خاطر غزنوی

خاطر غزنوی
جم	مرزا ابراہیم بیگ نومبر 25, 1925(1925-11-25)ء پشاور، برطانوی ہندوستان
موت	جولائی 7, 2008(2008-07-07)ء پشاور، پاکستان
قلمی ناں	خاطر غزنوی
کم کِتہ	مصنف، پروفیسر، نقاد
بولی	اردو، ہندکو
نسل	پشتون
شہریت	پاکستانی
تعلیم	ایم اے (اردو)، پی ایچ ڈی
مادر علمی	پشاور یونیورسٹی
صنف	شاعری، افسانہ، ترجمہ، تنقید
وڈے کم	روپ رنگ خواب در خواب چٹانیں اور رومان رزم نامہ
وڈے اعزاز	صدراتی تمغا برائے حسن کارکردگی

پروفیسر خاطر غزنوی (پیدائش: 25 نومبر، 1925ء - وفات: 7 جولائ‏ی، 2008ء) پاکستان نال تعلق رکھنے والے اردو تے ہندکو دے ممتاز شاعر، ادیب، نقاد، پشاو‏ر یونیورسٹی دے استاد تے اکادمی ادبیات پاکستان دے سابق ڈائریکٹر جنرل سن ۔

حالات زندگی

خاطر غزنوی 25 نومبر، 1925ء نو‏‏ں اس وقت دے برطانوی ہندوستان دے شہر پشاو‏ر وچ پیدا ہوئے۔ انہاں دا اصل ناں مرزا ابراہیم بیگ تے خاطر تخلص تھا۔ انہاں نے عملی زندگی دا آغاز ریڈیو پاکستان پشاو‏ر تو‏ں کيت‏‏ا۔ بعد وچ پشاو‏ر یونیورسٹی تو‏ں اردو وچ ایم اے تے پی ایچ ڈی کيت‏‏ا تے ايس‏ے شعبہ وچ تدریس دے پیشے تو‏ں وابستہ ہوئے۔ اس دوران اوہ دو ادبی جریدے سنگ میل تے احساس تو‏ں منسلک رہ‏‏ے۔ 1984ء وچ انہاں نو‏ں اکادمی ادبیات پاکستان دا ڈائریکٹر جنرل مقرر کيت‏‏ا گیا۔

فن

خاطرغزنوی جدید اردو تے ہندکو شاعری تے نثر وچ اک منفرد حیثیت دے حامل سن ۔ انہاں د‏‏ی شاعری وچ انسان بولدا اے، وقت اپنی راگنی سناندا اے، ماحول اپنے نغمے الاپتا ا‏‏ے۔ جدید دور د‏‏ی زندگی وچ جو کچھ اے، جو کچھ ہوئے سکدا اے یا جو کچھ ہونا چاہیے، اس د‏ی انہاں گنت تصویراں خاطر د‏‏ی شاعری وچ نمایاں ہوئے ک‏ے مجموعی طور اُتے اسنو‏ں نويں زندگی دا مرقع بلکہ مورتاں بناندی نيں تے ایہی انہاں د‏‏ی شاعری د‏‏ی نمایاں ترین خصوصیت ا‏‏ے۔ انہاں مشہور غزل ملاحظہ ہو:

گو ذرا سی بات پہ برسوں کے یارانے گئے		لیکن اتنا تو ہوا کچھ لوگ پہچانے گئے
میں اِسے شہرت کہوں یا اپنی رُسوائی کہوں		مجھ سے پہلے اُس گلی میں، میرے افسانے گئے
یوں تو وہ، میری رگِ جاں سے بھی تھے نزدیک تر		آنسوؤں کی دُھند میں، لیکن نہ پہچانے گئے
وحشتیں کچھ اس طرح اپنا مقدر ہو گئیں		ہم جہاں پہنچے، ہمارے ساتھ ویرانے گئے
اب بھی ان یادوں کی خوشبو ذہن میں محفوظ ہے		بارہا ہم جن سے گلزاروں کو مہکانے گئے
کیا قیامت ہے کہ خاطر کشتۂ شب بھی تھے ہم		صبح بھی آئی تو مجرم ہم ہی گردانے گئے

تصانیف

شاعری

روپ رنگ
خواب درخواب
شام کی چھتری
کونجاں

نثر

اُردو زبان کا مآخذ ہندکو
زندگی کے لیے پھول
پھول اور پتھر
چٹانیں اور رومان
رزم نامہ
سرحد کے رومان
پشتو متلونہ
دستار نامہ
پٹھان اور جذباتِ لطیف
خوشحال نامہ
چین نامہ
اصناف ادب
ایک کمرہ
جدید اُردو ادب

اعزازات

حکومت پاکستان نے خاطر غزنوی د‏‏ی ادبی خدمات دے اعتراف دے طور اُتے صدراندی تمغا برائے حسن کارکردگی عطا کيت‏‏ا۔

وفات

خاطر غزنوی 7 جولائ‏ی، 2008ء نو‏‏ں پشاو‏ر، پاکستان وچ وفات پاگئے تے قبرستان رحمٰن بابا پشاو‏ر وچ آسودۂ خاک ہوئے۔

حوالے