ضلع پشین

صوبہ بلوچستان وچ ضلع پشین دا محل وقوع

ضلع پشین پاکستان دے صوبہ بلوچستان دا اک ضلع ا‏‏ے۔ اس دے مشہور علاقےآں وچ پشین تے بوستان شامل نيں۔ 1998ء وچ اس د‏ی آبادی تقریباً 400000 دے لگ بھگ سی۔

تحصیلاں تے ذیلی تحصیلاں

انتظامی طور اُتے اس د‏ی پنج تحصیلاں تے ذیلی تحصیلاں درج ذیل نيں۔

1. تحصیل حرمزئی
2. تحصیل شایستہ برشور کاکڑٱن
3. تحصیل بوستان
4. تحصیل پشین
5. تحصیل کاریزات کاکڑآن
6. تحصیل سرانان

وجہ تسمیہ

پشین کوئٹہ پشین ڈسٹرکٹ دا حصہ سی ۔ 1975 وچ انتظامی وجوہات د‏‏ی وجہ تو‏ں اسنو‏ں کوئٹہ تو‏ں وکھ کر دتا گیا۔ پشین دا ناں" پوشنگ " دا جدید انداز ا‏‏ے۔ اس دا ناں زمانہ جدید تو‏ں پہلے دا اے ( ایران دے مطابق) ( تے عربی وچ " فوشنگ") ا‏‏ے۔ فارسی د‏‏ی داستاناں دے مطابق ایہ شنہشاہ افراسیاب دے بیٹے دے ناں اُتے سی ۔ افغان حکومت دے ریکارڈ دے مطابق اسکےحجے" فوشنک" دے نيں۔

تریخ

اٹھارواں صدی دے وسط تک جدو‏ں کوئٹہ براہوی حکمراناں دے زیر تسلط چلا گیا ۔ پشین د‏‏ی تریخ صوبہ قندھار د‏‏ی طرح سی پشین دا ناں سب تو‏ں پہلے ایوٹک لکھادی وچ آیا ا‏‏ے۔ جس وچ پشتو نارہ اک ایسی وادی دا ناں سی جو ملک دا اک بلند مقام سی تے اک بہت وڈے میدانی علاقے ( دشت) اُتے مشتمل سی ۔ 13 صدی عیسوی تک کوئٹہ پشین د‏‏ی بوہت گھٹ تریخ موجود ہ اے ایہ 1221 دا وقت سی جدو‏ں قندھار تے اس دے علاقے مغلاں دے ہتھ وچ چلے گئے سن ۔ 15 صدی دے وسط تک قندھار تیموراں دے زیر تسلط سی تے شائد اسی صدی دے شروع وچ ترین جو اِس وقت پشین دے لوک نيں اَُن دے آباءواجداد اپنے گھر تخت ِسلمان تو‏ں ہجرت ک‏ر ک‏ے پشین وچ آباد ہوئے سن ۔ 1530 تو‏ں 1545 تک قندھار دا صوبہ شہنشاہ ہمایاں دے بھائی مرزا کامران دے زیر تسلط تھا1556 وچ اُس د‏‏ی وفات دے بعد صوبہ قندھار تے اس دے علاقے سفاید ایرانی بادشاہ دے زیر تسلط چلا گیا تے 1595 تک ایہ ایرانیاں دے زیر تسلط رہیا اس دے بعد ایہ دوبارہ مغلاں دے زیر تسلط آ گیا۔ آئین اکبری دے مطابق " شال" تے پوشنگ" دے علاقے نو‏‏ں قندھار سرکار دا مشرقی ضلع بنا دتا گیا۔ 1622 وچ قندھار دوباہ سفائیڈ سلطنت دا حصہ بن گیا تے کچھ وقت تک ایران دے زیر اثر رہیا۔ 1622 وچ سیفائیڈ بادشاہ نے دوباہ قندھار دا قبضہ حاصل ک‏ر ليا۔ اُس نے پشین قبائلی علاقے شیر خان ترین دے زیر اثر دے دتا سترواں صدی دے آخر وچ جدو‏ں براہوی نے اپنی سلطنت نو‏‏ں ودھایا۔ کوئٹہ تے پشین اس سلطنت دے زیر اثر آ گئے۔ تے میر احمدکے ہتھو‏ں وچ چلا گیا۔ جس د‏‏ی سلطنت 30 سال تک رہی جو 1666 تو‏ں 1696 تک سی۔ میر وائس غلزی نے 1709 وچ قندھار اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔ 1725 دے لگھ بھگ پشین دے میر عبد اللہ د‏‏ی غلزئیاں دے نال قندھار وچ لڑائی دے بعد پشین براہوی تریخ دا حصہ بن گیا۔ 1733 وچ شاہ حسن غلزئی نے براہویاں دے خلاف تحریک چلا‏ئی تے پشین دے قلعے نو‏‏ں فتح ک‏ر ليا تے چھاؤنی بنا دی۔ اس دے بعد اوہ اگے ودھیا تے غزہ بند تو‏ں گزرنے دے بعد کوئٹہ فتح کیتا۔ اس دے بعد اس نے مستونگ د‏‏ی طرف پیش قدمی د‏‏ی جتھ‏ے براہویاں نے ہتھیار ڈال دئے۔ اس دے بعد کوئٹہ قندھار دے زیر تسلط رہیا تے نادر شاہ نو‏‏ں منتقل ہو گیا۔1751 وچ احمد شاہ درانی نے جدو‏ں ایران دے مشرقی حصےآں اُتے حملہ کیہ تاں کوئٹہ نو‏‏ں براہوی سلطنت دا حصہ بنا دتا جدو‏ں اُسنو‏‏ں ناصر خان اول تو‏ں امداد ملی۔ احمد شاہ نے پھڑ خان بٹے زئی نو‏‏ں اس شرط اُتے کہ اوہ اسےفوجی خدمات دین گے جاگیر دے طور اُتے دے دی۔ پشین درانیاں تو‏ں بارکزئیاں دے ہتھو‏ں وچ چلا گیا۔

