سید سلیم شہزاد
سید سلیم شہزاد | |
---|---|
جم | 3 نومبر 1970 |
وفات | 31 مئی 2011 (41 سال) |
رہائش | کراچی |
شہریت | پاکستان |
عملی زندگی | |
مادر علمی | کراچی یونیورسٹی |
پیشہ | صحافی |
پیشہ ورانہ زبان | انگریزی |
ترمیم |
سید سلیم شہزاد (3 نومبر 1970ء - 30 مئی 2011ء) اک پاکستانی تحقیقاتی صحافی سی جس نے یورپی تے ایشین میڈیا ایجنسیاں دے لئی وسیع پیمانے اُتے لکھدا سی۔ انہاں نے پاکستان بیورو چیف آف ایشیاء ٹائمز آن لائن (ہانگ کانگ) تے اطالوی خبر رساں ایجنسی ایڈنکونوس (اے دے آئی) دی حیثیت توں خدمات انجام دتیاں۔
اسنوں اغوا دے اک دن بعد ، شمال مشرقی پاکستان دی اک نہر وچ لاش ملی جس اُتے تشدد دے نشانات ملے۔۔ ہیومن رائٹس واچ (ایچ آر ڈبلیو) نے الزام لگایا کہ اس دی ہلاکت دے پِچھے پاکستان انٹیلی جنس دا ہتھ اے تے اوبامہ انتظامیہ نے بعد وچ اعلان کيتا کہ انہاں دے پاس اس معاملہ "قابل اعتماد تے حتمی"خفیہ معلومات موجود اے ۔ پاکستان دی انٹر سروسز انٹیلیجنس (آئی ایس آئی) نے انہاں الزامات دی تردید کیتی اے تے انہاں نوں "سراسر بے بنیاد" قرار دتا اے۔
سلیم شہزاد اک پاکستانی صحافی سی اوہ بدیسی اخباراں لئی لکھدا سی۔ 31 مئی 2011 نوں اونوں اسلام آباد توں اغوا کرکے منڈی بہاالدین چ رج کے مار کٹ کے قتل کردتا گیا۔ میڈیا تے لوکاں دے رولا پان تے پاکستانی سرکار نے اودے قاتلاں دی کھوج لان لئی اک کمیشن بنایا گیا اے۔
خاندانی پس منظر
[سودھو]سید سلیم شہزاد 3 نومبر 1970ء کو کراچی وچ پیدا ہوئے سن
شہزاد نے کراچی یونیورسٹی توں بین الاقوامی تعلقات وچ ماسٹر آف آرٹس حاصل کيتا۔ کالج وچ رہندے ہوئے ، شہزاد جماعت اسلامی دے طلباء ونگ دے رکن سن لیکن بعد وچ انہاں نے شدت پسندانہ طور اُتے اس گروپ دی حمایت کرنا چھڈ دی۔
ملازمت
[سودھو]سید سلیم شہزاد نے اپنے کیریئر دے دوران مختلف موضوعات دا احاطہ کيتا جنہاں وچ عالمی سلامتی دے امور ، پاکستانی افواج پاکستان ، اسلامی تحریکاں ، تے لبنان تے عراق وچ مسلم مزاحمتی تحریکاں شامل نيں۔ طالبان تے القاعدہ اس دی تحریر دا باقاعدہ عنوان سن ۔ اوہ اک بین الاقوامی صحافی سی جس نے مشرق وسطی ، ایشیا تے یورپ وچ وڈے پیمانے اُتے سفر کيتا۔ انہاں نے لی مونڈے ڈپلومیٹک (فرانس) ، لا اسٹمپہ (اٹلی) تے ڈان (پاکستان) دے لئی وی لکھیا۔ اوہ اطالوی خبر رساں ایجنسی ایڈنکونوس انٹرنیشنل (اے دے آئی) دے جنوبی ایشیا دے نمائندے سن ۔ انہاں دی رائے قطری وچ مقیم اسلام آن لائن ڈاٹ نیٹ تے بوسٹن ریویو وچ شائع ہوئی۔
اس نے باقاعدہ طور اُتے القاعدہ دے اراکین سمیت اسلام پسند عسکریت پسنداں دا انٹرویو لیا۔ شہزاد نے اس وقت تک دنیا نوں القاعدہ دے نامعلوم افراد توں متعارف کرایا ، جنہاں وچ شیخ عیسٰی وی شامل اے۔ انہاں نے بین الاقوامی سطح اُتے جانے جانے توں بہت سرلسٹ عسکریت پسنداں دا انٹرویو لیا سی ، جنہاں وچ سراج الدین حقانی [۱] تے قاری ضیاء الرحمن شامل سن ۔ [۲] الیاسنوں القاعدہ دی فوجی کمیٹی دا چیف مقرر کرنے دے فورا بعد ہی انہاں نے الیاس کشمیری [۳] انٹرویو وی لیا۔
