جولائی بحران
July crisis | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
فائل:F A von Kaulbach Germany 1914.jpg Allegory of Germany at the outbreak of the First World War.[۱] | |||||||
|
جولائی دا بحران 1914 دے موسم گرما وچ یوروپ دی وڈی طاقتاں دے وچکار باہمی سفارتی تے فوجی اضافاں دا اک سلسلہ سی جو پہلی جنگ عظیم دی حتمی وجہ سی۔ بحران 28 جون ، 1914 نوں شروع ہويا ، جدوں گوریلو پرنسپ ، بوسنیا دے سرب ، آسٹریا ہنگری دے تخت دے وارث آرچ ڈیوک فرانز فرڈینینڈ نوں قتل کر دتا۔ اتحاداں دا اک پیچیدہ جِلد ، جس وچ بوہت سارے رہنماواں دی غلط فہمیاں پیدا ہوئیاں تے ایہ کہ جنگ انہاں دے مفادات وچ اے یا عام جنگ نئيں ہوئے گی ، اس دے نتیجے وچ اگست 1914 دے اوائل وچ تقریبا ہر وڈی یورپی قوم دے درمیان عام طور اُتے دشمنی پھیل گئی۔ مئی 1915 تک تقریبا ہر وڈی یورپی قوم شامل سی۔
آسٹریا - ہنگری نے جنوبی سلاوواں دی غیر منقولہ تحریکاں نوں ، سربیا دی طرف توں فروغ پزیر ، قوم دے اتحاد دے لئی خطرہ سمجھیا۔ اس قتل دے بعد ، آسٹریا نے طاقت دا مظاہرہ کرنے دے لئی سربیا اُتے فوجی ضرب لگانے دی کوشش کيتی تے لہذا سربیا یوگوسلاو قوم پرستی دی حمایت کرنے وچ زیادہ محتاط رہے گا۔ اُتے ، ایہ روسی سلطنت دے رد عمل توں محتاط سی ، جو سربیا دا اک وڈا حامی سی ، لہذا اس نے اپنی اتحادی جرمنی توں ضمانت طلب کيتی کہ اوہ کسی وی تنازع وچ آسٹریا دی حمایت کرے گی۔ جرمنی نے اپنی حمایت دی ضمانت دتی ، لیکن آسٹریا اُتے زور دتا کہ اوہ جلد حملہ کر دے ، جدوں کہ فرڈینینڈ دے نال عالمی ہمدردی زیادہ اے ، تاکہ جنگ نوں مقامی بنایا جاسکے تے روس وچ نقل و حرکت توں گریز کيتا جاسکے۔ کچھ جرمن رہنماواں دا خیال سی کہ روسی معاشی طاقت وچ اضافہ دونے ملکاں دے وچکار طاقت دے توازن نوں بدل دے گا کہ جنگ ناگزیر اے تے جے جنگ جلد ہی پیش آندی اے تاں جرمنی بہتر ہوئے گا۔ اُتے ، دستیاب فوجی دستےآں اُتے فوری حملہ کرنے دی بجائے ، آسٹریا دے رہنماواں نے جولائی دے وسط وچ ایہ فیصلہ کرنے توں پہلے جان بجھ کر کہیا کہ اوہ سربیا نوں 23 جولائی نوں سخت الٹی میٹم دے گا تے اپنی فوج نوں مکمل متحرک کیتے بغیر حملہ نئيں کريں گا جو 25 توں پہلے مکمل نئيں ہوسکدا سی۔
الٹی میٹم دے بارے وچ سربیا دے جواب توں محض روس نے فیصلہ کيتا کہ اوہ آسٹریا – سربیا دی کسی جنگ وچ مداخلت کريں گا تے اپنی مسلح افواج نوں جزوی طور اُتے متحرک کرنے دا حکم دتا۔ اگرچہ روسی فوجی قیادت نے اعتراف کيتا کہ روس حالے تک کسی عام جنگ دے ل. اِنّا مضبوط نئيں سی ، روس دا خیال سی کہ سربیا دے خلاف آسٹریا دی شکایت جرمنی دی طرف توں پیش کردہ اک بہانہ اے تے اسنوں سربیا دے اتحادی دی حفاظت دے ذریعہ طاقت دا مظاہرہ کرنے دی ضرورت اے۔ ایہ متحرک ہونا پہلی وڈی فوجی کارروائی سی جو آسٹریا ہنگری تے سربیا دے وچکار تنازع وچ براہ راست شریک دے ذریعہ نئيں سی۔ اس نے آسٹریا دے حملے دے خطرے دی خلاف ورزی کرنے دے لئی سربیا دی رضامندی وچ اضافہ کيتا تے جرمنی وچ روسی فوج دی کثیر تعداد نوں اپنی سرحداں دے نیڑے جمع ہونے دے بارے وچ جرمنی وچ خطرے دی گھنٹی ودھیا دی۔ اس توں پہلے ، جرمن فوج نے پیش گوئی کيتی سی کہ روسی آوا جائی جرمنی دی مخالف سرحد اُتے اپنے فرانسیسی اتحادی دی نسبت سست ہوئے گا۔ لہذا ، روس دے نال کسی وی تنازع وچ جرمنی دی فوجی حکمت عملی ایہ سی کہ اوہ فرانس دے طے شدہ دفاع توں بچنے دے لئی بیلجیم دے راستے فرانس اُتے حملہ کرے تے مشرق وچ روس دا سامنا کرنے توں پہلے فرانس نوں مغرب وچ جلد شکست دے دے۔ فرانس نوں معلوم سی کہ اسنوں اپنے جرمن حریف نوں شکست دینے دے لئی اپنے روسی اتحادی دے نال مل کے کم کرنا پئے گا ، چنانچہ روسی سرحد دے نال تناؤ بڑھدا ہی گیا ، جس دے نتیجے وچ جرمنی نوں ہور خوفزدہ کر دتا گیا۔
جب کہ برطانیہ روس تے فرانس دے نال جڑا ہويا سی ، جرمنی دے نال نسبتا دوستانہ سفارتی تعلقات وی سن تے بوہت سارے برطانوی رہنماواں نے برطانیہ نوں کنٹینینٹل جنگ وچ شامل کرنے دی کوئی مجبوری وجہ نئيں دیکھی۔ برطانیہ نے بار بار ثالثی دی پیش کش کردے ہوئے سربیا جواب نوں مذاکرات دی بنیاد دے طور اُتے استعمال کيتا تے جرمنی نے برطانوی غیر جانبداری نوں یقینی بنانے دی کوشش وچ متعدد وعدے کیتے۔ اُتے ، برطانیہ نے فیصلہ کيتا کہ بیلجیم دا دفاع کرنا تے اپنے باضابطہ اتحادیاں دی مدد کرنا اخلاقی ذمہ داری اے ، جو 4 اگست نوں باضابطہ طور اُتے تنازع وچ داخل ہونے دے لئی جولائی بحران وچ سرگرم عمل طور اُتے شامل آخری وڈی قوم بن گئی۔ اگست دے اوائل تک ، مسلح تصادم دی واضح وجہ ، سربیا تے آسٹریا ہنگری دے مقتول دے وارث دے بارے وچ تنازع ، پہلے ہی عام طور اُتے یورپی جنگ دا اک پہلو بن گیا سی۔
سرب انتشارپسنداں دے ذریعہ آرچڈیوک فرانز فرڈینینڈ دا قتل (28 جون)
[سودھو]1908 وچ آسٹریا ہنگری نے بوسنیا تے ہرزیگوینا سے الحاق کيتا سی۔ ساراجیوو صوبائی راجگڑھ سی۔ آسکر پوٹیورک اس صوبے دا فوجی کمانڈر تے گورنر سی۔ شہنشاہ فرانز جوزف نے آسٹریا ہنگری دے تخت دے وارث ممبر آرچڈو فرانز فرڈینینڈ نوں بوسنیا وچ ہونے والی فوجی مشقاں وچ شرکت دا حکم دتا۔ مشقاں دے بعد ، 28 جون 1914 نوں ، فرڈینینڈ اپنی اہلیہ سوفی دے نال سرائیوو دا دورہ کيتا۔ڈینییلو الیچ دے تعاون توں چھ مسلح انتشارپسنداں ، پنج سرباں تے اک بوسنیائی مسلمان ، فرڈینینڈ دے اعلان کردہ موٹر کارڈ دے راستے اُتے منتظر سن ۔ حوالےدی لوڑ؟ [ حوالہ دی ضرورت ] 10: 10 بجے صبح ، نڈیلجکو ابرینوویچ نے فرڈینینڈ دے موٹر کارڈ اُتے دستی بم پھینکا۔ [۲] اس دے نتیجے وچ ، گیوریلو پرنسپل نے فرڈینینڈ تے سوفی نوں گولی مار دے ہلاک کر دتا جدوں اوہ اسپتال وچ زخمیاں دی عیادت دے لئی گئے سن ۔ ابرینووی تے پرنسپے نے سائینائیڈ لیا ، لیکن اس نے انہاں نوں ہی بیمار دے دتا۔ دوناں نوں گرفتار کر ليا گیا۔ [۲] شوٹنگ دے 45 منٹ دے اندر ، پرنسپل نے تفتیش کاراں نوں اپنی کہانی سنانا شروع کردتی۔ [۳] اگلے دن ، دونے قاتلاں دی تفتیش دی بنیاد اُتے ، پوٹیورک نے ویانا نوں ٹیلی گراف بنایا کہ پرنسپن تے ابرینووی نے دوسرےآں دے نال مل کے فرڈینینڈ نوں مارنے دے لئی بم ، ریوالور تے رقم حاصل کرنے دے لئی بلغراد وچ سازش دی سی۔ پولیس ڈریگنٹ نے جلدی توں بیشتر سازشیاں نوں پھڑ لیا۔ [۲]
پہلی جنگ عظیم دی وجہ بنے واقعات | ||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
تفتیش تے الزامات
[سودھو]ان ہلاکتاں دے فورا بعد ہی ، فرانس وچ سرب دے ایلچی مائلینکو ویسنیچ تے روس وچ سربیا دے مندوب میروسلاو سپلاجکوئیچ نے ایہ دعویٰ کردے ہوئے دعوی کيتا اے کہ سربیا نے آسٹریا - ہنگری نوں آنے والے قتل دے بارے وچ متنبہ کيتا سی۔ [۲] جلد ہی سربیا نے انتباہ کرنے توں انکار کيتا تے اس سازش دے بارے وچ معلومات توں انکار کيتا۔ [۲] 30 جون تک ، آسٹریا ہنگری تے جرمنی دے سفارت کار اپنے سربیا تے روسی اسيں منصباں توں تحقیقات دی درخواست کر رہے سن ، لیکن انہاں دی سرزنش کردتی گئی۔ [۲] 5 جولائی نوں ، ملزمان دے قاتلاں توں پوچھ گچھ دی بنیاد اُتے ، گورنر پوٹورک نے ویانا نوں ٹیلی گراف وچ دسیا کہ سربیا دے میجر ووجا ٹانکوسیچ نے قاتلاں دی ہدایت دی سی۔ [۲] دوسرے ہی دن ، آسٹریا دے چارج ڈیفائرز کاؤنٹ اوٹو وان سزارنین نے روسی وزیر خارجہ سیرگی سازونوف نوں تجویز پیش دی کہ فرڈینینڈ دے خلاف سازشاں دے واقعات دے بارے وچ سربیا دے اندر تحقیقات دی ضرورت اے ، لیکن اوہ وی سرزنش ہوئے گئے۔ [۲]
آسٹریا ہنگری نے فوری طور اُتے اک مجرمانہ تحقیقات کيتی۔ الیچ تے پنج قاتلاں نوں فوری طور اُتے گرفتار کيتا گیا تے اک تفتیشی جج نے انٹرویو لیا۔ سربیا توں آئے ہوئے تِناں قاتلاں نوں اوہ تقریبا سبھی جاندے سن : سربیا دے میجر ووجیسلاو ٹانکوسی نے انہاں نوں براہ راست تے بالواسطہ طور اُتے چھ واسک ماڈل ایم 12 دتا سی ، سربیا دی فوج نے دستی بم (کرگوجیوک رائل سرب سرب ہتھیاراں وچ تیار کيتا گیا) ، چار ، بالکل نواں ، براؤننگ 1910 سیمی آٹومیٹک پستول ، تربیت ، رقم ، خودکشی دیاں گولیاں ، اک مخصوص نقشہ جس وچ صنفاں دی نشان دہی کيتی گئی سی ، سربیا توں سرائیوو تک اک دراندازی چینل دا علم تے اس چینل دے استعمال کیتی اجازت دینے والا کارڈ۔ [ حوالہ دی ضرورت ] سربیا دے اندر ہی ، فرانسز فرڈینینڈ دے قتل اُتے خوشی منائی گئی۔ [۴] چونکہ 14 اگست نوں سربیا دے انتخابات ہونے والے سن ، لہذا وزیر اعظم نیکولا پاسی آسٹریا دے سامنے جھکتے ہوئے عدالت دی مقبولیت اُتے راضی نئيں سن ۔ [۴] جے اس نے حقیقت وچ فرانز فرڈینینڈ دے خلاف سازش توں پہلے آسٹریا دے شہریاں نوں خبردار کيتا سی تاں ، شاید پولین نوں انتخابات وچ انہاں دے امکانات دے بارے وچ تشویش لاحق سی تے شاید انہاں دی زندگی خطرے وچ پڑ جائے گی جے انہاں دے بارے وچ کوئی خبر سامنے نہ آجائے۔ [۴]
بلغراد وچ فرانسیسی سفیر لون ڈیسکوس نے یکم جولائی نوں اطلاع دتی سی کہ سرب دی اک فوجی جماعت فرانز فرڈینینڈ دے قتل وچ ملوث اے ، سربیا غلطی وچ سی تے روسی سفیر ہارٹویگ اس دے ذریعے سربیا دی رہنمائی دے لئی ریجنٹ الیگزینڈر دے نال مستقل گفتگو کردا رہیا۔ بحران. [۲] "ملٹری پارٹی" سربیا دے ملٹری انٹلیجنس دے چیف ، ڈریگوتن دیمتریجویچ تے انہاں افسران دا حوالہ سی جو انہاں نے سربیا دے بادشاہ تے ملکہ دے 1903 وچ ہونے والے قتل وچ قیادت دی سی۔ انہاں دی کارروائیاں دے نتیجے وچ شاہ پیٹر تے ریجنٹ الیگزینڈر دے زیر اقتدار سلطنت دی تنصیب ہوئی۔سربیا نے درخواست کيتی تے فرانس نے 25 جولائی نوں پہنچنے والے ہور شوق بوپے دے نال ڈیسکوس دی جگہ دا انتظام کيتا۔ [۲]
آسٹریا - ہنگری سربیا دے نال جنگ کيتی طرف (29 جون - 1 جولائی)
[سودھو]جب فرانز فرڈینینڈ نے خود ہی سوگ کيتا ، بوہت سارے وزرا نے استدعا کيتی کہ تخت اُتے وارث دا قتل آسٹریا دے لئی اک چیلنج اے جس دا بدلہ لیا جانا چاہیے۔ [۵] خاص طور اُتے وزیر خارجہ لیوپولڈ برچٹولڈ دا ایہ سچ سی۔ اکتوبر 1913 وچ ، سربیا توں اس دے الٹی میٹم نے انہاں نوں شمالی البانیہ اُتے قبضے دے معاملے اُتے پِچھے ہٹادتا ، جس دی وجہ توں انہاں نوں اعتماد ہوئے گیا کہ ایہ دوبارہ کم کريں گا۔ [۶]
آسٹرو ہنگری دے جنرل اسٹاف دے چیف ، کانراڈ وان ہٹزنڈورف دی طرح "وار پارٹی" دے ممبراں نے اسنوں سربیا دی بوسنیا وچ مداخلت کرنے دی صلاحیت نوں ختم کرنے دا موقع سمجھیا۔ [۷] ہور برآں ، پچھلے برساں وچ امن دے لئی آواز اٹھانے والے آرچ ڈوکو نوں ہن اس مباحثے توں دور کر دتا گیا سی۔ ایہ قتل بلقان وچ موجود عدم استحکام دے نال مل گیا سی تے آسٹریا دے اشرافیہ دے ذریعہ گہرے صدمے بھیجے گئے سن ۔ اس واقعے نوں مورخین کرسٹوفر کلارک نے "نائن الیون دا اثر" قرار دتا اے ، ایہ دہشت گردی دا اک واقعہ اے جس اُتے تاریخی معنی عائد کيتا گیا اے ، جس توں ویانا وچ سیاسی کیمسٹری نوں تبدیل کيتا گیا اے۔
ویانا وچ بحث
[سودھو]29 جون توں یکم جولائی دے درمیان ، برچٹولڈ تے کانراڈ نے سرائیوو وچ ہونے والے واقعات اُتے مناسب رد عمل اُتے بحث کيتی۔ کانراڈ جلد توں جلد سربیا دے خلاف جنگ دا اعلان کرنا چاہندا سی ، [۷] ایہ کہندے ہوئے کہ: "جے آپ دی ایڑی وچ کوئی زہریلا جوڑا اے تاں ، آپ اس دے سر اُتے مہر لگاندے نيں ، آپ کٹنے دا انتظار نئيں کردے نيں۔" انہاں نے سربیا دے خلاف فوری طور اُتے متحرک ہونے دی حمایت دی ، جدوں کہ برچٹولڈ اس گل نوں یقینی بنانا چاہندے سن کہ عوام دی رائے نوں پہلے تیار کيتا جائے۔ [۲] 30 جون نوں ، برچٹولڈ نے تجویز پیش دی کہ اوہ سربیا توں آسٹریا مخالف معاشراں نوں ختم کرنے تے بعض ذمہ داراں نوں انہاں دی ذمہ داریاں توں فارغ کرنے دا مطالبہ کرن لیکن کانراڈ نے طاقت دے استعمال اُتے بحث جاری رکھی۔ یکم جولائی نوں برچٹولڈ نے کانراڈ نوں دسیا کہ شہنشاہ فرانز جوزف مجرمانہ تحقیقات دے نتائج دا انتظار کريں گا کہ ہنگری دے وزیر اعظم استون ٹیزا جنگ دے مخالف سن تے آسٹریا دے وزیر اعظم ، کارل وان اسٹورگ نے امید ظاہر کیتی کہ مجرمانہ تفتیش فراہم کرے گی۔ کارروائی دے لئی اک مناسب بنیاد. [۲]
ویانا وچ رائے نوں تقسیم کيتا گیا سی۔ برچٹولڈ نے ہن کانراڈ توں اتفاق کيتا تے جنگ کيتی حمایت دی ، جداں کہ فرانز جوزف نے کيتا ، اگرچہ اس نے تاکسا دی مخالفت کيتی سی ، اس دے باوجود جرمنی دی حمایت کرنا اک شرط اے۔ انہاں نے صحیح طور اُتے پیش گوئی دی کہ سربیا دے نال جنگ روس دے نال جنگ شروع کر دے گی تے ايسے وجہ توں عام طور اُتے یورپی جنگ ہوئے گی۔ [۷] جنگ کيتی حامی جماعت نے اسنوں ہیبس بادشاہت نوں دوبارہ متحرک کرنے دے تصوراتی ماضی دے طور اُتے دیکھیا ، اسنوں ماضی دی طاقت تے طاقت توں بحال کيتا تے سربیا دے نال فوجی طاقت نوں شکست دینے دے لئی طاقتور بننے توں پہلے ہی اس توں نمٹا جانا چاہیے۔ [۹]
کانراڈ جنگ دے لئی زور دیندے رہے لیکن اس دی فکر اے کہ جرمنی کيتا رویہ اختیار کريں گا۔ برچٹولڈ نے جواب دتا کہ اس نے جرمنی توں پوچھ گچھ کرنے دا ارادہ کيتا اے کہ اس دی پوزیشن کيتا اے۔ حوالےدی لوڑ؟ برچٹولڈ نے سربیا دی تباہی دی تجویز پیش کردے ہوئے 14 جون 1914 نوں اپنے میمو دا استعمال کيتا ، اس دستاویز دی اساس دے طور اُتے جو جرمن حمایت حاصل کرنے دے لئی استعمال ہوئے گا۔ [۴]
جرمن "بلینک چیک" (1 جولائی تا 6 جولائی)
[سودھو]جرمن حکام نے آسٹریا نوں اس دی حمایت دا یقین دلایا
[سودھو]یکم جولائی نوں ، اک جرمن صحافی تے جرمن سیکرٹری خارجہ گوٹلیب وان جاگو دے دوست ، وکٹر نعمان ، برچٹڈ دے کابینہ دے چیف ، الیگزینڈر ، کاؤنٹ آف ہیوس نال رابطہ کيتا ۔ نعمان دا مشورہ سی کہ سربیا نوں ختم کرنے دا وقت آگیا اے تے جرمنی توں اس دے اتحادی دے نال کھڑے ہونے دی امید کيتی جاسکدی اے۔ [۲] اگلے دن ، جرمن سفیر ہینرک وان ششیشکی نے شہنشاہ فرانسز جوزف توں گل کيتی تے کہیا کہ ایہ انہاں دا تخمینہ اے کہ ولہیم دوم سربیا دے حوالے توں آسٹریا - ہنگری دی جانب توں عزم ، سوچے سمجھے اقدام دی حمایت کرن گے۔ [۲]
2 جولائی نوں ، برلن وچ سیکسن سفیر نے اپنے بادشاہ نوں اک بار فیر لکھیا کہ جرمنی دی فوج آسٹریا توں جلد توں جلد سربیا اُتے حملہ کرنے دی خواہاں اے کیونجے وقت عام جنگ دا مناسب اے کیونجے جرمنی روس یا فرانس دونے توں زیادہ جنگ دے لئی تیار سی۔ [۴] 3 جولائی نوں ، برلن وچ سیکسن فوجی اتاشی نے اطلاع دتی کہ جرمن جنرل اسٹاف "جے ہن جنگ شروع ہونے والی اے تاں خوش ہوجائے گا"۔ [۴]
شہنشاہ ولہیم دوم جرمن جنرل اسٹاف دے خیالات دسنے آئے تے 4 جولائی نوں اعلان کيتا کہ اوہ مکمل طور اُتے "سربیا دے نال اکاؤنٹ طے کرنے" دے لئی سن ۔ [۷] انہاں نے ویانا وچ جرمنی دے سفیر ، کاؤنٹ ہینرک وان سونچیچکی نوں حکم دتا کہ اوہ تحمل دا مشورہ چھڈ داں تے ایہ لکھیا اے کہ "ششیشکی اس بکواسنوں چھڈنا بہت چنگا ہوئے گا۔ سانوں سرباں دے نال جلدی ختم کرنا چاہیے۔ ہن یا کدی نئيں!" [۷] اس دے جواب وچ ، تسریشکی نے اگلے دن آسٹریا ہنگری دی حکومت نوں دسیا کہ "جرمنی موٹی تے پتلی توں بادشاہت دی حمایت کريں گا ، اس نے سربیا دے خلاف جو وی اقدام اٹھانے دا فیصلہ کيتا اے۔ آسٹریا - ہنگری نے جِنّا جلد حملہ کيتا ، اِنّا ہی بہتر"۔ [۷] 5 جولائی 1914 نوں ، جرمن جنرل اسٹاف دے چیف ، کاؤنٹ مولٹکے نے لکھیا کہ "آسٹریا نوں سرباں نوں شکست دینا ضروری اے "۔ [۴]
ہیوس برلن دا دورہ (5-6 جولائی)
[سودھو]جرمنی دی مکمل حمایت نوں یقینی بنانے دے لئی ، آسٹرو ہنگری دی وزارت خارجہ کاؤنٹ الیگزینڈر وان ہیوس دے شیف ڈی کابینہ نے 5 جولائی نوں برلن دا دورہ کيتا۔ 24 جون نوں ، آسٹریا ہنگری نے اپنے اتحادی دے لئی اک خط تیار کيتا سی جس وچ بلقان وچ درپیش چیلنجاں تے انہاں توں نمٹنے دے طریقےآں دا خاکہ پیش کيتا گیا سی ، لیکن فرانز فرڈینینڈ دی فراہمی توں پہلے ہی اسنوں قتل کر دتا گیا سی۔ [۲] خط دے مطابق ، رومانیہ رومانیہ رومانیہ وچ 14 جون نوں کانسٹانا وچ ہونے والی سربراہی اجلاس دے اجلاس دے بعد توں قابل اعتماد حلیف نئيں رہیا سی۔ روس آسٹریا ہنگری دے خلاف رومانیہ ، بلغاریہ ، سربیا ، یونان تے مونٹینیگرو دے اتحاد ، آسٹریا ہنگری نوں توڑنے تے مشرق توں مغرب تک سرحداں دی نقل و حرکت دی طرف کم کر رہیا سی۔ حوالےدی لوڑ؟ اس کوشش نوں ناکام بنانے دے لجرمنی تے آسٹریا ہنگری نوں پہلے بلغاریہ تے سلطنت عثمانیہ توں اتحاد کرنا چاہیے۔ اس خط وچ سرائیوو غم و غصے تے اس دے اثرات اُتے اک پوسٹ اسکرپٹ شامل کيتا گیا۔ آخر کار ، شہنشاہ فرانز جوزف نے اپنا اک خط شہنشاہ ولہیم II نوں شامل کيتا جو سربیا دے خاتمے دی سیاسی طاقت دے طور اُتے حمایت کرنے دی حمایت کر رہیا سی۔ [۲] ایہ خطوط پیش کرنے دے لئی ہیوس نوں جرمنی روانہ کيتا گیا سی۔ خطوط ولہیلم II نوں 5 جولائی نوں پیش کیتے گئے سن ۔
وان ہیوس نے آسٹریا ہنگری دے سفیر کاؤنٹ لاڈیسلاس ڈی سیزگینی-ماریچ نوں دو دستاویزات فراہم کيتیاں ، جنہاں وچوں اک ٹزہ دا اک میمو سی ، جس وچ مشورہ دتا گیا سی کہ بلغاریہ نوں ٹرپل الائنس وچ شامل ہونا چاہیے تے آسٹریا دے فرانز جوزف اول دا اک ہور خط جس وچ دسیا گیا اے کہ اس دا واحد راستہ اے۔ دوہری بادشاہت دے ٹکڑے ٹکڑے نوں روکنے دا بطور ریاست "سربیا دا خاتمہ" سی۔ [۷] فرانز جوزف دا خط برچٹولڈ دے 14 جون دے میمو اُتے نیڑے توں مبنی سی جس وچ سربیا نوں تباہ کرنے دا مطالبہ کيتا گیا سی۔ [۴] فرانز جوزف دے خط وچ واضح طور اُتے کہیا گیا اے کہ سربیا دے خلاف جنگ دا فیصلہ آرچ ڈوک دے قتل توں پہلے ہی کيتا گیا سی تے ایہ کہ ساریجیوو دے واقعات نے سربیا دے خلاف جنگ کيتی پہلے توں موجود ضرورت دی تصدیق کردتی اے۔ [۴]
