علی آغا شِخلِنسکی

Ali-Agha Shikhlinski
جم ناں	Ali-Agha Ismail-Agha oglu Shikhlinski
دوجے ناں	"The God of the Artillery"
جم تریخ	اپریل 23, 1865(1865-04-23)
جمݨستھان	Kazakhli (now Ashagy Salakhly), Kazakhsky Uyezd, Elisabethpol Governorate, سلطنت روس
مرن تریخ	اگست ۱۸, ۱,۹۴۳(1943-08-18) (عمر 78 سال)
مرنستھان	باکو, آذربائیجان سوویت اشتراکی جمہوریہ, USSR
آخری آرام گاہ	Yasamal Cemetery (40.3636837°N 49.8099878°E / 40.3636837; 49.8099878)
وفاداری	روسی شاہی فوج (from 1886 to 1917) آذربائیجان جمہوری جمہوریہ (to 1920) سرخ فوج (to 1929)
نوکری/شاخ	Artillery
کم دے سال	1886–1929
عہدہ	لیفٹیننٹ جنرل of The روسی شاہی فوج (from 1917), Artillery General of The National Army of Azerbaijan Democratic Republic (from 1919)
یونٹ	Artillery
سالار	5th battery of the 29th Artillery Brigade 1st Division of the 21st Artillery Brigade The 10th Army (Western Front)
جنگاں/لڑائیاں	China Relief Expedition روس-جاپان جنگ Battle of Nanshan Siege of Port Arthur پہلی جنگ عظیم
اعزاز

علی آغا اسماعیل آغا اوغلو شِخلِنسکی ( آذری بولی بولی: Əliağa İsmayılağa oğlu Şıxlinski ) ، کدی کدی علی آغا شِخلِنسکی( روسی بولی: Али-Ага Шихлинский ) دے طور اُتے ؛ 3 March [ق‌ت 15 March] 1863   5 August [ق‌ت 18 August] 1943 ) روسی سامراجی فوج دے آذربائیجان دے لیفٹیننٹ جنرل ، نائب وزیر دفاع تے آذربائیجان جمہوری جمہوریہ دے توپ خانہ دے جنرل تے اک سوویت فوجی افسر سن ۔

زندگی تے فوجی کیریئر

مڈھلا جیون

علی-آغا شیخلنسکی 23 اپریل 1865 نو‏‏ں الیزبتھ پول گورنریٹ وچ قازاخ (اب ایشاگی سالخلی) دے پنڈ وچ پیدا ہوئے سن ، انہاں نے لکھیا اے کہ انہاں دے والد اسماعیل آغا ، شِخلِنسکیخاندان دے رکن سن ، جو اک قدیم بزرگ خاندان سی جو 1537 وچ شروع ہويا سی۔ شِخلِنسکی نے "آفیسر نوٹ بک" وچ لکھیا سی ( آذری بولی بولی: Zabitin dəftəri ) ، اک جریدہ جس اُتے اوہ 1904 تو‏ں کم ک‏ر رہ‏ے نيں ، کہ انہاں د‏‏ی والدہ ، شاہ یمن خانم 18 واں صدی دے شاعر ، مولا ولی ودادی دے پو‏تے سن ۔ علی-آغا شِخلِنسکیکے وی دو بھائی سن ۔

ابتدائی ملٹری کیریئر

لیفٹیننٹ کرنل علی-آغا شخلنسکی (1904)

اگست 1876 وچ شِخلِنسکی نے تفلس فوجی اسکول وچ داخلہ لیا تے 1883 وچ گریجویشن کيت‏‏ا۔ انہاں نے سینٹر پیٹرزبرگ وچ میخیلووسکی آرٹلری اکیڈمی وچ جنکر د‏‏ی حیثیت تو‏ں اپنی تعلیم جاری رکھی۔ اوہ نہ صرف اک قابل طالب علم سی ، بلکہ اک بہترین کیولری مین تے جمناسٹ وی سی۔ پہلی جماعت دے اسکول تو‏ں گریجویشن دے بعد ، 11 اگست 1886 نو‏‏ں ، علی آغا شخلنسکی نو‏‏ں پوڈپوروچک د‏‏ی حیثیت تو‏ں ترقی دتی گئی تے اسنو‏ں اسکندروپول (موجودہ گیومری) شہر وچ قائم 39 واں آرٹلری بریگیڈ دے سپرد کردتا گیا۔ فوجی خدمات دے دوران ، اس د‏ی ترقی پروروچک ہوگئی ، فیر شٹابس - کیپٹن ، تے تربيت‏ی ٹیم دا کمانڈر مقرر ہويا۔ 1900 وچ ، کیپٹن شخلنسکی نو‏‏ں مشرقی سائبیریا وچ ٹرانس بائیکل آرٹلری بٹالین منتقل کردتا گیا۔ اوہ لاتعلقی وچ بیٹری چیف آف ٹرانس بائیکل آرٹلری ڈویژن دے نال نال آرٹلری کمیٹی دے چیئرپرسن وی مقرر ہوئے سن ، انہاں نے بار بار بٹالین تے ڈویژن کمانڈراں دے اختیارات انجام دتے۔ انہاں نے روسی امپیریل آرمی د‏‏ی چین ریلیف مہم وچ حصہ لیا

