلية	سارية	ذاوي