شہدائے کربلا دے ناں تے اُنہاں دا مختصر تعارف
محرم دی عزاداری |
واقعات |
---|
واقعہ کربلا شام غریباں |
شخصیتاں |
حسین ابن علی · عباس بن علی · علی اکبر · عبد الله الرضيع · زینب بنت علی · سکینہ بنت حسین · مسلم ابن عقیل · مسلم بن عوسجہ · حبیب ابن مظاہر · لسٹ شہدائے کربلا |
تھاں |
روضۂ امام حسين · العتبة العبَّاسيَّة • حُسينيَّة · متحف محرم |
تقریباں |
تاسوعاء • عاشورہ • اربعین |
رسماں |
مرثیہ • نوحہ • تعزیہ • روضه •
تکیه |
شہدائے کربلا امام حسینؑ دے انہاں ساتھیاں نوں کہیا جاندا اے جو سن 61ھ روز عاشورا نوں واقعہ کربلا وچ لشکر عمر سعد دے نال جنگ وچ شہید ہوئے۔ شہدائے کربلا دی دقیق تعداد معلوم نئيں لیکن مشہور قول دی بنا اُتے انہاں دی تعداد 72 سی۔ دوسرے اقوال وچ انہاں دی تعداد 78، 87 تے 145 تک ذکر کيتی گئیاں نيں۔ شہدائے کربلا وچوں 18 شہداء بنیہاشم توں سن ۔ بنی ہاشم وچ امام حسینؑ، عباس بن علی تے علی اکبر جدوں کہ اصحاب وچ حر بن یزید ریاحی، حبیب بن مظاہر تے مسلم بن عوسجہ دا ناں شہدائے کربلا وچ نمایاں طور اُتے لیا جاندا اے ۔شہدائے کربلا نوں بنی اسد دے کچھ افراد نے دفن کيتا۔ حر بن یزید دے علاوہ باقی تمام شہداء کربلا وچ ہی مدفون نيں۔
شہید اصحاب
[سودھو]حضرت حر ابن یزید الریاحی
علی ابن حر الریاحی
نعیم بن العجلا الانصاری
عمران بن کعب الاشجعی
حنظلہ ابن عمر الشیبانی
قاسط بن زہیر التغلبی
کردوس بن زہیر التغلبی
کنانہ بن عتیق التغلبی
عمر بن صبیقی الضبعی
ضرغامہ ابن مالک التغلبی
غامر بن مسلم العبدی
سیف ابن مالک العبدی
عبد الرحمان الارجبی
مجمع بن عبداللہ العامذی
حیان بن حارث السلمانی
عمرو بن عبداللہ الجندعی
حلاس بن عمر الراسبی
نعمان بن عمرالراسبی
سوار ابن ابی عمیر الہمدانی
عمار ابن سلامتہ الدالانی
زاہر بن عمر الکندی
جبلہ ابن علی الشیبانی
مسعود بن حجاج التیمی
حجاح ابن بدر التیمیمی السعدی
عبداللہ ابن بشر الخثعمی
عمار ابن حسان الطائی
عبداللہ ابن عمیر الکلبی
مسلم ابن کشیر الازدی
زہیر ابن سیلم الازدی
عبد اللہ بن یزید العبدی
بشر بن عمر الکندی
عبداللہ بن عروہ الغفاری
بریر ابن خضیر الہمدانی
وہب ابن عبداللہ الکلبی
ادہم بن امیتہ العبدی
امیہ بن سعد الطائی
سعد ابن حنظلہ التمیمی
عمیر ابن عبداللہ المد حجی
مسلم بن عوسجہ الاسدی
ہلال ابن نافع البجلی
سعید بن عبداللہ الحنفی
عبد الرحمن بن عبد المزنی
نافع بن ہلال الجملی
عمر ابن قرظتہ الانصاری
جون بن حوی غلام الغفاری
عمر ابن خالد الصیدادی
حنظلہ ابن اسعد الشبامی
سوید ابن عمار الاتماری
یحیی بن سلیم المازنی
قرہ ابن ابی قرتہ الغفاری
مالک انہاں انس المالکی
ذیاد ابن غریب الصائدی
عمر بن مطاع الجعفی
حجاج ابن مسروق المدحجی
زہیر ابن قین ابجلی
حبیب ابن مظاہر الاسدی
ابو ثمامہ عمرو بن عبداللہ الصیدادی
انیس بن معقل الاصبحی
جابر انہاں عروۃ الغفاری
سالم مولی عامر العبدی
جنادہ ابن کعب الخزرجی
عمر بن جنادۃ الانصاری
جنادہ بن الحرث السلمانی
عابس ابن شبیب الشاکری
شوذب ابن عبداللہ الہمدانی
عبد الرحمان بن عروۃ الغفاری
حرث ابن امرو القیس الکندی
یزید ابن زیاد الہدلی
ابو عمرو النہثلی
جندب بن حجیر الخولانی الکندی
سلمان بن مضارب الانماری
مالک ابن عبداللہ الجابری
شہدائے بنی ہاشم علیہ السلام اجمعین ۔ تعداد 18
[سودھو]عبداللہ ابن مسلم
محمد ابن مسلم
جعفر ابن عقیل
عبد الرحمان بن عقیل
عبداللہ ابن عقیل
موسی ابن عقی
عون بن عبداللہ بن جعفر طیار
محمد ابن عبداللہ بن جعفر طیار
عبداللہ الاکبر عرف عمرو بن الحسن ابن علی ابن ابی طالب
قاسم بن حسن ابن علی ابن ابی طالب
عبداللہ ابن حسن ابن علی ابن ابی طالب
عبداللہ بن علی ابن ابی طالب
عثمان بن علی ابن ابی طالب
جعفر بن علی ابن ابی طالب
علمدار کربلا عباس بن علی ابن ابی طالب
علی اکبر بن الحسین الشہید ابن علی ابن ابی طالب
محمد بن ابی سعید بن عقیل
علی اصغر ابن الحسین الشہید ابن علی ابن ابی طالب.