ان دی آخری کتاب انسائڈ القاعدہ تے طالبان: اسامہ بن لادن تے 9/11 ، انہاں دی وفات توں کچھ دیر پہلے شائع ہوئی۔
ڈیلی ٹائمز ، دتی نیشن تے دی پوسٹ سمیت پاکستانی انگریزی روزناواں وچ تے روزنامہ مشرق تے ڈیلی اج جداں اردو اخبارات وچ شہزاد دے کم نوں باقاعدگی توں دوبارہ پیش کيتا گیا۔ انہاں دے مضامین نوں افغانستان تے بنگلہ دیش دے بوہت سارے انگریزی روزناواں دے نال نال مقامی بولی دے روزناواں وچ وی دوبارہ پیش کيتا گیا۔ اس دا کم اکثر امریکا ، کینیڈا دے پریس وچ نقل کيتا جاندا سی۔
سلیم یونیورسٹی آف بریڈ فورڈ دے شعبہ پیس اسٹڈیز دے پاکستان سیکیورٹی ریسرچ یونٹ دا ساتھی سی۔ نومبر 2006 ء وچ اسنوں افغانستان دے صوبہ ہلمند وچ کچھ دناں دے لئی طالبان دی قید وچ رکھیا گیا سی۔ انہاں نے ایشیاء ٹائمز آن لائن وچ شائع ہونے والی اک سیریز "ان دتی لینڈ آف دتی طالبان" دے اک سلسلے وچ ، جس نے طالبان دے نال اسیر ہوئے تے اس وچ گذارے ، اس دے بارے وچ انھاں نے اپنے دناں دا تفصیلی احوال لکھیا۔
مئی 2011 وچ اپنے لاپتا ہونے توں عین پہلے ، صحافی نے ایشیاء ٹائمز آن لائن وچ لکھیا سی کہ القاعدہ دے تعلقات دا شبہ رکھنے والے عہدیداراں دی رہائی دے لئی بحریہ دے نال مذاکرات دے بعد القاعدہ نے پی این ایس مہران حملہ کيتا سی۔ شہزاد دے مطابق ، حملہ آور الیاس کشمیری دی القاعدہ دے 313 بریگیڈ توں سن ۔
ایوارڈ تے اعزازت
[سودھو]جون 2011ء وچ شہزاد نوں ایشیہ انٹرنیشنل جرنلزم ایوارڈ توں نوازیا گیا۔
شہزاد دا ناں واشنگٹن ، ڈی سی دے نیوزیم وچ واقع جرنلسٹس میموریل وچ شامل کيتا گیا اے
وفات
[سودھو]دوستاں تے ساتھیاں دے مطابق ، آئی ایس آئی نے اس دی موت توں پہلے گھٹ توں گھٹ تن بار شہزاد نوں متنبہ کيتا۔ اکتوبر 2010 وچ ، شہزاد نوں عبدالغنی برادر دی گرفتاری توں متعلق اک حساس مضمون شائع کرنے دے اگلے ہی دن آئی ایس آئی ہیڈ کوارٹر طلب کيتا گیا سی۔ اس دے بعد انہاں نے ہیومن رائٹس واچ (ایچ آر ڈبلیو) نوں خط لکھیا کہ پیش گوئی کيتی گئی اے کہ انہاں نوں پاکستان دی انٹر سروسز انٹیلیجنس (آئی ایس آئی) دی ایجنسی دے ذریعہ حراست وچ لیا جاسکدا اے۔ ایچ آر ڈبلیو دے علی دیوان حسن دے مطابق ، انھاں "کافی حد تک یقین سی کہ جلد یا بدیر کچھ ہونے والا اے "۔ شہزاد نے حسن نوں اک ای میل وچ دسیا کہ انہاں نوں آئی ایس آئی دے اک عہدیدار نے دھمکی دتی اے جس نے کہیا سی: "مینوں آپ نوں اک احسان دینا چاہیدا۔ اساں حال ہی وچ اک دہشت گرد نوں گرفتار کيتا اے تے تفتیش دے دوران کافی ڈیٹا ، ڈائری تے ہور مواد برآمد کيتا اے۔ دہشتگرد دے پاس اس دی اک لسٹ سی۔ جے مینوں لسٹ وچ آپ دا ناں مل گیا تاں ، وچ آپ نوں یقینی طور اُتے آگاہ کراں گا۔ " دی نیوز انٹرنیشنل کے جون 2011ء دے اک رائے وچ ، صحافی احمد قریشی نے دسیا کہ "ایجنسی دا ورژن بالکل سیدھا اے: انہاں نے اک ایسی کہانی دے بارے وچ اک رجسٹرڈ سرکاری دفتر وچ شہزاد نال ملاقات کيتی تے اس توں کہیا کہ اوہ اپنے ذرائع دی تصدیق کرے یا اس کہانی نوں پِچھے ہٹائے۔ پاکستانی مفادات نوں نقصان پہنچیا۔ " لاپتہ ہونے توں نو روز پہلے شہزاد نے امریکی صحافی ڈیکسٹر فلکنز نال ملاقات کيتی تے اس توں کہیا ، "دیکھو ، مینوں خطرہ اے۔ . . مینوں پاکستان توں نکلنا اے۔ "