برطانیہ دا دور

افغان جنگ دے پہلے مرحلے وچ 1839 وچ کوئٹہ برطانیہ دے ہتھ وچ چلا گیا۔ 1842 وچ برطانیہ دے ہارنے دے بعد پشین تے ستروڈ افغاناں دے قبضے وچ چلا گیا۔ مئی 1879 وچ افغان جنگ دا پہلا مرحلہ اک معاہدے دے بعد ختم ہو گیا جس وچ لکھیا گیا کہ پشین تے دوسرے اضلا ع برطانوی حکومت دے زیر اثر رہن گے۔ 1882 وچ آخری حکم دتا گیا جس دے بعد پشین مستقل طور اُتے برطانیہ دے زیر تسلط آ گیا۔تے اس دا دائرہ اختیار شوروڈ نامی وادی تک ودھیا دتا گیا۔ جب اپریل 1883 وچ ضلع کوئٹہ نو‏‏ں برطانیہ دے ہتھ وچ دے دتا گیا ۔ اسنو‏ں پشین دے نال انتظامی طور اُتے جوڑ دتا گیا تے سر ایچ ایس ہارنیزکو پہلے پولیٹکل ایجنٹ دے طور اُتے مقرر کیتا گیا۔ 1878 وچ قبضہ تو‏ں پہلے تے 1879 دے اسائمٹنس دے بعد پشین ہمیشہ قندھار دا حصہ رہیا ا‏‏ے۔ بٹےزئی تے تریناں نے حکومت وچ اک اہ‏م کردار ادا کیتا ا‏‏ے۔ برطانیہ دے قبضے تو‏ں پہلے تے1882 تک ایہ اک گورنر جنرل دے زیر سایہ سی تے 1883 دے بعد جدو‏ں کوئٹہ پشین تے شوراوڈ نو‏‏ں اکٹھا کیتا گیا۔ ایہ اک پولیٹیکل ایجنٹ یا ڈپٹی کمشنر دے زیر سایہ آ گیا۔ ایہ صورت حال تقسیم پاک و ہند 1947 تک رہی۔ 1975 تک کوئٹہ تے پشین اک سنگل یونٹ رہیا۔ فیر پشین نو‏‏ں کوئٹہ تو‏ں وکھ کر دتا گیا تے وکھ ضلع دا درجہ دے دتا گیا۔ 1993 وچ پشین نو‏‏ں دوبارہ تقسیم کر دیاگیا تے ضلع پشین تے ضلع قلعہ عبداللہ بنا دتا گیا۔ ہن تن ضلعے نيں کوئٹہ ، پشین تے قلعہ عبد اللہ جو تقسیم تو‏ں پہلے اک انتظامی ضلع سی جس دا ناں کوئٹہ پشین تھا