امام حسین دے رُفقاء
[سودھو]آپ دا ناں گرامی حُر بن یزید ابن ناجیہ ابن قعنب بن عتاب بن حرمی ابن ایاح بن یربوع بن خنظلہ بن مالک بن زید مناۃ ابن تمیم الیرنوعی الریاحی سی۔ آپ دا شمار کوفے دے روساء وچ ہُندا سی ۔ واقعہ کربلا وچ آپ دی امام علیہ السلام توں پہلی ملاقات مقام شراف اُتے ہوئی سی جدوں حُر دا لشکر پانی دی تلاش وچ بے حال تے پریشان سی ۔ امام عالی مقام ساقی کوثر نے لشکر نوں سیراب کرنے دا حکم دتا تے اس دے بعد حُر نے نماز امام دی اقتداء وچ پڑھی تے بعد وچ نماز راستہ روکنے تے محاصرہ کرنےکا عندیہ دتا ۔
امام نے فرمایا کہ حق اُتے جان دینا ساڈی عبادت اے ۔ راستے وچ مقام عذیب اُتے طرماح ابن عدی اپنے 4 ساتھیاں سمیت امام توں آ ملے ۔ قصر بنی مقاتل اُتے مالک بن نصر حکم نامہ حاکم لے دے آیا ، جس وچ مرقوم سی کہ جتھے ایہ حکم ملے امام علیہ السلام نوں اوتھے ٹھہرا دینا تے اس امر دا خاص خیال رکھیا جائے دے آس پاس پانی تے کوئی وی جزوی انتظام نہ ہو ۔ القصہ مختصر شب عاشور حُر ساری رات پریشان تے متفکر رہے کہ جنت تے دوزخ وچوں کس دا انتخاب کرن ۔ صبحِ عاشور امام دی بارگاہ وچ حاظر ہوئے تے اِزن معافی تے اِزن جہاد طلب کيتا ، جو مل گیا۔
امام دے اس غلام نے پنجاہ دشمناں نوں واصلِ جہنم کيتا۔ بالآخر ایوب ابن مشرح دے تیر توں گھائل ہو کے گھوڑے توں تھلے گرے تے قسور ابن کنانہ دے تیر توں جو آپ دے سینے اُتے لگیا شہید ہو گئے۔ ریاض الشہادت وچ روایت اے کہ بنی اسد نے امام حسین علیہ السلام توں اک فرسخ دے فاصلے اُتے غربی جانب آپ علیہ السلام نوں دفن کيتا تے اوتھے آپ علیہ السلام دا روضہ بنیا ہویا اے ۔
آپ حُر ابن یزید الریاحی دے بیٹے سن ۔ ناں علی سی حُر علیہ السلام دی شہادت دے بعد حُر شہید دے قدماں توں اپنی اکھاں نوں ملایا تے امام علیہ السلام دی قدم بوسی کر کے اِزن شہادت طلب کيتا تے امام دی غلامی وچ شہید ہوئے ۔
آپ قبیلہ خزرج دے چشم و چراخ سن تے آپ دے 2 بھائی نضر تے نعمان اصحاب امیر المومنین علیہ السلام وچ سن تے آپ واقعہ کربلا وچ عاشور دے اولین شُہداء وچ شامل ہوئے ۔ ایہ اوہ جنگ سی جو صبح عاشور بوقت نماز فجر ہوئی سی ۔ تریخ وچ جنگ مغلوبہ دے ناں توں مشہور اے ۔
آپ دا پورا ناں عمران بن کعب ابن حارث الاشجعی سی ۔ آپ نے امام عالی مقام علیہ السلام دا جس وقت توں نال دتا آخر دم تک ايسے اُتے قائم رہے آپ وی جنگ مغلوبہ وچ شہید ہوئے ۔
آپ وی امام علیہ السلام دے وفادارےآں وچ سن تے جنگ مغلوبہ وچ شہید ہوئے ۔
جناب امیر المومنین علیہ السلام دے اصحاب وچوں سن جمل، نہروان، صفین وچ جانبازی توں شریک ہوئے سن تے بہت جری سن ۔ آپ کوفہ توں امام علیہ السلام دی نصرت دے لئی آئے سن تے صبحِ عاشور جنگ مغلوبہ وچ شہید ہوئے ۔
آپ دا ناں کردوس بن زہیر حرث تغلبی سی آپ قاسط بن زہیر دے حقیقی بھائی سن تے امیر المومنین علیہ السلام دے اصحاب وچوں سن ۔ روایت اے کہ آپ وی اپنے تیسرے بھائی مسقط بن زہیر دے ہمراہ امام علیہ السلام دی نصرت دے لئی شب عاشور کربلا وچ وارد ہوئے سن تے جنگ مغلوبہ وچ شہید ہوئے ۔
آپ کوفہ دے مشہور پہلواناں وچ شمار ہُندے سن ۔ قراْت قران وچ وی شہرت رکھدے سن ۔ کربلا وچ جنگ مغلوبہ وچ شہید ہوئے ۔
آپ دا پورا ناں عمر بن صبیقہ ابن قیس بن ثعلبتہ الضبعی سی۔ ابن سعد دے لشکر کے ہمراہ امام علیہ السلام توں مقابلے دے لئی کربلا آئے سن ۔ لیکن صحیح حالات توں با خبر ہونے دے بعد لشکر نوں خیر باد کہہ کے امام علیہ السلام دی بارگاہ وچ معافی طلب کر کے جنگ ملغوبہ وچ امام حسین علیہ السلام دی طرف توں لڑدے ھوئے شہید ہوئے ۔
آپ دا ناں اسحاق تے لقب ضرغامہ سی ۔ آپ امیرالمو منین علیہ السلام دے جانباز صحابی مالک اشتر دے بیٹے تے ابراہیم بن مالک دے بھائی سن ۔ کوفہ وچ جناب مسلم بن عقیل علیہ السلام دے ہتھ اُتے امام علیہ السلام دی بیعت کر کے کربلا پہنچ کے یوم عاشور 500 درنداں نوں واصل جہنم کر کے شہید ہوئے ۔
آپ امیرالمومنین علیہ السلام دے چاہنے والے تے بصرہ دے رہنے والے سن ۔ آپ دا پورا ناں غامر بن مسلم عبدی المطری سی ۔ آپ مکہ معظمہ وچ ہی امام علیہ السلام دے نال ہو گئے سن تے توں دم آخر نال ہی رہے ۔ آپ دے ہمراہ آپ دا غلام سالم وی سی ۔ زیارت ناحیہ دی بناء اُتے آپ دا غلام وی آپ دے ہمراہ ہی شہید ہويا۔
