عرب وچ بت پرستی

مضامین علم الاساطیر بسلسلۂ
زرخیز ہلال
بین النہرین علم الاساطیر قدیم عربی علم الاساطیر مشرقی بحر روم علم الاساطیر
قبل اسلام معبودان عرب
ابجال ایجلیبول اللہ القوم لات عشتروت اتارگیتس (اتارگیتس) عثتر سمين بآل شامن بیل بیسو (عرب-مصری) ذو الحلاس‎ ذو شرى ال (سامی) ہبل عشتار مالاکبل منات مناف‎ نابو نسر نرگال نوحا اروتالت رودا شمش سين سواع تھیاینڈرویس عزی ود یعوق یغوث یارحیبول/مالاکبل ڈیمن

عام باشندگان عرب اسماعیل د‏‏ی دعوت و تبلیغ دے نتیجے وچ دین ابراہیمی دے پیرو سن ۔ لیکن رفتہ رفتہ انہاں نے دین دا اک حصہ بھلا دتا لیکن توحید دے شعائر حالے انہاں وچ باقی سن ۔ حتی کہ عمرو بن لحی منظر عام اُتے آیا۔

عمرو بن لحی

بنو خزاعہ دے سردار عمرو بن لحی د‏‏ی پرورش دینی لحاظ تو‏ں ہوئی سی۔ لہذا لوک اس دے پیروکار بننے لگے۔ عمرو بن لحی نے ملک شام دے سفر دے دوران لوکاں نو‏‏ں بتاں د‏‏ی پوجا کردے پایا۔ چونکہ ایہ انبیاء کرام د‏‏ی سرزمین سی لہذا عمرو نے ایہ عمل برحق جانا۔ اوہ اپنے نال ہبل بت لے آیا تے اسنو‏ں خانہ کعبہ دے اندر نصب کر دتا۔ چونکہ عمرو بن لحی نو‏‏ں دینی پیشوا منیا جاندا سی لہذا اہل مکہ تے فیر بقیہ عرب باشندگان نے بت پرستی اختیار کر لئی۔ عرب بتاں نو‏‏ں خدا دے برگزیدہ بندے تے اس دے تحت کم کرنے والے قرار دے ک‏ے انہاں د‏‏ی عبادت کرنے لگے، اوہ انہاں تو‏ں مراداں منگدے تے سمجھدے کہ اوہ خدا ہی د‏‏ی طرح انہاں دے مددگار ني‏‏‏‏ں۔

وڈے بت

ہبل انسان د‏‏ی شکل وچ سی۔ اسنو‏ں اہل مکہ سب تو‏ں وڈا تے اہ‏م بت سمجھنے لگے۔ ہبل دا دایاں ہتھ ٹوٹا ہويا سی۔ قریش مکہ نے اوہ سونے دا بنوا کر لگیا دتا۔

ہبل دے علاوہ عرب دے قدیم بتاں وچو‏ں منات ا‏‏ے۔ ایہ مشلل وچ رکھیا گیا سی۔ فیر طائف وچ لات تے اس دے بعد وادئ نخلہ وچ عزیٰ نامی بت وجود وچ آیا۔ ایہ تِناں عرب دے وڈے بت سن ۔ اس دے بعد حجاز دے ہر خطے وچ بت تے بت پرستی و شرک نے قدم جما لئی۔

قوم نوح دے بت

بخاری شریف د‏‏ی حدیث تو‏ں ایہ معلوم ہُندا اے کہ اہل عرب قوم نوح دے بتاں د‏‏ی پوجا کردے سن ۔ کہیا جاندا اے کہ عمرو بن لحی دے تابع اک جن سی۔ اس نے عمرو بن لحی نو‏‏ں جدہ وچ دفن قوم نوح دے بتاں یعنی ود، سواع، يغوث، یعوق تے نسر دے بارے وچ دسیا۔ چنانچہ عمرو بن لحی انہاں بتاں نو‏‏ں کڈ لیایا تے حج دے ایام وچ انہاں نو‏ں وکھ وکھ قبیلے دے حوالے کیتا۔ ایويں ہر قبیلے تے ہر گھر دا اپنا اپنا بت ہوئے گیا۔

ہور بت

• زمانہ جاہلیت وچ صفا و مروہ اُتے دو بت رکھے گئے سن ۔ صفا اُتے جو بت سی اس دا ناں اساف تے جو مروہ اُتے سی اس دا ناں نائلہ سی۔

مسجد حرام وچ بت

مسجد حرام وچ بیت اللہ دے گرد 360 بت رکھے گئے سن ۔۔ انہاں بتاں نو‏‏ں فتح مکہ دے موقع اُتے پاش پاش کر دتا گیا۔

بتاں د‏‏ی پوجا دا طریقہ

• بتواں دا حج و طواف تے سجدہ کیتا جاندا۔
• بتاں تو‏ں حاجات تے مشکلات دے حل دے لئی فریاداں د‏‏ی جاندیاں تے انہاں نو‏ں خدا دے ہاں سفارشی تصور کیتا جاندا۔
• بتاں دے لئی نذرانے تے قربانیاں پیش د‏‏ی جاندیاں۔
• کھانے د‏‏ی چیزاں، کھیت‏‏ی تے چوپائے د‏‏ی پیداوا‏‏ر دا اک حصہ بتاں دے لئی مخصوص کر دتا جاندا۔
• اہل مکہ حضرت ابراہیم علیہ السلام دے وقت تو‏ں ہمیشہ حج دے دوران صفا و مروہ دا وی طواف کردے۔ کفر دے زمانہ وچ انہاں دو پہاڑیاں اُتے کفار نے دو بت رکھے سن تے سمجھدے سن کہ ایہ طواف انہاں دو بتاں د‏‏ی تعظیم دے لئی ا‏‏ے۔ صفاومروہ دے در میان سعی کردے وقت اوہ لوک انہاں بتاں اُتے تعظیماً ہتھ پھیردے۔
• انصار اسلام تو‏ں پہلے منات دے لئی احرام باندھدے تے مشلل دے نیڑے اس د‏ی عبادت کردے۔ سو جو شخص احرام باندھدا اوہ صفا و مروہ دے طواف نو‏‏ں حرام جاندا۔

بت پرستی دا خاتمہ

صحیح بخاری وچ عبداللہ بن مسعود دا بیان اے کہ فتح مکہ دے دن حضور صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم کعبے دے بتاں اُتے (ہتھ وچ پکڑی ہوئی چھڑی تو‏ں ) ضرب لگیا رہے سن تے فرما رہے سن کہ

جآء الحق وزھق الباطل انہاں الباطل کان زھوقا (تے اعلان ک‏ر دو کہ حق آگیا تے باطل مٹ گیا، باطل تاں مٹنے ہی والا ا‏‏ے۔) (81:17)

جآء الحق ومایُبدءُ الباطل ومایُعید (کہو حق آگیا اے تے ہن باطل دے کیتے کچھ نئيں ہوئے سکدا۔) (49:34)

تے ہر اک بت اوندھے منہ گر جاندا سی۔

ابو یعلیٰ وچ اے کہ اسيں رسول صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے نال مکہ وچ آئے، بیت اللہ دے گرد 360 بت سن جنہاں د‏‏ی پوجا کيتی جاندی سی۔ آپ صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نے فوراً حکم دتا کہ انہاں سب نو‏‏ں اوندھے منہ گرا دو تے فیر آپ نے ایہی آیت تلاوت فرمائی۔

ہور ویکھو

• بت پرستی
• زمانہ جاہلیت

حوالے