جرمنی وچ آسٹریا ہنگری دے سفیر سیزگینی توں 5 جولائی نوں ملاقات دے بعد ، جرمن شہنشاہ نے اسنوں آگاہ کيتا کہ انہاں دی ریاست "جرمنی دی مکمل حمایت اُتے بھروسا کر سکدی اے ، ایتھے تک کہ جے" شدید یورپی پیچیدگیاں "پیدا ہوئیاں تے آسٹریا ہنگری نوں وی اس اُتے مارچ کرنا چاہیے۔ اک بار "سربیا دے خلاف [۴] [۷] انہاں نے ہور کہیا کہ "کسی وی صورت وچ ، جداں کہ اج حالات کھڑے نيں ، روس جنگ دے لئی بالکل تیار نئيں سی تے اسلحے توں اپیل کرنے توں پہلے یقینا دیر تک سوچے گا"۔ ایتھے تک کہ جے روس سربیا دے دفاع دے لئی کم کردا اے تاں ، ولیاساں وعدہ کيتا سی کہ جرمنی آسٹریا - ہنگری دی حمایت دے لئی جنگ سمیت اپنی طاقت وچ سب کچھ کريں گا۔ [۷] ولہیم نے ہور کہیا کہ انہاں نوں چانسلر تھیوبلڈ وان بیتھمین - ہال وِگ توں صلاح مشورہ کرنے دی ضرورت اے ، جنھاں انہاں نوں یقین اے کہ ایسا ہی نظریہ ہوئے گا۔ [۲]
اپنی ملاقات دے بعد ، سجیگینی نے ویانا نوں اطلاع دتی کہ ولہیم نوں اس اُتے افسوس ہوئے گا جے اسيں [آسٹریا - ہنگری] اس موجودہ موقع نوں ، جو ساڈے لئی اِنّا موزاں سی ، اس دا استعمال کیتے بغیر چلے جاواں۔ [۷] [۱۱] جرمنی دی حمایت تے جنگ سمیت جرمن حمایت دا ایہ ناں نہاد "بلینک چیک" جولائی 1914 وچ آسٹریا دی پالیسی دا بنیادی عامل ہونا سی۔ [۷]
5 جولائی نوں پوٹسڈم محل وچ ہونے والی اس اک ہور میٹنگ وچ ، جرمن چانسلر تھیوبلڈ وان بیتھمین - ہالویگ ، وزارت خارجہ دے وزیر خارجہ آرتھر زیمرمن ، وزیر جنگ ایرک وان فالکنہین ، جرمن شاہی فوجی کابینہ دے سربراہ موریز وان لن لنکر ، بحریہ دے جنرل اسٹاف دے کیپٹن ہنس زینکر تے نیول اسٹیٹ سیکرٹریٹ دے ایڈمرل ایڈورڈ وون کیپل نے ایڈجٹینٹ جنرل ہنس وان پلیسن تے نیول اسٹیٹ سیکریٹریٹ دے ایڈمرل ایڈورڈ وان کپیل نے ، جرمنی دی بہترین پالیسی دے طور اُتے ولی ہیلم دے "خالی چیک" دی حمایت کيتی۔ [۷] جولائی نوں ، ہیوس ، زیمرمین ، بیتھمان - ہولویگ تے آسٹرو ہنگری دے سفیر سیزگینی نے ملاقات کيتی تے جرمنی نے آسٹریا - ہنگری دے نال اس دی حمایت دی "خالی جانچ پڑتال" دا عہد کيتا۔ [۲]
6 جولائی نوں ، بیتمن ہول وِگ تے زمر مین نے سیزگینی دے نال اک کانفرنس وچ ولہیلم دے "خالی چیک" دے وعدے نوں ہور دہرایا۔ [۷] اگرچہ بیت مین ہول وِگ نے کہیا اے کہ جنگ یا امن دا فیصلہ آسٹریا دے ہتھ وچ سی ، لیکن انہاں نے سختی توں مشورہ دتا کہ آسٹریا پہلے نوں منتخب کرن۔ [۷] ايسے دن ، برطانوی سکریٹری خارجہ سر ایڈورڈ گرے نوں لندن وچ جرمنی دے سفیر ، شہزادہ لِکنسوکی نے بلقان دی خطرناک صورت حال توں خبردار کيتا سی۔ [۴] گرے نے محسوس کيتا کہ اینگلو جرمنی تعاون آسٹرو-سربیا تنازع نوں حل کرسکدا اے تے اسنوں "اس گل دا یقین اے کہ پرامن حل آجائے گا"۔ [۴]
جب انہاں توں ایہ پُچھیا گیا کہ کیہ جرمنی روس تے فرانس دے خلاف جنگ دے لئی تیار اے تاں ، فالکنہائن نے "کرٹ مثبت" دے نال جواب دتا۔ بعد وچ ، 17 جولائی نوں ، آرمی دے کوارٹر ماسٹر جنرل کاؤنٹ والڈرسی نے وزیر خارجہ ، گوٹلیب وان جاگو نوں خط لکھیا: "ميں اک لمحے دے نوٹس اُتے منتقل ہوسکدا ہون۔ اسيں جنرل عملہ تیار نيں : اس موقع اُتے ساڈے لئی ہور کچھ کرنے دی ضرورت نئيں اے "۔ [۷]
چونکہ ولہیلم نے خود نجی طور اُتے "دنیا دی رائے نوں خطرے توں دوچار نہ کرنے دے لئی" بیان کيتا سی ، قیصر اپنے سالانہ شمالی بحری جہاز اُتے چلے گئے۔ [۷] اس دے فورا بعد ہی ، ہیلم دے نیڑےی دوست گوستاو کروپ وون بوہلن نے لکھیا کہ شہنشاہ نے کہیا کہ جے روس متحرک ہوئے گیا تاں اسيں جنگ دا اعلان کرنے توں باز نئيں آئیاں گے۔ [۷] [note ۱][note ۲] ايسے طرح ، برچٹولڈ نے تجویز پیش دی کہ آسٹریا دے رہنماواں نوں چھیويں اُتے "کسی قسم دی تکلیف نوں روکنے" دے بارے وچ فیصلہ کيتا گیا اے۔ [۴]
جرمن سوچ
[سودھو]جرمنی دی پالیسی سی کہ سربیا نوں تباہ کرنے دے لئی تیز رفتار جنگ کيتی حمایت کيتی جائے جو دنیا دے سامنے غلط فہمی پیش کرے۔ [۴] انہاں تن مقدمات دے برعکس جو سن 1912 توں شروع ہوئے سن جدوں آسٹریا نے سربیا دے خلاف جنگ دے لئی جرمن سفارتی مدد دا مطالبہ کيتا سی ، اس بار ایہ محسوس کيتا گیا کہ ہن اس طرح دی جنگ دے سیاسی حالات موجود نيں۔ [۴] اس وقت ، جرمن فوج نے سربیا دے خلاف آسٹریا دے حملے نوں عام جنگ شروع کرنے دا بہترین طریقہ قرار دینے دی حمایت دی ، جدوں کہ ولہیم دا خیال سی کہ آسٹریا ہنگری تے سربیا دے وچکار مسلح تصادم خالص طور اُتے مقامی ہوئے گا۔ [۴] سربیا نوں ختم کرنے دے پہلے توں موجود منصوبےآں اُتے مبنی آسٹریا دی پالیسی وچ شامل سی کہ عدالدی تحقیقات نوں فوری طور اُتے واپس ہڑتال کرنے تے آنے والے ہفتےآں وچ اپنی ساکھ نوں ٹھوس نہ لگانے دا انتظار نہ کرنا کیوں کہ ایہ زیادہ توں زیادہ واضح ہوجائے گا کہ آسٹریا اس اُتے کوئی رد عمل ظاہر نئيں کررہیا سی۔ قتل [۴] ايسے طرح ، جرمنی نے آسٹریا دے ارادےآں توں لاعلمی دا تاثر دینا چاہیا۔ [۴]
سوچ ایہ سی کہ چونکہ آسٹریا ہنگری جرمنی دا واحد اتحادی سی ، جے اس دا وقار بحال نہ ہويا تاں بلقان وچ اس دی پوزیشن نوں ناقابل تلافی نقصان پہنچایا جاسکدا اے ، جس توں سربیا تے رومانیہ دی طرف توں ہور عدم استحکام نوں فروغ دتا جاسکدا اے۔ [۱۲] سربیا دے خلاف فوری جنگ نہ صرف اس دا خاتمہ کرے گی بلکہ بلغاریہ تے رومانیہ وچ وی سفارتی فائدے دا باعث بن سکدی اے۔ سربیا دی شکست روس دے لئی وی اک شکست ہوئے گی تے بلقان وچ اس دے اثر نوں کم کرے گی۔
فائدے واضح سن لیکن اس دے خطرات سن ، یعنی روس مداخلت کريں گا تے اس توں براعظمی جنگ ہوئے گی۔ اُتے ، اس توں وی زیادہ امکان نئيں سمجھیا گیا سی کیونجے روسیاں نے حالے تک 1917 وچ اپنے فرانسیسی فنڈ توں چلنے والے دوبارہ پروگرام سازی دا پروگرام مکمل نئيں کيتا سی۔ اس دے علاوہ ، انہاں نوں یقین نئيں سی کہ روس ، مطلق العنان بادشاہت دی حیثیت توں ، اقوام متحدہ دی حمایت کريں گا تے " پورے یورپ وچ موڈ سرب سرب مخالف سی کہ روس وی مداخلت نئيں کريں گا۔ ذاتی عوامل دا وزن وی بہت زیادہ سی تے جرمن قیصر قتل شدہ فرانز فرڈینینڈ دے نیڑے سی تے انہاں دی موت توں اس حد تک متاثر ہويا سی کہ 1913 وچ سربیا دے دورے اُتے پابندی دے جرمن مشورے اک جارحانہ موقف وچ بدل گئے سن ۔ [۱۳]
دوسری طرف ، فوج دا خیال سی کہ جے روس مداخلت کردا اے تاں سینٹ پیٹرز برگ نے واضح طور اُتے جنگ دا خواہاں سی تے ہن لڑنے دا بہتر وقت ہوئے گا ، جدوں جرمنی دا آسٹریا ہنگری وچ اس دا اتحادی سی ، روس تیار نئيں سی تے یوروپ انہاں توں ہمدرد سی۔ . توازن دے نال ، اس بحران دے اس موقع اُتے ، جرمناں نے ایہ توقع دی کہ انہاں دی حمایت دا مطلب آسٹریا - ہنگری تے سربیا دے وچکار جنگ دا مقامی معاملہ ہوئے گا۔ ایہ خاص طور اُتے سچ ہوئے گا جے آسٹریا تیزی توں چلا گیا ، "جدوں کہ ہور یورپی طاقتاں حالے تک انہاں ہلاکتاں اُتے ناگوار نيں تے ايسے وجہ توں آسٹریا ہنگری دے کسی اقدام توں ہمدردی دا امکان اے "۔ [۱۴]
آسٹریا ہنگری دا الٹی میٹم اُتے غور
[سودھو]7 جولائی نوں ، مشترکہ وزرا دی کونسل نے آسٹریا - ہنگری دے عمل دے بارے وچ بحث کيتی۔ کونسل دے سب توں ہاکیوں نے سربیا اُتے حیرت انگیز حملہ سمجھیا۔ [۱۵] کاؤنٹ ٹیزا نے کونسل نوں راضی کيتا کہ متحرک ہونے توں پہلے سربیا اُتے مطالبہ کيتا جانا چاہیے تاکہ جنگ دے اعلان دے لئی اک مناسب "عدالدی بنیاد" فراہم دی جا.۔ [۲]
سیموئیل آر ولیم سن ، جونیئر نے جنگ شروع کرنے وچ آسٹریا ہنگری دے کردار اُتے زور دتا اے۔ سربیا دی قوم پرستی تے روسی بلقان دے عزائم سلطنت دا خاتمہ کر رہے سن ، آسٹریا - ہنگری سربیا دے خلاف محدود جنگ کيتی امید کردا اے تے اس دی مضبوط جرمن حمایت روس نوں جنگ توں دور رہنے اُتے مجبور کرے گی تے اس دے بلقان دے وقار نوں کمزور کرے گی۔ [۱۶]
اس بحران وچ سربیا دے لئی طے شدہ روسی مدد تے اس دے حاضر خطرہ دے لئی امکانات نوں کدی وی مناسب طریقے توں نئيں سمجھیا گیا سی۔ آسٹریا دے شہری سربیا اُتے ہی مستحکم رہے لیکن انہاں نے جنگ دے علاوہ اپنے عین مقاصد دے بارے وچ فیصلہ نئيں کيتا۔
بہر حال ، جرمنی دی حمایت نال جنگ دا فیصلہ کرنے دے بعد ، آسٹریا نے عوامی سطح اُتے کارروائی کرنے وچ سست روی دا مظاہرہ کيتا تے انہاں نے 28 جون نوں ہونے والے قتل دے تن ہفتےآں بعد 23 جولائی تک الٹی میٹم فراہم نئيں کيتا۔ اس طرح آسٹریا نے سرائیوو دے قتل دے واقعے وچ شریک ہمدردیاں نوں کھو دتا تے اینٹینٹی طاقتاں نوں ہور تاثر دتا کہ آسٹریا محض جارحیت دا بہانہ بناکر انہاں قتلاں نوں استعمال کررہیا اے۔ [۱۷]
کونسل سربیا اُتے سخت مطالبات لگانے اُتے متفق ہوئے گئی لیکن اس اُتے اتفاق رائے نئيں ہوئے سکیا کہ کتنا سخت اے۔ گنتی تیسزا دے سوا ، کونسل نے ایداں دے سخت مطالبات کرنے دا ارادہ کيتا سی کہ انہاں دا مسترد ہونا بہت ممکنہ ہوئے گا۔ ٹیزا نے انہاں مطالبات دا مطالبہ کيتا کہ سخت ملاقاتاں کرنا ناممکن نئيں اے۔ [۲] دونے خیالات 8 جولائی نوں شہنشاہ نوں بھیجے گئے سن ۔ [۲] شہنشاہ دی رائے ایہ سی کہ رائے وچ پائے جانے والے خلا نوں کم کيتا جاسکدا اے۔ [۲] کونسل دے اجلاس دے دوران مطالبات دا ابتدائی مجموعہ تیار کيتا گیا۔ [۲] اگلے چند دن دے دوران ، مطالبات نوں ہور تقویت ملی ، ممکنہ طور اُتے جرمنی دے دفتر خارجہ دی مدد توں ایہ یقینی بنائے کہ اوتھے کوئی جنگ ہوئی اے تے اس نے سربیا نوں قبول کرنے دے لئی زیادہ آہستہ آہستہ تے مشکل بنا دتا۔
7 جولائی نوں ، ویانا وچ واپسی اُتے ، کاؤنٹ ہویوس نے آسٹریا - ہنگری دی ولی عہد کونسل نوں اطلاع دتی کہ آسٹریا نوں جرمنی دی مکمل حمایت حاصل اے ایتھے تک کہ جے "سربیا دے خلاف اقدامات نوں اک وڈی جنگ لینا چاہیے"۔ [۷] ولی عہد کونسل وچ ، برچٹولڈ نے پرزور زور دتا کہ سربیا دے خلاف جنگ جلد توں جلد شروع کيتی جائے۔ [۴]
تیشا تن تنہا سربیا دے نال جنگ کيتی مخالفت کردا اے
[سودھو]ولی عہد کونسل دے اس اجلاس وچ ، شامل تمام افراد ہنگری دے وزیر اعظم استوان تیشا دے علاوہ جنگ دے مکمل حق وچ سن ۔ [۷] ٹیزا نے خبردار کيتا کہ سربیا اُتے کسی وی طرح دے حملے ، "جتھے تک انسانیت توں اندازہ لگایا جاسکدا اے ، روس دے ذریعہ مداخلت دا باعث بنے گا تے ايسے وجہ توں اوہ اک عالمی جنگ" بن جائے گا۔ [۴] بقیہ شرکاء نے اس بارے وچ بحث کيتی کہ آیا آسٹریا نوں صرف بلا اشتعال حملہ کرنا چاہیے یا سربیا دے لئی الٹی میٹم جاری کرنا اے تاکہ مطالبات اِنّے سخت ہاں کہ اسنوں مسترد کر دتا جائے۔ [۷] آسٹریا دے وزیر اعظم اسٹورگھ نے ٹِزا نوں متنبہ کيتا کہ جے آسٹریا جنگ نئيں شروع کردا اے تاں ، اس دی "ہچکچاہٹ تے کمزوری دی پالیسی" جرمنی نوں اتحادی دی حیثیت توں آسٹریا - ہنگری نوں ترک کرنے دا سبب بنے گی۔ [۷] تیشا دے سوا تمام موجود افراد نے آخر کار اس گل اُتے اتفاق کيتا کہ آسٹریا ہنگری نوں الٹی میٹم پیش کرنا چاہیے جسنوں مسترد کر دتا جائے۔ [۴]
7 جولائی توں ، آسٹریا - ہنگری وچ جرمنی دے سفیر ، ہینرک وان تسریشکی تے آسٹریا ہنگری دے وزیر خارجہ برچٹولڈ نے سربیا دے خلاف جنگ نوں جواز پیش کرنے دے لئی سفارتی اقدام نوں ہم آہنگ کرنے دے بارے وچ تقریبا روزانہ ملاقاتاں کيتیاں ۔ [۷] جولائی نوں ، ششیشکی نے برہٹولڈ نوں ولہیلم دے اک پیغام دے نال پیش کيتا جس نے اعلان کيتا کہ "انہاں نے انتہائی تاکید دے نال کہیا اے کہ برلن توقع کردا اے کہ بادشاہت سربیا دے خلاف کارروائی کرے گی تے جرمنی اسنوں نئيں سمجھے گا ، جے … موجودہ موقع توں گزرنے دتا گیا … بغیر کسی ضرب دے "۔ [۷] ايسے ملاقات وچ ، شیشیشکی نے برچٹولڈ توں کہیا ،" جے اسيں [آسٹریا ہنگری] سربیا توں سمجھوتہ کردے نيں یا اس توں معاہدہ کردے نيں تاں ، جرمنی اس دی کمزوری دے اعتراف دی ترجمانی کريں گا ، جو اس دے بغیر نئيں ہوسکدا اے۔ ٹرپل الائنس تے جرمنی دی مستقبل دی پالیسی اُتے ساڈی پوزیشن اُتے اثر انداز۔ " [۷] جولائی نوں ، بیت مین ہولویگ نے اپنے معاون تے نیڑےی دوست کرٹ ریئلر نوں دسیا کہ" سربیا دے خلاف کارروائی توں عالمی جنگ دا سبب بن سکدا اے "۔ [۴] بیت مین ہول وِگ ایسا محسوس ہويا کہ "اندھیرے وچ چھلانگ" نوں بین الاقوامی صورت حال نے جواز بنا دتا اے۔ [۴] بیت مین ہول وِگ نے ریئلر نوں دسیا کہ جرمنی "مکمل طور اُتے مفلوج ہوچکيا اے " تے ایہ کہ "مستقبل روس دا اے جو بڑھدا ہويا تے بڑھدا جارہیا اے تے ایہ ہن وی بڑھدا ہی جارہیا اے۔ اسيں اُتے برا خواب ". [۴] ریئلر اپنی ڈائری وچ لکھنے گئے سن کہ بیت مین ہال وِگ نے کانگریس پولینڈ وچ روس دی ریل سڑکاں بنانے دے نال اک "تباہ کن تصویر" پینٹ کيتی سی جو 1917 وچ عظیم فوجی پروگرام ختم ہونے دے بعد روس نوں تیزی توں متحرک ہونے دی اجازت دیندی سی۔ [۱۸] تے اوہ اک آسٹرو سی ممکنہ طور اُتے ربیان جنگ اک عالمی جنگ دا سبب بنے گی ، "جو موجودہ حکم نوں ختم کرنے دا باعث بنے گی" ، لیکن چونکہ "موجودہ حکم بے جان تے نظریات توں باخبر سی" ، لہذا اس طرح دی جنگ نوں جرمنی دے لئی برکت دے طور اُتے ہی خوش آمدید کہیا جاسکدا اے۔ [۱۸] روس دے بارے وچ بیتھمین ہالویگ دے خوف دی وجہ توں انھاں نے مئی 1914 وچ جرمنی دے خلاف "گھیر" والی پالیسی دے آغاز دے طور اُتے اینگلو روسی بحری مذاکرات دا سہرا لیا جس نوں صرف جنگ دے ذریعے ہی توڑیا جاسکدا اے۔ [۴] اینگلو فرانسیسی بحری مذاکرات دے بعد ، روسیاں نے مطالبہ کيتا کہ اوہی درباری انہاں تک ودھیا دتی جائے ، جس دی وجہ توں اینگلو روسی بحری مذاکرات دا نتیجہ نئيں نکلیا۔ [۴]
8 جولائی نوں ، تیشا نے ولی عہد کونسل دے اک ہور اجلاسنوں دسیا کہ سربیا اُتے کسی وی حملے دے نتیجے وچ "روس دی مداخلت تے اس دے نتیجے وچ عالمی جنگ" ہوسکدی اے۔ [۷] ايسے دن ، کرٹ ریزلر دی ڈائری وچ انہاں دے دوست بیت مین ہولویگ نے کہیا اے کہ: "جے جنگ مشرق توں آندی اے ، تاکہ اسيں آسٹریا ہنگری دی مدد دے لئی آسٹریا ہنگری دی مدد دے لئی مارچ کر رہے ہاں ، تاں ساڈے پاس موقع اے۔ اسنوں جیتنے کا۔ جے جنگ نئيں آندی اے ، جے زار نئيں چاہندا اے یا فرانس نوں خوفزدہ کيتا گیا اے ، تاں اوہ سلامتی دا مشورہ دیندا اے ، تب وی ساڈے پاس اس کارروائی دے علاوہ اینٹینٹ نوں جوڑ توڑ دا موقع ملے گا۔ " [۱۸]
9 جولائی نوں ، برچٹولڈ نے شہنشاہ نوں مشورہ دتا کہ اوہ بیلجیڈ نوں الٹی میٹم دے نال پیش کريں گا جس دے مطالبے نوں مسترد کر دتا گیا اے۔ اس توں "کسی انتباہ دے بغیر سربیا اُتے حملہ کرنے دی گندگی ، اسنوں غلط فہمی وچ ڈالنے" دے بغیر کسی جنگ نوں یقینی بنائے گا تے ایہ یقینی بنائے گا کہ برطانیہ تے رومانیہ غیر جانبدار رہن گے۔ [۷] 10 جولائی نوں ، برچٹولڈ نے ششیشکی نوں دسیا کہ اوہ سربیا نوں الٹی میٹم دے نال پیش کرن گے جس وچ "ناقابل قبول مطالبات" اُتے مشتمل الٹی میٹم نوں جنگ دا سب توں بہتر طریقہ قرار دتا جائے گا ، لیکن انہاں "ناقابل قبول مطالبات" نوں پیش کرنے دے طریقہ کار دے بارے وچ "اہم خیال" لیا جائے گا۔ [۷] اس دے جواب وچ ، ولہیم نے تضمین توں شچیشکی دے بھیجنے دے حاشیے اُتے لکھیا "ان دے پاس اس دے لئی کافی وقت سی!" [۷]
جنگ نوں سپورٹ کرنے دے لئی تیشا نوں راضی کرنے وچ 7–14 جولائی دا ہفتہ لگا۔ [۴] July جولائی نوں ، لندن وچ جرمنی دے سفیر ، پرنس لِکونوسکی نوں برطانوی سکریٹری خارجہ سر ایڈورڈ گرے نے دسیا کہ انہاں نے "صورت حال دے بارے وچ مایوسی دا نظریہ لینے دی کوئی وجہ نئيں دیکھی"۔ [۴] تیسزا دی مخالفت دے باوجود ، برچٹولڈ نے اپنے عہدیداراں نوں 10 جولائی نوں سربیا وچ الٹی میٹم دا مسودہ شروع کرنے دا حکم دتا سی۔ [۴] جرمنی دے سفیر نے اطلاع دتی کہ "کاؤنٹ برچٹولڈ نے امید ظاہر کیتی اے کہ سربیا آسٹریا ہنگری دے مطالبات اُتے راضی نئيں ہوئے گا ، کیونجے محض سفارتی فتح توں ملک اک بار فیر جمود دا شکار ہوجائے گا"۔ [۴] کاؤنٹ ہیوس نے اک جرمن سفارت کار نوں دسیا کہ "مطالبات واقعتا اس نوعیت دے نيں کہ ہن وی خود نوں عزت و وقار دی حیثیت رکھنے والی کوئی وی قوم انہاں نوں قبول نئيں کرسکدی اے "۔ [۴]
11 جولائی نوں ، شیشیشکی نے جاگو نوں اطلاع دتی کہ انہاں نے "اس موقع اُتے دوبارہ برچٹڈڈ توں گل گل کرنے دے لئی اس موقع اُتے موقع دتا کہ سربیا دے خلاف کيتا کارروائی کيتی جائے گی ، خاص طور اُتے وزیر نوں اک بار فیر یقین دہانی کرانے دے لئی ، زور توں کہ فوری کارروائی دا مطالبہ کيتا گیا"۔ [۷] ايسے دن ، جرمن دفتر خارجہ نے ایہ جاننا چاہیا کہ آیا انہاں نوں سربیا دے بادشاہ پیٹر دی سالگرہ دے موقع اُتے مبارکباد دیندے ہوئے کوئی ٹیلی گرام بھیجنا چاہیے۔ ولہیلم نے جواب دتا کہ ایسا نہ کرنے توں توجہ اپنی طرف متوجہ ہوسکدی اے۔ [note ۳] 12 جولائی نوں ، سجیگینی نے برلن توں اطلاع دتی کہ جرمن حکومت وچوں ہر اک آسٹریا - ہنگری نوں سربیا دے خلاف جنگ دا اعلان دیکھنا چاہندا اے تے آسٹریا دی جانب نال جنگ دے بارے وچ فیصلہ کرنے توں تنگ آچکے نيں کہ اوہ جنگ دا انتخاب کرن یا امن دا انتخاب کرن۔ [۷] [note ۴]