آپ امیر المومنین علیہ السلام دے خاص اصحاب وچوں سن ۔ امام علیہ السلام دی نصرت دے لئی ماریہ دے مکان اُتے جو خفیہ اجتماع ہويا کردا سی آپ اس وچ شامل ہويا کردے سن ۔ اپ نے مکہ وچ امام علیہ السلام دی معیت اختیار کيتی تے جنگ ملغوبہ وچ یوم عاشور نوں شہید ہوئے ۔
آپ قبیلہ بنو ہمدان دے شاخ بنو ارجب دے چشم و چراغ سن ۔ آپ دا پورا ناں عبد الرحمن بن عبداللہ الکذن بن ارجب بن دعام بن مالک بن معاویہ بن صعب بن رومان بن بکیر الھمدانی الارجبی سی۔ آپ اس دوسرے وفد دے اک رکن سن جو کوفے توں خطوط لے دے مکہ گئے سن ۔ جدوں کہ آپ دے ہمراہ قیس تے 50 خطوط سن ۔ ایہ وفد12 رمضان نوں امام علیہ السلام دی بارگاہ وچ پہنچیا سی ۔ کچھ مورخین دا کہنا اے دے جناب مسلم علیہ السلام دے ہمراہ ایہی عبد الرحمن ، قیس تے عمارہ شامل سن ۔ عبد الرحمن جناب مسلم نوں کوفے پہنچیا کر واپس امام علیہ السلام دی خدمت وچ مستقل شامل ہو گئے سن تے عاشور نوں امام علیہ السلام دے ساتھیاں دے ہمراہ شہید ہوئے ۔
آپ قبیلہ مذحج دے نمایاں فرد سن ۔ آپ نوں امیر المومنین علیہ السلام دے صحابی ہونے دا شرف وی حاصل اے ۔ ایہ اوہی نيں جنہاں نے امام علیہ السلام مقام عذیب وچ کوفے دے تمام حالات توں آگاہ کيتا سی تے کوفہ جانے والے امام دے آخری قاصد قیس ابن مہر دی گرفتاری تے انہاں دی شہادت توں امام علیہ السلام نوں آگاہ کيتا سی۔آپ وی جنگ ملغوبہ وچ شہید ہوئے ۔ کچھ روایات نے آپ دے ہمراہ آپ دے فرزند عائذ بن مجمع دی شہادت وی کربلا وچ لکھی اے ۔
آپ قبیلہ ازو دے چشم و چراغ سن ۔ مدینے توں کربلا جاندے ہوئے امام علیہ السلام دے ہمراہ ہوئے تے صبح عاشور جنگ ملغوبہ وچ امام علیہ السلام دی نصرت کردے ہوئے شہید ہوئے ۔
جندع قبیلے ہمدان دی اک شاخ دا ناں سی ، آپ کربلا وچ شاملِ لشکرظُ ہوئے تے جنگ ملغوبہ وچ شہید ہوئے ۔ علامہ مجلسی ، فاضل اربلی تے سپہر کاشانی نے اپنی کتاباں وچ جنگ ملغوبہ کےبجائے میدان کارزار وچ شہادت بیان کيتی اے ۔ زیارت ناحیہ وچ ورد آگین لفظاں دے نال آپ اُتے سلام کيتا گیا اے ۔
آپ کوفہ دے رہائشی تے قبیلہ ازو دی شاخ راسب دی یادگار سن اصحاب امیر المومنین علیہ السلام وچ شمار ہُندے سن ۔ کوفہ توں عمر سعد دے لشکر کے ہمراہ آئے سن تے جدوں آپ نوں یقین ہو گیا دے صلح نہ ہو سکے گی تاں شب عاشور امام علیہ السلام دی خدمت وچ حاضر ہوئے تے جنگ ملغوبہ وچ شہید ہوئے ۔
آپ وی قبیلہ ازو دے چشم و چراغ سن اپ حلاس ازدی دے سگے بھائی سن ۔ 9لشکر ابن سعد توں بغاوت کر کے شب عاشور امام علیہ السلام دی بارگاہ وچ حاضر ہوئے تے جنگ ملغوبہ وچ شہید ہو کے حیات ابدی دے مالک بن گئے ۔
آپ ھمدان دے رہنے والے سن تے محرم دے مہینے وچ امام علیہ السلام دے پاس پہنچے سن ۔ تے جنگ ملغوبہ وچ شہید ہوئے ۔
آپ قبیلے ہمدان دی اک شاخ بنی دالان دے اک معزز فرد سن اورآپ نوں صحابی رسول صلی علیہ و آل وسلم تے صحابی امیر المومنین علیہ السلام ہونے دا شرف حاصل اے ۔ جنگ جمل ، صفین و نہروان وچ حضرت امیر المومنین دے نال رہے ۔ آپ وی جنگ ملغوبہ وچ شہیند ہوئے ۔
آپ امیر المومنین علیہ السلام دے اک صحابی عمرو بن الحمق دے نال ہر وقت ہمراہ رہندے سن آپ نہایت زبردست پہلوان مشہور سن تے عرب دے لوک آپ توں متاثرتھے آپۃ حج دے لئی مکہ پہنچے تے فیر امام علیہ السلام دے ہمراہ ہو گئے۔ آپ مکہ توں کربلا امام علیہ السلام دے ہمراہ آئے تے جنگ ملغوبہ وچ شہید ہوئے ۔ آپ دے پوتاں وچ محمد بن سنان امام رضا علیہ السلام تے امام محمد تقی علیہ السلام دے راویاں وچ شامل نيں محمد ابن سنان دی وفات 220 ہجری وچ ہوئی ۔
آپ جناب مسلم علیہ السلام دی شہادت دے بعد کوفے توں نکل کے امام علیہ السلام دے نال شامل ہو گئے تے جنگ ملغوبہ وچ شہید ہوئے ۔
آپ امیر المومنین علیہ السلام دے اصحاب وچوں اک سن ۔ آپ ابن سعد دے لشکر کے ہمراہ کربلا پہنچے تے پھرامام علیہ السلام دی خدمت وچ حاضر ہو کے جبگ ملغوبہ وچ شہید ہو کے حیات ابدی دے مالک بن گئے ۔ علماء نے لکھیا اے کہ آپ دے ہمراہ آپ دے فرزند عبد الحمن ابن مسعود وی شہید ہوئے سن ۔
اپ بصرہ دے رہنے والے سن تے آپ دا تعلق بنی سعد توں سی ۔ آپ رئیس بصرہ مسعود بن عمر دا خط لے کے امام علیہ السلام دی بارگاہ وچ حاضر ہوئے تے فیر واپس نئيں گئے ۔ تے یوم عاشور جنگ ملغوبہ وچ امام علیہ السلام اُتے قربان ہو گئے ۔
آپ ابنِ سعد دے لشکر کے ہمراہ کوفہ توں کربلا آئے سن تے صبحِ عاشور امام علیہ السلام دی بارگاہ وچ حاضر ہو کے جنگ ملغوبہ وچ شہید ہو کے عظیم شہداء وچ شامل ہوگئے ۔