شہزاد 27 مئی 2011ء دی شام نوں اسلام آباد وچ غائب ہوگئے سن ۔ مبینہ طور اُتے اوہ ساڈھے 5 بجے دے نیڑے اپنے گھر توں نکلا شام دے وقت مقامی وقت دے مطابق شام 6 بجے دے وقت طے شدہ ٹی وی شو وچ حصہ لیں شام ، لیکن 5:42 بجے شام نوں اس دا سیل فون بند سی تے اوہ ٹیلی ویژن بیورو پہنچنے وچ ناکام رہیا۔ اگلی صبح پولیس وچ شکایت درج کروائی گئی۔ اس صبح کدرے وی ، اک مزدور نے اپر جہلم نہر وچ اس دی لاش ، اس دے پاس سوٹ ، ٹائی تے جوندے پہنے ہوئے پایا جدوں کہ اک بالائی پنڈ دے زمیندار نے اک ترک شدہ ٹویوٹا کرولا دی پولیس نوں اطلاع دتی جو بعد وچ شہزاد دی لاش ثابت ہوئی۔
اگلے ہی دن ، اسلام آباد توں آنے والے اس دے کنبہ دے افراد نے تصدیق دی کہ اوہ مر گیا سی ، پولیس نے دسیا اے کہ اس دی نعش ضلع منڈی بہاؤالدین دی اک نہر توں ملی اے تے اس دی گڈی پاکستان دے شمالی گجرات ضلع دے سرائے عالمگیر توں ملی اے ، تقریبا ۱۵۰ کلومیٹر (۹۳ میل) راجگڑھ دے جنوب مشرق دے قریب. تے اس دی کار 10کلومیٹر (چھ میل) دور ملی۔ [۴]
پاکستانی وزیر اعظم یوسف رضا گیلانی نے اغوا تے قتل دی فوری تحقیقات دا حکم دتا ، تے 3 جون نوں پاکستان دے وزیر داخلہ رحمان ملک نے عدالت عظمیٰ دے اک جسٹس دے زیرقیادت تحقیقاتی عدالتی کمیشن دا باضابطہ اعلان کيتا۔ پاکستانی میڈیا دے بے مثال مظاہرےآں دے پیش نظر وزیر اعظم گیلانی نے 18 جون 2011ء دی صبح سویرے اک حکم نامے اُتے دستخط کیتے جس وچ جسٹس مین ثاقب نثار دی سربراہی وچ ، شہزاد دی موت توں متعلق حالات دی تحقیقات دے لئی عدالتی کمیشن تشکیل دتا گیا۔ کمیشن نے چھ ہفتےآں دے اندر اس دے نتائج جاری کرنے سن ۔
نیویارک ٹائمز نے 4 جولائی 2011ء نوں رپورٹ کيتا سی کہ اوباما انتظامیہ دے پاس "قابل اعتماد تے حتمی" معلومات اے جس نے آئی ایس آئی دے اعلیٰ عہدیداراں نوں شہزاد دی ہلاکت دی ہدایت کرنے وچ ملوث کيتا سی۔ اس دے بعد ، ایڈمرل مائیکل مولن نے بیان کيتا کہ انہاں دا مننا اے کہ شہزاد دے قتل نوں "[پاکستانی] حکومت نے منظور کیا" سی لیکن انہاں نے ہور کہیا کہ انہاں دے پاس آئی ایس آئی توں وابستہ "ثبوتاں دی تار" موجود نئيں اے۔ [۵] پاکستان دی سرکاری خبر رساں ایجنسی ، ایسوسی ایٹ پریس آف پاکستان نے کہیا اے کہ جلد ہی ریٹائر ہونے والے مولن دا الزام "انتہائی غیر ذمہ دارانہ" سی۔ ایسوسی ایٹڈ پریس دی رپورٹ وچ اے پی پی دے تبصرے نے ہور کہیا:آئی ایس آئی نے شہزاد دی موت وچ ملوث ہونے دی سختی توں تردید کيتی۔ اس دی لاش ملنے دے دو دن بعد ، انٹیلیجنس ایجنسی نے اک سرکاری بیان جاری کيتا جس وچ اس ہلاکت نوں "بدقسمتی تے افسوسناک" قرار دیندے ہوئے اس گل نوں برقرار رکھدے ہوئے کہیا گیا اے کہ "شہزاد دے قتل وچ انہاں دے مبینہ ملوث ہونے دے لئی ملکی حساس ادارےآں دے خلاف بے بنیاد الزامات سراسر بے بنیاد نيں۔"نیو یارک وچ قائم کمیٹی برائے پروٹیکٹ جرنلسٹس دے مطابق ، پاکستان 2010ء وچ صحافیاں دے لئی سب توں مہلک ملک سی ، ڈیوٹی لائن وچ گھٹ توں گھٹ اٹھ افراد ہلاک ہوئے سن ۔ اس گروپ نے گذشتہ سال دے آخر وچ اک رپورٹ وچ دسیا اے کہ چھ افراد خود کش حملےآں وچ ہلاک ہوئے۔ خطرات دے باوجود ، پاکستان وچ میڈیا اسٹیبلشمنٹ نے گذشتہ اک دہائی دے دوران تیزی توں وسعت دتی اے ، تے ایتھے دے بیشتر ترقی پذیر ملکاں وچ نامہ نگاراں دی آزادی دے نال کم کيتا جاندا اے۔ فیر وی ، بہت سارے لوک نجی طور اُتے سیکیورٹی تے انٹیلیجنس عہدیداراں توں کدی کدائيں دباؤ ڈالنے دا اعتراف کردے نيں۔ [۶]
جوڈیشل کمیشن دی تحقیقات
[سودھو]جسٹس ثاقب نثار دی سربراہی وچ عدالتی کمیشن نے 9 جنوری 2012ء نوں شہزاد دی موت دے آس پاس دے حالات تے 10 جنوری 2012 نوں وزیر اعظم نوں تحقیقات کرنے والی اپنی رپورٹ نوں حتمی شکل دی۔ اس رپورٹ وچ "دہشت گردی دے خلاف جنگ وچ مختلف جھگڑےآں دا الزام لگایا گیا سی جس وچ پاکستانی ریاستی تے غیر ریاستی اداکار جداں طالبان تے القاعدہ تے غیر ملکی اداکار شامل سن " لیکن کسی اک فرد یا تنظیم نوں مورد الزام ٹھہرانے توں باز نئيں آیا۔
ایچ آر ڈبلیو نے الزام لگایا کہ کمیشن دی جانب توں کسی ملزم دا ناں لینے وچ ناکامی توں ایہ ظاہر ہُندا اے کہ "آئی ایس آئی دی قابلیت پاکستان دے مجرمانہ انصاف دے نظام دی رسائ توں باہر نئيں اے۔" میڈیا کمیشن آف پاکستان (ایم سی پی) تے ساؤتھ ایشین فری میڈیا ایسوسی ایشن (سیفما) دے ممبران نے وی کمیشن دے نتائج اُتے تشویش دا اظہار کيتا تے آئی ایس آئی دی پارلیمانی نگرانی دی تجویز پیش کيتی۔
ایشین ہیومن رائٹس کمیشن دے ذریعہ اک خصوصی مضمون شائع کيتا گیا ، جتھے ولیم نکولس گومس نے انہاں دی موت توں متعلق متعدد بے جواب سوالےآں نوں بے نقاب کيتا اے۔ [۷]
حوالے
[سودھو]- ↑ Revolution in the Mountains.
- ↑ At War with the Taliban, Part 2, A fighter and a financier, Syed Saleem Shahzad, Asia Times online, 23 May 2008
- ↑ Al-Qaeda's guerrilla chief lays out strategy, Syed Saleem Shahzad, Asia Times online, 15 October 2009
- ↑ Andrew Buncombe, in The Independent, 4 June 2011, p.35
- ↑ Adm Mullen: Pakistan 'sanctioned Saleem Shahzad murder', BBC News, 8 July 2011
- ↑ Toosi, Nahal, "Pakistan slams US comments on slain journalist"سانچہ:مردہ ربط, Associated Press via The San Francisco Examiner, 07/08/11 7:53 am PT.
- ↑ "PAKISTAN: Saleem Shahzad case -rule of law or rule of ISI? — Asian Human Rights Commission". http://www.humanrights.asia/news/ahrc-news/AHRC-ART-020-2012. Retrieved on 11 May 2018.
باہرلے جوڑ
[سودھو]