12 جولائی نوں ، برچٹولڈ نے تسریشکی نوں اپنے الٹی میٹم دے مندرجات نوں "ناقابل قبول مطالبات" اُتے ظاہر کيتا تے انہاں نے صدر پوئنکار تے نکولس دے وچکار فرانکو-روسی سربراہی اجلاس دے بعد سربس دے سامنے پیش کرنے دا وعدہ کيتا۔ دوم ختم ہوچکيا سی۔ [۷] Ts [۷] ولہیم نے ششیشکی دے بھیجنے دے حاشیے اُتے لکھیا "کیا افسوس دی گل اے !" کہ الٹی میٹم جولائی دے آخر وچ پیش کيتا جائے گا۔ [۷] 14 جولائی تک ، ٹزا نے اس خوف نال جنگ کيتی حمایت کرنے اُتے اتفاق کيتا کہ امن دی پالیسی توں جرمنی 1879 دے دوہری اتحاد نوں ترک کر دے گا۔ [۷] اس دن ، تسریشکی نے برلن نوں اطلاع دتی کہ آسٹریا - ہنگری اک الٹی میٹم پیش کريں گا جسنوں "یقینی طور اُتے مسترد کر دتا جائے گا تے اس دا نتیجہ جنگ وچ لینا چاہیے"۔ [۷] ايسے دن ، جگو نے لندن وچ جرمنی دے سفیر ، پرنس لِکنوسکی نوں ہدایات بھیجاں ، ایہ کہندے ہوئے کہ جرمنی نے آسٹریا-سربیا جنگ دا سبب بننے دے لئی اپنی طاقت دے اندر سب کچھ کرنے دا فیصلہ کيتا اے ، لیکن جرمنی نوں اس تاثر توں گریز کرنا چاہیے "کہ اسيں آسٹریا نال جنگ اُتے نکل رہے سن ۔ " [۱۹]
جگو نے سربیا دے خلاف جنگ نوں آسٹریا ہنگری دا "سیاسی بحالی" دا آخری موقع قرار دتا۔ انہاں نے کہیا کہ کسی وی صورت وچ اوہ پرامن حل نئيں چاہندے سن تے اگرچہ اوہ روک سیم دی جنگ نئيں چاہندے سن ، لیکن جے اوہ ایسی جنگ آندے نيں تاں اوہ "عہدے پر" جاب نئيں لگاندے کیونجے جرمنی اس دے لئی تیار سی تے روس بنیادی طور اُتے نئيں سی۔ "۔ [۱۹] روس تے جرمنی دا آپس وچ لڑنا مقصود سی ، جاگو دا خیال سی کہ ہن ناگزیر جنگ دا بہترین وقت سی ، [۷] کیونجے: "چند ہی سالاں وچ روس … تیار ہوئے گا۔ تب اوہ سانوں تعداد دے حساب توں زمین اُتے کچل دے گی تے اس دے پاس اپنا بالٹک فلیٹ تے اس دی اسٹریٹجک ریل روڈ تیار ہوئے گی۔ اس دوران ہماریا گروپ کمزور ہُندا جارہیا اے۔ " [۱۹]
جگو دا خیال اے کہ جرمنی دے جنگ وچ جانے دے لئی 1914 ء دا موسم گرما دا بہترین وقت جرمن حکومت وچ مشترکہ سی۔ [۷] بوہت سارے جرمن عہدے داراں دا خیال سی کہ یورپ دے تسلط دے لئی "ٹیوٹن ریس" تے "سلاو ریس" اک دوسرے توں اک خوفناک "ریس جنگ" وچ لڑنا مقصود نيں تے ہن اس طرح دی جنگ دا بہترین وقت سی۔ . [۴] جرمنی دے چیف آف اسٹاف ، مولٹکے نے برلن دے باویر وزیر کاؤنٹ لایرفن فیلڈ نوں دسیا کہ "فوجی نقط نظر توں اِنّا موزاں لمحہ فیر کدی نئيں پیش ہوئے گا"۔ [۱۹] مولٹکے نے استدلال کيتا کہ جرمنی دے ہتھیاراں تے تربیت دی مبینہ برتری دی وجہ توں ، فرانسیسی فوج وچ حالیہ تبدیلی نوں دو سال توں لے کے تن سال دی خدمت وچ تبدیل کرنے دی وجہ توں ، جرمنی 1914 وچ فرانس تے روس دوناں نوں آسانی توں شکست دے سکدا اے۔ . [۷]
13 جولائی نوں ، آسٹریا دے تفتیش کاراں نے فرانز فرڈینینڈ دے قتل دے بارے وچ برچٹڈ نوں اطلاع دتی کہ اس گل دے بارے وچ بوہت گھٹ ثبوت موجود نيں کہ سرب دی حکومت نے انہاں ہلاکتاں توں فائدہ اٹھایا اے۔ [note ۵] اس رپورٹ نے برچٹولڈ نوں افسردہ کر دتا کیونجے اس دا مطلب فرانز فرڈینینڈ دے قتل وچ سربیا دی حکومت دے ملوث ہونے دے بہانے دی حمایت کرنے دے لئی بوہت گھٹ ثبوت موجود سن ۔ [۴]
آسٹریا دی فوج نے فیصلہ کيتا اے کہ اوہ 25 جولائی توں پہلے جنگ وچ نئيں جاسکدا
[سودھو]14 جولائی نوں ، آسٹریا دے باشندےآں نے جرمناں نوں یقین دلایا کہ سربیا نوں فراہم کرنے دا الٹی میٹم "تیار کيتا جارہیا اے تا کہ اس دی قبولیت دے امکان نوں عملی طور اُتے خارج کر دتا جائے "۔ [۴] ايسے دن آسٹریا ہنگری دی فوج دے چیف آف جنرل اسٹاف ، کانراڈ نے برچٹولڈ نوں دسیا کہ موسم گرما دی فصل حاصل کرنے دی خواہش دی وجہ توں ، آسٹریا جس جنگ دا اعلان کرسکدا اے اوہ 25 جولائی سی۔ [۴] ايسے وقت ، فرانسیسی صدر تے وزیر اعظم دے سینٹ پیٹرزبرگ دے دورے دا مطلب ایہ سی کہ جدوں تک ایہ دورہ ختم نئيں ہُندا الٹی میٹم پیش کرنا ناپسندیدہ سمجھیا جاندا سی۔ [۴] الٹی میٹم ، جسنوں باضابطہ طور اُتے ڈممارچ کہیا جاندا اے ، دی جولائی 23 جولائی تک اس دی تریخ 25 جولائی دی تریخ ختم ہونے دے نال فراہم نئيں کيتی جاسکدی اے۔ [۴]
16 جولائی نوں ، بیت مین ہولویگ نے السیسی لورین دے ریاستی سکریٹری سیگ فریڈ وان روڈرن نوں دسیا کہ اوہ سربیا یا فرانز فرڈینینڈ دے قتل وچ سربیا دی مبینہ مداخلت توں کم پروا نئيں کرسکدے نيں۔ [۷] سب توں اہم گل ایہ سی کہ آسٹریا نے اس موسم گرما وچ سربیا اُتے حملہ کيتا ، جس دے نتیجے وچ جرمنی دی جیت دی صورت حال پیدا ہوئے گئی۔ [۷] جے بیت مین ہول وِگ دا نظریہ درست سی تاں ، آسٹریا دی سربیا دی جنگ یا تاں عام جنگ دا سبب بنے گی (جسنوں بیت مین ہولویگ دا خیال سی کہ جرمنی جیت جائے گا) یا ٹرپل اینٹینٹ نوں ٹوٹنے دا سبب بنے گا۔ [۷] ايسے دن ، آسٹریا ہنگری وچ روسی سفیر نے سینٹ پیٹرزبرگ نوں مشورہ دتا کہ روس آسٹریا دے مطالبات دے بارے وچ اپنے منفی نظریے توں آسٹریا ہنگری نوں آگاہ کرے۔ [۴] [note ۶]
سینٹ پیٹرزبرگ وچ آسٹریا دے سفیر نے روسی وزیر خارجہ ، سیرگے سیزونوف نوں غلط طور اُتے دسیا کہ آسٹریا کسی ایداں دے اقدام اُتے منصوبہ بندی نئيں کر رہیا اے جس توں بلقان وچ جنگ ہوسکدی اے ، لہذا روسی شکایت نئيں کيتی گئی۔ [۴]
17 جولائی نوں ، برچٹولڈ نے Prince Wilhelm of Stolberg-Wernigerode توں شکایت کیتی جرمنی دے سفارت خانے دے کہ اگرچہ انہاں دا خیال سی کہ شاید اس دا الٹی میٹم مسترد کر دتا جائے گا ، لیکن فیر وی اوہ اس گل اُتے تشویش وچ مبتلا سن کہ سرباں دے لئی اسنوں قبول کرنا ممکن اے تے اس دستاویز اُتے دوبارہ جملے لگانے دے لئی ہور وقت چاہندے نيں۔ [۷] اسٹول برگ نے برلن نوں واپس اطلاع دتی کہ انہاں نے برچٹڈ توں کہیا سی کہ کارروائی کيتی کمی دی وجہ توں آسٹریا کمزور نظر آئے گا۔[۱۹] [note ۷] اسٹول برگ نوں یقین دلانے دے لئی ، 18 جولائی نوں ، کاؤنٹ ہویوس نے اس توں وعدہ کيتا سی کہ الٹی میٹم دے مسودہ متن وچ مطالبات واقعتا اس نوعیت دے سن کہ ہن وی خود نوں عزت تے وقار دی حامل کوئی وی قوم ممکنہ طور اُتے قبول نئيں کرسکدی اے۔ انہاں نوں "۔ [۱۹] ايسے دن ، آسٹریا دے الٹی میٹم دے بارے وچ افواہاں دے جواب وچ ، سربیا دے وزیر اعظم پاسی نے کہیا کہ اوہ سربیا دی خود مختاری اُتے سمجھوتہ کرنے والے کسی وی اقدام نوں قبول نئيں کرن گے۔ [۴]
18 جولائی نوں ، برلن وچ اک باوری سفارت کار ، ہنس شوئن نے ، باویرانی وزیر اعظم کاؤنٹ جارج وان ہیرلنگ نوں دسیا کہ آسٹریا صرف "پر امن طریقے توں مائل ہونے" دا ڈھونگ رچا رہیا اے۔ [۴] جرمن سفارت کاراں دے ذریعہ الٹی میٹم دے مسودہ متن اُتے تبصرہ کردے ہوئے ، شوین نے نوٹ کيتا کہ سربیا مطالبات نوں قبول نئيں کرسکے گا ، لہذا نتیجہ جنگ ہوئے گا۔ [۴]
زیمرمن نے شوئن نوں دسیا کہ سربیا دے خلاف اک طاقتور تے کامیاب اقدام آسٹریا - ہنگری نوں داخلی بازی توں بچائے گا تے ايسے وجہ توں جرمنی نے آسٹریا نوں "روس دے نال جنگ دے خطرے توں وی ، مکمل اختیار کيتی اک خالی طاقت" دے دتی سی۔ [۴]
آسٹریا نے الٹی میٹم نوں حتمی شکل دے دتی (19 جولائی)
[سودھو]19 جولائی نوں ویانا وچ ولی عہد کونسل نے الٹی میٹم دے لفظاں اُتے 23 جولائی نوں سربیا دے سامنے پیش کیتے جانے دا فیصلہ کيتا۔ [۷] [۴] [۷] [۴] جرمن اثر و رسوخ دی حد اس وقت واضح ہوئی جدوں جاگو نے برچٹولڈ نوں اک گھنٹہ تک الٹی میٹم وچ تاخیر دا حکم دتا تاکہ فرانسیسی صدر تے پریمیر سینٹ پیٹرزبرگ وچ اپنے سربراہی اجلاس دے بعد سمندر وچ موجود سن ۔ [۷] الٹی میٹم دا پہلا مسودہ 12 جولائی نوں ویانا وچ جرمن سفارت خانے نوں دکھایا گیا سی تے حتمی متن 22 جولائی نوں جرمن سفارتخانے نوں پیشگی فراہم کیہ گیا سی۔ [۷]
الٹی میٹم لکھنے وچ آسٹریا دی تاخیر دی وجہ توں ، سربیا دے خلاف جنگ وچ جرمنی نے حیرت دا عنصر گنوا دتا سی۔ [۴] اس دی بجائے ، "لوکلائزیشن" دی حکمت عملی اپنائی گئی ، جس دا مطلب ایہ سی کہ جدوں آسٹریا سربیا دی جنگ شروع ہوئے گی تاں جرمنی دوسرے طاقتاں اُتے وی دباؤ ڈالے گا کہ اوہ جنگ دے خطرے وچ وی شامل نہ ہون۔ [۴] 19 جولائی نوں ، جگو نے نیم سرکاری شمالی جرمن گزٹ وچ اک نوٹ شائع کيتا جس وچ ہور طاقتاں نوں متنبہ کيتا گیا سی کہ "آسٹریا - ہنگری تے سربیا دے وچکار پیدا ہونے والے اختلافات دے حل نوں مقامی طور اُتے برقرار رکھنا چاہیے"۔ [۴] جرمنی وچ فرانسیسی سفیر ، جولس کیمبون دے ذریعہ جدوں ایہ پُچھیا گیا کہ اوہ آسٹریا دے الٹی میٹم دے مندرجات دے بارے وچ کِداں جاندے نيں جداں کہ اس نے شمالی جرمن گزٹ وچ انکشاف کيتا سی ، گوٹلیب وان جاگو نے اس توں لاعلمی دا ڈراما کيتا۔ [۴] برلن وچ برطانوی سفارت خانے دے سر ہوراس رمبولڈ نے اطلاع دتی کہ امکان اے کہ آسٹریا جرمنی دی یقین دہانیاں اُتے عمل پیرا اے۔ [note ۸]
اگرچہ جاگو دے دکھاوے اُتے وڈے پیمانے اُتے یقین نئيں کيتا گیا سی ، لیکن اس وقت اُتے وی ایہ یقین کيتا جارہیا سی کہ جرمنی امن دا خواہاں اے تے آسٹریا نوں روک سکدا اے۔ [۴] جرمن جنرل اسٹاف دے جنرل ہیلمتھ وان مولٹکے نے سربیا اُتے آسٹریا دے حملے دے مطلوبہ عالمی جنگ دے لئی بہترین طریقہ دے طور اُتے اک بار فیر منظوری دی۔ [۴]
20 جولائی نوں ، جرمنی دی حکومت نے نورڈ ڈوئچر لائیڈ تے ہیمبرگ امریکا لائن شپنگ کمپنیاں دے ڈائریکٹرز نوں آگاہ کيتا کہ آسٹریا جلد ہی اک الٹی میٹم پیش کريں گا جس توں عام یورپی جنگ دا سبب بن سکدا اے تے اوہ اپنے جہازاں نوں بیرونی پانی توں واپس ریخ اُتے واپس لینا شروع کر دتیاں۔ اک بار [۷] ايسے روز، جرمن بحریہ توجہ مرکوز کرنے دا حکم دتا گیا سی ہائی سمندر بیڑے اک عام جنگ کيتی صورت وچ ،. [۴] ریزلر دی ڈائری وچ بیت مین ہالویگ نے 20 جولائی نوں کہیا اے کہ روس اپنی "ودھدی ہوئی مانگاں تے زبردست متحرک طاقت دے نال چند سالاں وچ پِچھے ہٹنا ناممکن ہوئے گا ، خاص طور اُتے جے موجودہ یورپی برج برقرار رہے تو"۔ [۱۸] ریزلر نے اپنی ڈائری دا خاتمہ کردے ہوئے کہیا کہ بیت مین ہالویگ "پرعزم تے راحت مند " سن تے انھاں نے اپنے سابق وزیر خارجہ کیڈرلن ویچٹر دا حوالہ دتا جنہاں نے "ہمیشہ کہیا سی کہ سانوں لڑنا چاہیے"۔ [۱۸]
21 جولائی نوں ، جرمنی دی حکومت نے برلن وچ فرانسیسی سفیر ، جولس کیمبون تے روسی چارج ڈیفائرس ، برونووسکی نوں دسیا کہ جرمن ریخ نوں اس گل دا کوئی علم نئيں اے کہ سربیا دے بارے وچ آسٹریا دی پالیسی کيتا اے۔ [۷] نجی طور اُتے ، زیمر مین نے لکھیا اے کہ جرمن حکومت نے "پوری طرح توں اتفاق کيتا سی کہ آسٹریا نوں ہور پیچیدگیاں ہونے دے خطرے دے باوجود وی سازگار لمحے توں فائدہ اٹھانا چاہیے" ، لیکن اس نے شکاوہ کیہ کہ "ویانا خود نوں کم کرنے وچ گھبراندا اے "۔ [۷] زیمرمن نے اپنا میمو ختم کيتا کہ "اس نے جمع کيتا کہ ویانا ، ڈرپوک تے غیر منقطع ، جداں کہ ہمیشہ ہُندا اے ، تقریبا افسوس سی" جرمنی نے سربیا دے نال تحمل دا مشورہ دینے دی بجائے 5 جولائی 1914 نوں "خالی چیک" دے دتا سی۔ [۷] کانراڈ خود جنگ شروع کرنے وچ دوہری بادشاہت اُتے "جلد بازی" کرنے دے لئی دباؤ ڈال رہے سن ، تاکہ سربیا نوں "چوہے دی بو سونگھنے توں تے خود نوں معاوضے دینے توں بچائے ، شاید فرانس تے روس دے دباؤ وچ "۔ [۷] 22 جولائی نوں ، جرمنی نے آسٹریا دی درخواست توں انکار کر دتا کہ بلغراد وچ جرمنی دے وزیر نے سربیا دے سامنے الٹی میٹم پیش کيتا کیونجے جگو نے کہیا سی کہ ، ایہ بہت زیادہ نظر آئے گا "گویا اسيں آسٹریا نال جنگ کرنے اُتے زور دے رہے نيں"۔ [۷]
23 جولائی نوں ، پوری جرمن فوجی تے سیاسی قیادت عارضی طور اُتے چھٹیاں اُتے گئی۔ [۷] برلن دے باویر چارج ڈیفائرز کاؤنٹ شوین نے میونخ نوں اطلاع دتی کہ جرمنی آسٹریا دے خاتمے اُتے حیرت دا مظاہرہ کريں گا۔ [note ۹] اُتے ، 19 جولائی نوں الٹی میٹم پیش ہونے توں چار دن پہلے — جاگوو نے تمام جرمن سفیراں (آسٹریا ہنگری دے علاوہ) نوں سربیا دے خلاف آسٹریا دی کارروائی دے لئی حمایت منظور کرنے نوں کہیا۔ [note ۱۰] جاگو نے محسوس کيتا کہ ایہ بیان انہاں دے لاعلمی دے دعوےآں توں مطابقت نئيں رکھدا اے تے اس وجہ توں جلد بازی توں دوسری روانہ کيتی گئی جس دا دعوی آسٹریا دے الٹی میٹم توں قطع نظر نئيں اے ، لیکن جے کسی طاقت نے آسٹریا ہنگری نوں سربیا اُتے حملہ کرنے توں روکنے دی کوشش کيتی تاں انہاں "ناقابل نتیجہ نتائج" دی دھمکی دے رہی اے۔ جے الٹی میٹم مسترد کر دتا گیا سی۔ [۷]
جب سینٹ پیٹرزبرگ وچ جرمنی دے سفیر فریڈرک وان پورٹلز نے اطلاع دتی کہ روسی وزیر خارجہ سیرگی سیزونوف نے خبردار کيتا اے کہ جے اوہ سربیا دے خلاف آسٹریا دے حملے دی حمایت کردی اے تاں جرمنی نوں "ضرور یورپ توں حساب لینا چاہیے" ، ولاساں پورٹلس دے بھیجنے دے حاشیے اُتے لکھیا "نئيں! روس ، ہاں! " [۷] سربیا دے نال آسٹریا دی جنگ کيتی حمایت کردے ہوئے ، جرمنی دے رہنما عام جنگ دے خطرات نوں جاندے سن ۔ [۷] جداں کہ مورخ فرٹز فشر نے اشارہ کيتا ، جاگو دی طرف توں آسٹریا دے الٹیمٹم پیش ہونے توں پہلے ولہیم دے شمالی بحری جہاز دے مکمل سفر نامے دے بارے وچ جاننے دی درخواست توں ثابت ہوسکدا اے۔ [note ۱۱]
22 جولائی نوں ، الٹی میٹم دی فراہمی توں پہلے ، آسٹریا دی حکومت نے جرمن حکومت توں کہیا کہ جدوں 25 جولائی نوں الٹی میٹم دی میعاد ختم ہوئے گئی تاں جرمن حکومت آسٹریا دا اعلان جنگ کرے۔ [۴] جاگو نے ایہ کہندے ہوئے انکار کر دتا ، "ہماریا موقف ایہ اے کہ سربیا دے نال جھگڑا آسٹریا ہنگری دا اندرونی معاملہ اے۔" [۴] 23 جولائی نوں ، بلغراد وچ آسٹریا دے وزیر ، بیرن گیسل وان گیسلنگین نے سربیا دی حکومت نوں الٹی میٹم پیش کيتا۔ [۴] ايسے وقت تے سربیا دے مسترد ہونے دی قوی توقع رکھدے ہوئے ، آسٹریا دی فوج نے اپنی جنگی کتاب کھول دتی تے دشمناں دی تیاریاں دا آغاز کر دتا۔ [۴]
فرانس نے روس دی حمایت دی (20۔23 جولائی)
[سودھو]فرانسیسی صدر ریمنڈ پوئنکارے تے وزیر اعظم رینی ویوانی 15 جولائی نوں سینٹ پیٹرزبرگ روانہ ہوئے ، 20 جولائی نوں پہنچے تے 23 جولائی نوں روانہ ہوئے۔
فرانسیسی تے روسیاں نے اتفاق کيتا کہ انہاں دے اتحاد نے آسٹریا دے خلاف سربیا دی حمایت کرنے وچ توسیع دی ، بلقان دے آغاز دے پس منظر دے پِچھے پہلے توں قائم پالیسی دی تصدیق کيتی۔ جداں کہ کرسٹوفر کلارک نے نوٹ کيتا کہ "پوائن کیئر مضبوطی دی خوشخبری دی منادی کرنے آیا سی تے اس دے لفظاں تیار کاناں اُتے پے گئے سن ۔ اس تناظر وچ پختہ ہونے دا مطلب سربیا دے خلاف آسٹریا دے کسی اقدام دی ضد دی اک متضاد مخالفت اے۔ کسی وی موقع اُتے ذرائع دا مشورہ یا اپنی روسی مذاکرات جو کچھ آسٹریا-ہنگری قانونی قتل دے "بعد وچ لینے دا حقدار ہوئے سکدا اے کيتا اقدامات کرنے دے کسی وی سوچ دتی کہ ایسا. [۱۷] آسٹرین الٹی میٹم دی ترسیل دے موافق کرنے دا ارادہ کيتا سی 23 جولائی نوں روس توں فرانسیسی وفد دی روانگی دے نال۔ انہاں ملاقاتاں دا مرکزی وسطی یورپ وچ پیدا ہونے والے بحران نال تعلق سی۔
21 جولائی نوں ، روسی وزیر خارجہ نے روس وچ جرمنی دے سفیر نوں متنبہ کيتا کہ "روس آسٹریا - ہنگری دی سربیا دے لئی دھمکی آمیز بولی استعمال کرنے یا فوجی اقدامات اٹھانے نوں برداشت نئيں کريں گا"۔ برلن دے رہنماواں نے جنگ دے اس خطرہ نوں چھُٹ دتا۔ جرمنی دے وزیر خارجہ گوٹلیب وان جاگو نے کہیا کہ "سینٹ پیٹرزبرگ وچ کچھ دھندلاہٹ ہونا یقینی اے "۔ جرمنی دے چانسلر تھیوبلڈ وان بیت مین ہول وِگ نے اپنے معاون نوں دسیا کہ برطانیہ تے فرانس نوں ایہ احساس نئيں اے کہ جے روس متحرک ہوئے گیا تاں جرمنی جنگ وچ جائے گا۔ اس دا خیال سی کہ لندن نے اک جرمن "بلو" دیکھیا اے تے اوہ "کاؤنٹر بلف" دے نال جواب دے رہیا اے۔ [۲۰] سیاسی سائنس دان جیمز فیرون نے اس واقعہ توں استدلال کيتا اے کہ جرمناں دا خیال اے کہ روس سربیا دے مقابلے وچ اس توں زیادہ زبانی مدد دا اظہار کر رہیا اے ، تاکہ جرمنی تے آسٹریا ہنگری اُتے دباؤ ڈالیا جا سکے کہ اوہ روسی مطالبات نوں گل گل وچ قبول کرن۔ دراں اثنا ، برلن ویانا دے لئی اپنی اصل حمایت نوں کم کر رہی سی تاکہ جارحیت پسند نہ دکھادی جاسکے ، کیونجے اس توں جرمن سوشلسٹ وکھ ہوجاواں گے۔ [۲۱]
آسٹریا ہنگری دا الٹی میٹم (23 جولائی)
[سودھو]آسٹریا ہنگری دا الٹی میٹم نے مطالبہ کيتا کہ سربیا آسٹریا - ہنگری دے خلاف "خطرناک پروپیگنڈا" دی باضابطہ تے عوامی طور اُتے مذمت کرے ، جس دا حتمی مقصد ، "اس نال تعلق رکھنے والے بادشاہت والے علاقےآں توں علیحدگی" اے۔ ہور ایہ کہ ، بلغراد نوں "ہر طرح توں اس مجرمانہ تے دہشت گردی دے پروپیگنڈے نوں دبانا چاہیے"۔ [۲۲] سربیا نوں تعمیل کرنے دے لئی 48 گھینٹے دا وقت دتا گیا۔
اس دے علاوہ سربیا دی حکومت نوں وی چاہیے
- انہاں تمام اشاعتاں نوں دبا داں جو "آسٹریا ہنگری بادشاہت نال نفرت تے حقارت نوں اکساندی نيں" تے "اس دی علاقائی سالمیت دے خلاف ہدایت" نيں۔
- سربیا دی قوم پرست تنظیم ناروودنا اوڈبرانا ("عوامی دفاع") تے سربیا وچ اس طرح دے ہور تمام معاشراں نوں ختم کرن۔
- اسکولاں دیاں کتاباں تے عوامی دستاویزات توں کسی وی تاخیر دے بغیر "آسٹریا ہنگری دے خلاف پروپیگنڈہ" نوں ختم کرن۔
- سربیا دی فوج تے سول انتظامیہ توں انہاں تمام افسراں تے عہدیداراں نوں ہٹا داں جنہاں دے ناں آسٹریا ہنگری حکومت فراہم کرے گی۔
- سربیا وچ "آسٹرو ہنگری دی حکومت دے نمائندےآں" نوں "تخریبی تحریکاں دے دبانے" دے لئی قبول کرن۔
- آرچڈوکی دے قتل تک تمام لوازمات دی سماعت کرن تے "آسٹرو ہنگری دے نمائندےآں" (قانون نافذ کرنے والے افسران) نوں تحقیقات وچ حصہ لینے دی اجازت دتیاں
- میجر ووجیسلاو ٹینکوسی تے سرکاری ملازم میلان سیگانووی نوں گرفتار کرن جنھاں قتل دے منصوبے وچ شریک دے طور اُتے نامزد کيتا گیا سی۔
- "سرحد پار توں اسلحہ تے دھماکا خیز مواد دی ٹریفک" وچ سربیا دے حکام دا تعاون ختم کرن؛ برطرف تے دے عہدیداراں نوں سزا دینے Šabac تے Loznica فرنٹیئر سروس، "کے مجرم دی مدد توں سراجیوو جرم دا ارتکاب کرنے والےآں دی اے ".