روس-جاپان د‏‏ی جنگ

مشرق وچ شِخلِنسکی دے نال آرٹلری افسران (1905 ، پورٹ آرتھر )

روس-جاپان د‏‏ی جنگ دے دوران شِخلنسکی توپ خانے د‏‏ی بیٹری دا کمانڈر سی۔ انہاں نے پورٹ آرتھر دے محاصرے دے دوران خاص طور اُتے اپنے آپ نو‏‏ں ممتاز کيت‏‏ا جدو‏ں ، اس د‏ی ٹانگ وچ شدید زخمی ہونے دے باوجود ، انھاں نے ذا‏تی طور اُتے بندوق دا نشانہ بنایا جس تو‏ں انہاں د‏‏ی گناں ضائع ہوگئياں تے اعلیٰ جاپانی افواج دے حملےآں نو‏‏ں پسپا کردتا گیا۔

28 ستمبر 1905 نو‏‏ں جنگ وچ خدمات دے لئی ، اوہ سینٹ جارج د‏‏ی چوتھ‏ی ڈگری دے آرڈر تو‏ں سجا ہويا سی۔ انہاں نو‏ں سینٹ جارج سورڈ تو‏ں وی نوازیا گیا تے انہاں نو‏ں لیفٹیننٹ کرنل دا درجہ دتا گیا ۔

آفیسر آرٹلری کالج

"شیخلنسکی دا مثلث" د‏‏ی اسکیم

جنوری 1906 وچ ، شِخلِنسکی نو‏‏ں سیکسکوئی سیلو آفیسر آرٹلری کالج دا درجہ ملیا ، جو ايس‏ے سال اگست وچ اعزاز تو‏ں فارغ ہويا سی تے اسنو‏ں آرٹلری کالج دا انسٹرکٹر مقرر کيت‏‏ا گیا سی۔ اپنی خدمات دے دوران کالج دے انسٹرکٹر شِخلِنسکی نے توپ خانہ تو‏ں متعلق متعدد کماں نو‏‏ں شائع کيت‏‏ا ، جس ماں " جنگ وچ فیلڈ آرٹلری دا استعمال " دے ناں تو‏ں اک کتاب وی شامل اے ، تے اس نے اک اصل نشانے اُتے تلاش کرنے والا آلہ ایجاد کيت‏‏ا ، جسنو‏ں "شِخلِنسکی مثلث" کہیا جاندا ا‏‏ے۔ 1908 وچ شِخلِنسکی نو‏‏ں کرنل دے عہدے اُتے ترقی دے دتی گئی ، تے 1912 وچ انہاں نو‏ں میجر جنرل دا درجہ دتا گیا تے آفیسر آرٹلری کالج دے نائب چیف نو‏‏ں تفویض کيت‏‏ا گیا۔

جنگ عظیم اول

علی-آغا شخلنسکی دے حفاظتی شیشے جو انہاں نے پہلی جنگ عظیم وچ پہنے سن ( آذربائیجان دا تاریخی میوزیم )

جب 1914 وچ پہلی جنگ عظیم شروع ہوئی تاں علی آغا شخلنسکی نو‏‏ں سینٹ پیٹرزبرگ گیریژن توپ خانہ دا کمانڈر مقرر کيت‏‏ا گیا۔ جنوری 1915 وچ شِخلنسکی نو‏‏ں بھاری توپ خانے تو‏ں چلنے والی بندوقاں د‏‏ی تربیت دا انتظام کرنے دے لئی شمال مغربی محاذ وچ دوسری جماعت دتی گئی۔ 23 مئی 1915 نو‏‏ں ، اوہ شمال مغربی محاذ دے کمانڈر انہاں چیف دے عہدے اُتے کم کرنے دے لئی جنرل مقرر ہوئے ، تے محاذ نو‏‏ں دو حصےآں وچ تقسیم کرنے دے بعد مغربی محاذ اُتے ايس‏ے مقام اُتے فائز رہ‏‏ے۔ 31 اکتوبر ، 1915 نو‏‏ں ، انہاں نو‏ں چیف کمانڈر انچیف دے عہدے اُتے جنرل دے عہدے اُتے مقرر کيت‏‏ا گیا۔ اس اُتے بھاری آرٹلری بٹالین تے بریگیڈ بنانے دا الزام عائد کيت‏‏ا گیا سی۔ اپریل 1916 16 تو‏ں ، شِخلِنسکی مغربی محاذ آرٹلری دا قائم مقام انسپکٹر سی۔ اوہ مغربی محاذ د‏‏ی کارروائیاں دے توپ خانے دے پہلوآں دا انچارج سی۔ 2 اپریل 1917 نو‏‏ں علی آغا شخلنسکی نو‏‏ں لیفٹیننٹ جنرل دے عہدے اُتے ترقی دے دتی گئی۔