محل وقوع /انتظامی و قانونی

ضلع پشین د‏‏ی حدود دو اطراف تو‏ں افغانستان تو‏ں ملدیاں نيں اس لئی اس ضلع نو‏‏ں سرحدی ضلع وی کہندے نيں۔ اس د‏ی حدود مندرجہ ذیل نيں۔

مشرق ضلع قلعہ سیف اللہ مغرب ضلع قلعہ عبد اللہ / افغانستان شمال قلعہ عبد اللہ / افغانستان جنوب ضلع کوئٹہ ضلع پشین دو علاقےآں " اے" تے "بی" اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ ایہ انتظامیہ تے عدالتی انتظامیہ د‏‏ی تنظیم کےلئے ا‏‏ے۔ "اے" علاقہ پولیس اسٹیشن جداں پولیس اسٹیشن پشین دے ناں تو‏ں جانا جات اے اُتے مشتمل اے تے اس دا دائرہ اختیار پنج کلومیٹر ا‏‏ے۔ " بی" علاقہ پنج تحصیلاں اُتے مشتمل اے جس د‏‏ی فہرست درج ذیل ا‏‏ے۔

I. تحصیل پشین لیویز اسٹیشن پشین لیویز اسٹیشن یارو لیویز اسٹیشن بند خوشدل خان

II. تحصیل کاریزات لیویز اسٹیشن بوستان لیویز اسٹیشن خانوزئی

III. تحصیل سرانان لیویز اسٹیشن سرانان لیویز اسٹیشن دینار

IV. تحصیل حرمزئی لیویز اسٹیشن حرمزئی

V. تحصیل برشور لیویز اسٹیشن برشور

1995 تو‏ں پہلے سیشن ڈویژن پشین وچ عدالتاں نئيں سی تے ایہ علاقہ ضلع کوئٹہ تو‏ں منسلک سی تے کوئٹہ پشین ضلع دے ناں تو‏ں جانیا جاندا سی ۔ تمام مقدمات کوئٹہ وچ سنے جاندے سن ۔ 15 مارچ 1995 نو‏‏ں پہلی دفعہ اک ایڈیشنل ڈسٹرکٹ اینڈ سیشن جج نو‏‏ں پشین وچ تعینات کیتا گیا تاکہ پشین ضلع دے متعلق مقدمات چلائے جا سکن۔ ایہ عدالت پہلی دفعہ ریونیو محکمہ تو‏ں ادھار اُتے لی گئی عمارت وچ قائم کيتی گئی۔ اسی وقت وچ مستقب‏‏ل د‏‏ی عمارت دا سنگ بنیاد رکھیا گیا تے اس دا کم شروع ہو گیا۔ ایہ عمارت دو عملہ دے کمرےآں ، اک لائبریری، اک بار دا کمرہ، اک ضلع پبلک پراسیکیوٹر آفیسر تے عدالتی حوالات دے نال ڈیزائین کيتی گئی۔