آپ امام عالی مقام علیہ السلام دے نال مکہ توں کربلا آئے تے صبح عاشور جنگ ملغوبہ وچ شہید ہوئے
آپ قبیلہ علیم دے چراغ سن آپ پہلوانی وچ بہت ماہر سن تے کوفہ دے محلہ ہمدان دے نیڑے چاہ جعد وچ رہندے سن ۔ کوفہ توں اپنی زوجہ دے ہمراہ نکل کے امام دی لشکر وچ شامل ہوئے تے جنگ ملغوبہ وچ شہید ہوئے ۔ آپ دی زوجہ اُم وہب جدوں آپ دی لاش اُتے پہنچی تاں شِمر دے اک غلام رُستم نے اس مومنہ دے سر اُتے گرز دا وار کر کے انہاں نوں وی شہید کر دتا ۔ آپ دی زوجہ نوں کربلا دی پہلی سواݨی شہید کہیا جاندا اے ۔
آپ امام علیہ السلام دے کربلا پہنچنے توں پہلے کسی مقام اُتے امام علیہ السلام دے ہمراہ شامل ہو گئے سن تے صبح عاشور شہید ہوئے ۔ کچھ مورخین نے لکھیا اے کہ آپ دے ہمراہ آپ دے اک غلام رافع ابن عبد اللہ وی شامل سن جو کربلا وچ نماز ظہر دے بعد شہید ہوئے ۔
آپ قبیلہ ازد دے نمایاں فرد سن تے شب عاشور امام علیہ السلام دی بارگاہ وچ پہنچ نوں شامل لشکر ہوئے تے صبح عاشور جنگ ملغوبہ وچ شہید ہوئے ۔
آپ اپنی قوم دے سردار تے کوفے وچ ماریہ کےگھر جو اجلاس ہُندا سی اس وچ شرکت کردے سن آپ مکہ وچ امام علیہ السلام دے نال شامل ہوئے تے کربلا وچ اولین جنگ وچ شہادت دا رتبہ حاصل کيتا ۔ کچھ مورخین دا خیال اے کہ آپ دے بھائی عبید اللہ تے والد گرامی یزید ابن ثبیط وی مکہ توں اسيں رکاب ہوئے تے عبید اللہ نے نماز توں پہلے تے والد نے نماز دے بعد ھونے والی جنگ وچ شہادت پائی ۔
آپ حضر موت دے رہنے والے سن تے قبیلہ کندہ دے فرد سن آپ وی جنگ اولین وچ شہید ہوئے ۔
آپ کربلا وچ امام علیہ السلام توں آ کے ملے تے جنگ ملغوبہ وچ شہادت پائی ۔
آپ قبیلہ بنو ہمدان دی شاخ بنو مشرق دی عظیم شخصیت سن ۔ انصار امیر المومنین علیہ السلام سن تے مکہ توں امام علیہ السلام دے اسيں رکاب ہوئے ۔ شب عاشور پانی دی جدوجہد وچ جو کارنامہ سرانجام دتا اوہ تریخ وچ سونے دے حروف توں لکھنے دے قابل اے۔ آپ دا شب عاشور پانی لیانا اوہ واقعہ تریخ وچ رقم اے ۔ مائتین صفحہ 316-323 ۔ یوم عاشور سب توں پہلا گریہ جو امام علیہ السلام نے فرمایا اوہ آپ ہیی دے جسد خاکی اُتے کيتا سی “ان بریر امن عباد اللہ الصالحین “” ہاے بریر اسيں توں جدا ہو گئے جو خدا دے بہترین بندےآں وچوں اک سن ”
یہ حسینی بہادر نصرانی (عیسائی) سی تے کسی سفر وچ اپنی بیوی اوروالدہ دے ہمراہ جا رہیا سی امام علیہ السلام دی نُصرت دے لئی رکا تے اسلام قبول کيتا ۔ کتاب ذکر العباس وچ تفصیل توں موجود اے ۔ آپ نے 24 پیادے قتل کیتے تے آپ دی شہادت دے بعد آپ دی زوجہ آپ دی لاش اُتے گئياں تے ايسے دوران شمر دے حکم اُتے اس دے غلام رُستم نے آپ نوں وی شہید کر دتا ۔ بعض مورخین نے آپ دی زوجہ نوں پہلی سواݨی شہید لکھیا اے ۔ روایت اے دے آپ دا سر کٹ دے خیام حسینی دی طرف پھینکا گیا تاں آپ دی والدہ نے واپس میدان دی طرف سُٹ دتا تے فرمایا ” اسيں راہ مولا علیہ السلام وچ جو چیز دے دیندے نيں اس واپس نئيں لیندے ۔” روایت اے کہ آپ دی والدہ نے وی 2 دشمناں نوں واصل جہنم کيتا سی ۔ دمعہ ساکبہ ص 331 ، طوفان بکا13
آپ بصرہ دے رہنے والے سن تے کوفہ وچ سکونت اختیار کيتی سی ۔ ماریہ دے مکان اُتے ہونے والے تمام اجلاساں وچ شریک ہوئے ۔ اک دن یزید بن ثبیط نے کہیا دے ميں امام علیہ السلام دی امداد دے لئی مکہ جا رہیا ہاں ۔ آپ نے کہیا دے ميں وی نال چلاں گا ۔ آپ مکہ پہنچے تے یوم عاشور اپنی جان عزیز امام علیہ السلام اُتے قربان کر کے امر ہو گئے ۔
آپ کوفے وچ رہندے سن جدوں آپ نوں علم ہويا دے امام حسین علیہ السلام کربلا پہنچ گئے نيں تاں آپ فی الفور کوفے توں نکل کے امام علیہ السلام دی خدمت وچ حاضر ہو کے امام علیہ السلام دے لشکر وچ شامل ہو گئےاور یوم عاشور کمال جذبہ قربانی دے پیش نظر امام علیہ السلام تے اسلام اُتے قربان ہو گئے ۔
آپ دے بیشتر حالات تریخ وچ موجود نئيں نيں مگر اک جملہ موجود اے کہ آپ نہایت بے جگری توں لڑے تے بوہت سارے دشمناں نوں فنا دے گھاٹ اتار کر میدان کارزار وچ جام شہادت نوش کيتا۔
جناب سعد ابن حنظلہ دی شہادت دے بعد آپ میدان وچ آئے تے کمال بے جگری توں لڑ کر بالاخر مُسلم صبانی تے عبداللہ بجلی نے آپ نوں شہید کيتا ۔