- آسٹریا ہنگری دی حکومت نوں "سربیا دے عہدیداراں" دے بارے وچ "وضاحت" فراہم کرن جنہاں نے انٹرویوز وچ "آسٹریا ہنگری دی حکومت نال دشمنی دے معاملے وچ " اظہار خیال کيتا اے۔
- الٹی میٹم وچ شامل اقدامات اُتے عملدرآمد دے بارے وچ "تاخیر دے بغیر" آسٹریا ہنگری دی حکومت نوں مطلع کرن۔
آسٹریا ہنگری دی حکومت ، دستاویز دا اختتام کردے ہوئے ، 25 جولائی 1914 نوں ہفتہ دی شام 6 بجے تک سربیا دی حکومت دے جواب دی توقع کر رہی سی۔ [note ۱۲] اک ضمیمہ وچ "گیراجولو پرنسپل تے اس دے ساتھی ساتھیاں دے خلاف قتل دی وجہ توں سرائیوو وچ عدالت وچ دی جانے والی جرائم دی تفتیش" توں مختلف تفصیلات درج کيتیاں گئیاں ، جس وچ مبینہ طور اُتے سربیا دے مختلف عہدیداراں دے ذریعہ سازشیاں نوں فراہم دی جانے والی مجرمیت تے مدد دا ثبوت دتا گیا۔ [۲۲]
بیلگریڈ ، بیرن وان گیسلنجنہاں وچ آسٹریا دے وزیر نوں ہدایات دتیاں گئیاں ، جس دے تحت جے الٹی میٹم دی "48 گھنٹےآں دی ڈیڈ لائن" دے اندر سربیا دی حکومت کیتی طرف توں "غیر مشروط مثبت جواب" نئيں ملیا تاں ("جداں کہ آپ دے دن تے گھینٹے توں ماپا جاندا اے " اس دا اعلان کردے ہوئے ") ، وزیر نوں اپنے تمام اہلکاراں دے نال آسٹریا ہنگری دا سفارتخانہ بلغراد چھڈنا چاہیے۔ [۲۲]
سربیا جواب
[سودھو]23 جولائی دی رات ، سربین ریجنٹ ولی عہد شہزادہ الیگزینڈر روسی آدرش اُتے تشریف لیائے تاکہ "آسٹریا دے الٹی میٹم اُتے اپنی مایوسی دا اظہار کيتا جائے ، جس دی تعمیل اوہ اس ریاست دے لئی قطعی ناممکن اے جس دے وقار دے لئی ذرا وی احترام اے "۔ [۴] دونے ریجنٹ تے پیسی نے روسی مدد کيتی درخواست کيتی ، جس توں انکار کر دتا گیا۔ [۴] سازونوف نے سرباں نوں صرف اخلاقی مدد کيتی پیش کش دی جدوں کہ نکولس نے سرباں توں الٹی میٹم نوں قبول کرنے دے لئی کہیا تے امید اے کہ بین الاقوامی رائے آسٹریا نوں اپنا نظریہ بدلنے اُتے مجبور کرے گی۔ [۴] روس تے فرانس دونے ، اپنی فوجی کمزوریاں دی وجہ توں ، زیادہ تر 1914 وچ جرمنی دے نال جنگ دا خطرہ مول لیندے سن تے ايسے وجہ توں سربیا اُتے آسٹریا دے الٹی میٹم دی شرائط اُتے عمل کرنے دا دباؤ سی۔ [۴] چونکہ آسٹریائی باشندےآں نے بار بار روسیاں توں وعدہ کيتا سی کہ اس موسم گرما وچ سربیا دے خلاف کوئی منصوبہ نئيں بنایا گیا سی ، لہذا انہاں دے سخت الٹی میٹم نے سازونوف دا مقابلہ کرنے دے لئی زیادہ کم نئيں کيتا۔ [۲۳]
الٹی میٹم تے ہور یوروپی طاقتاں دی حمایت نہ ہونے دی وجہ توں صاربین کابینہ نے سمجھوتہ کيتا۔ [۴] مورخین اس حد توں متفق نئيں جس حد تک سرباں نے حقیقی طور اُتے سمجھوتہ کيتا۔ کچھ مورخین دا استدلال اے کہ سربیا نے الٹی میٹم دی تمام شرائط نوں قبول کيتا لیکن سوائے اسباق 6 دے اس مطالبے دے کہ آسٹریا دی پولیس نوں سربیا وچ کم کرنے دی اجازت دتی جائے۔ [۴] دوسرے ، خاص طور اُتے کلارک نے استدلال کيتا کہ سرباں نے الٹی میٹم دے بارے وچ اپنا جواب اس طرح تیار کيتا کہ اس توں اہم مراعات حاصل کرنے دا تاثر دتا جا "لیکن:" حقیقت وچ ، تب زیادہ تر نکات اُتے ایہ انتہائی خوشبو والا رد سی "۔ [۱۷] جرمن بحری جہاز ٹائکون البرٹ بالن نے یاد دلایا کہ جدوں جرمنی دی حکومت نے ایہ گمراہ کن خبر سنی سی کہ سربیا نے الٹی میٹم قبول کر ليا اے تاں اوتھے "مایوسی" سی ، لیکن "زبردست خوشی" ہوئی جدوں ایہ معلوم ہويا کہ سرباں نے آسٹریا دے تمام افراد نوں قبول نئيں کيتا اے۔ شرائط [۴] جدوں بیلن نے ولیسانوں بحر شمالی توں بحری جہاز نوں بحران توں نمٹنے دے لئی ختم کرنے دا مشورہ دتا تاں ، جرمن وزارت خارجہ نے کھلے دل توں کہیا کہ شہنشاہ نوں اپنا سفر جاری رکھنا چاہیے کیونجے "اس گل دا یقین کرنے دے لئی سب کچھ کرنا ضروری اے کہ اوہ [ولیہم] اپنے نال معاملات وچ مداخلت نہ کرے۔ پرسکون خیالات " [۴] ايسے وقت ، برلن وچ اپنے سفیر دی طرف توں برٹ اسٹڈ نوں اک پیغام بھیجیا گیا جس نے اسنوں یاد دلاندے ہوئے کہیا "ایتھے جنگی کارروائیاں دے آغاز وچ ہونے والی ہر تاخیر نوں اس خطرے دی نشان دہی کردے ہوئے سمجھیا جاندا اے کہ غیر ملکی طاقتاں دی مداخلت ہوسکدی اے۔ سانوں فوری طور اُتے مشورہ دتا گیا اے کہ اوہ بغیر تاخیر ہی اگے بڑھاں۔ [۴]
23 جولائی توں ، جرمنی دے تمام رہنما بحران توں نمٹنے دے لئی خفیہ طور اُتے برلن واپس آئے۔ [۴] بیت مین ہولویگ دی سربراہی وچ انہاں لوکاں دے وچکار اک تفریق کھڑی ہوئی جو سربیا اُتے آسٹریا دے حملے دے بعد کيتا ہوئے گا تے مولٹکے تے فالکنہائن دی سربراہی وچ ملٹری دے ذریعہ اک فوج دا تبادلہ ہويا ، جس نے زور دتا کہ جرمنی فوری طور اُتے اک جرمن دے نال سربیا اُتے آسٹریا دے حملے دی پیروی کرے۔ روس اُتے حملہ مولٹکے نے بار بار کہیا کہ 1914 ء "احتیاطی جنگ" شروع کرنے دا بہترین وقت ہوئے گا یا روسی عظیم فوجی پروگرام 1917 تک ختم ہوجائے گا ، جس دی وجہ توں جرمنی اک بار فیر جنگ دا خطرہ مول نئيں پاسکے گا۔ [۴] مولٹکے ، شامل اے کہ روسی جوٹاو شمار کيتا گیا سی اک موقع خطرے دی اک قسم دے طور اُتے دی بجائے کوشش کيتی جائے کیونجے ایہ جرمنی دے جبری طور اُتے اس پیش کردے ہوئے جرمنی دے جنگ وچ جانے دے لئی دی اجازت دے گا دے طور پر. [۴] روس وچ جرمنی دی فوج دے منسلک نے اطلاع دتی اے کہ متحرک ہونے دی روسی تیاری توقع توں کدرے زیادہ چھوٹے پیمانے اُتے اے۔ [۴] اگرچہ مولٹکے نے پہلے ایہ استدلال کيتا کہ جرمنی نوں "احتیاطی جنگ" شروع کرنے توں پہلے روس دے متحرک ہونے دا انتظار کرنا چاہیے ، اُتے انہاں نے زور دتا کہ جرمنی اسنوں بہرحال اس دا آغاز کرے۔ [۴] مولٹکے دے خیال وچ ، فرانس اُتے کامیابی توں حملہ کرنے دے لئی ، جرمنی نوں حیرت توں بیلجئیم دے قلعے لیج اُتے قبضہ کرنے دی ضرورت ہوئے گی۔ جدوں تک سفارتی اقدام جاری رہیا ، کم ہی امکان اے کہ مولٹکے نے سوچیا کہ لیج حیرت توں طوفان برپا ہوسکدا اے تے جے لیج نوں نہ لیا گیا تاں پورا شیلیفن منصوبہ غیر تبدیل ہوجائے گا۔ [۴]
24 جولائی نوں ، زیمرمن نے تمام جرمن سفیراں نوں (ارسال آسٹریا ہنگری دے لئی) روانہ کيتا تے انہاں توں کہیا کہ اوہ اپنی میزبان حکومتاں نوں آگاہ کرن کہ الٹی میٹم دے بارے وچ جرمنی نوں کوئی پیشگی معلومات نئيں اے۔ [۷] ايسے دن ، گرے ، جو الٹی میٹم دے لہجے توں پریشان سی (جسنوں اوہ محسوس کردا سی کہ اسنوں مسترد کر دتا گیا اے ) ، لچنوسکی نوں "یورپی جنگ à قطری " (روس ، آسٹریا ، فرانس تے جرمنی سے) دے خطرات توں خبردار کيتا ) جے آسٹریا دی فوج سربیا وچ داخل ہُندی اے۔ گرے نے اٹلی ، سرب ، جرمنی تے برطانیہ دے وچکار ثالثی دی سفارش کردے ہوئے آسٹریا سربیا دی جنگ نوں روکنے دا بہترین طریقہ قرار دتا اے۔ الٹی میٹم دے خاتمے دے بعد برطانوی پیش کش نوں منظور کرنے دے بعد جیگو نے گری دی پیش کش نوں سبوتاژ کيتا۔ [۷] جگو نے دعوی کيتا کہ "[ڈبلیو ڈبلیو] نے نوٹ [آسٹریا دے الٹی میٹم]" دے مندرجات دے سلسلے وچ کِسے وی طرح دے اثر و رسوخ دا استعمال نئيں کيتا تے ایہ کہ جرمنی "ویانا نوں پِچھے ہٹ جانے دی صلاح" دینے وچ ناکام رہیا اے کیونجے اس توں آسٹریا نوں وی ذلیل کرنا ہوئے گا۔ زیادہ [۴] برطانیہ وچ روسی سفیر نے شہزادہ لِکنوسکی نوں متنبہ کيتا: "صرف ایسی حکومت جو جنگ کيتی خواہاں اے ممکنہ طور اُتے اس طرح دا اک نوٹ [آسٹریا دا الٹی میٹم] لکھ سکے۔" [۴] اس میٹنگ دا اک بیان پڑھ کر جس وچ برچٹولڈ نے روس دے سفیر نوں اپنے ملک دے اُتے امن ارادےآں توں متعلق روسی سفیر نوں آگاہ کيتا ، ولہیلم نے مارجن اُتے لکھیا "بالکل ضرورت توں زیادہ!" تے برچٹولڈ نوں "گدھا" کہیا! [۴]
24 جولائی نوں ، برچٹولڈ دے روسی چارج ڈیفائرس نال ملاقات دے بعد ، برلن توں مشتعل شکایات دا اشارہ کيتا گیا ، جس وچ متنبہ کيتا گیا سی کہ جے کوئی سمجھوتہ کيتا گیا اے تاں آسٹریا نوں کسی وی دوسری طاقت دے نال گل گل نئيں کرنا چاہیے۔ [۷] ايسے دن ، ولیاساں تسریشکی توں بھیجنے دے حاشیے اُتے لکھیا تے آسٹریا - ہنگری نوں بلقان وچ کافی جارحانہ نہ ہونے اُتے "کمزور" قرار دتا تے لکھیا کہ بلقان وچ طاقت وچ ردوبدل کرنا پے گیا۔ چھوٹے بچےآں دے مقابلہ وچ تے روس دے خرچ اُتے آسٹریا نوں بلقان وچ غالب بننا چاہیے۔ " [۷] کاؤنٹ سیزگینی نے ویانا نوں اطلاع دتی کہ "ایتھے ، عام طور اُتے ایہ سمجھیا جاندا اے کہ جے سربیا ساڈے مطالبات نوں مسترد کردا اے تاں ، ہم فوری طور اُتے جنگ دا اعلان کرکے تے فوجی کارروائیاں دا آغاز کرکے جواب دین گے ۔ سانوں مشورہ دتا جاندا اے۔ … اک غلط ساتھی (اصل وچ تاکید) دے نال دنیا دا مقابلہ کرنا۔ " [۷] جدوں بلغراد وچ جرمنی دے سفیر نے دسیا کہ سربیا دے عوام نوں جنگ یا قومی توہین دے انتخاب دا سامنا کرنا پيا تاں اوہ کِنے غمزدہ نيں۔ رپورٹ دے حاشیے پر: "براوو! کسی نے وی ویینیاں اُتے یقین نئيں کيتا ہوئے گا! … سربیا دی پوری طاقت خود نوں کتنا کھوکھلا کررہی اے۔ اس طرح ، تمام سلاو ملکاں دے نال وی ایسا ہی ہُندا اے۔ بس اس گببارے دی ایڑیاں اُتے سخت چہل قدمی کرو! " [۴]
اک بھڑکتا ہويا بحران
[سودھو]24 جولائی نے جولائی دے بحران دی اصل شروعات کيتی۔ [۴] اس وقت تک ، دنیا وچ لوکاں دی اکثریت برلن تے ویانا وچ قائدین دی سازشاں توں لاعلم سی تے بحران دا کوئی احساس نئيں سی۔ [۴] اک معاملہ برطانوی کابینہ دا سی ، جس نے 24 جولائی تک غیر ملکی معاملات اُتے گل نئيں کيتی سی۔ [۴]
سربیا تے آسٹریا نوں متحرک ، فرانس نے ابتدائی اقدامات اٹھائے (24-25 جولائی)
[سودھو]24 جولائی نوں ، سربیا دی حکومت ، اگلے دن آسٹریا دے اعلان جنگ کيتی توقع کر رہی سی ، متحرک ہوئے گئی جدوں کہ آسٹریا نے سفارتی تعلقات منقطع کر دتے۔ [۴] آسٹریا - ہنگری وچ برطانوی سفیر نے لندن نوں اطلاع دی: "جنگ نیڑے آوری سمجھی جاندی اے۔ ویانا وچ جنگلی ترین جوش و ولولہ پائے جارہیا اے۔" [۴] اسکویت نے وینٹیا اسٹینلے نوں لکھے گئے خط وچ لکھیا اے کہ اوہ اس گل اُتے فکرمند نيں کہ روس برطانیہ نوں اس وچ الجھانے دی کوشش کر رہیا اے جسنوں انہاں نے "گذشتہ 40 سالاں دی سب توں خطرناک صورت حال" قرار دتا اے۔ [note ۱۳] کسی جنگ نوں روکنے دے لئی ، برطانوی دفتر خارجہ دے مستقل سکریٹری ، سر آرتھر نکولسن نے اک بار فیر تجویز پیش دی کہ آسٹریا تے سربیا دے وچکار تنازع نوں حل کرنے دے لئی برطانیہ ، جرمنی ، اٹلی تے فرانس دی زیر صدارت لندن وچ اک کانفرنس منعقد کيتی جائے۔ [۴]
25 جولائی نوں ، شہنشاہ فرانز جوزف نے 28 جولائی نوں سربیا دے خلاف آپریشن شروع کرنے دے لئی اٹھ فوجی کوراں دے لئی متحرک آرڈر اُتے دستخط کیتے۔ آسٹریا ہنگری دے سفیر جیئلس بیلگریڈ توں چلے گئے۔ [۷] پیرس وچ نگراں حکومت نے 26 جولائی تک فرانسیسی فوجیاں دی تمام چھٹیاں منسوخ کر دیؤ تے مراکش وچ موجود فرانسیسی فوج دی اکثریت نوں فرانس واپس جانے دا حکم دتا۔ [۴]
روس نے جزوی طور اُتے متحرک ہونے دا حکم (24-25 جولائی)
[سودھو]24-25 جولائی نوں روسی وزراء دی کونسل دا اجلاس ہويا۔ روسی وزیر زراعت الیگزنڈر کرووشین ، جنہاں اُتے خاص طور اُتے نکولس دا بھروسا سی ، نے استدلال کيتا کہ روس فوجی طور اُتے جرمنی تے آسٹریا ہنگری دے نال تنازع دے لئی تیار نئيں اے تے ایہ محتاط انداز وچ اپنے مقاصد نوں حاصل کرسکدا اے۔ [note ۱۴] سازونوف نے دسیا کہ روس عام طور اُتے اپنی خارجہ پالیسی وچ اعتدال پسند رہیا اے ، لیکن جرمنی نے اعتدال پسندی نوں فائدہ اٹھانا کمزوری سمجھیا اے۔ [note ۱۵] روسی وزیر جنگ ولادیمیر سکوملنف تے بحریہ دے وزیر ایڈمرل ایوان گرگوروچ نے کہیا اے کہ روس آسٹریا یا جرمنی وچ کِسے دے خلاف جنگ دے لئی تیار نئيں اے ، لیکن ایہ کہ اک مضبوط سفارتی موقف ضروری اے۔ [note ۱۶] روسی حکومت نے اک بار فیر آسٹریا توں آخری تریخ وچ توسیع دا مطالبہ کيتا تے سرباں نوں مشورہ دتا کہ اوہ آسٹریا دے الٹی میٹم دی شرائط اُتے کم توں کم مزاحمت پیش کرے۔ [۴] آخر کار آسٹریا نوں جنگ توں روکنے دے لئی ، روسی وزرا دی کونسل نے آسٹریا دے خلاف جزوی طور اُتے متحرک ہونے دا حکم دتا۔ [۴]
25 جولائی 1914 نوں ، کرسنوئی سیلو وچ وزراء دی کونسل دا اجلاس ہويا جس وچ زار نکولس دوم نے آسٹریا-سربیا تنازع وچ مداخلت دا فیصلہ کيتا جو عام جنگ کيتی طرف اک قدم سی۔ انہاں نے 25 جولائی نوں روسی فوج نوں الرٹ کر دتا۔ اگرچہ ایہ متحرک نئيں سی ، لیکن اس توں جرمنی تے آسٹریا دی سرحداں نوں خطرہ سی تے اوہ کسی فوجی اعلان جنگ کيتی طرح لگدا سی۔ [۲۴]
اس حقیقت دے باوجود کہ اس دا سربیا توں کوئی اتحاد نئيں سی ، کونسل روسی فوج تے بالٹک تے بحیرہ اسود دے بحری بیڑے دے 10 لکھ توں زیادہ افراد نوں خفیہ جزوی طور اُتے متحرک کرنے اُتے راضی ہوئے گئی۔ ایہ امر قابل دلی اے کہ چونکہ ایہ جنگ دے عمومی بیانات وچ کِسے الجھن دا سبب اے ، کیونجے ایہ الٹی میٹم نوں سربیا دے مسترد کرنے ، 28 جولائی نوں آسٹریا دے اعلان جنگ یا جرمنی دے ذریعہ کسی فوجی اقدامات توں پہلے کيتا گیا سی۔ سفارتی اقدام دے طور اُتے ، اس دی محدود قیمت سی کیونجے روسیاں نے 28 جولائی تک اس تحرک نوں عام نئيں کيتا سی۔
روسی سوچ
[سودھو]وزرا دی مجلس وچ اس اقدام دی حمایت کرنے دے لئی استعمال ہونے والے دلائل ایہ سن :
- جرمنی اپنی طاقت ودھانے دے لئی اس بحران نوں بہانے دے طور اُتے استعمال کررہیا سی۔
- الٹی میٹم دی قبولیت دا مطلب ایہ ہوئے گا کہ سربیا آسٹریا دا محافظ ملک بن جائے گا۔
- ماضی وچ روس دی حمایت کيتی سی - مثال دے طور اُتے لیمان وان سینڈرز دے معاملے تے بوسنیا دے بحران وچ - تے اس توں جرمناں نوں راضی کرنے دی بجائے انہاں دی حوصلہ افزائی ہوئی سی۔
- 1904–06 دی تباہ کاریاں دے بعد توں روسی اسلحہ کافی حد تک بازیافت کرچکيا اے۔
استوں علاوہ روسی وزیر خارجہ سیرگے سیزونوف دا خیال سی کہ جنگ ناگزیر اے تے انہاں نے ایہ تسلیم کرنے توں انکار کر دتا کہ آسٹریا - ہنگری نوں سرب سربواہی دے خلاف اقدامات دا مقابلہ کرنے دا حق حاصل اے۔ اس دے برعکس ، سازونوف نے اپنے آپ نوں غیر منقولیت توں منسلک کيتا سی تے آسٹریا ہنگری دی سلطنت دے خاتمے دی توقع دی سی۔ کلیدی طور اُتے ، فرانسیسیاں نے اپنے حالیہ سرکاری دورے وچ کچھ دن پہلے ہی اپنے روسی اتحادیاں نوں اک مضبوط رد عمل دے لئی اپنی واضح مدد فراہم دی سی۔ اس دے پس منظر وچ ترک آبنائے دے مستقبل دی روسی پریشانی وی سی - "جتھے بلقان اُتے روسی کنٹرول سینٹ پیٹرزبرگ نوں باسفورس اُتے ناپسندیدہ مداخلتاں نوں روکنے دے لئی کدرے بہتر پوزیشن وچ رکھے گا" [۱۷]
کرسٹوفر کلارک دا کہنا اے کہ ، "24 تے 25 جولائی نوں ہونے والی ملاقاتاں دی تاریخی اہمیت نوں بڑھانا مشکل ہوئے گا" ، [۱۷] کیونجے اس نے سربیا دی حوصلہ افزائی دی تے جرمنی دے لئی داؤ اُتے لگایا ، جو حالے وی بالقان دے مقامی تنازع دی امید کر رہیا سی۔ [note ۱۷]
روسی پالیسی وچ سرباں اُتے دباؤ ڈالنا سی کہ حد توں زیادہ حد تک توہین کیتے بغیر الٹی میٹم قبول کرن۔ [۴] روس جنگ توں بچنے دے لئی بے چین سی کیونجے عظیم فوجی پروگرام 1917 تک مکمل نئيں ہونا سی تے روس دوسری صورت وچ جنگ دے لئی تیار نئيں سی۔ [۴] چونکہ فرانس دے تمام رہنماواں بشمول صدر پائنکارے تے رینی ویوانی ، بحری جہاز فرانس اُتے بحری جہاز اُتے سن ، سینٹ پیٹرزبرگ وچ سربراہی اجلاس توں واپس آ رہے سن ، فرانسیسی حکومت دے قائم مقام سربراہ ، ژان بپٹسٹ بینیونیو مارٹن نے کوئی خطرہ نئيں لیا۔ الٹی میٹم پر. [۴] اس دے علاوہ ، جرمناں نے ریڈیو پیغامات نوں جام کر دتا ، گھٹ توں گھٹ جہاز توں پیدا ہونے والے فرانسیسی رہنماواں تے پیرس دے وچکار رابطے تے ممکنہ طور اُتے انہاں نوں مکمل طور اُتے روک دتا۔ [۴]
جنگ توں بچنے یا مقامی بنانے دے لئی سفارتی حکمت عملی (26 جولائی)
[سودھو]25 جولائی نوں ، گرے نے اک بار فیر تجویز پیش دی کہ جرمنی آسٹریا نوں آگاہ کرے کہ آسٹریا دے الٹی میٹم اُتے سربیا دا جواب "اطمینان بخش" سی۔ [۷] جیگو نے ویرینا دے لئی گری دی پیش کش اُتے کوئی تبصرہ نئيں کيتا۔ [۷] ايسے دن ، جگو نے رپورٹر تھیوڈور وولف نوں دسیا کہ انہاں دی رائے وچ "نہ تاں لندن ، نہ پیرس تے نہ ہی سینٹ پیٹرزبرگ جنگ چاہندا اے "۔ [۴] ايسے دن ، روس نے اعلان کيتا کہ جے آسٹریا نے سربیا اُتے حملہ کيتا تاں اوہ "غیر دلچسپ" نئيں رہ سکدا۔ [۷] دونے فرانسیسی تے روسی سفیراں نے چار طاقت دی ثالثی نوں مسترد کر دتا تے اس دی بجائے بیلگریڈ تے ویانا دے وچکار براہ راست مذاکرات دی تجویز پیش کيتی۔ جگو نے فرانس تے روس دی پیش کش نوں قبول کر ليا کیونجے اس نے برطانیہ نوں فرانس تے روس توں وکھ کرنے دا بہترین موقع پیش کيتا۔ [۷] پرنس لِکنوسکی دے نال اپنی گل گل وچ ، گرے نے آسٹریا-سربیا دی جنگ دے وچکار اک سخت فرق کھچ لیا ، جس توں برطانیہ نوں کوئی سروکار نئيں سی تے آسٹرو روسی جنگ ، جس نے اسنوں انجام دتا سی۔ [۷] گرے نے ہور کہیا کہ برطانیہ فرانس تے روس دے نال اتفاق رائے توں کم نئيں کررہیا سی ، جس توں جاگو دی برطانیہ نوں ٹرپل اینٹینٹ توں علاحدہ کرنے دی امیداں وچ اضافہ ہويا۔ [۷] ايسے دن ، جاگو نے ویانا نوں اک ہور پیغام بھیجیا تاکہ آسٹریا نوں سربیا دے خلاف اعلان جنگ دے نال جلدی کرنے دی ترغیب دتی جائے۔ [۷]
26 جولائی نوں ، برچٹولڈ نے گری دی ثالثی دی پیش کش نوں مسترد کر دتا تے لکھیا اے کہ جے لوکلائزیشن ممکن نئيں ہوسکدی اے ، تاں جرمنی دی حمایت اُتے "جے کسی تے مخالف دے خلاف جدوجہد کرنے اُتے مجبور کيتا جاندا اے تو" دوہری بادشاہت گنوا رہی اے۔ [۷] ايسے دن ، جنرل وون مولٹکے نے بیلجیئم نوں اک پیغام بھیجیا جس وچ مطالبہ کيتا گیا سی کہ "فرانس تے روس دے خلاف اک نزع آمیز جنگ کيتی صورت وچ " جرمن فوجیاں نوں "اس مملکت توں گزرنے دی اجازت دتی جائے"۔ [۷] بیت مین ہول وِگ نے لندن ، پیرس تے سینٹ پیٹرزبرگ وچ جرمن سفیراں نوں اک پیغام وچ کہیا اے کہ ہن جرمن خارجہ پالیسی دا اصل مقصد ایہ ظاہر کرنا سی کہ روس نے جرمنی نوں کسی جنگ اُتے مجبور کيتا سی ، تاکہ برطانیہ نوں غیر جانبدار رکھیا جاسکے۔ تے اس گل نوں یقینی بناواں کہ جرمن عوام دی رائے جنگ کيتی کوششاں دی حمایت کرے گی۔ [۷] بیت مین ہول وِگ نے ولی ہیلم نوں نیکولس نوں اک ٹیلی گرام بھیجنے دا مشورہ دتا ، جس نے اسنوں یقین دلایا کہ شہنشاہ صرف تعلقات عامہ دے مقاصد دے لئی اے۔ [۷] جداں کہ بیت مین ہول وِگ نے کہیا ، "جے جنگ سب دے بعد آنی چاہیے تاں ، اس طرح دا ٹیلی گرام روس دے جرم نوں واضح طور اُتے سادہ بنا دے گا۔" [۷] مولٹکے نے جرمن وزارت خارجہ دا دورہ کيتا کہ جاگو نوں ایہ مشورہ دتا کہ جرمنی نوں بیلجیئم اُتے حملے دا جواز پیش کرنے دے لئی الٹی میٹم تیار کرنا شروع کرنا چاہیے۔ [۴] بعد وچ ، مولٹکے نے بیتھمن ہال وِگ نال ملاقات کيتی تے ايسے دن دے بعد اپنی اہلیہ توں کہیا کہ انہاں نے چانسلر نوں دسیا اے کہ اوہ "بہت زیادہ مطمئن" نيں کہ جرمنی نے حالے تک روس اُتے حملہ نئيں کيتا اے۔ [۴]
