شکریہ بارکزئی
شکریہ بارکزئی | |
---|---|
جم | سنہ 1972 (عمر 51–52 سال) |
وفات |
|
شہریت | افغانستان |
عملی زندگی | |
پیشہ | سیاست دان ، صحافی |
IMDB اُتے صفحہ | |
ترمیم |
شکریہ بارکزئی (پشتو: شکريه بارکزۍ) اک افغان سیاست دان، صحافی تے ممتاز مسلم حقوق نسواں نيں۔ اوہ ناروے وچ افغانستان دی سفیر سی۔ [۱] اوہ سال دی بہترین بین الاقوامی اڈیٹر اعزاز دی وصول کنندہ نيں۔
مڈھلا جیون
[سودھو]وہ ۱۹۷۰ وچ کابل، افغانستان وچ پیدا ہوئیاں۔ " بارکزئی " پشتوناں وچ اک عام ناں اے، جو ملک دے اہم نسلی گروہاں وچوں اک اے تے ۱۸۳۰ دی دہائی توں لے کے آخری بادشاہ دی معزولی تک اس دے حکمراناں نے اس دا اشتراک کيتا سی۔ اوہ افغانستان دی دونے سرکاری زباناں، پشتو تے دری دے نال نال انگریزی وی بولدی نيں۔ انہاں دے دادا اک کاروباری سن جدوں کہ انہاں دے نانا شاہ ظاہر خان دے دور وچ سینیٹر سن ۔
بارکزئی ۱۹۹۰ دی دہائی وچ کابل یونیورسٹی گئی۔ ڈگری دے ادھے راستے وچ ، حکومت تے مجاہدین دے درمیان بڑھدے ہوئے تشدد دی وجہ توں اسنوں اپنی پڑھائی چھڈنی پئی۔ ستمبر ۱۹۹۶ وچ طالبان نے کابل اُتے قبضہ کر ليا۔ تب تک بوہت سارے شہری، خاص طور اُتے پڑھے لکھے متوسط طبقے، جلاوطنی دی زندگی گزار چکے سن ۔
مہم صحافت
[سودھو]طالبان دی حکومت دے خاتمے دے بعد، بارکزئی نے موقع توں فائدہ اٹھایا تے ۲۰۰۲ وچ بارکزئی نے اک قومی ہفتہ وار اخبار، آئینہ زان (سواݨیاں دا آئینہ) قائم کيتا۔ اوہ زچگی تے بچےآں دی اموات جداں مسائل اُتے مہم چلاندی نيں، ایداں دے علاقےآں وچ جتھے افغانستان نوں بہت مشکلات دا سامنا اے۔ (عالمی ادارہ صحت (ڈبلیو ایچ او) نے حساب لگایا کہ ۲۰۰۳ وچ افغانستان وچ بچے دی پیدائش دے دوران مرنے والی سواݨیاں دا دنیا وچ سب توں ودھ تناسب سی (زچگی دی شرح اموات) ۱۹۰۰ فی ۱۰۰۰۰۰ زندہ پیدائشاں وچ ) بارکزئی کہندے نيں، " بچےآں دی شادی، جبری شادی تے سواݨیاں دے خلاف تشدد ہن وی عام تے قبول شدہ رواج نيں۔" اوہ وڈے مسائل اُتے توجہ مرکوز کردے ہوئے کہندی نيں، "میری رائے وچ برقع اِنّا اہم نئيں اے۔ جو چیز اہم اے اوہ اے تعلیم، جمہوریت تے آزادتی۔" [۲] اوہ سواݨیاں دے درمیان اتحاد دے نال نال مرداں دے کردار اُتے وی زور دیندی اے۔ [۳]