آپ نوں صحابی رسول ہونے دا شرف حاصل اے ۔ 24 ہجری وچ فتح آذربائیجان وچ حذیفہ یمان دے ہمراہ جو کارنامے سرانجام دئیے سن اوہ تریخ وچ موجود نيں ۔ 9 محرم دی شام نوں امام علیہ السلام دا اوہ خطبہ جس وچ امام علیہ السلام نے جدوں انصار تے احباب توں واپس جانے نوں کہیا سی تاں رُفقاء دی جانب توں حضرت عباس علمدار علیہ السلام تے انصار دی جانب توں جناب مسلم بن عوسجہ نے کہیا سی ” کہ ایہ ہو ہی نئيں سکدا ۔ جے اسيں ساری عمر مارے جاواں تے جلا وی دتے جاواں تب وی آپ دی معرفت تے نال نئيں چھڈن گے ۔ آپ علیہ السلام دی خدمت وچ شہادت ، شہادتِ عظیم اے ۔”
شب عاشور جدوں خندق دے گرد اگ جلانے اُتے لشکر کفار توں لڑائی ہوئی سی تاں آپ نے ہی اس دا منہ توڑ جواب دتا سی۔
جب آپ مسلم بن عبداللہ تے عبداللہ بن خشکارہ بلخی دے ہتھوں شہید ہوئے تاں شبت ابن ربعی اگرچہ دشمن سی بولا ” افسوس تسيں ایداں دے شخص دے مرنے اُتے خوشی منا رہے ہو جس دے اسلام اُتے احسانات نيں ۔جس نے جنگ آذربائیجان وچ مُشرکاں دی کمر توڑ دتی سی۔
آپ دی شہادت دے بعد آپ دے فرزند میدان وچ آئے تے 30 دشمناں نوں قتل کر کے شہید ہوئے ۔
آپ دی پرورش امیر المومنین علیہ السلام نے کيتی سی ۔ تیر اندازی وچ ثانی نئيں رکھدے سن ۔ تے عادت سی دی تیراں اُتے اپنا ناں کندہ کر کے استعمال کردے سن ۔ شب عاشور امام علیہ السلام دے ہمراہ سن تے موقعہ جنگ دا معائنہ کيتا ۔ ترکش وچ موجود 80 تیراں توں 75 دشمناں نوں قتل کيتا تے اسکے بعد تلوار توں 13 نوں واصل جہنم کيتا ۔ تے فیر کفار دی طرف توں اجتماعی حملے وچ شہید ہوئے ۔
آپ کوفے دی نامی گرامی لوک وچ سن ۔ تے میدان کربلا وچ بوقت نماز ظہر جدوں دوران جماعت دشمناں نے تیر اندازی شروع دی تاں آپ امام علیہ السلام دے سامنے کھڑے ہو گئے تے اک وی تیر امام دی طرف آنے نہ دیاحتیٰ کہ زخماں دی تاب نہ لاندے ہوئے شہید ہو گئے ۔
آپ نہایت سعید تے مُحب آل محمد سن ۔یوم عاشور اذنِ جنگ حاصل کر کے میدان وچ آئے تے بے جگری توں لڑ کر شہید ہوئے ۔
آپ امیر المومنین علیہ السلام دے اصحاب وچ شامل سن جمل ، نہروان ،اور صفین وچ شر کت دی ۔ کربلا وچ سعی آب دی کوششاں وچ علمدارِ کربلا دے نال شریک ہوئے ۔ 12 دشمناں نوں قتل کر کے شہید ہوئے۔
آپ مدینہ توں آ کے کوفہ وچ مقیم ہو گئے سن اصحاب امیر المومنین وچ شامل سن ۔ میدان کربلا وچ امام علیہ السلام دے پیغامات عمر بن سعد تک پہنچایا کردے سن ۔ آپ نے بہت بے جگری نال جنگ لڑی تے با لآ خر شہید ہو کے راہ حق وچ امر ہوگئے ۔
آپ جناب ابوذر غفاری دے غلام سن ۔ جون پہلے امام حسن علیہ السلام دی خدمت کردے سن تے اس دے بعد امام علیہ السلام دے خدمت وچ مصروف ہو گئے ۔آپ امام علیہ السلام دے ہمراہ مکہ توں مدینہ تے کربلا آئے ، عاشورہ دے دن آپ پہلے فرد نيں جنہاں نوں امام علیہ السلام نے کئی بار اِزنِ شہادت طلب کرنے دا باوجود منع فرمایا تے کہیا ” جون مینوں پسند نئيں کہ وچ تسيں نوں قتل ہُندا دیکھاں “ فیر جون دا اوہ جملہ جو تریخ وچ مرقوم اے ” مولا میرا پسینہ بدبودار ، حسب خراب تے رنگ کالا ہی سہی لیکن عزم شہادت وچ کوئی خامی نئيں اے۔ مولا بہرا خدا اجازت عطا کرن توں کہ سرخ رُو ہو سکےآں۔”۔ اِزن ملنے دے بعد جدوں آپ شہید ہو گئے تاں امام علیہ السلام نے دعا فرمائی کہ ” پروردگار انہاں دے پسینے نوں مشکبار رنگ نوں سفید تے حسب نوں آل محمد دے انتساب توں ممتاز کر دے “ روایت اے کہ دعا ختم ہُندے نيں جون مثل گلاب تے پسینہ انتہائی معطر ہو گیا سی۔
آپ کوفہ توں نکل کے مقام عذیب اُتے امام علیہ السلام دی خدمت وچ حاضر ہوئے تے یوم عاشورہ نوں عروسِ شہادت توں اسيں کنار ہوئے ۔
آپ امام علیہ السلام دے پاس کربلا وچ پہنچے سن تے بہت جواں مردی دے نال جنگ کر کے شہید ہوئے ۔
آپ وڈے شجاع تے آزمودہ کار زار سن آپ نوں میدان کربلا وچ عروہ بن بکار تے یزید بن ورقا نے شہید کيتا۔
آپ شب عاشور بریر ہمدانی دے نال پانی دے لئی دی جانے والی کوشش وچ شریک سن تے یوم عاشور نوں امام علیہ السلام دے انصاراں دے نال میدان کربلا وچ شہید ہوئے ۔
آپ نہایت شریف تے جانباز سن ۔ یوم عاشور امام علیہ السلام توں اجازت حاصل کرنے دے بعد دشمن اُتے اِنّی بے جگری توں حملے کیتے کہ انہاں دے دانت کھٹے کر دتے ۔ آپ رجز پڑھدے تے حملے کردے ، ایتھے تک دے شہید ہو گئے۔
آپ دا ناں انس بن حرژ بن کاہل بن عمر بن صعب بن اسد بن حزیمہ اسدی کاہلی سی ۔ آپ رسول اللہ صلی علیہ و آلہ وسلم دے صحابی تے راوی حدیث وی نيں ۔ آپ کوفہ توں نکل دے امام علیہ السلام دی بارہ وچ کربلا وچ حاضر ہوئے ۔ آپ نہایت کبیر السن سن ۔ یوم عاشور ظہر دی نماز توں کچھ پہلے شہید ہوئے۔