26 جولائی نوں ، سینٹ پیٹرزبرگ وچ ، جرمن سفیر وان پورٹلس نے سازونوف توں کہیا سی کہ اوہ گری دے لندن وچ اک سربراہی اجلاس دی پیش کش نوں مسترد کرن۔ [۴] جس وچ مذکور مجوزہ کانفرنس سی "بہت unwieldy سی" تے جے روس امن دی بچت دے بارے وچ سنجیدہ سن، اوہ آسٹریا دے نال براہ راست گل گل کرن گے۔ [۴] سازونوف نے جواب دتا کہ اوہ سربیا نوں آسٹریا دے تقریبا تمام مطالبات تسلیم کرنے اُتے راضی اے تے وان پورٹل دے مشورے اُتے عمل کردے ہوئے ، آسٹریا دے نال براہ راست گل گل دے حق وچ گری دی کانفرنس دی تجویز نوں مسترد کر دتا۔ [۴] وون پورٹلز نے جرمنی نوں اطلاع دتی کہ سازونوف اک "پُل لبھن" وچ اک پُل لبھن دی تلاش وچ اے۔ … مطمئن کرنا … آسٹریا دا مطالبہ اے "اور امن نوں بچانے دے لئی تقریبا کچھ وی کرنے نوں تیار اے۔ [۴] ايسے وقت ، وان پورٹلز نے خبردار کيتا کہ بلقان دے اقتدار وچ توازن وچ تبدیلی نوں روس دی جانب توں انتہائی دوستانہ عمل سمجھیا جائے گا۔ [۷] آسٹریا دے سربیا توں متعلق کسی وی مطالبے نوں ترک کرنے توں انکار اُتے مندرجہ ذیل آسٹرو - روس مذاکرات نوں سبوتاژ کيتا گیا [۴] جنگ شروع ہونے دی صورت وچ اک ابتدائی اقدام دے طور اُتے تے برطانیہ نوں اس وچ شامل ہونا سی ، برطانوی ایڈمرلٹی دے پہلے لارڈ ونسٹن چرچل ، برطانوی بحری بیڑے نوں حکم دتا کہ انھاں منتشر نہ کرنے دا حکم دتا ، [۴] استدلال کردے ہوئے کہ برطانوی اقدام دی خبراں جنگ کيتی راہ وچ حائل ہوسکدیاں نيں تے اس طرح جرمنی نوں اس گل اُتے راضی کرنے وچ مدد ملے گی کہ اوہ آسٹریا اُتے دباؤ ڈالے کہ اوہ اپنے الٹی میٹم وچ کچھ زیادہ اشتعال انگیز مطالبات ترک کر دے۔ گرے نے کہیا کہ جے جرمنی تے برطانیہ مل کے کم کرن گے تاں سمجھوتہ دے حل اُتے عمل پیرا ہوسکدا اے۔ [۴] انہاں دے اس طرز عمل توں برطانوی عہدیداراں دی مخالفت پیدا ہوئے گئی ، جنھاں ایہ لگیا کہ جرمنی خراب عقیدے توں بحران توں نمٹ رہے نيں۔ [۴] نیکلسن نے متنبہ کيتا گرے کہ انہاں دی رائے وچ "برلن ساڈے نال کھیل رہیا اے "۔ [۴] گرے نے اپنے حصے دے لئی ، نیکلسن دی تشخیص نوں مسترد کر دتا تے یقین کيتا کہ جرمنی اک عام جنگ روکنے وچ دلچسپی رکھدا اے۔ [۴]
کوئی ڈے آرسی دے پولیٹیکل ڈائریکٹر ، فلپ برتھیپرت نے پیرس وچ جرمنی دے سفیر ولہیم وان شون توں گفتگو کردے ہوئے کہیا کہ "جے میرے جنگل دا مقصد نئيں ہُندا تاں جرمنی دا رویہ ناقابل فہم سی"۔ [۴]
ویانا وچ ، کونراڈ وان ہٹزینڈورف تے برچٹولڈ نے اس بارے وچ اتفاق رائے نئيں کيتا کہ آسٹریا نے کدوں آپریشن شروع کرنا چاہیے۔ کانراڈ اس وقت تک انتظار کرنا چاہندا سی جدوں تک کہ کوئی فوجی حملہ تیار نئيں ہُندا سی ، جس دا اس نے تخمینہ 12 اگست نوں لگایا سی ، جدوں کہ برچٹڈ دا خیال سی کہ انتقامی ہڑتال دے لئی سفارتی دریچہ اس وقت تک گزر چکی ہوئے گی۔ [note ۱۸]
27 جولائی نوں ، گرے نے شہزادہ لِکنوسکی دے توسط توں اک ہور امن دی تجویز بھیجی۔ [۱۹] گرے نے لِکنوسکی نوں متنبہ کيتا کہ جے آسٹریا سربیا دے خلاف اپنی جارحیت جاری رکھے گا تے جرمنی آسٹریا دی حمایت کرنے دی اپنی پالیسی اُتے عمل کردا اے تاں ، برطانیہ دے پاس فرانس تے روس دی حمایت کرنے دے سوا تے کوئی چارہ نئيں ہوئے گا۔ [۱۹] فرانسیسی وزیر خارجہ نے پیرس وچ جرمنی دے سفیر ، وان شوئن نوں مطلع کيتا کہ فرانس پرامن حل تلاش کرنے دے لئی بے چین اے تے سینٹ پیٹرزبرگ وچ اپنے اثر و رسوخ دے نال پوری کوشش کرنے دے لئی تیار اے جے جرمنی نوں ویانا وچ اعتدال پسند مشورے ، " چونکہ سربیا نے تقریبا ہر نکتہ نوں پورا کيتا سی۔ [۷]
ولہیم دے دوسرے خیالات نيں (26 جولائی)
[سودھو]26 جولائی نوں سربیا دا جواب پڑھنے دے بعد ، ولاساں تبصرہ کيتا ، " لیکن اس نال جنگ کيتی کوئی وجہ ختم ہوجاندی اے " [۷] یا "جنگ کيتی ہر وجہ زمین اُتے ڈگدی اے "۔ [۴] ولہیلم نے نوٹ کيتا کہ سربیا نے "انتہائی ذلت آمیز نوعیت دا اک مقام" بنا دتا اے ، [۴] کہ "سربیا نے کچھ نکات دے سلسلے وچ جو کچھ تحفظات کیتے نيں اوہ میری رائے وچ گل گل دے ذریعے یقینی طور اُتے ختم ہوسکدے نيں" تے گرے توں آزادانہ اداکاری کردے ہوئے ، ايسے طرح دی "اسٹاپ انہاں بیلجیڈ" پیش کش کيتی۔ [۷] ولہیلم نے بیان کيتا کہ چونکہ "سرب مستشرقین نيں ، لہذا جھوٹھے ، چال چلانے والے تے چوری دے مالک" نيں ، لہذا بلغراد اُتے آسٹریا دے عارضی قبضے دی ضرورت اس وقت تک سی جدوں سربیا نے اپنے لفظاں اُتے عمل نہ کيتا۔ [۴]
جنگ دے بارے وچ ولہیلم دے اچانک ذہن وچ تبدیلی نے بیتھمین ہالویگ ، فوج تے سفارتی خدمات نوں مشتعل کر دتا ، جس نے ولیہم دی پیش کش نوں سبوتاژ کرنے دا کم کيتا۔ [۷] اک جرمن جنرل نے لکھیا: "بدقسمتی توں … پرامن خبراں۔ قیصر امن چاہندا اے … اوہ ایتھے تک کہ آسٹریا اُتے اثر انداز ہونا چاہندا اے تے ہور جاری رکھنا چاہندا اے۔ " [۴] بیتھمین ہول وِگ نے ول ہیلم دی تجویز نوں توڑ دتا تے کہیا کہ اوہ ون آسریچسکی نوں آسٹریا اُتے قابو نہ رکھنے دی ہدایت کردے نيں۔[note ۱۹] ولہیم دے پیغام نوں منظور کردے ہوئے ، بیتھمن ہالویگ نے انہاں حصےآں نوں خارج کر دتا جتھے شہنشاہ نے آسٹریا نوں جنگ وچ نہ جانے دے لئی کہیا سی۔[۴] جاگو نے اپنے سفارت کاراں توں کہیا کہ اوہ ولہیلم دی امن پیش کش نوں نظرانداز کرن تے جنگ دے لئی دباؤ جاری رکھن۔ جنرل فالکنہائن نے ولہیم نوں دسیا کہ "ان دے پاس ہن اپنے ہی ہتھ وچ معاملے دا اختیار نئيں سی"۔ [۴] ۔ فالکنہائن نے ایہ اشارہ کيتا کہ فوج امن بغاوت دا آغاز کرے گی تے جے اوہ امن دے لئی کم جاری رکھے گا تاں ولیہیلم نوں ولی عہد شہزادہ ولہیلم دے حق وچ معزول کر دیؤ گے۔ [۴]
بیت مین ہال وِیگ نے ویانا توں اپنے ٹیلیگرام وچ جنگ دے دو سازگار حالات دا تذکرہ کيتا: ایہ کہ روس نوں جارحیت پسند ظاہر کيتا جائے کہ اوہ جرمنی نوں ہچکچاہٹ اُتے مجبور کررہیا اے تے ایہ کہ برطانیہ نوں غیر جانبدار رکھیا جائے۔ [۷] روس نوں جارحیت پسند ظاہر کرنے دی ضرورت بیت مین ہولویگ دے لئی سب توں زیادہ تشویش سی کیونجے جرمنی دی سوشل ڈیموکریٹک پارٹی نے سربیا دے خلاف اعلان جنگ کرنے اُتے آسٹریا دی مذمت کيتی سی تے اسٹریٹ مظاہرےآں دا حکم دتا سی کہ اوہ آسٹریا دی حمایت وچ جرمنی دے اقدامات دے خلاف احتجاج کرے۔ [۴] اُتے ، بیت مین ہالویگ نے ایس پی ڈی رہنماواں توں حاصل کردہ نجی وعدےآں اُتے بہت اعتماد کيتا کہ جے جرمنی نوں روسی حملے دا سامنا کرنا پيا تاں اوہ حکومت کیتی حمایت کرن گے۔ [۴]
27 جولائی نوں ، ولہیلم نے بحر شمالی وچ اپنا سفر ختم کيتا تے جرمنی واپس پرت آئے۔ [۴] ولیہم اپنے چانسلر دے اعتراضات دے باوجود 25 جولائی نوں شام 6 بجے کوکسون (کییل) روانہ ہوئے۔ [۲] اگلی سہ پہر نوں ، برطانوی بحری بیڑے نوں منتشر کرنے تے برطانوی تحفظ پسنداں نوں برطرف کرنے دے حکم نوں ختم کر دتا گیا ، جس توں برطانوی بحریہ نوں جنگی بنیاد بنا دتا گیا۔ [note ۲۰]
آسٹریا ہنگری جنگ کيتی حتمی تیاری (27 جولائی)
[سودھو]بعد وچ ، 27 جولائی نوں آسٹریا ہنگری نے جنگ کيتی تیاریاں نوں مکمل کرنا شروع کيتا۔ [۷] ايسے دن ، جگو نے سیزگینی نوں مطلع کيتا کہ اوہ صرف برطانوی غیر جانبداری نوں یقینی بنانے دے ل. برطانوی ثالثی دی پیش کشاں دا دعوی کررہیا اے لیکن اس دا جنگ روکنے دا کوئی ارادہ نئيں سی۔ [۷] [۷] سجیگینی نے "غلط فہمی توں بچنے دے لئی" خبر دتی کہ جاگو نے انہاں توں وعدہ کيتا سی کہ "جرمن حکومت نے آسٹریا نوں انتہائی پابند انداز وچ یقین دلایا کہ اوہ اس پیش کش [گری دے ثالثی دی پیش کش] توں کسی وی طرح اپنی شناخت نئيں کرسکدا اے ، جو بہت جلد ممکن اے۔ جرمن حکومت دے ذریعہ آپ دے مہماناں [برچٹولڈ] دے نوٹس وچ لیایا جائے: اس دے برخلاف ، فیصلہ کن طور اُتے انہاں اُتے غور کرنے دی مخالفت کيتی گئی اے تے اوہ انھاں برطانوی درخواست اُتے صرف احترام دی بنا اُتے ہی گزار رہی اے "(اصل وچ زور دے کے)۔ [۷] جاگو نے بیان دتا کہ اوہ "برطانوی خواہش دا حساب لینے دے بالکل خلاف سی" ، [۷] کیونجے "جرمن حکومت دا نقطہ نظر ایہ سی کہ برطانیہ نوں مشترکہ مقصد بنانے توں روکنے دے لئی ایہ اس وقت انتہائی اہمیت دا حامل سی۔ روس تے فرانس دے نال۔ سانوں لہذا کسی وی کارروائی توں گریز کرنا چاہیے [تاکہ] جرمنی تے برطانیہ دے وچکار اس لائن نوں کٹیا جاسکے ، جو ہن تک اس حد تک بہتر کم کرچکيا اے۔ [۷] [۷] سجیگینی نے اپنا ٹیلیگرام ختم کيتا: "جے جرمنی نے گرے نوں صاف طور اُتے دسیا کہ اس نے انگلینڈ دے امن منصوبے اُتے گل گل کرنے توں انکار کر دتا اے تاں ، اس مقصد نوں [آنے والی جنگ وچ برطانوی غیر جانبداری نوں یقینی بنانا] ممکن نئيں اے۔" [۴] بیت مین ہال وِگ نے ، 27 جولائی نوں شہزادہ تسریشکی نوں اک پیغام وچ لکھیا سی کہ جے جرمی دے معتقدین دے طور اُتے نہ سمجھیا جاندا اے تاں جرمنی نوں برطانوی ثالثی اُتے غور کرنا ہوئے گا۔ [note ۲۱] گری دے پیغام نوں اگے بڑھاندے ہوئے ، بیت مین ہولویگ نے آخری سطر حذف کردتی ، جس وچ لکھیا اے: "ہور ، ایتھے دی ساری دنیا نوں یقین اے تے وچ اپنے ساتھیاں توں سندا ہاں کہ برلن وچ اس صورت حال دی کلید اے تے جے برلن سنجیدگی توں امن چاہندا اے ، اس توں ویانا نوں بے وقوفانہ پالیسی اُتے عمل کرنے توں روکے گا۔ " [۷] لندن نوں اپنے جواب وچ ، بیت مین ہالویگ نے ایہ بہانہ کيتا کہ: "اساں سر ایڈورڈ گرے دے مطلوبہ معنی وچ فوری طور اُتے ویانا وچ ثالثی دا آغاز کيتا اے۔" [۷] جاگو نے ویانا وچ اپنے سفیر ، تسریشکی نوں گری دی پیش کش ارسال دی ، لیکن انہاں نے حکم دتا کہ اوہ آسٹریا دے کسی عہدیدار نوں ایہ نہ دکھاواں جے اوہ اسنوں قبول کرسکن۔ [۴] ايسے وقت ، بیت مین ہالویگ نے ولی دی پیش کش دا اک بگڑا ہويا اکاؤنٹ ولہیلم نوں بھیجیا۔ [۷]
لندن وچ ، گرے نے برطانوی کابینہ دے اجلاسنوں دسیا کہ ہن انہاں نوں ایہ فیصلہ کرنا اے کہ جنگ ہوئی تاں غیر جانبداری دا انتخاب کرنا اے یا تنازع وچ داخل ہونا اے۔ [۴] اگرچہ حالے کابینہ نے اس بارے وچ قطعی فیصلہ نئيں کيتا سی کہ کس کورس دا انتخاب کيتا جائے ، چرچل نے برطانوی بیڑے نوں الرٹ کر دتا۔ [note ۲۲] پیرس وچ آسٹریا دے سفیر ، کاؤنٹل نکولس سیزسن وان تیمرین نے ویانا نوں اطلاع دی: "سربیا دی دور رس تعمیل ، جسنوں ایتھے ممکن نئيں سمجھیا جاندا سی ، نے اس دا مضبوط تاثر قائم کيتا اے۔ ساڈے رویے نے رائے نوں جنم دتا اے۔ کہ اسيں کسی وی قیمت اُتے جنگ چاہندے نيں۔ [۴] لندن وچ اک روسی سفارت کار نے گرے اُتے تنقید دی کہ اوہ جرمنی اُتے امن دے لئی اک طاقت دی حیثیت توں بہت زیادہ اعتماد رکھدے نيں۔ [۴] انگریزاں نوں متنبہ کيتا گیا سی کہ "جنگ ناگزیر اے تے انگلینڈ دی غلطی سے؛ جے انگلینڈ نے اک بار روس تے فرانس دے نال یکجہتی دا اعلان کيتا ہُندا تے جے ضروری ہويا تاں لڑنے دا ارادہ کردا تاں جرمنی تے آسٹریا ہچکچاندے۔" [۴] برلن وچ ، ایڈمرل وون مولر نے اپنی ڈائری وچ لکھیا اے کہ "جرمنی نوں خاموش رہنا چاہیے کہ اوہ روس نوں اپنے آپ نوں غلط وچ ڈالنے دی اجازت دے لیکن فیر جے اوہ ناگزیر ہُندا تاں جنگ توں پِچھے نئيں ہٹنا"۔ [۴] بیت مین ہول وِگ نے ولہیلم نوں دسیا کہ "تمام واقعات وچ روس نوں بے رحمی دے نال غلطی وچ ڈالنا چاہیے"۔ [۴]
28 جولائی نوں 11:49 بجے وچ شہزادہ لچنسوکی نے ثالثی دی چوتھی پیش کش دی ، اس بار کنگ جارج پنجم دے نال نال گرے بھی۔ [۱۹] لیچنوسکی نے لکھیا اے کہ بادشاہ دی خواہش اے کہ "فرانس تے اٹلی دی مدد توں برطانوی - جرمن مشترکہ شرکت ، موجودہ انتہائی سنگین صورت حال دے خاتمے دے لئی ، امن دے مفاد وچ عبور حاصل کرنے وچ کامیاب ہوسکدی اے "۔ [۱۹] 4:25 بجے 28 جولائی دی شام ، لیچنوسکی نے برلن نوں اطلاع دتی کہ "چونکہ آسٹرین دی موجودگی دا مطالبہ ایتھے توں کوئی وی مقامی تنازع دے امکان اُتے یقین نئيں کردا اے۔ [۱۹] دفتر خارجہ دے مستقل سکریٹری ، سر آرتھر نیکلسن تے گرے دے نجی سکریٹری ، سر ولیم ٹریلل نے ، گری دی کانفرنس دی پیش کش نوں "عام جنگ توں بچنے دا واحد امکان" دے طور اُتے دیکھیا تے امید دی اے کہ "آسٹریا دے لئی مکمل اطمینان حاصل ہوئے گا۔ چونکہ سربیا طاقتاں دے دباؤ نوں مننے تے آسٹریا دے خطرات توں کدرے زیادہ انہاں دی متحدہ مرضی دے تابع رہنے دے لئی زیادہ موزاں ہوئے گا۔ [۱۹] ٹرریل نے گری دے اس نظریہ نوں واضح کيتا کہ جے سربیا اُتے حملہ ہويا تاں "عالمی جنگ ناگزیر ہوئے گی"۔ [۱۹] لیچنوسکی نے برلن گھلدے وقت "[تنازع]] دے لوکلائزیشن دے امکان وچ کِسے تے نوں وی یقین کرنے دے خلاف اک فوری انتباہ پیش کيتا"۔ [۱۹] جدوں برلن وچ برطانوی سفیر سر ایڈورڈ گوشن نے جیگو دے سامنے گری دی کانفرنس دی تجویز پیش دی تاں جرمناں نے اس پیش کش نوں یکسر مسترد کر دتا۔ [۷] گرے نوں لکھے گئے اک خط وچ ، بیت مین ہالویگ نے کہیا اے کہ جرمنی "سربیا دے نال اپنے معاملے وچ اک یورپی عدالت انصاف دے سامنے آسٹریا نوں طلب نئيں کرسکدا"۔ [۱۹] آسٹریا دی فوجاں نے سربیا اُتے حملہ کرنے دی تیاری دے اقدام دے طور اُتے بوسنیا وچ توجہ دینا شروع کردتی۔ [۴] فالکنہائن نے جرمن حکومت نوں دسیا ، "اب اس دی قیمت نوں قطع نظر اس معاملے نوں لڑنے دا فیصلہ کيتا گیا اے " تے بیت مین ہال وِگ نوں اک بار وچ روس تے فرانس اُتے جرمنی دے حملے دا حکم دینے دا مشورہ دتا۔ [۴] مولٹکے نے ایہ جائزہ پیش کردے ہوئے فالکن ہائن دی حمایت دی کہ 1914 جرمنی دے لئی جنگ وچ جانے دے لئی "یکساں سازگار حالات" سی کیونجے جرمنی ہی روس تے فرانس تیار نئيں سی۔ [۴] اک بار روسی عظیم فوجی پروگرام سن 1917 تک مکمل ہوجانے دے بعد ، مولٹکے نے کہیا کہ جرمنی کدی وی فاتح جنگ دے امکانات توں دوچار نئيں ہوئے سکے گا تے ايسے لئی فرانس تے روس دوناں نوں تباہ کرنا چاہیے جدوں کہ ایہ حالے تک ممکن سی۔ مولٹکے نے اپنی تشخیص دا اختتام اس دے نال ہی کيتا: "ہم اسنوں کدی وی اِنّا چنگا نئيں ماراں گے جداں اسيں ہن کردے نيں۔" [۴] ویگو نے آسٹریائیاں نوں ایہ پیغام دیندے ہوئے مولٹکے دی حمایت دی کہ اوہ اک بار سربیا اُتے حملہ کرن کیونجے بصورت ہور برطانوی امن منصوبہ قبول کيتا جاسکدا اے۔ [۴]
آسٹریا - ہنگری نے سربیا دے خلاف جنگ دا اعلان کيتا (28 جولائی)
[سودھو]گیارہ بجے 28 جولائی دی صبح ، آسٹریا نے سربیا دے خلاف جنگ دا اعلان کيتا۔ [۷] بیتھمین ہال وِگ دی ہدایات دے بعد ، وان تسریشکی نے دوپہر تک ولہیلم دی "اسٹاپ اِنہاں بیلجیڈ" دی تجویز پیش نئيں کيتی۔ [۷] 1:00 بجے 29 جولائی 1914 نوں پہلی جنگ عظیم دے پہلے شاٹاں اُتے آسٹریا دے مانیٹر ایس ایم ایس <i id="mwBIc">بوڈروگ</i> نے فائر کيتا ، جس نے بلغراد اُتے بمباری دی جس دے جواب وچ سربیا دے سیپراں نے دریائے ساوا اُتے ریلوے پل نوں اڑا دتا جس نے دونے ملکاں نوں جوڑا۔ روس وچ ، آسٹریا ہنگری توں متصل چار فوجی ضلعے دے لئی جزوی طور اُتے متحرک ہونے دا حکم دتا گیا سی۔ [۴] ولیاساں نکولس نوں ٹیلیگرام بھیجیا کہ سربیا دے خلاف آسٹریا دی جنگ دے لئی روسی مدد کيتی درخواست کيتی۔ [۴] نکولس نے جواب دتا: "خوش ہاں کہ آپ واپس آئے نيں … وچ آپ توں میری مدد کرنے دی اپیل کردا ہون۔ اک کمزور ملک اُتے اک جاہل جنگ دا اعلان کيتا گیا اے … جلد ہی مجھ اُتے آنے والے دباؤ توں ميں مغلوب ہوجاواں گا … انتہائی ایداں دے اقدامات کرنا جو جنگ دا باعث بنے۔ یوروپی جنگ ورگی تباہی توں بچنے دے لئی ، وچ ساڈی پرانی دوستی دے ناں اُتے آپ توں التجا کردا ہاں کہ آپ اپنے حلیفاں نوں بہت دور جانے توں روکنے دے لئی جو کچھ کر سکدے ہوئے۔ " [۴]
سربیا دے خلاف جنگ دا اعلان کرنے دے فورا بعد ہی ، کانراڈ نے جرمناں نوں آگاہ کيتا کہ آسٹریا - ہنگری 12 اگست تک برلن وچ شدید غم و غصے دی وجہ توں آپریشن شروع نئيں کرسکدے نيں۔ [۷] باؤنی سفارت کار کاؤنٹ لیرفن فیلڈ نے میونخ نوں اطلاع دی: "شاہی حکومت نوں ثالثی تے کانفرنساں دے سلسلے وچ دوسری طاقتاں دی تجاویز دے درمیان مداخلت دے دوران بے نقاب ہونے دی غیر معمولی مشکل پوزیشن وچ ڈال دتا گیا اے تے جے اس نے اپنے سابقہ ذخائر نوں برقراررکھیا اے تو۔ اس طرح دی تجاویز دی طرف ، عالمی جنگ نوں بھڑکانے دی عادت آخر کار جرمن عوام دی نظر وچ وی ، اس اُتے دوبارہ شکست کھا جائے گی۔ لیکن تن محاذاں (جداں سربیا ، روس تے فرانس وچ ) دے خلاف اک کامیاب جنگ شروع نئيں کيتی جاسکدی اے۔ تے ایہ ايسے بنیاد اُتے انجام دتا گیا اے۔ ایہ ضروری اے کہ تنازعے وچ کِسے وی طرح دی توسیع دی ذمہ داری روس توں ہی براہ راست تعلق نہ رکھنے دی طاقتاں نوں دتی جائے۔ " [۷] ايسے وقت ، روس وچ جرمنی دے سفیر ، پورٹلز نے اطلاع دتی کہ ، سازونوف دے نال گفتگو دی بنیاد اُتے ، روس سربیا اُتے دباؤ ڈالنے دے وعدے دے ذریعہ "حیرت انگیز" مراعات دینے دے لئی تیار سی ، تاکہ آسٹریا دے بیشتر مطالبات اُتے راضی ہوجائے۔ اک جنگ. باتھ روم دے امکان نوں بیتھمین ہالویگ نے ہتھ توں روک دتا۔ [۷]
اگرچہ 27 جولائی دے آخر وچ ، جاگو نے اس خیال دا اظہار کيتا کہ آسٹریا - ہنگری دے سرحدی علاقےآں دے خلاف روسی جزوی طور اُتے متحرک ہونا کوئی جوئے بازی دا کم نئيں اے ، اس دی بجائے مولٹکے نے استدلال کيتا کہ جرمنی نوں اک نال متحرک ہونا چاہیے تے فرانس اُتے حملہ کرنا چاہیے۔ بیلٹ مین ہالویگ نے 29 جولائی نوں دو ملاقاتاں وچ مولٹکے نوں معزول کر دتا ، جنہاں دا استدلال سی کہ جرمنی نوں روس توں عمومی طور اُتے متحرک ہونے دا انتظار کرنا چاہیے۔ جداں کہ بیت مین ہول وِگ نے مولٹکے نوں دسیا ، ایہ یقینی بنانے دا سب توں چنگا طریقہ سی کہ "پوری شیمزلزل" دا الزام روس دے دروازے اُتے لگایا جاسکے تے اس طرح برطانوی غیر جانبداری نوں یقینی بنایا جاسکے۔ [۷] چانسلر دے حکم دے بغیر متحرک نہ ہونے دا وعدہ کردے ہوئے ، مولٹکے نے بیلجیئم وچ جرمن فوج توں منسلک ہونے دا حکم دتا کہ اوہ فرانس اُتے حملہ کرنے دے راستے وچ جرمن فوجیاں نوں عبور کرنے دی اجازت طلب کرن۔ [۷] ہور 28 جولائی نوں ، بیت مین ہالویگ نے ترکی دے نال روس مخالف فوجی اتحاد بنانے دی پیش کش کيتی۔ [۷]
برطانوی سفیر گوشین نال ملاقات وچ ، بیت مین ہولویگ نے ایہ واضح بیان دتا کہ جرمنی آسٹریا اُتے سربیا دے خلاف جنگ ترک کرنے دے لئی دباؤ ڈالنے دی کوشش کر رہیا اے۔ [۷] چونکہ پرسیا دے شہزادہ ہنری نے ایہ دعوی کيتا کہ شاہ جارج پنجم نے انہاں توں وعدہ کيتا سی کہ برطانیہ غیر جانبدار رہے گا ، قیصر نے بیتھمن ہالویگ دی برطانیہ دے نال بحری معاہدے دی پیش کش نوں مسترد کر دتا ، ایہ کہندے ہوئے کہ جرمنی نوں برطانیہ نوں ہن کچھ پیش کرنے دی ضرورت نئيں اے جدوں بادشاہ جارج دے پاس سی بظاہر اپنے ملک دی غیر جانبداری دا وعدہ کيتا [۷]
لندن وچ ، چرچل نے جارج پنجم نوں لکھیا سی کہ رائل نیوی نوں "احتیاطی احتیاطی بنیاد پر" رکھیا گیا اے۔ [۴] چرچل نے لکھیا کہ "اس گل اُتے زور دینے دی ضرورت نئيں اے کہ انہاں اقدامات توں کسی وی طرح مداخلت دا تعصب نئيں برپا کيتا جاسکدا اے تے نہ ہی ایہ سمجھیا جائے گا کہ عظیم طاقتاں دا امن محفوظ نئيں ہوئے گا"۔ [۴]
29 جولائی نوں ، ولہیم نے نکولس نوں اک ٹیلیگرام بھیجیا جس وچ کہیا گیا سی کہ "مینوں لگدا اے کہ آپ دی حکومت تے ویانا دے وچکار براہ راست تفہیم ممکن تے مطلوبہ اے "۔ [۴] آسٹریا دے جنرل اسٹاف نے جاگو نوں اک نوٹ بھیج کر اپنے بیان دے بارے وچ شکایت کردے ہوئے کہیا کہ اوہ روسی جزوی طور اُتے نقل مکانی نوں جرمنی دے لئی خطرہ نئيں سمجھدے نيں تے کہیا اے کہ جرمنی نوں روس نوں سربیا دی حمایت کرنے توں باز رکھنے دے لئی متحرک ہوئے۔ [۴] آسٹریا دے پیغام دے جواب وچ ، جاگو نے اک روسی سفارت کار نوں دسیا کہ "جرمنی وی ايسے طرح [روسی جزوی طور اُتے متحرک ہونے دے جواب وچ ] متحرک ہونے دا پابند اے لہذا حالے کچھ کرنا باقی نئيں بچا اے تے سفارت کاراں نوں ہن گل ترک کرنا ہوئے گی" توپ۔ " [۴]
