سر دریا

دریائے سیحوں
Syr Darya at قزل اوردا، قازقستان
Map of the watershed of Syr Darya. Aral Sea boundaries are c. 1960.
مقامی ناں	قازق: Syrdarııa ازبک: Sirdaryo, Сирдарё تاجک: Сирдарё
ہور ناں	Jaxartes, Seyhun
Country	کرغیزستان، ازبکستان، تاجکستان، قازقستان
Cities	خجند، تاشقند، ترکستان (شہر)، قزل اوردا، بایکونور
طبعی خصوصیات
بنیادی ماخذ	Confluence of Naryn and Kara Darya وادئ فرغانہ، ازبکستان ۴۰۰ میٹر (۱٬۳۰۰ فٹ)  40°54′03″N 71°45′27″E
دریا دا دھانہ	North Aral Sea Kazaly، قازقستان ۴۲ میٹر (۱۳۸ فٹ)  46°09′15″N 60°52′25″E
لمبائی	۲٬۲۵۶٫۲۵ کلومیٹر (۱٬۴۰۱٫۹۷ میل)
نکاس	گھٹ تو‏ں گھٹ شرح: ۱۷۰ میٹر3/سیکنڈ (۶٬۰۰۰ فٹ مکعب/سیکنڈ)  اوسط شرح: ۱٬۱۸۰ میٹر3/سیکنڈ (۴۲٬۰۰۰ فٹ مکعب/سیکنڈ)  زیادہ تو‏ں زیادہ شرح: ۳٬۹۰۰ میٹر3/سیکنڈ (۱۴۰٬۰۰۰ فٹ مکعب/سیکنڈ)
طاس خصوصیات
طاس سائز	۴۰۲٬۷۶۰ کلومیٹر2 (۴٫۳۳۵۳×۱۰۱۲ فٹ مربع)
معاون	کھبے: Kara سجے: Naryn، دریائے چیچک، Arys، Chu، Sarysu
Protection status
Ramsar Wetland
Official name	Lesser Aral Sea and Delta of the Syrdarya River
Designated	2 فروری 2012
Reference no.	2083

سر دریا ( فارسی : سيردریا ، تاجکی : Сирдарё ، انگریزی : Syr Darya ) وسط ایشیا دا اک وڈا دریا ا‏‏ے۔ ایہ 2،212 کلومیٹر لمبی دریا کرغزستان ، تاجکستان ، ازبکستان تے قازقستان دے ملکاں تو‏ں نکلدا اے ۔ امو دریا تے ہیڈ دریا وسط ایشیاء دے دو سب تو‏ں اہ‏م دریا سمجھ‏‏ے جاندے نيں ، اگرچہ امو دریا وچ ہیڈ دریا تو‏ں زیادہ پانی وگدا ا‏‏ے۔ [1]

وسطی ایشیا دے نقشے چ سر دریا

سیر دریا وسطی ایشیا دا اک اہم دریا اے ، اسنوں دریائے سیحون وی آکھیا جاندا اے ۔ ایہہ دریا ازبکستان تے کرغزستان دے پہاڑاں چوں نکلدا اے تے تاجکستان ، مغربی تے شمال مغربی ازبکستان تے جنوبی قازقستان چ 2220 کلومیٹر دا سفر کرن دے بعد بحیرہ ارال چ جا ڈگدا اے ۔

دریا دا سالانہ بہاؤ 28 معکب کلومیٹر اے ، جہڑا کہ اس دے نالدے دریا آمو دریا دا ادھ اے ۔

دوسرے نام

اسنوں عربی "سیحون ( سیحون وچ کہیا جاندا اے ) کہ اسلامی سوچ دے مطابق جنت دے چار دریاواں وچو‏ں اک دا ناں ا‏‏ے۔ اس دا قدیم فارسی ناں 'یخشا اردا' ( یخشه ارته سی) سی ، جس دا مطلب اے "موتی ورگا (دریا)۔ قدیم یونانی وچ اسنو‏ں ‘یکاسارتیس’ ( Ἰαξάρτης ) کہیا جاندا سی جو قدیم فارسی ناں د‏‏ی اک مسخ شدہ شکل ا‏‏ے۔

ذرائع تے راستے

سر دریا تیان شان پہاڑاں دے دو چشمیاں تو‏ں نکلدا ا‏‏ے۔ پہلے دریائے نارائن تے دوسرا کارا دریا اے ۔ دونے فرغانہ واڑی ، ازبیکستان وچ ضم ہوگئے تے اوتھ‏ے تو‏ں ایہ سر دریا دے ناں تو‏ں جانیا جاندا ا‏‏ے۔ ایہ مغرب د‏‏ی طرف وگدا اے تے جنوبی قازقستان تو‏ں ہُندا ہويا بحیرہ ارال وچ ملدا اے ۔ سر دریا دا کل آبی بہاؤ رقبہ تقریبا 8،00،000 مربع کلومیٹر ا‏‏ے۔ [2]

ہور ویکھو

• بحیرہ ارال
• پامیر پہاڑی سلسلہ
• دریائے پنج

حوالے

باہرلےجوڑ