آپ دی کنیت ابو عمرۃ سی ۔ آپ بنی ہمدان دی شاخ بنی حائد دے چشم و چراغ سن ۔ امام علیہ السلام توں کربلا وچ ملاقات کيتی تے درجہ شہادت حاصل کيتا ۔ آپ دا قاتل عامر بن نہشل سی۔
امام علیہ السلام توں کربلا وچ ملاقات کيتی تے درجہ شہادت حاصل کيتا ۔
آپ دا شمار انصار امیر المومنین علیہ السلام وچ ہُندا سی ۔ امام علیہ السلام دی مکہ توں روانگی دا سن کر آپ وی کوفہ توں عازم سفر ہوئے تے منزل قصر بنی مقاتل وچ شرف ملاقات حاصل کيتا تے ، 15 دشمناں نوں واصل جہنم کرنے دے بعد واپس امام دی بارگاہ وچ حاضر ہوئے واپسی اُتے آپ دا غلام ” مبارک ” وی ہمراہ ہو گیا دونے نے کمال دی جنگ کيتی تے 150 دشمناں نوں قتل کر کے شہید ہوئے
آپ کوفہ دے رہائشی سن پہلے عثمانی بعد وچ حسینی علوی ہو گئے ۔ حج توں اپنے اہل خانہ دے ہمراہ واپسی اُتے امام علیہ السلام نال ملاقات ہوئی تے امام علیہ السلام دے ہمراہ ہو گئے ۔ امام دے لشکر وچ شامل ہونے دے بعد اپنی زوجہ نوں طلاق دے دے واپس بھیج دتا تے خود شیہد ہو گئے۔ روایت اے کہ شب عاشور جدوں اک رات دی مہلت لینے دے لئی علمدار کربلا گئے سن تاں آپ وی انہاں دے ہمراہ گئے سن ۔ مورخین دا اتفاق اے کہ امام علیہ السلام دے لشکر کے میمنہ دی سربراہی وی جناب نوں ہی عطا کيتی گئی سی۔ آپ نے 120 افراد نوں قتل کر کے جام شہادت نوش کيتا ۔
آپ صحابی رسول صلی علیہ و آلہ وسلم سن تے امام علیہ السلام دے بچپن دے دوست سن ۔ آپ کااک اعزاز ایہ وی اے کہ آپ نے 3 اماماں علیہ السلام اجمعین دی صحبت نوں شرف حاصل کيتا ۔ روایت اے کہ مقام زرو اُتے امام نے آپ دی آمد دا انتظار کيتا ۔ تے میسرہ دی کمان آپ دے سپرد دی ۔ یوم عاشور آپ نے 62 دشمن واصل نار کیتے تے بدیل ابن حریم عفقائی دی تلوار دی ضرب توں گھائل ہوئے تے حصین بن نمیر نے تلوار دا وار کيتا جو آپ دے سر مبارک اُتے لگی تے شہید ہوگئے ۔ روایت اے کہ آپ دا قاتل ابن زیاد توں 100 درہم دا انعام لے دے تے آپ دا سر مباک گھوڑے دی گردن وچ لٹکا کر مکہ پہنچیا جہان حبیب دے اک فرزند نے اسنوں قتل کر کے آپ دا سر مبارک مقام معلی وچ جو ہن ” راس الحبیب ” دے ناں توں مشہور اے دفن کر دتا ۔
آپ نماز ظہر دے لئی عین ہنگامہ کارزار وچ ، جدوں امام علیہ السلام امامت فرما رہے سن ۔ آپ نے امام علیہ السلام دی حاظت کردے ہوئے کمال دلیری توں شمشیر زنی دی تے اپنے چچا زاد بھائی قیس ابن عبداللہ انصاری دے ہتھوں شہید ہوئے ۔
آپ آلِ محمد علیہ السلام دے جانثاراں وچوں سن ۔ یوم عاشور ظہر دی نماز توں کچھ پہلے 10 دشمناں نوں قتل کرنے دے بعد شہید ہوئے ۔
آپ صحابی رسول سن ۔ تے کافی غزوات وچ شریک ہوئے ۔ آپ نہایت ضعیف سن ۔ جنگ اُتے جانے توں پہلے آپ نے عمامہ توں اپنی کمر تے اک کپڑے توں اپنے پلکاں نوں اٹھا کے بنھ لیا سی ۔ غضب دا معرکہ لڑیا تے 60 افراد نوں قتل کر کے شہید ہوئے۔
آپ بصرہ دے رہنے والے سن تے مکہ وچ امام علیہ السلام دے نال شامل ہوئے ۔ تے کربلا وچ شہید ہوئے ۔
آپ قبیلہ خزرج دی یادگار سن تے مکہ وچ امام علیہ السلام دے نال شامل ہوئے۔ 18 دشمناں نوں قتل کر کے شہید ہوئے ۔
آپ جنادہ ابن کعب دے فرزند تے کم عمر سن باپ دی شہادت دے بعد والدہ نے آپ نوں تیار کر کے امام علیہ السلام دی بارگاہ وچ پیش کيتا امام نے کہیا ” حالے تواڈا باپ شہید ہويا اے، وچ تسيں نوں اجازت نئيں دے سکتا”
یہ سن کر آپ دی والدہ نے امام علیہ السلام دی قدم بوسی دی تے اجازت طلب کيتی ۔ امام علیہ السلام توں اجازت لے کے میدان وچ گئے تے شہید ہوئے ۔ روایت اے کہ قاتل نے سر کٹ کر خیام دی طرف پھینکا تاں آپ دی والدہ نے واپس میدان وچ سُٹ دتا جو قاتل دی سینے اُتے لگیا تے اوہ اوتھے واصل جہنم ہو گیا ۔
اپ کوفہ دے رہائشی سن تے امام علیہ السلام توں راستے وچ ملاقات کر کے آپ دے رفقاء وچ شامل ہوئے ۔ میدانِ کربلا وچ ظہر توں پہلے شہید ہوئے ۔
آپ قبیلہ بنو شاکر دی یادگار سن تے ایہ اوہی قبیلہ اے جس دی بابت امیر المومنین علیہ السلام نے جنگ صفین وچ فرمایا سی ” جے بنو شاکر کے 1000 افراد موجود ہاں تاں دینا وچ اسلام دے علاہ کوئی تے مذہب نہ ہوئے۔ ” یوم عاشور اُتے جدوں میدان وچ آ کے مبازر طلب کيتا تاں کوئی وی سامنے نئيں آیا ۔ بالآخر آپ اُتے اجتماعی پتھراو کيتا گیا تے سب نے مل کے حملہ کيتا جس توں آپ شہید ہوگئے ۔
آپ عابس الشاکری دے غلام سن تے بلا دے جری سن ۔ آپ وی اپنے مالک دے ہمراہ میدانِ کربلا وچ شہید ہوئے ۔