ایڈمرل ٹرپٹز دے نوٹاں دے مطابق پوٹسڈیم وچ ہونے والی اک میٹنگ وچ ، ولہیم نے "غیر ملکی معاملات وچ بیت المنی دی نااہلی دے بارے وچ خود توں کوئی ریزرویشن ظاہر نئيں کيتا"۔ [۴] بیت مین ہال وِگ نے تجویز پیش دی کہ جرمنی برطانیہ دے نال بحری معاہدے اُتے دستخط کريں گا تاکہ برطانیہ نوں جنگ توں دور رکھنے دے لئی ہائی سمندر بیڑے دے حجم نوں محدود رکھیا جا.۔ [۴] ایڈمرل ٹرپٹز نے ریکارڈ کيتا: "قیصر نے کمپنی نوں مطلع کيتا کہ چانسلر نے ایہ تجویز پیش کيتی سی کہ انگلینڈ نوں غیر جانبدار رکھنے دے لئی ، سانوں انگلینڈ دے نال معاہدے دے لئی جرمن بیڑے دی قربانی دینا چاہیے ، جسنوں انہاں نے قیصر نے انکار کر دتا سی۔" [۴]
اپنے امن منصوبے دی منظوری نوں یقینی بنانے دے لئی ، گرے نے "اسٹاپ انہاں بیلجیڈ" دی پیش کش کيتی سی ، جس وچ آسٹریا بیلجیڈ اُتے قبضہ کريں گا تے اس توں اگے نئيں ودھے گا۔ چونکہ ایہ اوہی تجویز سی جس طرح ولہیم نے بنائی سی ، لہٰذا بیت مین ہالویگ نے اسنوں اک خاص خطرہ قرار دتا کیونجے جرمنی دے لئی اسنوں مسترد کرنا مشکل ہوجاندا۔ [۴] بیت مین ہالویگ نے کہیا کہ آسٹریا گھٹ توں گھٹ برطانوی امن منصوبے وچ کچھ دلچسپی ظاہر کرنے دی کوشش کرے۔ [۴] بیت مین ہولویگ دی پیش کش نوں سبوتاژ کرنے دی کوشش وچ (جسنوں اگرچہ مخلص نئيں سمجھیا جاندا سی کہ جے ایہ کامیاب ہوسکدی اے تو) ، انہاں نے ویانا توں برطانوی امن منصوبے اُتے غور نہ کرنے تے عمومی طور اُتے متحرک ہونے دا حکم دینے تے جنگی منصوبہ آر نوں متحرک کرنے دے لئی کہیا۔ آسٹریا دے روس دے خلاف جنگ دا جنگی منصوبہ۔ [۴]
29 جولائی دے آخر وچ بیتمن ہول وِگ دے نال اک ملاقات وچ ، فالکنہائن تے مولٹکے نے دوبارہ مطالبہ کيتا کہ جرمنی جنگ وچ جانے دے بہانے روسی جزوی تحرک نوں استعمال کرے۔ [۷] بیت مین ہول وِگ نے فیر زور دے کے کہیا کہ جرمنی نوں لازمی طور اُتے روسی عام متحرک ہونے دا انتظار کرنا چاہیے کیونجے ایہ یقینی بنانے دا واحد راستہ سی کہ جرمنی دی عوام تے برطانیہ فرانس تے روس دے خلاف "آسنن جنگ" وچ غیر جانبدار رہے گا۔ [۷] "روس نوں جارحیت پسند ظاہر کرنے" دے لئی ، مولٹکے نے آسٹریا نوں روس دے خلاف متحرک ہونے دا مطالبہ کيتا تاکہ جرمنی نوں وی ايسے طرح متحرک کرنے دے لئی اک کیساس فوڈیرس فراہم کیہ جاسکے ۔ [۷] ايسے پیغام وچ ، مولٹکے نے امید ظاہر کیتی کہ برطانوی امن منصوبہ ناکام ہوجائے گا تے اس نے اپنے اس یقین دا اعلان کيتا کہ آسٹریا - ہنگری نوں اقتدار دی حیثیت توں بچانے دا واحد راستہ اک عام یورپی جنگ دے ذریعے سی۔ [۷] شام نوں ، مولٹکے نے اس دی درخواست نوں دہرایا تے دوبارہ وعدہ کيتا کہ روس دے خلاف "جرمنی متحرک ہوجائے گا" ، آسٹریا وی ایسا ہی کررہیا سی۔ کاؤنٹ سوگیوینی نے ویانا نوں اطلاع دتی کہ جرمن حکومت "انتہائی پرسکون طور اُتے یورپی تنازع دے امکان کو" مندی اے ، [۷] تے ایہ کہ جرمناں نوں صرف اٹلی دے ٹرپل الائنس دا اعزاز نہ ملنے دے امکان اُتے ہی تشویش اے۔ [۷]
برطانیہ نے برطانوی غیر جانبداری نوں یقینی بنانے دی جرمن کوششاں نوں مسترد کر دتا (29 جولائی)
[سودھو]لندن وچ ہونے والی اک میٹنگ وچ گرے نے پرنس لِکنوسکی نوں پردہ لفظاں وچ متنبہ کيتا کہ جے جرمنی نے فرانس اُتے حملہ کيتا تاں برطانیہ جرمنی دے نال جنگ وچ جانے اُتے غور کريں گا۔ [۴] گرے نے اپنے "بلڈ گریڈ وچ اسٹاپ" امن منصوبے دا اعادہ کيتا تے اس اُتے زور دتا کہ جرمنی اسنوں قبول کرے۔ [۴] گرے نے اپنی میٹنگ دا انتباہ اس انتباہ دے نال کيتا کہ "جب تک آسٹریا سربیا دے سوال اُتے گفتگو کرنے اُتے راضی نئيں ہُندا اے تاں عالمی جنگ ناگزیر اے "۔ [۴] گری دے انتباہ دی حمایت کرنے دے لئی ، برطانوی حکومت نے اپنی مسلح افواج دے لئی اک عام انتباہ دا حکم دتا۔ [۴] پیرس وچ ، فرانسیسی سوشلسٹ پارٹی دے رہنما تے اک واضح بولنے والے امن پسند ، ژان جورس نوں سجے بازو دے جنونی نے قتل کر دتا۔ [۴] سینٹ پیٹرزبرگ وچ ، فرانسیسی سفیر مورس پالوولوک نے ، روس دے جزوی طور اُتے متحرک ہونے دی 29/30 جولائی دی درمیانی شب سیکھ کر ، روسی اقدام دے خلاف احتجاج کيتا۔ [۴]
29 جولائی دی رات نوں گوشین دے نال اک ہور ملاقات وچ ، بیت مین ہال وِگ نے دسیا کہ جرمنی جلد ہی فرانس تے روس دے خلاف جنگ لڑنے والا اے تے اس توں ایہ وعدہ کر کے برطانوی غیر جانبداری نوں یقینی بنانے دی کوشش کيتی گئی اے کہ جرمنی میٹرو پولیٹن فرانس دے کچھ حصےآں نوں ضم نئيں کريں گا۔ فرانسیسی کالونیاں دے بارے وچ کوئی وعدہ کرنے توں انکار کر دتا)۔ [۷] ايسے ملاقات دے دوران ، بیتھمن ہالویگ نے سب دے علاوہ اعلان کيتا کہ جرمنی جلد ہی بیلجیم دی غیر جانبداری دی خلاف ورزی کريں گا ، حالانکہ بیت مین ہول وِگ نے کہیا اے کہ ، جے بیلجیم نے مزاحمت نہ دی تاں جرمنی اس مملکت نوں الحاق نئيں کريں گا۔ [۷]
گوشین بیت مین ہول وِگ اجلاس نے فرانس تے روس دے نال اتحاد دا فیصلہ کرنے وچ برطانوی حکومت کیتی جرات دے لئی بہت کچھ کيتا۔ [۷] سر آئر کرو نے تبصرہ کيتا کہ جرمنی نے جنگ وچ جانے دے لئی "اپنا ذہن تیار کر ليا اے "۔ [۷] جرمنی دی پالیسی برطانیہ دے سامنے اس دی جنگ دے اہداف نوں ظاہر کرنے دی سی۔ امید اے کہ ایسا بیان آجائے جو برطانوی غیر جانبداری نوں یقینی بنائے۔ [۷] اس دی بجائے ، بیت مین ہالویگ دے اس اقدام دا الٹا اثر پيا ، کیونجے ہن ایہ لندن اُتے واضح ہوئے گیا سی کہ جرمنی نوں امن توں کوئی دلچسپی نئيں اے۔ [۷]
گوشین دے اجلاس توں رخصت ہونے دے بعد ، بیت مین ہال وِگ نوں شہزادہ لِکنوسکی دا اک پیغام ملیا جس وچ کہیا گیا سی کہ گرے چار پاور کانفرنس دے لئی سب توں زیادہ بے چین سن ، لیکن ایہ کہ جے جرمنی نے فرانس اُتے حملہ کيتا تاں برطانیہ دے پاس اس جنگ وچ مداخلت دے سوا کوئی دوسرا راستہ نئيں بچکيا۔ [۷] برطانوی انتباہ دے جواب وچ ، بیت مین ہالویگ نے اچانک اپنا راستہ تبدیل کر دتا ، اس نے شہزادہ تسشیشکی نوں لکھیا کہ آسٹریا نوں ثالثی قبول کرنی چاہیے۔ [note ۲۳] پنج منٹ بعد ، بیت مین ہالویگ نے دوسرے پیغام وچ ویانا توں "روس دے نال کسی وی طرح دے تبادلے توں انکار" روکنے دے لئی کہیا تے متنبہ کيتا اے کہ انہاں نوں "ویانا نوں غیر سنجیدگی تے کسی پروا دے بغیر کسی دنیا وچ کھینچنے دی اجازت دینے توں انکار کرنا ہوئے گا۔ ساڈی صلاح "۔ [۷] اک ہور پیغام وچ ، بیت مین ہال وِگ نے لکھیا "کسی عام تباہی نوں روکنے کے لئی یا کسی وی صورت وچ روس نوں غلط سمجھنے دے لئی ، سانوں فوری طور اُتے ویانا دی روس توں گل گل شروع کرنے تے جاری رکھنے دی خواہش کرنا چاہیے۔" جداں کہ مؤرخ فرٹز فشر نے نوٹ کيتا ، صرف اس وقت جدوں بیت مین ہالویگ نوں واضح انتباہ موصول ہويا کہ برطانیہ کسی جنگ وچ مداخلت کريں گا کيتا اس نے آسٹریا اُتے امن دے لئی دباؤ ڈالنا شروع کيتا۔ [۷] بیت مین ہولویگ دے مشورے نوں آسٹریا نے بہت دیر توں ہونے دی وجہ توں مسترد کر دتا۔ [۷] کاؤنٹ برچٹولڈ نے جرمن سفیر نوں دسیا کہ انہاں نوں جرمن پیش کش دے بارے وچ سوچنے دے لئی کچھ دن درکار ہون گے تے تب تک ، واقعات اگے ودھ جاواں گے۔ [۴]
جرمنی نے آسٹریا - ہنگری اُتے زور دتا کہ اوہ سرب دی پیش کش قبول کرے (28-30 جولائی)
[سودھو]جولائی دے بحران دے آغاز اُتے ، جرمنی نے آسٹریا نوں اپنی مکمل مدد فراہم دی سی۔ اس جدوجہد نے اس توں پہلے 1908 دے انیکسٹیشنسٹ بحران دے دوران روس نوں کنارے اُتے رکھنا سی ، لہذا سوچیا گیا اے کہ آسٹریا سرب دے تنازع نوں مقامی طور اُتے برقرار رکھنے دا بہترین امکان فراہم کیہ جائے۔ 28 جولائی نوں ، روس نے آسٹریا دے سربیا دے خلاف اعلان جنگ دے جواب وچ جزوی طور اُتے متحرک ہونے دا حکم دتا ، بیتھمین - ہولویگ گھبرا گیا تے اس نے اپنا ڈھنگ 180 ڈگری وچ بدل دتا۔ پہلے ہی 28 جولائی نوں ، آسٹریا دے اعلان جنگ توں واقف ہونے توں دو گھینٹے پہلے ، قیصر نے "ہالٹ انہاں بیلجیڈ" منصوبے دی تجویز پیش کيتی سی تے وان جاگو نوں ہدایت کيتی سی کہ سربیا دے جواب دے نال ہن جنگ کيتی کوئی وجہ نئيں اے تے اوہ ثالثی دے لئی تیار اے سربیا دے نال [note ۲۴]
سربیا دے خلاف آسٹریا دے اعلان جنگ دے بارے وچ جاننے دے بعد ، بیتمن ہالویگ نے 28 جولائی دی شام نوں قیصر دا 'عہد نامہ' ویانا بھیج دتا ، جس وچ ششیشکی (ویانا وچ جرمنی دے سفیر) نوں برچٹولڈ نوں "زوردار انداز" دے اظہار دے لئی ہدایات دتیاں گئیاں۔ "تار جواب"۔ حوالےدی لوڑ؟ سارا دن بدھ (29 جولائی) دے جواب دے انتظار دے بعد ، بیت مین ہولویگ نے اپنے 'عہد نامے' دے فوری جواب تے آسٹریا تے روس دے وچکار "براہ راست گفتگو" دے منصوبے دا مطالبہ کرنے دے لئی ہور تن ٹیلیگرام نوں روانہ کيتا۔ آسٹریا دی شدید نا پسندی وچ اضافہ ہويا۔ [note ۲۵]
روم توں ایہ اطلاع موصول ہونے دے بعد کہ سربیا ہن "کچھ مخصوص تشریحات دی شرط اُتے ، آرٹیکل 5 تے 6 نوں وی ، یعنی پوری آسٹریا دا الٹی میٹم" نوں نگلنے دے لئی تیار اے ، ، بیتھمن ہولویگ نے ایہ معلومات 12:30 بجے ویانا نوں ارسال کردتی 30 جولائی ، صبح ، انہاں نے ہور کہیا کہ آسٹریا دے الٹی میٹم اُتے سربیا دا رد عمل "مذاکرات دے لئی موزاں بنیاد" سی۔ [note ۲۶] برچٹولڈ نے جواب دتا کہ اگرچہ دشمنی شروع ہونے توں پہلے آسٹریا نوٹ دی قبولیت اطمینان بخش ہوئے گی ، "اب حالت جنگ شروع ہونے دے بعد ، آسٹریا دے حالات نوں فطری طور اُتے اک ہور ہی لہجہ اختیار کرنا چاہیے۔" اس دے جواب وچ ، بیت مین ہال وِگ ، جسنوں ہن روسی حکم نوں جزوی طور اُتے متحرک کرنے دے بارے وچ معلوم اے ، نے 30 جولائی دی صبح سویرے متعدد ٹیلیگرام اُتے فائرنگ کردتی۔ اس نے 2:55 اُتے ویانا نوں ٹیلی گراف کيتا صبح [note ۲۷] تے 3:00 بجے وچ [note ۲۸] زور دے رہیا اے کہ آسٹریا ہنگری سرب دی شرائط نوں قبول کرے تاکہ جرمنی نوں عام جنگ وچ شامل نہ کرن۔
بیتھمان ہالویگ توں علی الصبح ایہ ٹیلی گرام تسریشکی نے برچٹولڈ نوں دتے سن جدوں ایہ دونے افراد جمعرات ، 30 جولائی نوں لنچ کيتا۔ تسریشکی نے برلن نوں اطلاع دتی کہ برچٹولڈ "پیلا تے خاموش" اے کیونجے بیت الممین ٹیلی گرام نوں دو بار پڑھیا گیا ، اس توں پہلے کہ اوہ ایہ معاملہ شہنشاہ دے پاس لے جائے۔ [note ۲۹] برچٹولڈ 30 جولائی دی جمعرات دی سہ پہر نوں شہنشاہ فرانسز جوزف دے نال اپنے سامعین دے لئی روانہ ہونے دے بعد ، برچٹولڈ دے مشیراں فرواچ تے ہیوس نے بیتھمن ہالویگ نوں مطلع کيتا کہ اوہ اگلے صبح (جمعہ ، 31 جولائی) تک جواب دی توقع نئيں کرن گے ، ٹیسزا دے طور اُتے ، جو تب تک ویانا وچ نئيں ہون گے ، انہاں توں مشورہ ضرور کيتا جائے۔ بیت مین نے 30 جولائی نوں بقیہ دن باقی ماندہ گلاں کيتیاں تے گل گل دی ضرورت توں ویانا نوں متاثر کيتا تے اپنی ثالثی دی کوششاں توں طاقتاں نوں آگاہ کيتا۔
روسی عام آوا جائی (30 جولائی)
[سودھو]30 جولائی نوں ، نیکولس نے ولہیلم نوں اک پیغام بھیجیا جس وچ اسنوں آگاہ کيتا سی کہ اس نے آسٹریا دے خلاف جزوی طور اُتے متحرک ہونے دا حکم دتا اے تے پرامن حل دے لئی پوری کوشش کرنے دا کہیا اے۔ [۴] روس دی جزوی طور اُتے متحرک ہونے دی خبر سن کر ، ولہیلم نے لکھیا: "فیر مینوں وی متحرک ہونا ضروری اے۔" [۷] سینٹ پیٹرزبرگ وچ جرمنی دے سفیر نے نکولس نوں آگاہ کيتا کہ جے روس اک نال وچ تمام فوجی تیاریاں نوں باز نئيں رکھدا اے تاں جرمنی متحرک ہوجائے گا ، جنہاں وچ اس نے پہلے وی یقین دہانی کرائی سی کہ اوہ جرمنی دے خلاف خطرہ نئيں اے تے نہ ہی جرمن نقل و حرکت دا سبب بندا اے۔ [۴] [۲۵] روس وچ جرمنی دی فوج دے منسلک نے اطلاع دتی اے کہ روسی خوف دے مارے کم کر رہے نيں لیکن "جارحانہ ارادےآں دے بغیر"۔ [note ۳۰] ايسے وقت ، جزوی طور اُتے متحرک ہونے دے لئی نکولس دے حکم توں سازونوف تے روسی وزیر جنگ دے جنرل ولادیمیر سکومومینوف دونے دے احتجاج نال ملاقات ہوئی ، جنہاں نے اصرار کيتا کہ جزوی طور اُتے متحرک ہونا تکنیکی طور اُتے ممکن نئيں سی تے ایہ ، جرمنی دے رویے دے پیش نظر ، عام طور اُتے متحرک ہونا سی ضروری [۴] نکولس نے پہلے عام طور اُتے متحرک ہونے دا حکم دتا تے فیر ولہیلم توں امن دی اپیل موصول ہونے دے بعد اسنوں نیک نیندی دے اشارے دے طور اُتے اسنوں منسوخ کر دتا۔ عام طور اُتے متحرک ہونے دی منسوخی دے نتیجے وچ سکھوملنف ، سازونوف تے روس دے اعلیٰ جرنیلاں دے مشتعل مظاہرے ہوئے ، سب نے نیکولس توں اس دی بحالی اُتے زور دتا۔ سخت دباؤ وچ ، نیکولس نے 30 جولائی نوں عام متحرک ہونے دا حکم دتا۔ [۴]
کرسٹوفر کلارک دا کہنا اے کہ: "روسی عام متحرک ہونا جولائی دے بحران دے انتہائی اہم فیصلےآں وچوں اک سی۔ ایہ عام محرکات دا پہلا واقعہ سی۔ ایہ اس وقت آیا جدوں جرمن حکومت نے حالے تک ریاست نوں متوقع جنگ دا اعلان وی نئيں کيتا سی ، متحرک ہونے توں پہلے تیاری دا آخری مرحلہ۔ " [۱۷]
روس نے ایہ کیہ:
- 28 جولائی نوں آسٹریا دے اعلان جنگ دے جواب وچ
- کیونجے پہلے توں حکم دتا گیا سی کہ جزوی طور اُتے متحرک ہونا مستقبل دی عام نقل و حرکت توں مطابقت نئيں رکھدا سی
- سازونوف دے اس اعتقاد دی وجہ توں کہ آسٹریا وچ مداخلت جرمنی دی پالیسی سی تے ، جے جرمنی آسٹریا نوں ہدایت دے رہیا سی تاں ، صرف آسٹریا دے خلاف متحرک ہونے دا کوئی فائدہ ننيں۔
- کیونجے فرانس نے روس دے لئی اپنی حمایت دا اعادہ کيتا تے ایہ سوچنے دی اک خاص وجہ سی کہ برطانیہ وی روس دی حمایت کريں گا [۱۷]
نکولس سربیا نوں آسٹریا ہنگری دے الٹی میٹم دے لئی چھڈنا نہ ہی کسی عام جنگ نوں اکسانا چاہندے سن ۔ جرمنی دے قیصر ولہلم (نام نہاد " ولی تے نکی خط کتابت") دے نال تبادلہ خیال خطےآں دے اک سلسلے وچ ، دونے نے امن دی خواہش دا اعلان کيتا تے ہر اک نے دوسرے نوں پِچھے ہٹانے دی کوشش کيتی۔ نکولس نے خواہش ظاہر کیتی کہ جرمن سلطنت دے نال جنگ نوں روکنے دی امید وچ روس دی متحرک آسٹرین سرحد دے خلاف ہی ہوئے۔ اُتے ، انہاں دی فوج دا جزوی طور اُتے متحرک ہونے دا کوئی ہنگامی منصوبہ نئيں سی تے نیکولس نے 31 جولائی 1914 نوں اس دے خلاف سختی توں مشورے دے باوجود ، عام طور اُتے متحرک ہونے دے حکم دی توثیق کرنے دا اک ناکام اقدام اٹھایا۔
روس دے متحرک ہونے اُتے جرمن رد عمل
[سودھو]جمعرات ، 30 جولائی دی شام نوں ، برلن دی طرف توں ویانا نوں کسی نہ کسی طرح دی گل گل اُتے راضی کرنے دی سخت کوششاں دے نال تے بیت مین ہول وِگ دے نال وی برچٹولڈ دے جواب دے منتظر سن ، روس نے مکمل متحرک ہونے دا حکم دے دتا۔ جدوں جرمن شہنشاہ نوں ایہ معلوم ہوئے گیا کہ ، جے جرمنی فرانس تے روس اُتے حملہ کرنے والا اے تاں ، برطانیہ ہر طرح توں غیر جانبدار نئيں رہے گا ، اس نے برطانیہ دی مذمت کردے ہوئے ، "کرایہ داراں دی غلیظ قوم" دے طور اُتے اس دی مذمت کيتی۔ [۷] ايسے دن ، روسی ترک جرمن ترک اتحاد اُتے دستخط ہوئے۔ [۷] مولٹکے نے کانراڈ نوں اک پیغام پہنچایا جس وچ روس دے خلاف جنگ کيتی پیش کش دے طور اُتے عام طور اُتے متحرک ہونے دا مطالبہ کيتا گیا سی۔ [۷]
9:00 بجے 30 جولائی دی شام ، بیت مین ہول وِگ نے مولٹکے تے فالکنہائن دے بار بار مطالبات نوں منیا تے انہاں توں وعدہ کيتا کہ جرمنی اگلے دن دوپہر دے وقت "جنگ دا آسنن خطرہ" دا اعلان جاری کريں گا اس توں قطع نظر کہ روس نے عام متحرک ہونا شروع کيتا سی یا ننيں۔ [۷] 31 جولائی نوں صبح 9 بجے ، روسی عام متحرک ہونے دے بارے وچ سیکھنے اُتے بیت مین ہولویگ بہت خوش ہوئے ، کیونجے اس نے اسنوں روس دے ذریعہ جرمنی اُتے مجبور ہونے والی کسی جنگ دے طور اُتے جنگ پیش کرنے دی اجازت دتی سی۔ [۷]
30 جولائی نوں پرشین اسٹیٹ کونسل دے اجلاس وچ ، بیت مین ہول وِگ نے نوٹ کيتا کہ روسی متحرک ہونا جرمنی دے لئی پریشانی دا باعث نئيں سی: [note ۳۱] بیت مین ہولویگ نے کہیا کہ ہن انہاں دی واحد دلچسپی ، گھریلو سیاسی وجوہ دی بنا اُتے ، "روس کی نمائندگی کرنا" سی۔ جنگ دے پِچھے "مجرم جماعت" دے طور اُتے [۷] ايسے ملاقات وچ چانسلر جو رائے عامہ نوں دکھادی تاں روسی جوٹاو جنگ وچ جرمنی اُتے مجبور کيتا سی کہ، فیر "کچھ وی تقوی اختیار کرنے کی" سوشل ڈیموکریٹس توں وی نئيں سی کہ بیان کيتا گیا اے . [۷] بیت مین ہال وِگ نے ہور کہیا ، "عام یا جزوی ہڑتال یا توڑ پھوڑ دا سوال ہی پیدا نئيں ہوئے گا۔" [۷]
اس دن دے آخر وچ ، بیت مین ہالویگ نے ویانا وچ جرمنی دے سفیر نوں اک پیغام بھیجیا جس وچ دباؤ ودھایا گیا اے کہ اوہ اس سلسلے وچ رک جانے والی تجویز نوں قبول کرے۔ [note ۳۲] بیت مین ہالویگ ایداں دے حالات وچ آسٹریا دے مداخلت دی حمایت وچ جنگ وچ نئيں جاسکے۔ لیکن اس دے فورا بعد ہی ، "جداں ہی روس دے عام متحرک ہونے دی خبر برلن پہنچنا شروع ہوئی" چانسلر نے ویانا وچ سفیر نوں ہدایت دی کہ "ثالثی دی تمام کوششاں نوں روکیا جائے" تے ہدایت نوں معطل کر دتا جائے۔ [۲۶] فرٹز فشر تے کچھ دوسرے علمائے کرام نے متبادل نظریہ برقرار رکھیا اے کہ شہزادہ ہنری دی اس یقین دہانی اُتے کہ شاہ جارج نے انہاں توں وعدہ کيتا سی کہ اس تبدیلی دا برطانیہ غیر جانبدار رہے گا۔ [۷] فشر نے ٹیلیگرام نوں نوٹ کيتا اے کہ ایہ "مبہم" یقین دہانی دی اطلاع معطلی والے ٹیلیگرام دی ترسیل توں 12 منٹ پہلے ہوئی سی تے بیتھمن ہالویگ نے خود ہی اس منسوخی نوں جواز پیش کيتا سی ، جدوں کہ اس گل دا اعتراف کردے ہوئے کہ اس توں پہلے ہی بیت مین ہولویگ تیار کرچکيا اے ، لیکن حالے تک نئيں بھیجیا گیا ، ویانا دے لئی اک ٹیلیگرام نے وضاحت کردے ہوئے کہیا کہ انہاں نے "نمبر 200 وچ دتی گئی ہدایات اُتے عمل درآمد منسوخ کر دتا اے ، کیونجے جنرل اسٹاف نے مینوں حالے اطلاع دتی اے کہ ساڈے ہمسایہ ملکاں دے فوجی اقدامات ، خاص طور اُتے مشرق وچ ، جے سانوں حیرت دا سامنا نہ کرنا پئے تاں فوری فیصلہ کرنے اُتے مجبور کرن۔ "۔ [۷]
آسٹریا نے سرب سرب دی جنگ جاری رکھی ، فرانس تے برطانیہ اُتے پابندی دی تاکید (30-31 جولائی)
[سودھو]فرانس واپس پہنچ کے ، فرانسیسی وزیر اعظم رینی ویوانی نے سینٹ پیٹرزبرگ نوں اک پیغام بھیجیا جس وچ کہیا گیا اے کہ روس ایسی کوئی کارروائی نئيں کريں گا جو جرمنی نوں متحرک کرنے دا بہانہ فراہم کرے۔ [note ۳۳] فرانسیسی فوج نوں ۱۰ کلومیٹر (۶٫۲ میل) واپس لینے دا حکم دتا گیا سی فرانس دے پرامن ارادےآں دی نشانی دے طور اُتے جرمن سرحدی علاقے تاں۔ [۴] برطانوی وزیر اعظم اسکیت نے اسٹینلے نوں بگڑدی ہوئی صورت حال نوں نوٹ کردے ہوئے لکھیا۔ [note ۳۴]
31 جولائی نوں آسٹریا دی ولی عہد کونسل نے سربیا دے خلاف جنگ جاری رکھنے تے جرمنی دی حمایت دی توقع وچ روسی متحرک ہونے دے خطرات نوں نظر انداز کرنے دا فیصلہ کيتا۔ [۴] نکولس نے ولہیلم نوں ایہ وعدہ کرنے دے لئی خط لکھیا کہ روسی عام آوا جائی دا مقصد جنگ دا پیش خیمہ نئيں سی۔ [note ۳۵]
پیرس وچ جرمنی دے سفیر نے پریمیئر ویوانی نوں ایہ الٹی میٹم دتا سی کہ انھاں نے کہیا سی کہ جے روس نے اپنی نقل و حرکت بند نئيں کيتی تاں جرمنی فرانس اُتے حملہ کريں گا۔ [۴] [۴] ویوانی ، جو نو فرانس واپس آئے سن ، انہاں نوں روسی جنرل متحرک ہونے دے بارے وچ کچھ نئيں معلوم سی تے انہاں نے سینٹ پیٹرزبرگ وچ اپنے سفیر توں معلومات طلب کيتی۔ [۴] فرانسیسی فوج دے جنرل جوزف جوفری نے عام نقل و حرکت دا حکم دینے دی اجازت طلب کيتی۔ [۴] اس دی درخواست توں انکار کر دتا گیا۔ [۴]
جرمن نقل و حرکت (1–3 اگست)
