بوآ:واقعہ کربلا
| ” | حسین منی و انا من الحسین ۔ قول رسول اکرم صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم | “ |
| ” | خداوند نے فرات دے کنارے اک ذبحِ عظیم مقرر کر رکھی اے ۔ توریت ، کتاب یرمیاہ 46:10 | “ |
فرمان سید الانبیا صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم
﴿ان الحسین مصباح الھدی و سفینۃ النجاۃ﴾
حسین چراغِ ہدایت تے کشتیِ نجات نیں
حیّ الی الحسین علیہ السلام لان الحسین مصباح الھدی و سفینۃ النجاۃ من اراد النجاۃ فلیوال حسینا
چلے آو حسین علیہ السلام دی طرف کیوںکہ آپ علیہ السلام ہدایت دے چراغ تے نجات دی کشتی نيں جو بندہ نجات چاہندا اے اسنوں چاہیے کہ حسین نوں دوست رکھے۩مَثَلُ أهلِ بَیتی فیکُم مَثَلَ سَفینَهَ نُوحٍ مِن قومِهِ مَن رَکِبَهَا نَجَا وَ مَن تَخَلَّفَ عَنهَا غَرِقا۩
میرے اھل بیت دی مثال کشتی نوح دی طرح اے جو وی اس وچ سوار ہوئے گا اوہ نجات پائے تے جس نے وی اس توں منہ موڑ لیا اوہ غرق ہوجائے گا تعارف سانحۂ کربلا یا واقعہ کربلا یا کربلا دی جنگ 10 محرم 61ھ (بمطابق 9 یا 10 اکتوبر، 680ء) نوں موجودہ عراق چ کربلا دے مقام اتے پیش آیا۔ جتھے مشہور عام تاریخ دے مطابق اموی خلیفہ یزید اول دی بھیجی گئی فوج نے محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے نواسے حسین ابن علی تے ان دے اہل خانہ نوں شہید کیتا۔ حسین ابن علی دے نال 72 ساتھی، کچھ غلام،22 اہل بیت دے جوان تے خاندان نبوی دیاں عورتاں تے بچے شامل سن ۔ اسلامی نظام حکومت دی بنیاد شورائیت اتے سی ۔ آنحضور صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم تے خلفائے راشدین دے دور اس دی بہترین مثال سن ۔حضرت حسن بن علی تے معاویہ نے معاہدہ کیتا سی کہا وہ کسے نوں خلیفہ نامزد نہ کرن گے مگر معاویہ نے یزید نوں اپنا جانشین نامزد کرکے ایسے اصول دین دی خلاف ورزی کیتی سی کیونجے اسلامی نقطہ حیات چ شخصی حکومت دے قیام دا کوئی جواز نہیں ۔ حالے تک سرزمین حجاز چ ایسے کبار صحابہ تے اکابرین موجود سن جنہاں نے براہ راست نبی کریم صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دا دور دیکھا سی ۔ لہذا انہاں لئی معاویہ دی غلط روایت قبول کرنا ممکن نئیں سی ۔ امام حسین عليہ السلام نے انہاں ہی اصولاں دی خاطر یزید دی بیعت قبول کرن توں انکار کر دتا۔ یزید دا ذاتی کردار انہاں ساریاں خوبیاں توں عاری سی جو امیر یا خلیفہ لئی شریعت اسلامیہ نے دسیاں نیں ۔ سیروشکار تے شراب و شباب اس دے پسندیدہ مشاغل سن لہذہ ذاتی حیثیت نال وی کسے فاسق تے فاجر نوں بطور حکمران تسلیم کرنا امام حسین عالی مقام لئی کس طرح ممکن ہو سکدا سی۔ یزید نے تخت نشین ہون دے بعد حاکم مدینہ ولید بن عقبہ راہیں امام حسین عليہ السلام توں بیعت طلب کیتی ولید نے سختی نال کم نہ لیا لیکن مروان بن الحکم بزور بیعت لین لئی مجبور کر رہیا سی ۔ انہاں حالات چ امام حسین عليہ السلام نے سفر مکہ اختیار کیتا تے ااہل وتھوں کوفہ دی دعوت اتے کوفہ لئی روانہ ہوئے۔ جدوں امام حسین عليہ السلام مکہ پہنچے تے اہل کوفہ نے انھاں نوں سینکڑے خط لکھ کے کوفہ آن دی دعوت دتی تاکہ اوہ خلافت اسلامیہ دے قیام دی جدوجہد دا آغاز کر سکن لیکن غدار اہل کوفہ نے انہاں نل اغداری کیتی تے اپنے وعدےآں توں پھر کے امام حسین عليہ السلام دا ساتھ نہ دتا۔ یزید دی بھیجی ہوئی فوج نے کربلا چ نواسہ رسول امام حسین عليہ السلام نوں انہاں دے اہل خانہ تے اصحاب نوں شہید کر دتا۔ ولید بن عتبہ نے امام حسین عليہ السلام تے عبداللہ بن زبیر نوں قاصد دے ذریعہ بلایا۔ حالے تک معاویہ دے مرن دی خبر مدینہ چ عام نہ ہوئی سی ۔۔ پر بلاوے دا مقصد دوناں حضرات نے سمجھ لیا ۔امام حسین عليہ السلام توں جدوں بیعت لئی کہیا گیا تے انہاں نے جواب دتا کہ میرے ورگا آدمی خفیہ بیعت نہیں کر سکدا۔ جدوں بیعت عام ہوئے گی اس وقت آ جاواں گا ۔ ولید راضی ہو گیا تے انھاں نوں واپس جان دی اجازت دے دتی ۔ عبداللہ بن زبیر اک دن دی مہلت لے کے مکہ روانہ ہوگیا۔ بعد چ اسدا تعاقب کیتا گیا مگر اس اثناء چ اوہ کتھے دور جا چکیا سی ۔ جدوں مروان نوں اس صورت حال دا علم ہویا تے ولید نال بہت ناراض ہویا تے کہیا کہ توں بیعت دا وقت گوا دتا ۔ ہ نقیامت تک انہاں توں بیعت نئیں لے سکیں گا۔ امام حسین عليہ السلام عجیب الجھن نال دوچار سن اگر اوہ مدینہ چ مقیم رہندے تے بیعت دے بغیر کوئی چارہ کار نہ سی ۔ لٰہذا اوہ27 رجب 60 ہجری(60ھ) چ اپنے اہل و عیال دے نال مکہ روانہ ہو گئے۔ مکہ پہنچ کے شعب ابی طالب چ قیام کیتا۔
|
چُنواں لیکھ.png) حضرت قاسم بن امام حسن(عربی: القاسم بن الحسن) ( شعبان7, 47 ہجری/ستمبر19, 668 ء– محرم10, 61 ہجری/اکتوبر10, 680 ء)حضرت امام حسن ابن علی دے بیٹے تے امام علی ابن ابی طالب تے حضرت بیبی فاطمہ زہراء دے پوتے سن ۔ کربلا دی لڑائی وچ آپ دی عمر 13 سال سی تے آپ نوں نوجوان جنگجو وی آکھیا جاندا اے . آپ امامحسن ابن علی دی شہادت توں 3 سال پہلے مدینہ وچ پیدا ہوئے ۔ آپ نے اپنی پھوپھی حضرت زینب بنت علی دے پتراں عون بن عبداللہ بن جعفر طیار تے محمد بن عبداللہ بن جعفر طیار وانگ جنگی تربیت اپنے چاچا عباس بن علی تے اپنے چاچازاد بھائی علی اکبر توں لئی ۔ جدوں امام حسن 680ء (60ھ) وچ مدینہ چھڈن دی تیاری کیتی ، حضرت قاسم دی ماں ام فروہ نے امام حسین نوں آکھیا کہ اوہ ، اوہناں نوں تے قاسم نوں اپنے نال لے جان۔ حضرت قاسم نےامام حسین نوں پچھیا:کیہ میں وی شہیداں وچ ہو واں گا؟ حسین ابن علی نے پچھیا :توں موت نوں کداں دیکھداں؟ قاسم نے جواب دتا:چاچا جان، موت میرے لئی شہد توں مِٹھی اے۔ آپ عون بن عبدالله بن جعفر طیار (زینب بنت علی دے بیٹے) توں بعد حسین بن علی کول گئے تے جنگ دی اجازت چاہی ۔ پر حسین بن علی آپ نوں جنگ دی اجازت نئیں دتی . آپ نوں بوہت زیادہ اصرار دے بعد جنگ اتے جان دی اجازت ملی . عاشورہ دے دن قاسم اپنے چچا کولوں جنگ دی اجازت لین گئے ، امام حسین اینہاں نوںاجازت نئیں دتی کیونجے آپ بوہت چھوٹے سن ۔ آپ لئی وار اجازت لین گئے پر نا ملی ۔ حضرت قاسم اداس اپنے خیمے وچ گئے آپ دی ماں نے آپ نوں امام حسن ابن علی دا خط دتا جو امام حسن نے اپنی شہادت توں پہلے اپنے پتر قاسم دے ناں لکھیا سی ۔ خط وچ لکھیا سی:قاسم نے خط پڑھیا تے اپنے چچا نوں دے دتا ۔ خط پڑھن دے بعد امام حسین آکھیا : آپ میدان وچ گئے تے بے شمار یزیدی فوجیاں نوں ماریا ۔. آپ اتے پچھوں تلوار دا وار کیتا گیا جس نال آپ گھوڑے اُتوں ڈگ پئے. تے امام| سجاد بن حسین دی حدیث مطابق آپ علی اکبر توں بعد میدان جنگ وچ گئے. آپ نہایت جری سن۔ واقعہ کربلا وچ ارزق شامی جیتوں نامی گرامی پہلوان نوں میدان کربلا وچ قتل کیتا ۔ تے جدوں دشمنوں توں زیر نہ ہوئے تو سب نے اچانک چاروں طرف توں گھیر کے حملہ کیتا تے عمیر بن نفیل ازدی دے وار توں گھائل ہوئے ۔ گھوڑے توں گرنے دے بعد زندہ ہی پامال سُم اسپاں ہو گئے تے شہید ہوئے۔ آپ دے چھوٹے جہے بدن اتے ۳۵ وار لگے . عمرو سعد نے نفَیل ازْذی نوں آپ اتے حملہ کرن دا آکھیا تے آپ دے سر وچ تلوار لگی تے آپ گھوڑے توں زمین اُتے آگئے ۔. آپ نے حسین بن علی کمک پکاریا. حسین بن علی نے نفیل اتے حملہ کیتا تے اسدے ہتھ وڈ سٹے ۔ آپ نوں روندن لئی سوار آگئے تے آپ دے اتے گھوڑے دوڑا دتے گئے ۔ شہادت مگروں حسین بن علی نے آپ دے سینے نوں اپنے سینے نال لا کے آپ دے لاشے نوں ہاشمی شہیداں دے نال رکھ دتا ۔ |
| شہدائے کربلا عبد الرحمان بن عبد رب انصاری خزرجی کربلا وچ شہید ہوݨ والے حضرت امام حسین دے اوہ صحابی نيں جنہاں نے رسول اللہکی ریارت کيتی تے امام علی ابن ابی طالب ؑ دے ساتھیاں وچوں نيں۔ایہ انہاں اصحاب رسول اللہ وچوں نيں جنہاں نے رحبہ دے دن لوکاں دے سامنے غدیر خم دے واقعہ نوں بیان کيتا تے حضرت دی ولایت دی گواہی دتی ۔ صحابہ کرام دے حوالے توں ایہ گل معلوم ہونا وی مسلماناں دے لئی ضروری اے کہ کچھ احادیث تے تاریخی کتاباں دے واقعات وچ راویاں اُتے علما اسلام دی طرف توں جرح وی کيتی گئی اے تے بوہت سارے راویاں دے حالات معلوم نئيں نيں ۔مسلمان امت صحابہ کرام رضوان اللہ علیہم اجمعین تے اہل بیت اطھار دے بارے وچ صحیح عقائد قرآن وسنت تے مستند و صحیح احادیث نبوی توں لیندے نيں۔چونکہ بعض روایات جو کہ کتاباں احادیث و تریخ وچ اہل تشیع راویاں دی وی نيں اوہ اس لئی قابل اعتبار نئيں کیونجے علما اسلام نے چونکہ اوہ شیعہ راویاں نوں اہل بدعت سمجھدے سن ،بدعت توں نسبت رکھنے والی روایات نوں مردود و مذموم قرار دتا اے۔ عبد الرحمان بن عبد رب دا تعلق مدینے دے خزرج نامی قبیلہ توں اے ايسے مناسبت آپ نوں خزرجی انصاری کہیا جاندا اے ۔آپ نے رسول خدا دا زمانہ درک کيتا تے انہاں نوں دیکھیا ۔ لہذا آپ نوں صحابی کہیا جائے گا ۔ ہور آپ غدیر خم دے مقام اُتے موجود سن ۔ آپ دا شمار انہاں اصحاب دی لسٹ وچوں اے جنہاں نے حدیث غدیر نوں نقل ہی نئيں کيتا بلکہ انہاں اصحاب وچوں اے جنہاں نے لوکاں دے سامنے امام علی ابن ابی طالبؑ دے حق وچ حدیث غدیر دی گواہی دتی۔ نیز آپ دا شمار امام علی ابن ابی طالب دے مخلص اصحاب وچوں وی ہُندا اے تے منقول اے کہ امام علی ابن ابی طالب نے آپ نوں قرآن دی تعلیم دتی سی رحبہ دے روز امام علی ابن ابی طالب نے صحابۂ پیغمبر نوں حدیث غدیر اُتے شاہد قرار دینے دے لئی کہیا ۔ جنہاں نے غدیر دے دن پیغمبرؐ توں ولایت تے خلافت دی حدیث نوں سنیا اوہ کھڑے ہو جاواں تے اس دی گواہی دتیاںابو ایوب انصاری، ابو عمرہ بن عمرو بن محصن، ابو شینب،سہل بن حنیف،خزیمہ بن ثابت، حبشی بن جنادہ سلولی، عبید بن عاذب، لقمان بن عجالݨ انصاری، ثابت بن ودیعہ انصاری ، ابو فضالہ انصاری تے عبد الرحمان بن عبد رب انصاری کھڑے ہوئے۔ان سب نے کہیا کہ اسيں گواہی دیندے نيں کہ اساں رسول اللہ توں سنیا کہ انہاں نے فرمایا :
طبری دے بقول نويں محرم نوں بریر بن خضیر ہمدانی عبد الرحمان بن عبد رب توں مزاح کر رہے سن تاں آپ نے جواب دتا :یہ وقت مزاح دا نئيں اے۔بریر نے جواب وچ کہیا : میرے بھائی!میرے اقربا تے اقوام جاݨدے نيں کہ جدوں ميں جوان سی تاں اہل مزاح نئيں سی۔چہ جائیکہ اس عمر رسیدگی وچ مزاح کراں۔لیکن وچ اسنوں جاݨدا ہاں کہ جسنوں ميں جلد دیکھنا والا ہاں۔خدا دی قسم !حور العین تے ساڈے درمیان صرف اس قوم دی تلواراں دا فاصلہ اے تے وچ اس گل کوکس قدر سجݨ رکھدا ہاں کہ اوہ زمانہ حالے آجائے ۔ سماوی نے کسی منبع دا ذکر کيتے بغیر کہیا : آپ دی شہادت اشقیاء دے پہلے حملے وچ واقع ہوئی۔ |
چُنویں تصویر |
حديث نبوی
محمد بن عمرو بن حسین بیان کردے نيں :کنا مع الحسين بنهر کربلا فنظر إلي شمر ذي الجوشن فقال : صدق اﷲ ورسوله! فقال رسول اﷲ صلي الله عليه وآله وسلم کائي أنظر : إلي کلب أبقع يلغ في دماء أهل بيتي و کان شمر أبرصہم یعنی امام حسین دے نال کربلا دے دریا اُتے موجود سن تاں آپ نے شمر دے سینے دی طرف دیکھیا تے فرمایا : اللہ تے اس دے رسول صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم نے سچ فرمایا اے۔ رسول اللہ صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم نے فرمایا سی کہ گویا میں اس سفید داغاں والے کتے دی طرف دیکھ رہیا ہاں جو میرے اہل بیت دے خون وچ منہ مار رہیا اے تے شمر برص دے داغاں والا سی۔(کنز العمال فضائل اهل بي، قتل حسين، 13) چنانچہ حسین ابن علی نے نشانی دیکھ کے فرمایا ہاں ایہ بدبختی تیرا ہی مقدر اے، اوہ بدبخت اگے ودھیا تے سر نوں تن توں جدا کر دتا۔
|
| اقتباس امام حسین عليہ السلام نے مقام بیضہ اُتے خطبہ دتا ۔ جس وچ اپنےمقاصد دی وضاحت کيتی ۔ آپ نے فرمایا:
|
کیہ تسیں جاندے او؟
|
| عاشورہ عاشور تے عاشورہ تے عاشوراء علمائے لغت دے مشہور قول دے مطابق دس محرم نوں کہیا جاندا اے۔ بعض علمائے لغت دا کہنا اے کہ لفظ عاشورہ لفظ عاشور دا معرب اے تے عاشورا اک عبرانی لفظ اے۔ عبرانی وچ لفظ عاشورا (یہودی مہینے) ماہ " تشْری" دی دسويں تریخ نوں کہیا جاندا اے ۔عاشورہ، محرم دا دسواں دن اے، (اوہ دن جدوں حسین ابن علی شہید ہوئے سن ۔) |
| واقعات حسین بن علی توں بیعت دے مطالبہ دے بعد قافلہ حسینی دی مدینہ توں روانگی توں شروع ہو کے قافلہ حسینی دی واپس مدینہ آمد تک دے واقعات ۔ سنہ 60 ھ
سنہ 61 ه
|
| گٹھاں |
.jpg)
مورتاں
| |||||||||||
.jpg)
| ویکیمیڈیا منصوبےآں وچ |