آپ کوفہ دے رہائشی سن تے میدان کربلا وچ امام علیہ السلام دے نصرت تے تائید وچ شہید ہوئے ۔
آپ صبحِ عاشور لشکر ابن سعد توں نکل کے امام علیہ السلام دے لشکر وچ شامل ہوئے تے جامِ شہادت نوش کيتا۔
آپ دی کنیت ابو الشعشاء سی ۔آپ اپنی قوم دے سردار تے فنون جنگ وچ طاق سن ۔آپ میدان کربلا وچ بے جگری توں لڑے تاں دشمناں نے آپ دے گھوڑے دے پیر کٹ دتے اس وقت آپ دے ترکش وچ 100 تیر سن آپ نے ہر تیر توں اک فرد نوں واصلِ نار کيتا ۔ تیر ختم ہونے دے بعد تلوار بازی دی تے نیزہ لگنے توں گھائل ہوئے تے درجہ شہادت حاصل کيتا ۔
آپ میدانِ کربلا دی انفرادی جنگ وچ شہید ہوئے آپ دا قاتل عامر بن نہشل سی۔
آپ انصار امیر المومنین علیہ السلام سن تے کوفہ توں نکل کے لشکر حُر دی آمد توں پیشتر امام علیہ السلام دی خدمت وچ حاضر ہوئے ۔ یومِ عاشورہ نوں حمایتِ فرزندِ رسول علیہ السلام وچ جنت دے حقدار ہوئے ۔
آپ زہیر ابن قین دے چچا زاد بھائی سن ۔ مکہ توں امام علیہ السلام دے اسيں رکاب ہوئے تے یومِ عاشور بعد نمازِ ظُہر شہادت توں سرفراز ہوئے ۔
آپ یومِ عاشور توں چند روز پہلے امام علیہ السلام دی بارگاہ وچ حاضر ہوئے سن ۔ آپ دی شہادت اُتے اِمام نے اوہ اک جملہ کہیا جو تریخ وچ محفوظ اے ۔ "اے میرے وفادار بہادرو ۔ تسيں میرے نانا دی خدمت وچ چلو وچ تواڈے پِچھے آ رہیا ہاں۔”
اٹھارہ شُہدائے بنی ہاشم علیہ السلام اجمعین
[سودھو]کارزارِ کربلا وچ امام علیہ السلام دے اصحاب باصفاء تے موالیانِ باوفا دی شہادت دے بعد اِمام علیہ السلام دے اعزاء و اقرباء ، برادران تے اولاد نے راہِ اسلام وچ عظیم تے لازوال قربانیاں داں تے اسلام نوں سدا بہار بنا دتا۔
آپ حضرم مُسلم علیہ السلام دے فرزند تے امام علیہ السلام دے بھانجے تے امیر المومین علی علیہ السلام دے دھوہتے سن ۔آپ دی والدہ ماجدہ رقیہ بنت علی علیہ السلام تے نانی دا ناں صہباء بنتِ عباد سی ۔ آپ دی والدہ قبیلہ بنی ثعلبتہ دی فرد تے کنیت ام حبیبہ تھی۔آپ اٹھارہ بنی ہاشم دے سب توں پہلے شہید نيں۔ آپ نے 90 دشمناں نوں واصلِ نار کيتا تے دوران جنگ عمر ابن صبیح صیدادی نے آپ دی پیشانی اُتے تیر ماریا جس نوں رکدے ہوئے اوہ آپ دا ہتھ پیشانی وچ پیوست ہو گیا ۔ اس نے دوسرا تیر آپ دے سینے اُتے ماریا جس توں آپ نے شہادت پائی ۔
آپ بھائی نوں زخمی دیکھ کے امام علیہ السلام توں اِزنِ شہادت طلب کر کے میدان وچ گئے تے گھمسان دی جنگ کيتی۔ آپ نوں ابوجرہم ازدی تے لقیط نے شہید کيتا ۔
آپ عقیل ابن ابی طالب دے فرزند تے آپ دی والدہ “حوصا” بنت عمرہ بن عام بن حسان بن کعب بن عبد بن ابی بکر ابن کلاب عامری تے آپ دی نانی ریطہ بنت عبداللہ بن ابی بکر سن۔ میدان جنگ وچ 15 دشمناں نوں قتل کر کے بشر ابن خوط دے ہتھوں شہید ہوئے ۔۔
آپ عقیل ابن ابی طالب دے فرزند اورمیدان کربلا وچ 17 دشمناں نوں قتل کر کے عثمان بن خالد ابن اثیم تے بشر بن خوط دے ہتھوں شہید ہوئے ۔
آپ عقیل ابن ابی طالب دے فرزند اورمیدان کربلا وچ بوہت سارے دشمناں نوں قتل کر کے عثمان بن خالد دے ہاتھون شہید ہوئے۔
آپ عقیل ابنِ ابی طالب دے فرزند اورمیدانِ کربلا وچ 70 دشمنون نوں قتل کر کے سرورِ کائنات دی بارگاہ وچ پہنچے ۔
آب جناب عبداللہ دے فرزند تے حضرت جعفر طیار دے پوتے سن ۔ امیر المومنین علیہ السلام دے دھوہتے آپ دی والدہ زینب کُبریٰ علیہ السلام تے نانی جناب خاتونِ جنت حضرت فاطمہ سلام اللہ علیہ سن ۔جناب عبداللہ ابنِ جعفر نے علالت دی وجہ توں اپنے بیٹےآں نوں امام علیہ السلام دی بارگاہ وچ دے دتا سی تے امام علیہ السلام اُتے جانثاری دی ہدایت کر کے چلے گئے سن ۔ جناب عون دے رجز دے اشعار نےدشمناں دے دل دہلا دِے سن ۔ آپ نے 30 سوار تے 18 پیادے قتل کيتے تے عبدا بن قطنہ نبھانی دے ہتھوں شہید ہوئے ۔
آپ جناب عون دے بھائی سن ۔ 10 دشمناں دا قتل کرنے دے بعد عامر بن نہشل دے ہتھوں شہید ہوئے
آپ امام حسن علیہ السلام دے وڈے بیٹے تے آپ دی کنیت ابو بکر سی آپ دی والدہ گرامی دا ناں جناب “رملہ ” تے کچھ روایات دے مطابق ” نفیلہ” سی۔ میدان کربلا وچ 80 آدمیاں نوں قتل کرنے کےبعد عبداللہ بن عقبی غنوی دے ہتھوں شہید ہوئے ۔
آپ امام حسن علیہ السلام تے جناب رملہ دے فرزند سن آپ نہایت جری سن ارزق شامی جداں نامی گرامی پہلوان نوں میدان کربلا وچ قتل کيتا ۔ تے جدوں دشمناں توں زیر نہ ہوئے تاں سب نے اچانک چاراں طرف توں گھیر کر حملہ کيتا تے عمیر بن نفیل ازدی دے وار توں گھائل ہوئے ۔ گھوڑے توں گرنے دے بعد زندہ ہی پامال سُم اسپاں ہو گئے