[سودھو]جب ایہ لفظ روسی عام نقل و حرکت دے برلن تک پہنچیا تاں ، ولی ہیلم نے جرمنی دی متحرک ہونے دے احکامات اُتے دستخط کرنے اُتے اتفاق کيتا تے جرمن فوج نے فرانس اُتے حملہ کرنے دی طرف ابتدائی طور اُتے لکسمبرگ تے بیلجیم وچ داخل ہونے دی تیاری شروع کردتی۔ [۷] جداں کہ مؤرخ فرٹز فشر نے نوٹ کيتا ، روسی متحرک ہونے دے انتظار وچ بیتھمین ہالویگ دا جوا ختم ہوئے گیا تے سوشیل ڈیموکریٹس نے حکومت کیتی حمایت دے لئی ریلی کڈی۔ [۷] روسی فوج دے متحرک ہونے دے لفظاں اُتے باویرانی فوجی اٹیچ نے وزارت جنگ دے ہالاں وچ جشن منانے دی اطلاع دی۔ [note ۳۶] شیلیفن منصوبے دے تحت ، جرمنی نوں متحرک کرنا جنگ دا مطلب سی کیونجے اس منصوبے دے اک حصے دے طور اُتے ، جرمن فوج نوں جدوں بلوایا گیا سی تاں اوہ خود بخود بیلجیم اُتے حملہ کرنا سی۔ [۴] دوسری طاقتاں دے جنگی منصوبےآں دے برعکس ، جرمنی نوں متحرک کرنا ہی جنگ وچ جانا سی۔ [۴] مولٹکے تے فالکنہائن دونے نے حکومت توں کہیا کہ جرمنی نوں جنگ دا اعلان کرنا چاہیے ایتھے تک کہ روس مذاکرات دی پیش کش کرے۔ [۴]
اسکوتھ نے لندن وچ اسٹینلے نوں لکھیا سی کہ "اس وقت عام رائے عام طور اُتے خصوصا شہر وچ خاص طور اُتے مضبوط — ہر قیمت اُتے برقرار رکھنا اے۔" [۴] برطانوی کابینہ بری طرح توں تقسیم ہوئے گئی جس وچ برطانیہ دے کسی جنگ وچ ملوث ہونے دی سخت مخالفت کيتی گئی۔ اس دی اک اہم شخصیت ڈیوڈ لائیڈ جارج سی ، جو انگریز دے چانسلر سن ، جو ابتدا وچ برطانیہ دے اختیارات نوں کھلا رکھنے دے حامی سن ، فیر اگست دے آغاز وچ ہی عہدے اُتے رہنے دا امکان ظاہر ہُندا سی ، کیونجے انہاں نے بیلجیم دے خلاف جرمن جارحیت نوں سمجھیا سی۔ کافی کیسس بیلیلی ۔ کنزرویٹوز نے حکومت توں وعدہ کيتا کہ جے جنگ مخالف لبرل وزرا مستعفی ہوجاواں تاں ، اوہ جنگ وچ جانے دی حمایت دے لئی حکومت وچ داخل ہون گے۔ ایف ای اسمتھ نے چرچل نوں دسیا کہ جدوں فرانس اُتے حملہ ہويا تاں قدامت پسند جرمنی دے خلاف جنگ کيتی حمایت کرن گے۔ [۴]
31 جولائی نوں ، قیصر ولہیم II نے لکھیا کہ ٹرپل اینٹینٹ نے "ساڈے خلاف فنا دی جنگ چھیڑنے دے بہانے" جرمنی نوں آسٹریا دے نال معاہدہ دی ذمہ داریاں وچ شامل کرنے دی سازش دی سی۔ [note ۳۷]
یکم اگست 1914 نوں ، اک برطانوی پیش کش نوں فرانسیسی غیر جانبداری دی ضمانت دینے دے لئی بھیج دتا گیا تے اسنوں ولیاساں فوری طور اُتے قبول کر ليا۔ [۷] 4: 23 اُتے شام دے وقت برطانیہ وچ جرمنی دے سفیر دا اک ٹیلی گرام فرانس دی غیر جانبداری دی ضمانت دے لئی اک منصوبہ بند برطانوی تجویز دے نال پہنچیا تے اس طرح مشرق وچ لڑی جانے والی جنگ تک محدود ہوئے گیا۔ اس دے بعد ولہیلم نے جرمنی دی افواج نوں صرف روس دے خلاف ہی حملہ کرنے دا حکم دتا جس دے نتیجے وچ اوہ مولٹکے دی طرف توں شدید احتجاج دا سامنا کرنا پيا کہ جرمنی دے لئی ایسا کرنا تکنیکی طور اُتے ممکن نئيں سی کیونجے جرمن فوج دا زیادہ تر حصہ پہلے ہی لکسمبرگ تے بیلجیم وچ پیش قدمی کر رہیا سی۔ [۷] ولہیم نے سفارتی تے شاہی سطح اُتے ٹیلی گرام دے ذریعہ فوری طور اُتے اس تجویز نوں قبول کر ليا۔ " [۲] اس فیصلے نوں مدنظر رکھدے ہوئے ، ولہم II نے اپنے جرنیلاں نوں مشرق وچ نقل مکانی کرنے دا مطالبہ کيتا۔ جرمن چیف آف جنرل اسٹاف ، مولٹکے نے انہاں نوں دسیا کہ ایہ ناممکن سی ، جس دا جواب قیصر نے دتا "آپ دے چچا مینوں اک مختلف جواب دیندے!" [۲] اس دی بجائے ، فیصلہ کيتا گیا کہ منصوبہ بندی دے مطابق متحرک ہوئے جائے تے لکسمبرگ اُتے منصوبہ بند حملے نوں منسوخ کر دتا جائے۔ جدوں متحرک ہونے دے بعد ، فوج دوبارہ کم کرے گی مشرق دی طرف۔ ولیہم دے حکم دے جواب وچ ، اک مایوس مولٹکے نے شکایت کیتی کہ "اب ، ایہ روس دے پِچھے وی پِچھے رہ جانے دے لئی باقی اے۔" [۷] اس دے بعد مولٹکے نے "تکنیکی وجوہات" دی بنا اُتے شہنشاہ نوں پیش قدمی جاری رکھنے اُتے راضی کرنے دے لئی اگے ودھیا۔ [۷]
برلن وچ ، بیت مین ہولویگ نے اعلان کيتا کہ جرمنی نے متحرک ہوکے فرانس نوں الٹی میٹم دتا اے کہ اوہ اس ملک نوں روس دے نال اپنا اتحاد ترک کر دے یا جرمنی دے حملے دا سامنا کرے۔ [۴] جرمن فوج نے لکسمبرگ تے بیلجیئم دے علاوہ جرمنی دے الٹی میٹم اُتے چڑھائی کرنے دی اطلاعات دے جواب وچ ، یکم اگست نوں فرانسیسی آوا جائی دی اجازت دتی گئی سی۔ [۴] ايسے دوپہر ، ولاساں نقل و حرکت دے احکامات اُتے دستخط کیتے۔ [۴] بیتھمین ہالویگ مولٹکے توں ناراض سن کیوں کہ ولیاساں پہلے دسے بغیر حکم اُتے دستخط کروائے سن ۔ [۴] یکم اگست دی شام 7:00 بجے تک ، جرمن فوج نے لکسمبرگ اُتے حملہ کيتا۔ [۴]
جرمنی نے روس ، فرانس تے بیلجیم دے خلاف جنگ دا اعلان کيتا (1–4 اگست)
[سودھو]یکم اگست 1914 نوں لکسمبرگ دے حملے دے نال ہی [۲۷] جرمنی نے روس دے خلاف جنگ دا اعلان کيتا۔ [۴] اپنا اعلانِ جنگ پیش کردے وقت ، جرمن سفیر نے حادّاتی طور اُتے روسیاں نوں جنگ دے اعلان دی دونے کاپیاں دے داں ، جس وچ اک دعویٰ کيتا گیا سی کہ روس نے جرمنی نوں جواب دینے توں انکار کر دتا سی تے دوسرا ایہ کہ روس دے جوابات ناقابل قبول سی۔ [۴] گرے نے لیچنوسکی نوں متنبہ کيتا کہ جے جرمنی نے بیلجیم اُتے حملہ کيتا تاں برطانیہ جنگ وچ جائے گا۔ [۴]
2 اگست دی صبح ، جدوں فرانسیسی فوجی حالے تک جرمن سرحد توں کچھ فاصلے اُتے ہی سن ، [۲۸] جرمن فوجیاں نے بیلجیم تے فرانس اُتے حملے دی ابتدائی طور اُتے لکسمبرگ [۲۸] کنٹرول سنبھال لیا ۔
2 اگست نوں ، برطانوی حکومت نے وعدہ کيتا سی کہ رائل نیوی فرانس دے ساحل نوں جرمنی دے حملے توں بچائے گی۔ [۴] برطانوی سیکرٹری خارجہ ایڈورڈ گرے نے برطانیہ دی جانب توں فرانس دی بحریہ دے نال فرانسیسی سفیر پال کامبون نوں تحفظ فراہم کرنے دی یقین دہانی کرائی۔ کیمبون دے اکاؤنٹ وچ لکھیا گیا اے: "مینوں لگیا کہ جنگ جیت گئی اے۔ سب کچھ طے پا گیا اے۔ حقیقت وچ اک وڈا ملک ادھے حصے دے ذریعہ جنگ نئيں لڑدا۔ اک بار جدوں اس نے سمندر نال جنگ لڑنے دا فیصلہ کيتا تاں لازمی طور اُتے اسنوں زمین اُتے وی لڑنا پئے گا۔ " [۲] برطانوی کابینہ دے اندر ، ایہ وسیع پیمانے اُتے احساس کہ جرمنی جلد ہی بیلجیم دی غیر جانبداری دی خلاف ورزی کريں گا تے فرانس نوں اک طاقت دے طور اُتے تباہ کر دے گا جس دی وجہ توں ودھدی ہوئی قبولیت پیدا ہوئے گئی کہ برطانیہ مداخلت اُتے مجبور ہوئے گا۔ [۴]
جرمنی دا الٹی میٹم دتا گیا ، اس بار فرانس دے راستے وچ جرمن فوج دے لئی مفت گزرنے دی درخواست کردے ہوئے ، 2 اگست نوں بیلجیم پہنچیا۔ بیلجیم دے شاہ البرٹ نے اپنے ملک دی غیر جانبداری دی خلاف ورزی کرنے دی جرمن درخواست توں انکار کر دتا۔ [۴] 3 اگست نوں ، جرمنی نے فرانس ، [۲۷] تے 4 اگست نوں بیلجیم دے خلاف جنگ دا اعلان کيتا۔ اس عمل نے بیلجئیم دی غیر جانبداری دی خلاف ورزی دی ، جس دی حیثیت جرمنی ، فرانس تے برطانیہ نے معاہدے دے ذریعہ انجام دتی سی۔ بیلجئیم دی غیر جانبداری دی جرمنی دی خلاف ورزی نے برطانیہ دے اعلان جنگ دے لئی جوئے بازی دی قیمت فراہم کيتی۔ [۲]
بعد وچ 4 اگست نوں ، بیت مین ہولویگ نے ریخ اسٹگ نوں دسیا کہ بیلجیم تے لیگزمبرگ دے جرمن حملے بین الاقوامی قانون دی خلاف ورزی کر رہے نيں ، لیکن اس نے استدلال کيتا کہ جرمنی "ضرورت دی حالت وچ اے تے ضرورت نوں کوئی قانون نئيں جاندا اے "۔
برطانیہ نے جرمنی دے خلاف جنگ دا اعلان (4 اگست)
[سودھو]4 اگست دی شام ست بجے ، برطانوی سفیر سر ایڈورڈ گوشن نے برطانیہ دا الٹی میٹم وزارت خارجہ دے وزارت برائے جرمنی دے سکریٹری ( گوٹلیب وان جاگو ) نوں پہنچایا ، شام دی ادھی رات تک (پنج گھنٹےآں دے اندر اندر) جرمنی دے نال ہور مداخلت نہ کرنے دا مطالبہ کيتا۔ بیلجیم دی غیر جانبداری دی خلاف ورزی۔ جاگو نے برطانوی الٹی میٹم نوں مسترد کر دتا تے گوچن نے اس دے پاسپورٹ دا مطالبہ کيتا تے بیتھمن ہال وِگ توں نجی تے ذاتی ملاقات کيتی درخواست کيتی ، جس نے گوسچن نوں اپنے نال کھانے دی دعوت دتی۔ اپنی انتہائی جذباتی گفتگو دے دوران ، بیت مین ہالویگ ، جنہاں نے تعلقات نوں بہتر بنانے دی کوشش وچ اپنا کیریئر گزاریا ، نے برطانیہ اُتے الزام عائد کيتا کہ اوہ اپنے ہی قومی ایجنڈے دے لئی جنگ وچ جا رہیا اے ، جو بیلجیم توں وابستہ نئيں سی ، جو اس دے نال ہونے والی غلطی دا معاوضہ ادا کردا۔ انہاں نے گری دی تقریر دا ثبوت دے طور اُتے نقل کيتا اے کہ برطانیہ بیلجیم دی خاطر جنگ وچ نئيں جا رہیا اے۔ [note ۳۸][۲۹] گچن نوں گرے دی رپورٹ دے مطابق ، بیتمن ہول وِگ نے کہیا کہ معاہدہ لندن ، 1839 ، برطانیہ دے لئی سی (جرمنی دے لئی نئيں) ، اک عذر یعنی "کاغذاں دا کھرچڑ" [۳۰] تے ، "اینگلو جرمن دی خوفناک حقیقت دے مقابلے" war "، [۳۱] وزیر اعظم دی حکومت کیتی جانب توں اٹھائے گئے اقدامات اک حد تک خوفناک سن ۔ صرف اک لفظ - "غیر جانبداری" دے ل a ، اک لفظ جس دی وجہ نال جنگ دے وقت اکثر اوقات نظرانداز کيتا جاندا رہیا سی - صرف اک کاغذ دے ٹکڑے دے لئی برطانیہ اک ایسی اقوامی قوم دے خلاف جنگ لڑنے والا سی جو اس توں دوستی کرنے توں بہتر کچھ نئيں چاہندا سی۔
گچن دے ٹیلی گرام توں 4 اگست نوں گرے کدی لندن نئيں پہنچے ، لہذا ایہ واضح نئيں سی کہ برلن دے وقت دی ادھی رات نوں الٹی میٹم دے خاتمے تک برطانیہ تے جرمنی دے وچکار کسی جنگ دا وجود موجود سی یا ننيں۔ [۲] 4 اگست 1914 نوں ، برطانیہ نے جرمنی دے خلاف جنگ دا اعلان کيتا۔ برطانوی حکومت نوں توقع سی کہ فرینکو پروسیائی جنگ جداں میدان جنگ وچ تیزی توں نقل و حرکت دا اک محدود تنازع ، جس وچ برطانیہ بنیادی طور اُتے اپنی عظیم بحری طاقت استعمال کريں گا۔ [۳۲] 6 اگست نوں "کاغذ دے سکریپ" گفتگو دے بارے وچ گوچن دے اکاؤنٹ نوں بعد وچ برطانوی حکومت نے ترمیم تے شائع کيتا تے برطانیہ تے ریاستہائے متحدہ وچ عوامی رائے نوں مشتعل کر دتا۔ [۳۳] [۳۴]
جنگ دے آغاز اُتے ، ویل ہیلم نے کہیا اے کہ: "یہ سوچنے دے لئی کہ جارج تے نکی نے مینوں جھوٹھا کھیلنا چاہیے سی! جے میری دادی زندہ ہُندی تاں اوہ کدی وی اس دی اجازت نہ دیندی۔" [۳۵]
برطانوی سوچ
[سودھو]برطانیہ دی جنگ اعلان کرنے دی وجوہات پیچیدہ سن۔ جنگ شروع ہونے دے بعد پروپیگنڈا دی وجہ ایہ دسی گئی کہ برطانیہ نوں معاہدہ لندن 1839 دے تحت بیلجیم دی غیر جانبداری دا تحفظ کرنا سی ۔ جرمنی دا بیلجیم اُتے حملہ ، لہذا ، کاسس بیلی تے ، اہم گل ایہ سی کہ ، جنگ مخالف لبرل پارٹی دے حلقے دے درمیان مقبول حمایت حاصل کيتی گئی۔ اُتے ، 1839 دے معاہدہ لندن نے بیلجیم دی غیر جانبداری دی حفاظت دے لئی برطانیہ توں خود توں وابستہ نئيں کيتا سی۔
بلکہ فرانس دے لئی برطانیہ دی حمایت فیصلہ کن سی۔ ایڈورڈ گرے نے استدلال کيتا کہ فرانس دے نال بحری معاہدے (اگرچہ انہاں نوں کابینہ نے منظور نئيں کيتا سی) برطانیہ تے فرانس دے دور وچ اخلاقی ذمہ داری پیدا کردتی۔ برطانوی دفتر خارجہ دے مینڈارن آئیر کرو نے کہیا اے کہ: "جے جنگ آنی چاہیے تے انگلینڈ اک طرف کھڑا ہوجائے تاں ، دو وچوں اک چیز ضرور ہونی چاہیے۔ "(بی) یا فرانس تے روس جیت گئے۔ انگلینڈ دے بارے وچ انہاں دا روایہ کیہ ہوئے گا؟ ہندوستان تے بحیرہ روم دے بارے وچ کیہ خیال اے ؟" [۱۷]
اس صورت وچ جدوں برطانیہ نے اپنے اینٹیٹے دوستاں نوں ترک کر دتا ، برطانیہ نے خدشہ ظاہر کيتا کہ جے جرمنی جنگ جیت جاندا اے یا اینٹینٹ برطانوی مدد دے بغیر جیت جاندا اے ، تاں ، کسی وی طرح ، اسنوں بغیر کسی دوست دے چھڈ دتا جائے گا۔ اس توں برطانیہ تے اس دی سلطنت دونے ہی حملے دا شکار ہوجاندے۔ [۱۷]
مقامی طور اُتے ، لبرل کابینہ منقسم ہوئے گئی تے ایسی صورت وچ جدوں جنگ دا اعلان نہ کيتا گیا تاں حکومت دا خاتمہ وزیر اعظم اسکویت ، ایڈورڈ گرے تے ونسٹن چرچل نے واضح کر دتا کہ اوہ مستعفی ہوجاواں گے۔ اس صورت وچ ، موجودہ لبرل حکومت پارلیمنٹ دا کنٹرول ختم کر دے گی تے جنگ دے حامی کنزرویٹو اقتدار وچ آئیاں گے۔ لبرل پارٹی شاید کدی صحت یاب نئيں ہوسکدی اے – جداں کہ واقعتا 1916 وچ ہويا سی۔ [۱۷]
آسٹریا - ہنگری نے روس دے خلاف جنگ دا اعلان (6 اگست)
[سودھو]6 اگست نوں ، شہنشاہ فرانز جوزف نے آسٹریا ہنگری دے روس دے خلاف جنگ دے اعلان اُتے دستخط کر دتے۔
ہور ویکھو
[سودھو]- پہلی جنگ عظیم دے حلیف
- پہلی جنگ عظیم دی وجوہات
- ذمہ داریاں دا کمیشن
- پہلی جنگ عظیم دی سفارتی تریخ
- عظیم طاقتاں دے بین الاقوامی تعلقات (1814–1919)
- یورپ دا پاؤڈر کیگ
نوٹ
[سودھو]- ↑ Fischer 1967: "He [Wilhelm] would declare war at once, if Russia mobilized. This time people would see that he was not "falling out". The Emperor's repeated protestations that in this case no one would ever again be able to reproach him with indecision were almost comic to hear"
- ↑ Fischer 1967: "He [Wilhelm] would declare war at once, if Russia mobilized. This time people would see that he was not "falling out". The Emperor's repeated protestations that in this case no one would ever again be able to reproach him with indecision were almost comic to hear"
- ↑ Fromkin 2004: "As Vienna has so far inaugurated no action of any sort against Belgrade, the omission of the customary telegram would be too noticeable and might be the cause of premature uneasiness ... It should be sent."
- ↑ Fischer 1967: "absolute insistence on a war against Serbia was based on the two considerations already mentioned; firstly that Russia and France were 'not yet ready' and secondly that Britain will not at this juncture intervene in a war which breaks out over a Balkan state, even if this should lead to a conflict with Russia, possibly also France ... Not only have Anglo-German relations so improved that Germany feels that she need no longer feel fear a directly hostile attitude by Britain, but above all, Britain at this moment is anything but anxious for war, and has no wish whatever to pull chestnuts out of the fire for Serbia, or in the last instance, Russia ... In general, then, it appears from all this that the political constellation is as favourable for us as it could possibly be."
- ↑ Fromkin 2004: "There is nothing to prove or even to suppose that the Serbian government is accessory to the inducement for the crime, its preparations, or the furnishing of weapons. On the contrary, there are reasons to believe that this is altogether out of the question."
- ↑ Fromkin 2004: "Information reaches me that the Austro-Hungarian government at the conclusion of the inquiry intends to make certain demands on Belgrade ... It would seem to me desirable that at the present moment, before a final decision on the matter, the Vienna Cabinet should be informed how Russia would react to the fact of Austria's presenting demands to Serbia such as would be unacceptable to the dignity of that state"
- ↑ Kautsky 1924: "If Austria really wants to clear up her relationship with Serbia once and for all, which Tisza himself in his recent speech called ‘indispensable’, then it would pass comprehension why such demands were not being made as would make the breach unavoidable. If the action simply peters out, once again, and ends with a so-called diplomatic success, the belief which is already widely held there that the Monarchy is no longer capable of vigorous action will be dangerously strengthened. The consequences, internal and external, which would result from this, inside Austria and abroad, are obvious."
- ↑ Fromkin 2004: "We do not know the facts. The German government clearly do know. They know what the Austrian government is going to demand ... and I think we may say with some assurance that they had expressed approval of those demands and promised support should dangerous complications ensure ... the German government did not believe that there is any danger of war."
- ↑ Kautsky 1924: "The administration will, immediately upon the presentation of the Austrian note at Belgrade, initiate diplomatic action with the Powers, in the interest of the localization of the war. It will claim that that Austrian action has been just as much of a surprise to it as to the other Powers, pointing out the fact that the Emperor is on his northern journey, and that the Prussian Minister of War, as well as the Chief of the Grand General Staff are away on leave of absence."
- ↑ Fischer 1967: "If the Austro-Hungarian government is not going to abdicate forever as a great power, she has no choice but to enforce acceptance by the Serbian government of her demands by strong pressure and, if necessary, by resort to military measures."
- ↑ Fischer 1967: "Since we want to localize the conflict between Austria and Serbia, we must not have the world alarmed by His Majesty’s returning prematurely; on the other hand, His Majesty must be within reach, in case unpredictable developments should force us to take important decisions, such as mobilization. His Majesty might perhaps spend the last days of his cruise in the Baltic"
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Fromkin 2004: "Russia is trying to drag us in. The news this morning is that Serbia had capitulated on the main points, but it is very doubtful if any reservations will be accepted by Austria, who is resolved upon a complete and final humiliation. The curious thing is that on many, if not most of the points, Austria has a good and Serbia a very bad case. But the Austrians are quite the stupidest people in Europe (as the Italians are the most perfidious), and there is a brutality about their mode of procedure, which will make most people think that is a case of a big Power wantonly bullying a little one. Anyhow, it is the most dangerous situation of the last 40 years."
- ↑ Lieven 1997: "...our rearmament programme had not been completed and it seemed doubtful whether our Army and Fleet would ever be able to compete with those of Germany and Austria-Hungary as regards modern technical efficiency ... No one in Russia desired a war. The disastrous consequences of the Russo-Japanese War had shown the grave danger which Russia would run in case of hostilities. Consequently our policy should aim at reducing the possibility of a European war, but if we remained passive we would attain our objectives ... In his view stronger language than we had used hitherto was desirable."