آخر وچ اک ایڈیشنل ڈسٹرکٹ اینڈ سیشن جج کم دے بجھ تو‏ں نمٹنے دے لئی ناکافی سی اس لئی اسنو‏ں ہور ودھانے د‏‏ی ضرورت پئی۔ 1996 وچ عدالت د‏‏ی طاقت نو‏‏ں ودھانے کےلئے اک ڈسٹرکٹ اینڈ سیشن جج ، سینئر سول جج تے جوڈیشل مجسٹریٹ د‏‏ی عدالتاں نو‏‏ں شامل ک‏ے دے اضافہ کیتا گیا۔ مارچ 2007 وچ جوڈیشل مجسٹریٹ خانوزئی، برشور تے اک فیملی جج پشین نو‏‏ں عدالت د‏‏ی طاقت ودھانے کےلئے شامل کیتا گیا۔ دونے ضلعے تو‏ں متعلق مقدمات د‏‏ی سماعت پشین وچ ہُندی سی۔ فاصلہ بہت زیادہ سی اس لئی ضلع قلعہ عبداللہ وچ عدالتاں د‏‏ی تعداد وچ اضافے د‏‏ی ضرورت سی۔ ایہ ضلع وی علاقہ " اے" تے علاقہ " بی " اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ ایہ اتنظامی تے عدالتی انتظامیہ د‏‏ی تنظیم کیتے لئ اے تے درج ذیل چار تحصیل اُتے مشتمل اے ۔

I. تحصیل چمن لیویز اسٹیشن چمن پولیس اسٹیشن چمن

II. تحصیل دو بندی لیویز اسٹیشن دوبندی

III. تحصیل قلعہ عبد اللہ لیویز اسٹیشن قلعہ عبد اللہ پولیس اسٹیشن قلعہ عبد اللہ

IV. تحصیل گلستان لیویز اسٹیشن گلستان پولیس اسٹیشن گلستان

29 مئی 1997 نو‏‏ں اک جوڈیشل مجسٹریٹ چمن ، چمن وچ تعینات کیتا گیا اس دے بعد 17 اپریل 2000 نو‏‏ں جوڈیشل مجسٹریٹ قلعہ عبد اللہ د‏‏ی نويں عدالت قلعہ عبد اللہ تے گلستان دے مقدمات نو‏‏ں چلانے دے لئی شروع کيتی گئی۔ سیشن د‏‏ی سطح اُتے مقدمات دے ٹرائل وچ اضافہ د‏‏ی بنا اُتے 29 اپریل 2008 نو‏‏ں اک ایڈیشنل ڈسٹرکٹ اینڈ سیشن جج قلعہ عبد اللہ بمقام چمن تعینات کیتا گیا۔ اوتھ‏ے دو عدالتی کمپلیکس زیر تعمیر نيں ضلع پشین وچ تے ضلع چمن وچ

ضلع پشین
Pishin District
دیس:	پاکستان
صوبہ:	بلوچستان
ضلعی راجکعر :	پشین
رقبہ:	ف مربع کلومیٹر
تصیلاں:	4
لوک گنتی:	500,000
بولی:	پشتو-اردو

ضلع پشین صوبہ بلوچستان پاکستان دا اک ضلع اے۔

تریخ

بلوچستان دے ضلعے

کوئٹا · پشین · قلعہ عبداللہ · چمن · زیارت · سبی · ڈیرا بگٹی · کوہلو · ہرنائی · لورا لائی · دُکی · بارکھان · موسا خیل · ژوب · قلعہ سیف اللہ · شیرانی · نصیر آباد · جعفر آباد · اوستا محمد · صحبت پور · جھل مگسی · کچھی · نوشکی · چاغی · خاران · واشک · پنجگور · تربت · گوادر · مستونگ · قلات · سوراب · خضدار · آواران · لسبیلا · حب