حسین شہید سہروردی
حسین شہید سہروردی | |
---|---|
(بنگالی وچ: হোসেন শহীদ সোহ্রাওয়ার্দী) | |
جم | 8 ستمبر 1892 [۱]
|
وفات | 5 دسمبر 1963 (71 سال)[۱] |
وجہ وفات | دل دا دورہ |
مدفن | ڈھاکا |
طرز وفات | طبعی موت |
شہریت | پاکستان |
جماعت | عوامی لیگ (۱۹۴۹–۱۹۶۳) مسلم لیگ (۱۹۲۰–۱۹۴۷) |
زوجہ | ویرا ایکزاندروونا تیسکونکو کلایر |
اولاد | بیگم اختر سلیمان |
والد | زاہد سہروردی |
عملی زندگی | |
مادر علمی | کلکتہ یونیورسٹی |
پیشہ | سیاست دان ، بیرسٹر |
مادری زبان | اردو |
پیشہ ورانہ زبان | اردو ، بنگالی |
ترمیم |
حسین شہید سہروردی پاکستان دے سیاست دان سن ۔ آپ 1956ء توں 1957ء تک پاکستان دے وزیراعظم رہے۔ آپ قائد اعظم دے پسندیدہ افراد وچوں سن ۔ 16 اگست، 1946ء دے راست اقدام دے موقع اُتے آپ نے شہرت حاصل کيتی۔
ابتدائی زندگی
[سودھو]خاندان حسین شہید سہروردی 8 ستمبر1892 کومغربی بنگال اس وقت دے مدنا پور وچ بنگالی مسلم خاندان وچ پیدا ہوئے۔ آپ جسٹس سر زاہد سہروردی دے چھوٹے صاحبزادے سن جو کلکتہ ہائی کورٹ دے معروف جج سن ۔ آپ دی والدہ خجستہ اختر بناں اردو ادب دا مایہ ناز ناں تے فارسی دی اسکالر سن، خجستہ اختر بناں دے والد عبید اللہ العبادی سہروردی سن ۔ برطانوی آرمی آفیسر لفٹیننٹ کرنل حسن سہرودری تے سر عبد اللہ المنان سہروردی دی بہن سن۔
ابتدائی تعلیم تے شادی
1910 وچ حسین سہروردی نے سینٹ زیورس کالج توں ریاضی وچ بی ایس کیتا۔ اس دے بعد انہاں نے کلکتہ یورنیورسٹی دے شعبہ آرٹس وچ داخلہ لیا۔ 1913ماں آپ نے عربی بولی وچ ایم اے کیتا۔ تے بیرون ملک تعلیم دے لئی اسکالر شپ حاصل کیتا۔ تے انگلینڈ روانہ ہو گئے جتھے انہاں نے سینٹ کیتھرین سوسائٹی آکسفوڈ توں سول لا وچ گریجویشن کيتی۔ انہاں نے کلکتہ ہائی کورٹ توں اپنے کرئیر دا آغاز کیتا۔
1920 وچ حسین سہروردی نے بنگال دے اس وقت دے وزیر داخلہ سر عبد الرحیم دی بیٹی بیگم نیاز فاطمہ نال شادی کر لئی۔ اس شادی توں حسین سہروردی دا اک بیٹا احمد شہاب سہروردی تے اک بیٹی بیگم اختر سیلمان سن ۔ احمد سہروردی 1940 وچ لندن وچ نمونیا دی وجہ توں انتقال کر گئے۔ جدوں کہ بیگم اختر سلیمان دی شادی جسٹس سر شاہ سیلمان دے صاحبزادے شاہ احمد سلیمان سے ہوئی۔
1922 وچ حسین سہروردی دی پہلی زوجہ بیگم نیاز فاطمہ دا انتقال ہو گیا۔ 1940 وچ حسین سہروردی نے روس دے ماسکو آرٹ تھیٹر دی اداکارہ ویرہ الیگزینڈروینا نال شادی کيتی جنہاں نے اسلام قبول کرنے دے بعد اپنا ناں بیگم نورجتھے رکھیا۔ 1951 ماں دونے دے درمیان طلاق ہو گئی۔ اس شادی توں حسین سہروردی دا اک بیٹا راشد سہروردی ہويا جو لندن وچ اداکاری کردا اے۔
انڈیا واپسی
[سودھو]حسین شہید سہروردی 1921 وچ انڈیا واپس آئے۔ تے بنگال توں اپنی سیاسی زندگی دا آغاز کیتا۔ ابتدا وچ آپ انڈین نیشنل کانگرس دی سوراج پارٹی توں منسلک ہوئے تے چترنجن داس دے پرجوش حامی سن ۔ انہاں نے 1923 وچ بنگال معاہدے وچ اہم کردار ادا کیتا۔
حسین سہروردی 1924 وچ 31 سال دی عمر وچ کلکتہ کارپوریشن دے ڈپٹی مئیر ہونے دے نال نال صوبائی اسمبلی وچ سوراج پارٹی دے ڈپٹی سربراہ وی رہے۔ لیکن 1925 وچ چترنجن داس دی وفات دے بعد آپ نے خود نوں سوراج پارٹی توں وکھ کر ليا تے جلد ہی آپ نے مسلم لیگ وچ شمولیت اختیار کر لئی۔ حسین سہروردی خواجہ ناظم الدین دے دور وچ وزیر محنت و ترقی رہے۔ 1946 وچ حسین سہروردی بنگال وچ پہلے مسلم لیگی وزیر اعظم بنے۔