بارکزئی نوجوان افغاناں نوں جدید دنیا دے نال مربوط ہوݨ وچ مدد کرنے دے لئی موبائل فون ورگی ٹیکنالوجی دا سہرا دیندے نيں، جس اُتے طالبان دے دور حکومت وچ پابندی عائد سی۔ مثال دے طور پر، ٹیلی ویژن ٹیلنٹ شو دے مقابلے وچ حصہ لینے والے نوں ووٹ دینے دے لئی ٹیکسٹ میسجنگ دا استعمال ایہ ظاہر کردا اے کہ جمہوری رائے شماری کِداں کم کر سکدی اے۔ اوہ پریس دی آزادی دی کمی تے صحافیاں نوں لاحق خطرات دی نشاندہی کرنے دے لئی وی اپنی پوزیشن دا استعمال کردی اے۔ (نامہ نگار بلا سرحداں نے آزادی صحافت دی اپنی لسٹ وچ افغانستان نوں ۱۷۳ وچوں ۱۵۶ ويں نمبر اُتے رکھیا اے، تے اس دا کہنا اے کہ صورتحال خاص طور اُتے سواݨیاں تے صوبےآں وچ کم کرنے والےآں دے لئی مشکل اے [۴])
سیاست وچ آئیاں
[سودھو]بارکزئی نوں ۲۰۰۳ لویہ جرگہ دا رکن مقرر کيتا گیا سی، جو پورے افغانستان توں نمائندےآں دی اک تنظیم سی جسنوں طالبان دے زوال دے بعد نويں آئین اُتے بحث کرنے تے اسنوں منظور کرنے دے لئی نامزد کيتا گیا سی۔ [۵] اکتوبر ۲۰۰۵ دے انتخابات وچ اوہ افغانستان دی قومی اسمبلی دے ایوان زیريں، عوام دا ایوان یا ولیسی جرگہ دی رکن منتخب ہوئیاں۔ اوہ ۲۴۹ ایم پی وچوں ۷۱ سواݨیاں وچوں اک نيں۔
وہ انہاں رُگ سواݨیاں ایم پی وچوں اک نيں جو سواݨیاں دے حقوق دے لئی آواز اٹھاندی نيں، تے انھاں اپنے خیالات دے لئی جان توں مارنے دی دھمکیوں دا سامنا اے۔ مقننہ اُتے اس دی تنقیداں وسیع نيں: "ساڈی پارلیمنٹ لارڈز دا مجموعہ اے۔ وار لارڈز، ڈرگ لارڈز، کرائم لارڈز۔" اس نے ملالی جویا دا دفاع کیتا، اک ہور سواݨی ایم پی جس نے جنگی سرداری دی مذمت کيتی اے، جسنوں پارلیمنٹ وچ بدسلوکی تے تشدد دی دھمکیوں دا سامنا کرنا پيا: "ميں صرف اوہی سی جس دا ميں نے حالے اعلان کيتا سی کہ کچھ ممبران پارلیمنٹ اس دے نال زیادتی دی دھمکیاں دے رہے سن ۔ اس لئی اس دے بعد اوہ خاموش ہو گئے نومبر ۲۰۱۴ وچ اوہ اک قافلے اُتے خودکش حملے وچ زخمی ہو گئی سی جس وچ اوہ کابل وچ سفر کر رہی سی۔ اس حملے وچ تن افراد ہلاک تے ۱۷ زخمی ہوئے [۶]
۲۰۲۱ وچ کابل دے سقوط دے بعد اوہ افغانستان توں فرار ہو گئياں۔
مناظر
[سودھو]۲۰۰۴ تک ایداں دے حالات پیدا کرنے دے لئی "بین الاقوامی برادری دی حمایت" دے لئی شکریہ ادا کردے ہوئے جس وچ سینکڑاں مطبوعات تے درجناں ریڈیو اسٹیشن فروغ پا سکدے سن، بارکزئی نے "مسلح گروپاں تے غیر قانونی افراد دی حمایت، جو کہ امریکی پالیسی دا اک اہم حصہ اے " دی مذمت کيتی۔ بھانويں انہاں دی زندگی دا بیشتر حصہ کابل وچ گزریا اے، لیکن اوہ تسلیم کردیاں نيں کہ راجگڑھ صحیح معنےآں وچ ملک دی نمائندگی نئيں کردا، تے افغاناں نوں درپیش تمام مشکلات دے لئی طالبان نوں مورد الزام ٹھہرانے توں انکار کردا اے: "جب اسيں افغانستان دے بارے وچ گل کردے نيں، تاں سانوں حالات اُتے گل کرنی چاہیے۔ پورے ملک. بوہت سارے صوبےآں تے دیہاتاں وچ ، جنہاں دی حالت بہت خراب اے، طالبان دی حکومت توں پہلے دے دور، طالبان دے دور تے ہن دے دور وچ کوئی فرق نئيں اے۔" اوہ امریکی صدر بارک اوباما دے فوجیاں دی تیاری دے منصوبے دی مخالفت کردیاں نيں، جس وچ اِنّے فوجیاں دے بجائے "۳۰٬۰۰۰ اسکالر یا انجینئر" دا مطالبہ کيتا جاندا اے۔ اس نے ۲۰۱۴ وچ افغانستان دی صدر دے لئی کھڑے ہوݨ دا ارادہ کیتا، [۷] اودوں تک اوہ ۴۰ سال توں ودھ ہو جاواں گی، جداں کہ آئین دا تقاضا اے، لیکن اوہ نئيں چلياں۔
شادی تے خاندان
[سودھو]شکریہ بارکزئی دے پنج بچے نيں جنہاں وچ تن بیٹیاں تے دو بیٹے نيں۔
پہچان
[سودھو]عالمی پریس ریویو (Worldpress.org) نے ۲۰۰۴ وچ بارکزئی نوں سال دا بہترین ایڈیٹر قرار دتا [۸] دسمبر ۲۰۰۵ وچ ، انہاں نوں بی بی سی ریڈیو ۴ دے پروگرام وومنز آور نے سال دی بہترین سواݨی قرار دتا سی۔ [۹]
حوالے
[سودھو]- ↑ "The Ambassador H.E. Ambassador Shukria Barakzai"۔ Embassy of the Islamic Republic of Afghanistan, Oslo, Norway۔ اخذ شدہ بتاریخ 27 مئی 2018
- ↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےwomensenews.org
لئی۔ - ↑ Shirin Ebadi، Shukria Barakzai، Oynihol Bobanazarova (دسمبر 29, 2005)۔ "Women & Power in Central Asia (Part 4): Roundtable On The Tajik, Afghan, and Iranian Experiences"۔ RadioFreeEurope/RadioLiberty۔ اخذ شدہ بتاریخ 1 جون 2018
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Aunohita Mojumdar (9 اکتوبر 2005)۔ "New Face of Afghan Politics"۔ Boloji۔ 28 مارچ 2010 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 1 جون 2018
- ↑ "Afghan woman MP survives car attack"۔ BBC news۔ 16 نومبر 2014۔ اخذ شدہ بتاریخ 16 نومبر 2014
- ↑ "Successful Afghan politician still victim of tradition", 8 مارچ 2009 Taipei Times
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Women of the Year: Shukria Barakzai, BBC Radio 4.
- 1972 دے جم
- مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے
- مضامین جنہاں وچ پشتو بولی دا متن شامل اے
- اکیہويں صدی دے افغان سیاست دان
- پاکستان وچ افغان تارکین وطن
- پشتون سواݨیاں
- پشتون شخصیتاں
- کابل دیاں شخصیتاں
- ارکان ولسی جرگہ
- نسائیت پسند مسلمان
- افغان حامی حقوق نسواں
- زندہ شخصیتاں
- ۱۹۷۲ دے جم
- غیر نظر ثانی شدہ تراجم اُتے مشتمل صفحات
- ویکی ڈیٹا توں مطابقت رکھنے والی مختصر تفصیل