- ↑ Lieven 1997: "Germany looked upon our concessions as so many proofs of our weakness and far from having prevented our neighbours from using aggressive methods, we had encouraged them."
- ↑ Lieven 1997: "hesitation was no longer appropriate as far as the Imperial government was concerned. They saw no objection to a display of greater firmness in our diplomatic negotiations"
- ↑ Clark 2013: "In taking these steps, [Russian Foreign Minister] Sazonov and his colleagues escalated the crisis and greatly increased the likelihood of a general European war. For one thing, Russian pre-mobilization altered the political chemistry in Serbia, making it unthinkable that the Belgrade government, which had originally given serious consideration to accepting the ultimatum, would back down in the face of Austrian pressure. It heightened the domestic pressure on the Russian administration ... it sounded alarm bells in Austria-Hungary. Most importantly of all, these measures drastically raised the pressure on Germany, which had so far abstained from military preparations and was still counting on the localisation of the Austro-Serbian conflict."
- ↑ Fromkin 2004: Berchtold: "We should like to deliver the declaration of war on Serbia as soon as possible so as to put an end to diverse influences. When do you want the declaration of war?" Conrad: "Only when we have progressed far enough for operations to begin immediately—on approximately August 12th." Berchtold: "The diplomatic situation will not hold as long as that."
- ↑ Fischer 1967: "You must most carefully avoid giving any impression that we want to hold Austria back. We are concerned only to find a modus to enable the realisation of Austria-Hungary’s aim without at the same time unleashing a world war, and should this after all prove unavoidable, to improve as far as possible the conditions under which it is to be waged."
- ↑ Butler 2010: When Wilhelm arrived at the Potsdam station late in the evening of July 26, he was met by a pale, agitated, and somewhat fearful Chancellor. Bethmann-Hollweg's apprehension stemmed not from the dangers of the looming war, but rather from his fear of the Kaiser's wrath when the extent of his deceptions were revealed. The Kaiser's first words to him were suitably brusque: "How did it all happen?" Rather than attempt to explain, the Chancellor offered his resignation by way of apology. Wilhelm refused to accept it, muttering furiously, "You've made this stew, Now you're going to eat it!"
- ↑ Fischer 1967: "As we have already rejected one British proposal for a conference, it is not possible for us to refuse this suggestion also a limine. If we rejected every attempt at mediation, the whole world would hold us responsible for the conflagration and represent us as the real war-mongers. That would also make our position impossible here in Germany, where we have got to appear as though the war had been forced on us. Our position is the more difficult because Serbia seems to have given way very extensively. We cannot therefore reject the role of mediator; we have to pass on the British proposal to Vienna for consideration, especially since London and Paris are continuously using their influence on St. Petersburg."
- ↑ Fromkin 2004: His order read: "Secret. European political situation makes war between Triple Alliance and Triple Entente by no means impossible. This is not the Warning Telegram, but be prepared to shadow possible hostile men of war ... Measure is purely precautionary."
- ↑ Fischer 1967: If therefore, Austria should reject all mediation, we are faced with a conflagration in which Britain would be against us, Italy and Romania in all probability not with us. We should be two Powers against Four. With Britain an enemy, the weight of the operations would fall on Germany ... Under these circumstances we must urgently and emphatically suggest to the Vienna Cabinet acceptance of mediation under the present honourable conditions. The responsibility falling on us and Austria for the consequences which would ensure in case of refusal would be uncommonly heavy."
- ↑ "I propose that we say to Austria: Serbia has been forced to retreat in a very humiliating manner and we offer our congratulations. Naturally, as a result, no more cause for war exists, but a guarantee that the promises will be carried out is probably necessary. That could be secured by a temporary military occupation of a portion of Serbia, similar to the way we left troops in France in 1871 until the billions were paid. On this basis I am ready to mediate for peace with Austria. Submit a proposal to me along the lines I have sketched out, to be communicated to Vienna."
- ↑ "These expressions of the Austrian diplomats must be regarded as indications of more recent wishes and aspirations. I regard the attitude of the Austrian Government and its unparalleled procedure towards the various Governments with increasing astonishment. In St. Petersburg it declares its territorial disinterestedness; us it leaves wholly in the dark as to its programme; Rome it puts off with empty phrases about the question of compensation; in London, Count Mensdorff (the Austrian ambassador) hands out part of Serbia to Bulgaria and Albania and places himself in contradiction with Vienna's solemn declaration at St. Petersburg. From these contradictions I must conclude that the telegram disavowing Hoyos {who, on July 5/6 at Berlin, had spoken unofficially of Austria's partitioning of Serbia} was intended for the gallery, and that the Austrian Government is harboring plans which it sees fit to conceal from us, in order to assure itself in all events of German support and to avoid the refusal which might result from a frank statement."
- ↑ "Please show this to Berchtold immediately and add that we regard such a yielding on Serbia's part as a suitable basis for negotiations along with an occupation of a part of Serbian territory as a pledge."
- ↑ "The refusal of every exchange of views with St. Petersburg would be a serious mistake, for it provokes Russia precisely to armed interference, which Austria is primarily concerned in avoiding. We are ready, to be sure, to fulfill our obligations as an ally, but we must refuse to allow ourselves to be drawn by Vienna into a world conflagration frivolously and in disregard of our advice. Please say this to Count Berchtold at once with all emphasis and with great seriousness."
- ↑ "If Austria refuses all negotiations, we are face to face with a conflagration in which England will be against us ... under these circumstances we must urgently and emphatically urge upon the consideration of the Vienna Cabinet the adoption of mediation in accordance with the above honourable conditions. The responsibility for the consequences which would otherwise follow would be, for Austria and us, an uncommonly heavy one."
- ↑ "Berchtold listened pale and silent while they {the Bethmann telegrams} were read through twice; Count Forgach took notes. Finally, Berchtold said he would at once lay the matter before the Emperor."
- ↑ Fromkin 2004: "I have the impression that they the Russians have mobilized here from a dread of coming events without aggressive intentions and are now frightened at what they have brought about."
- ↑ Fromkin 2004: "Although the Russian mobilization had been declared, her mobilization measures cannot be compared with those of the West European states ... Moreover, Russia does not intend to wage war, but has been forced to take these measures because of Austria."
- ↑ Fischer 1967: "If Vienna ... refuses ... to give way at all, it will hardly be possible to place the blame on Russia for the outbreak of the European conflagration. H. M. has, on the request of the Tsar, undertaken to intervene in Vienna because he could not refuse without awakening an irrefutable suspicion that we wanted war ... If these efforts of Britain's meet with success, while Vienna refuses everything, Vienna will prove that it is set on having a war, into which we are dragged, while Russia remains free of guilt. This puts us in a quite impossible position in the eyes of our own people. We can therefore only urgently recommend Vienna to accept Grey's proposal, which safeguards its position in every way."
- ↑ Fromkin 2004: "in the precautionary measures and defensive measures to which Russia believes herself obliged to resort, she should not immediately proceed to any measure which might offer Germany the pretext for a total or partial mobilization of her forces"
- ↑ Fromkin 2004: "The European situation is at least one degree worse than it was yesterday, and has not been improved by a rather shameless attempt on the part of Germany to buy our neutrality during the war by promises that she will not annex French territory (except colonies) or Holland or Belgium. There is something very crude & childlike about German diplomacy. Meanwhile the French are beginning to press in the opposite sense, as the Russians have been doing for some time. The City, wh. is in a terrible state of depression and paralysis, is the time being all against English intervention."
- ↑ Fromkin 2004: "I thank you heartily for your mediation which begins to give one hope that all may yet end peacefully. It is technically impossible to our military preparations which were obligatory owing to Austria's mobilization. We are far from wishing war. As long as the negotiations with Austria on Serbia's account are taking place my troops shall not make any provocative action. I give you my solemn word for this."
- ↑ Fromkin 2004: "I run to the War Ministry. Beaming faces everywhere. Everyone is shaking hands in the corridors: people congratulate one another for being over the hurdle."
- ↑ Balfour 1964: "For I no longer have any doubt that England, Russia and France have agreed among themselves—knowing that our treaty obligations compel us to support Austria-Hungary—to use the Austro-Serb conflict as a pretext for waging a war of annihilation against us. ... Our dilemma over keeping faith with the old and honorable Emperor has been exploited to create a situation which gives England the excuse she has been seeking to annihilate us with a spurious appearance of justice on the pretext that she is helping France and maintaining the well-known Balance of Power in Europe, i.e. playing off all European States for her own benefit against us."
- ↑ "One needs only to read this speech through carefully to learn the reason of England's intervention in the war. Amid all his beautiful phrases about England's honour and England's obligations, we find it over and over again expressed that England's interests – its own interests – called for participation in war, for it was not in England's interests that a victorious, and therefore stronger, Germany should emerge from the war."
فوٹ نوٹ
[سودھو]- ↑ Germany , painting by Friedrich August von Kaulbach (1850–1920) of 1914.
- ↑ ۲.۰۰ ۲.۰۱ ۲.۰۲ ۲.۰۳ ۲.۰۴ ۲.۰۵ ۲.۰۶ ۲.۰۷ ۲.۰۸ ۲.۰۹ ۲.۱۰ ۲.۱۱ ۲.۱۲ ۲.۱۳ ۲.۱۴ ۲.۱۵ ۲.۱۶ ۲.۱۷ ۲.۱۸ ۲.۱۹ ۲.۲۰ ۲.۲۱ ۲.۲۲ ۲.۲۳ ۲.۲۴ ۲.۲۵ ۲.۲۶ ۲.۲۷ ۲.۲۸ Albertini 1953.
- ↑ Dedijer 1966.
- ↑ ۴.۰۰۰ ۴.۰۰۱ ۴.۰۰۲ ۴.۰۰۳ ۴.۰۰۴ ۴.۰۰۵ ۴.۰۰۶ ۴.۰۰۷ ۴.۰۰۸ ۴.۰۰۹ ۴.۰۱۰ ۴.۰۱۱ ۴.۰۱۲ ۴.۰۱۳ ۴.۰۱۴ ۴.۰۱۵ ۴.۰۱۶ ۴.۰۱۷ ۴.۰۱۸ ۴.۰۱۹ ۴.۰۲۰ ۴.۰۲۱ ۴.۰۲۲ ۴.۰۲۳ ۴.۰۲۴ ۴.۰۲۵ ۴.۰۲۶ ۴.۰۲۷ ۴.۰۲۸ ۴.۰۲۹ ۴.۰۳۰ ۴.۰۳۱ ۴.۰۳۲ ۴.۰۳۳ ۴.۰۳۴ ۴.۰۳۵ ۴.۰۳۶ ۴.۰۳۷ ۴.۰۳۸ ۴.۰۳۹ ۴.۰۴۰ ۴.۰۴۱ ۴.۰۴۲ ۴.۰۴۳ ۴.۰۴۴ ۴.۰۴۵ ۴.۰۴۶ ۴.۰۴۷ ۴.۰۴۸ ۴.۰۴۹ ۴.۰۵۰ ۴.۰۵۱ ۴.۰۵۲ ۴.۰۵۳ ۴.۰۵۴ ۴.۰۵۵ ۴.۰۵۶ ۴.۰۵۷ ۴.۰۵۸ ۴.۰۵۹ ۴.۰۶۰ ۴.۰۶۱ ۴.۰۶۲ ۴.۰۶۳ ۴.۰۶۴ ۴.۰۶۵ ۴.۰۶۶ ۴.۰۶۷ ۴.۰۶۸ ۴.۰۶۹ ۴.۰۷۰ ۴.۰۷۱ ۴.۰۷۲ ۴.۰۷۳ ۴.۰۷۴ ۴.۰۷۵ ۴.۰۷۶ ۴.۰۷۷ ۴.۰۷۸ ۴.۰۷۹ ۴.۰۸۰ ۴.۰۸۱ ۴.۰۸۲ ۴.۰۸۳ ۴.۰۸۴ ۴.۰۸۵ ۴.۰۸۶ ۴.۰۸۷ ۴.۰۸۸ ۴.۰۸۹ ۴.۰۹۰ ۴.۰۹۱ ۴.۰۹۲ ۴.۰۹۳ ۴.۰۹۴ ۴.۰۹۵ ۴.۰۹۶ ۴.۰۹۷ ۴.۰۹۸ ۴.۰۹۹ ۴.۱۰۰ ۴.۱۰۱ ۴.۱۰۲ ۴.۱۰۳ ۴.۱۰۴ ۴.۱۰۵ ۴.۱۰۶ ۴.۱۰۷ ۴.۱۰۸ ۴.۱۰۹ ۴.۱۱۰ ۴.۱۱۱ ۴.۱۱۲ ۴.۱۱۳ ۴.۱۱۴ ۴.۱۱۵ ۴.۱۱۶ ۴.۱۱۷ ۴.۱۱۸ ۴.۱۱۹ ۴.۱۲۰ ۴.۱۲۱ ۴.۱۲۲ ۴.۱۲۳ ۴.۱۲۴ ۴.۱۲۵ ۴.۱۲۶ ۴.۱۲۷ ۴.۱۲۸ ۴.۱۲۹ ۴.۱۳۰ ۴.۱۳۱ ۴.۱۳۲ ۴.۱۳۳ ۴.۱۳۴ ۴.۱۳۵ ۴.۱۳۶ ۴.۱۳۷ ۴.۱۳۸ ۴.۱۳۹ ۴.۱۴۰ ۴.۱۴۱ ۴.۱۴۲ ۴.۱۴۳ ۴.۱۴۴ ۴.۱۴۵ ۴.۱۴۶ ۴.۱۴۷ ۴.۱۴۸ ۴.۱۴۹ ۴.۱۵۰ ۴.۱۵۱ ۴.۱۵۲ ۴.۱۵۳ ۴.۱۵۴ ۴.۱۵۵ ۴.۱۵۶ ۴.۱۵۷ ۴.۱۵۸ ۴.۱۵۹ ۴.۱۶۰ ۴.۱۶۱ ۴.۱۶۲ ۴.۱۶۳ ۴.۱۶۴ ۴.۱۶۵ ۴.۱۶۶ ۴.۱۶۷ ۴.۱۶۸ ۴.۱۶۹ ۴.۱۷۰ ۴.۱۷۱ ۴.۱۷۲ Fromkin 2004.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ ۷.۰۰۰ ۷.۰۰۱ ۷.۰۰۲ ۷.۰۰۳ ۷.۰۰۴ ۷.۰۰۵ ۷.۰۰۶ ۷.۰۰۷ ۷.۰۰۸ ۷.۰۰۹ ۷.۰۱۰ ۷.۰۱۱ ۷.۰۱۲ ۷.۰۱۳ ۷.۰۱۴ ۷.۰۱۵ ۷.۰۱۶ ۷.۰۱۷ ۷.۰۱۸ ۷.۰۱۹ ۷.۰۲۰ ۷.۰۲۱ ۷.۰۲۲ ۷.۰۲۳ ۷.۰۲۴ ۷.۰۲۵ ۷.۰۲۶ ۷.۰۲۷ ۷.۰۲۸ ۷.۰۲۹ ۷.۰۳۰ ۷.۰۳۱ ۷.۰۳۲ ۷.۰۳۳ ۷.۰۳۴ ۷.۰۳۵ ۷.۰۳۶ ۷.۰۳۷ ۷.۰۳۸ ۷.۰۳۹ ۷.۰۴۰ ۷.۰۴۱ ۷.۰۴۲ ۷.۰۴۳ ۷.۰۴۴ ۷.۰۴۵ ۷.۰۴۶ ۷.۰۴۷ ۷.۰۴۸ ۷.۰۴۹ ۷.۰۵۰ ۷.۰۵۱ ۷.۰۵۲ ۷.۰۵۳ ۷.۰۵۴ ۷.۰۵۵ ۷.۰۵۶ ۷.۰۵۷ ۷.۰۵۸ ۷.۰۵۹ ۷.۰۶۰ ۷.۰۶۱ ۷.۰۶۲ ۷.۰۶۳ ۷.۰۶۴ ۷.۰۶۵ ۷.۰۶۶ ۷.۰۶۷ ۷.۰۶۸ ۷.۰۶۹ ۷.۰۷۰ ۷.۰۷۱ ۷.۰۷۲ ۷.۰۷۳ ۷.۰۷۴ ۷.۰۷۵ ۷.۰۷۶ ۷.۰۷۷ ۷.۰۷۸ ۷.۰۷۹ ۷.۰۸۰ ۷.۰۸۱ ۷.۰۸۲ ۷.۰۸۳ ۷.۰۸۴ ۷.۰۸۵ ۷.۰۸۶ ۷.۰۸۷ ۷.۰۸۸ ۷.۰۸۹ ۷.۰۹۰ ۷.۰۹۱ ۷.۰۹۲ ۷.۰۹۳ ۷.۰۹۴ ۷.۰۹۵ ۷.۰۹۶ ۷.۰۹۷ ۷.۰۹۸ ۷.۰۹۹ ۷.۱۰۰ ۷.۱۰۱ ۷.۱۰۲ ۷.۱۰۳ ۷.۱۰۴ ۷.۱۰۵ ۷.۱۰۶ ۷.۱۰۷ ۷.۱۰۸ ۷.۱۰۹ ۷.۱۱۰ ۷.۱۱۱ ۷.۱۱۲ ۷.۱۱۳ ۷.۱۱۴ ۷.۱۱۵ ۷.۱۱۶ ۷.۱۱۷ ۷.۱۱۸ ۷.۱۱۹ ۷.۱۲۰ ۷.۱۲۱ ۷.۱۲۲ ۷.۱۲۳ ۷.۱۲۴ ۷.۱۲۵ ۷.۱۲۶ ۷.۱۲۷ ۷.۱۲۸ ۷.۱۲۹ ۷.۱۳۰ ۷.۱۳۱ ۷.۱۳۲ ۷.۱۳۳ Fischer 1967.
- ↑ Palmer 1994.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Langer 1968.
- ↑ Original text at Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Ponting (2002), p. 70.
- ↑ Ponting (2002), p. 73.
- ↑ Ponting (2002), p. 74.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Williamson (1991).
- ↑ ۱۷.۰۰ ۱۷.۰۱ ۱۷.۰۲ ۱۷.۰۳ ۱۷.۰۴ ۱۷.۰۵ ۱۷.۰۶ ۱۷.۰۷ ۱۷.۰۸ ۱۷.۰۹ Clark 2013.
- ↑ ۱۸.۰ ۱۸.۱ ۱۸.۲ ۱۸.۳ ۱۸.۴ Rohl 1973.
- ↑ ۱۹.۰۰ ۱۹.۰۱ ۱۹.۰۲ ۱۹.۰۳ ۱۹.۰۴ ۱۹.۰۵ ۱۹.۰۶ ۱۹.۰۷ ۱۹.۰۸ ۱۹.۰۹ ۱۹.۱۰ ۱۹.۱۱ ۱۹.۱۲ ۱۹.۱۳ ۱۹.۱۴ Kautsky 1924.
- ↑ Jarausch, Konrad. The Illusion of Limited War: Chancellor Bethmann Hollweg's Calculated Risk, July 1914. https://www.ssoar.info/ssoar/bitstream/document/37919/1/ssoar-hsrsupp-2012-24-jarausch-The_illusion_of_limited_war.pdf.
- ↑ Fearon, James D.. Rationalist Explanations for War. https://web.stanford.edu/group/fearon-research/cgi-bin/wordpress/wp-content/uploads/2013/10/Rationalist-Explanations-for-War.pdf.
- ↑ ۲۲.۰ ۲۲.۱ ۲۲.۲ Michael Duffy (22 August 2009)۔ "Primary Documents: Austrian Ultimatum to Serbia, 23 July 1914"۔ FirstWorldWar.com۔ ۳۰ اکتوبر ۲۰۰۴ میں اصل سے آرکائیو شدہ
- ↑ Lieven 1997.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Geiss 1967.
- ↑ Hewitson 2004.
- ↑ ۲۷.۰ ۲۷.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ ۲۸.۰ ۲۸.۱ Otte 2014.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Bethmann Hollweg 1920.
- ↑ Strachan 2001.
- ↑ Boyle 2002.
- ↑ Tuchman 2004.
- ↑ Balfour 1964.
ذرائع تے ہور پڑھو
[سودھو]- Albrecht-Carrié, René. A Diplomatic History of Europe Since the Congress of Vienna (1958), pp 321–34. basic survey
- (1952-1953) Origins of the War of 1914 (3 volumes). London: Oxford University Press. OCLC 443476100.
- Balfour, Michael (1964). The Kaiser and His Times. Boston: Houghton Mifflin. OCLC 1035915119.
- Beatty, Jack. The lost history of 1914: Reconsidering the year the Great War began (Bloomsbury Publishing USA, 2012) excerpt.
- Bethmann Hollweg, Theobald von (1920). Reflections on the World War. London: Thornton Butterworth Ltd.. OCLC 39131741.
- Boyle, Francis Anthony (1999). Foundations of World Order: The Legalist Approach to International Relations (1898–1922). US: Duke University Press. ISBN 978-0-8223-2364-8.
- Butler, David Allen (2010). The Burden of Guilt: How Germany Shattered the Last Days of Peace, Summer 1914. Casemate. ISBN 978-1-935149-27-9.
- Clark, Christopher M. (2013). The Sleepwalkers: How Europe Went to War in 1914. پینگوئن (ادارہ). ISBN 978-0-06-114665-7.
- Dedijer, Vladimir (1966). The Road to Sarajevo. New York: Simon & Schuster. OCLC 954608737.
- Fay, Sidney Bradshaw (1929). The origins of the world war Volume 2. Macmillan., pp 183–668. highly detailed coverage.
- Fischer, Fritz (1967). Germany's Aims in the First World War. New York: W.W. Norton. ISBN 978-0-393-09798-6.
- Fromkin, David (2004). Europe's Last Summer: Why the World Went to War in 1914. Heinemann. ISBN 978-0-434-00858-2.
- Geiss, Imanuel (1967). July 1914 The Outbreak of the First World War: selected Documents, The Norton Library. New York: W. W. Norton & Company. ISBN 978-0-393-00722-0.
- (2004) Decisions for War, 1914–1917. ISBN 978-0-521-83679-1.
- Lieven, D. C. B (1997). "Russia Accepts a General War", The Outbreak of World War I : causes and responsibilities, 6th, Boston: Houghton Mifflin. ISBN 978-0-669-41692-3.
- Hewitson, Mark (2004). Germany and the Causes of the First World War. Berg: Oxford. ISBN 978-1-85973-870-2.
- Howard, Michael (2007). The First World War: A Very Short Introduction, VSI series. US: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-920559-2.
- (1924) Outbreak of the World War: German Documents. Oxford University Press. OCLC 1181368.
- (1968) Western Civilization: Vol 2: The struggle for Empire to Europe in the Modern World. ISBN 978-0-06-043844-9. OCLC 1345956.
- Levy, Jack S. "Preferences, constraints, and choices in July 1914." International Security 15.3 (1990): 151–186.
- MacMillan, Margaret (2013). The War That Ended Peace: The Road to 1914, Kindle, Penguin Books. ISBN 978-0-8129-9470-4.
- McMeekin, Sean. July 1914: Countdown to War (2014) scholarly account, day-by-day
- Neilson, Keith. "1914: The German War?." European History Quarterly 44.3 (2014): 395–418.
- Otte, Thomas (2014). July Crisis, The World's Descent into War, Summer 1914. Cambridge. ISBN 978-1-107-06490-4.
- Owings, W.A. Dolph (1984). The Sarajevo Trial. Chapel Hill, NC: Documentary Publications. ISBN 978-0-89712-122-4.
- Paddock, Troy R. E. A Call to Arms: Propaganda, Public Opinion, and Newspapers in the Great War (2004) online Archived 2019-07-21 at the وے بیک مشین
- Palmer, Alan (1994). Twilight of the Habsburgs: the Life and Times of Emperor Francis Joseph. Atlantic Monthly Press.
- Ponting, Clive (2002). Thirteen Days: The Road to the First World War. Chatto & Windus. ISBN 978-0-7011-7293-0.
- Powel, Meilyr. "The Welsh press and the July Crisis of 1914." First World War Studies 8.2-3 (2017): 133-152 online.
- Röhl, John C. G. (1973). 1914: Delusion or Design. London: Elek. ISBN 978-0-236-15466-1.0
- Scott, Jonathan French. Five Weeks: The Surge of Public Opinion on the Eve of the Great War (1927) online Archived 2019-07-21 at the وے بیک مشین
- Strachan, Hew Francis Anthony (2004). The First World War. Viking. ISBN 978-0-670-03295-2.
- Tuchman, Barbara (2004). The Guns of August. US: Presidio Press. ISBN 978-0-345-47609-8.
- Wawro, Geoffrey. A Mad Catastrophe: The Outbreak of World War I and the Collapse of the Habsburg Empire (2014)
ہسٹوریگرافی
[سودھو]- ایونس ، آر جے ڈبلیو "دنیا نے دیکھیا سب توں وڈا تباہی" نیویارک دیاں کتاباں دا جائزہ 6 فروری ، 2014 آن لائن
- ہورن ، جان ، ایڈی۔ پہلی مرتبہ جنگ عظیم (2012) دے 38 مضامین دے علمائے کرام دے مضامین؛ تریخ نگاری اُتے زور
- کرامر ، ایلن "پہلی جنگ عظیم دی حالیہ تریخ ساز - حصہ اول" ، جدید یورپی تریخ دا جریدہ (فروری۔ 2014) 12 # 1 پی پی 5–27؛ "پہلی جنگ عظیم دی حالیہ تریخ ساز (حصہ دوم)" ، (مئی 2014) 12 # 2 پی پی 155-174۔
- لیوی ، جیک ایس تے جان اے واسکوز ، ای ڈی۔ پہلی جنگ عظیم دا آغاز: ساخت ، سیاست تے فیصلہ سازی (کیمبرج یوپی ، 2014)۔
- ممباؤر ، انیکا۔ "قصور یا ذمہ داری؟ پہلی جنگ عظیم دی ابتدا اُتے سو سالہ بحث۔ " وسطی یورپی تریخ 48.4 (2015): 541–564۔
- ملیگن ، ولیم۔ "آزمائش جاری اے: پہلی جنگ عظیم دے اصل دے مطالعہ وچ نويں سمت۔" انگریزی تاریخی جائزہ (2014) 129 # 538 پی پی: 639–666۔
- واسکز ، جان اے "پہلی جنگ عظیم تے بین الاقوامی تعلقات دا نظریہ: 100 واں سالگرہ دے موقع اُتے کتاباں دا جائزہ۔" بین الاقوامی علوم دا جائزہ 16 # 4 (2014): 623–644۔
- ولیمسن جونیئر ، سیموئل آر تے ارنسٹ آر مے۔ "رائے دی اک شناخت: مورخین تے جولائی 1914۔" جدید تریخ دا جرنل 79.2 (2007): 335–387۔ آن لائن
- سرمائی ، جے۔ تے انٹون پروسٹ ایڈس۔ تریخ دی عظیم جنگ: مباحثے تے تنازعات ، 1914 توں موجودہ (2005)
- زگارے ، فرینک سی جولائی دے کھیل: عظیم جنگ کيتی وضاحت کردے ہوئے (مشی گن پریس ، 2011 دا یو) ، گیم تھیوری استعمال کردا اے۔
- زمیٹیکا ، جان۔ فولیو تے میلیس: ہیبس سلطنت ، بلقان تے عالمی جنگ دا آغاز (2017) دا اقتباس
|