آپ اِمام حسن علیہ السلام دے فرزند تے والدہ بنت شکیل بن عبداللہ بجلیاں سن ۔ آپ دے نانا صحابی رسول سن ۔ کربلا وچ سنِ بلوغ تک نہ پہنچے سن مگر شجاعت بے مثال دے مالک سن ۔ 14 دشمناں نوں قتل کر کے بدست ہانی ابن شیت خضرمی شہید ہوئے ۔
آپ علمدارِ کربلا دے حقیقی بھائی تے فرزند جناب اُم البنین تے امیر المومنین علیہ السلام سن ۔ کربلا وچ ہانی بن ثبیث حضرمی دے ہتھوں شہید ہوئے ۔
آپ وی علمدارِ کربلا دے بھائی سن ۔آپ دی عمر 23 برس سی تے میدان کربلا وچ خولی شقی دے تیر توں گھائل ہوکے زخمی ہوئے تے قبیلہ ابان بن وارم دے اک شخص دی تلوار توں شہید ہوئے ۔
آپ دی عمر 21 برس تے میدانِ کربلا وچ ہانی ابن ثبیث دے ہتھوں شہید ہوئے۔
علمدارِ کربلا عباس بن علی ابن ابی طالب
[سودھو]ان بہادران بنی ہاشم دی شہادت دے بعد علمدارِ کربلا نے اِزن شہادت طلب کيتا مگر امام علیہ السلام نے ازنِ جنگ نہ دتا تے فرمایا کہ اطفال دے لئی پانی دا بندوبست کرو۔
آپ مشکیزہ تے علم لے دے میدان وچ گئے ، جنگ کيتی اجازت نہ ملنےکے باوجود آپ دی ہیبت توں لشکر وچ ہلچل مچ گئی سی ۔ آپ نے پانی اُتے قبضہ کيتا مشک بھری تے واپس اِزن خیام ہوئے۔
جب لشکر نے دیکھیا کہ آپ بغیر تلوار دے نيں تاں آپ اُتے حملہ کيتا تے پانی دی مشک بچاندے ہوئے آپ دا داہنا ہتھ زیند بن ورقا دی تلوار توں قلم ہويا ۔ بایاں ہتھ حکیم ابن طفیل نے قلم کيتا مشکیزے اُتے تیر لگنے توں سارا پانی بہہ گیا تے اک تیر آپ دی سینے اُتے لگا۔
آپ دی شہادت اُتے امام علیہ السلام نے فرمایا ۔
” ہائے میری کمر ٹُٹ گئی” آپ نوں کمال حُسن دی وجہ توں قمر بنی ہاشم وی کہیا جاندا سی۔ مشہور القاب ” سقہ ” ، ابو قریہ نيں شہادت دے وقت آپ دی عمر 34 برس سی۔
آپ امام علیہ السلام دے منجھلے بیٹے سن ۔ امیر المومنین علی علیہ السلام تے جناب خاتونِ جنت سلام اللہ علیہا دے پوتے سن ۔ آپ دی والدہ دا ناں ” اُمِ لیلٰی ” سی۔ آپ صورت تے سیرت وچ پیغمبر اسلام دے مشابہ سن ۔ آپ دا ناں علی ابن حسین ۔ کنیت ابو الحسن تے لقب اکبر سی۔ آپ نے میدان کربلا وچ 120 دشمناں نوں قتل کيتا تے منقذ ابن مرہ عبدی نے آپ دے گلوئے مبارک اُتے تیر مار تے ابن نمیر نے سینہ اقدس اُتے نیزے دا وار کيتا ۔ شہادت دے وقت آپ دی عمر 18 برس سی ۔
آپ جناب عقیل دے فرزند تے نہایت کم سن سن ۔ جناب علی اکبر دی شہادت دے بعد آپ چوب خیمہ لے کے باہر نکلے تے امام علیہ السلام دی طرف رُخ کيتا حالے آپ امام علیہ السلام دے نزدیک وی نئيں پہنچے سن کہ نفیظ ابن یاسی نے آپ اُتے تلوار دی ضرب لگائی تے آپ شہید ہو گئے ۔
آپ امام علیہ السلام دے کمسن ترین فرزند سن ۔ آپ 10 رجب سن 60 ہجری نوں پیدا ہوئے ۔ آپ دی والدہ دا ناں رباب بنت امرہ القیس بن عدی بن اوس سی۔ یوم عاشور نوں جدوں امام علیہ السلام نے آواز استغاثہ بلند دی تاں آپ نے خود نوں جھولے توں گرا دتا ۔
امام علیہ السلام جدوں 6 ماہ دے شہزادے نوں لے کے اُس دے لئی پانی مانگنے دے لئی میدان وچ گئے تاں لشکر وچ ہلچل مچ گئی تے لشکر بے قابو ہونے لگیا ۔ ابن سعد نے حرملہ نوں حکم دتا کہ تیر سہہ شعبہ استعمال کرو۔ اس لعین نے گلوئے صغیر نوں تاکا تے تیر کمان توں چھڈ دتا تیر دا لگنا سی کہ 6 ماہ دا معصوم بچہ امام علیہ السلام دے ہتھوں وچ دم توڑ گیا۔
امام علیہ السلام نے خون علی اصغر علیہ السلام آسمان دی طرف فیر زمین دی طرف سُٹنا چاہیا مگر دونے نے اس خون نا حق نوں قبول کرنے توں انکار کر دتا ۔ بالآخر آپ علیہ السلام نے اس لہو نوں اپنے چہرہ مبارک اُتے مل لیا ، تے فرمایا کہ ” ايسے حالت وچ اپنے نانا دی بارگاہ وچ جاواں گا “ ۔
جدوں آپ علیہ السلام دا کوئی معین تے مددگار باقی نہ رہیا تاں آپ خود میدان کارزار وچ آئے ۔ آپ علیہ السلام دے جسم مبارک اُتے 1951 زخم آئےاور آپ زمین اُتے اس طرح تشریف لیائے دے آپ علیہ السلام نہ تاں زین اُتے سن تے نہ زمین اُتے ۔ نماز عصر دا وقت آ چکيا سی۔ آپ سجدہ خالق وچ گئے تاں شِمر ملعون نے کُند خنجر نال آپ دا سر مبارک جسمِ اقدس توں جدا کر دتا ۔
ایہ المناک واقعہ 10 محرم س61 ہجری بمطابق 10 اکتوبر 680 عیسوی بروز جمعہ اس دنیا وچ وقوع پزیر ہويا تے دین اسلام دی لازوال تریخ رقم کر گیا۔[۱]
متعلقہ لیکھ
[سودھو]حوالے
[سودھو]- ↑ «Archive copy». بایگانیشده از اصلی در ۲۰۲۱-۱۰-۰۹. دریافتشده در ۲۰۲۱-۱۰-۰۹.