سیاسی زندگی
[سودھو]پاک چین تعلقات دے معمار وی جناب حسین شہید سہروردی ای سن ۔ انہاں مغربی بلاک دے دباؤ نوں خاطر وچ نہ لاندے ہوئے 1956 وچ چین دا دورہ کیتا تے پاکستان دے پہلے وزیر اعظم قرار پائے جس نے کمیونسٹ چین دے نال تعلقات قائم کیتے۔ اس دورے وچ کابینہ تے اعلیٰ افسران دا اک وڈا وفد وی وزیر اعظم دے نال سی جس نے چینی وزیر اعظم چو این لیائی دے نال ملاقات کيتی تے الائنس پیکٹ اُتے دستخط کیتے۔ اس ملاقات دے بعد ہی بیجنگ وچ پاکستانی سفارتخانہ قائم کیتا گیا۔ اسی طرح جدوں 1957 وچ چو این لیائی پاکستان آئے تاں کراچی وچ انہاں دا پرتپاک خیر مقدم کیتا گیا۔ ایتھے ایہ ذکر وی دلچسپی توں خالی نہ ہوئے گا کہ سوشلسٹ عوامی لیگ توں تعلق رکھنے والے سہروردی اوہ پہلے وزیر اعظم پاکستان نيں جنہاں نے جواہر لال نہرو دا ناں لے کے انہاں اُتے پاکستان وچ علیحدگی پسندی دی تحریکاں دی پشت پناہی دا الزام عاید کیتا تے کہیا کہ نہرو تقسیم ہند نوں رول بیک کرنے دی کوشش توں باز آجان[۲]۔ پشاور دے نزدیک بڈابیر دا فضائی اڈا سی آئی اے نوں دینے تے اوتھے توں سوویت یونین دی فضائی جاسوسی دے لئی یو 2 طیاراں دی پروازاں شروع کرنے دے لئی باقاعدہ اجازت طلب کرنے والے امریکی صدر آئزن ہندے سن جدوں کہ ایہ اجازت بخوشی دینے والے عوامی لیگ دے وزیر اعظم پاکستان حسین شہید سہروردی سن ۔ ایہ اجازت 10 جولائی 1957 نوں انہاں نے اپنے دورہ امریکا دے دوران دتی تے اسی وقت واشنگٹن دے پاکستانی سفارتخانے نوں اس سلسلے وچ ہدایات وی دے دتیاں گئیاں[۳]۔ حسین شہید سہروردی اپنی جماعت عوامی لیگ دے منشور دے برعکس سوویت یونین دی بجائے امریکا دی جانب شدید جھکاؤ رکھدے سن ۔ انہاں نے 1956 وچ اپنے مشیر برائے سائنس ڈاکٹر سلیم الزماں صدیقی دے سفارش کردہ جدید کینیڈین ری ایکٹر دے لئی فنڈز جاری کرنے توں انکار کردے ہوئے امریکی ری ایکٹر خریدنے دی ہدایت دی سی۔ سہروردی دے اسی جھکاؤ دے باعث انہاں نوں امریکی سفارتی حلفےآں وچ پاک امریکا سٹریٹجک تعلقات دا معمار قرار دتا جاندا اے جیہڑے آون والے والے دہاکےآں تک قائم رہے[۴]۔
|
- ↑ ۱.۰ ۱.۱ SNAC ARK ID: https://snaccooperative.org/ark:/99166/w6jr0stn — subject named as: Huseyn Shaheed Suhrawardy — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
- ↑ Mainsprings of Indian and Pakistani Foreign Policies مصنف: S. M. Burke
- ↑ Glimpses مصنف: امجد علی (سابق پاکستانی سفیر برائے امریکا) ناشر: جنگ پبلشرز 1992
- ↑ جنرل سروے: فار ایسٹ، آسٹریلیشیا/ پاکستان 2002
- مضامین جنہاں وچ بنگالی بولی دا متن شامل اے
- ٹُٹے ہوئے جوڑاں آلے صفحے
- 1892 دے جم
- 8 ستمبر دے جم
- مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے
- 1963 دیاں موتاں
- 5 دسمبر دیاں موتاں
- صفحات مع خاصیت P103
- بنگالی سیاستدان
- بنگالی مسلمان
- پاکستانی شخصیتاں
- پاکستانی ارب پتی
- پاکستانی جلاوطن
- پاکستانی سیاستدان
- مہاجر شخصیتاں
- پاکستان دے وزیر اعظم