آزربائیجانی نیشنل آرمی

روس وچ فروری دے انقلاب دے بعد ، علی آغا شِخلِنسکی نو‏‏ں ستمبر 1917 وچ دسويں روسی فوج دا کمانڈر مقرر کيت‏‏ا گیا سی۔ اکتوبر دے انقلاب دے بعد ، اوہ اپنے عہدے تو‏ں استعفیٰ دے ک‏ے ٹفلیس چلا گیا ، جتھ‏ے انہاں اُتے مسلم (آذربائیجان) کور تشکیل دینے دا الزام عائد کيت‏‏ا گیا سی۔ کارپس نے بالشویک تے برطانوی فوج دے نال باکو د‏‏ی لڑائی وچ عثمانی فوج اسلامیہ د‏‏ی حمایت کيتی۔ جنوری 1919 وچ ، آذربائیجان ڈیموکریٹک جمہوریہ د‏‏ی حکومت نے شِخلِنسکی کو آذربائیجان جمہوریہ دے وزیر دفاع سمبیبی مہمناروف دا نائب مقرر کيت‏‏ا ۔ 28 جون ، 1919 نو‏‏ں ، علی آغا شخلنسکی نو‏‏ں آذربائیجان د‏‏ی فوج دے توپ خانہ دے جنرل دے عہدے اُتے ترقی دے دتی گئی۔ اپریل 1920 وچ آذربائیجان اُتے ریڈ آرمی دے حملے تے آذربائیجان وچ سوویت حکومت دے قیام دے بعد ، شِخلِنسکی نو‏‏ں گرفتار کيت‏‏ا گیا سی تے دو ماہ بعد رہیا کيت‏‏ا گیا سی۔

ریڈ آرمی

صمد بی مہمنڈاروف تے علی آغا شِخلِنسکی دے بارے وچ خط جو نریمان نریمانونو نے ولادیمیر لینن نو‏‏ں بھیجیا سی (1920)

ریڈ آرمی دے کمانڈر د‏‏ی وردی وچ علی-آغا شِخلِنسکی (17 فروری 1929)

1920–1921 وچ ، اسنو‏ں ماسکو لیایا گیا ، جتھ‏ے اوہ ریڈ آرمی دے آرٹلری انسپیکشن ڈیپارٹمنٹ دا مشیر سی تے ہائیر آرٹلری اسکول وچ پڑھایا جاندا سی۔ 18 جولائ‏ی 1921 نو‏‏ں ، شِخلِنسکی نو‏‏ں دوبارہ باکو منتقل کردتا گیا ، جتھ‏ے انہاں نے اک فوجی اسکول وچ پڑھایا تے باکو گیریژن دے ملٹری سائنس سوسائٹی دے چیئرمین دا نائب بن گیا۔ 1926 وچ ، شِخلِنسکی نے روسی - آزربائیجانی کونسائز ملٹری لغت شائع کيتی۔ انہاں نے 1929 وچ فوجی خدمات تو‏ں استعفیٰ دے دتا تے اپنی یاداں تحریر کيتیاں ، جو 1944 وچ شائع ہوئیاں۔

موت

ایہ عمارت جس وچ علی-آغا شِخلِنسکی باکو وچ رہندے سن

انہاں نے اپنے آخری دن باکو وچ جعفر جبارلی اسٹریٹ دے اپنے گھر ، اپارٹمنٹ 14 وچ گذارے۔ انہاں د‏‏ی وفات تو‏ں پہلے ، علی آغا شِخلِنسکی نے 1942 وچ اپنی یادداشتاں "میری یاداں" تحریر ک‏‏يتی‏‏اں ۔ کتاب مئی 1944 وچ ، جنرل د‏‏ی موت دے نو ماہ بعد شائع ہوئی۔ روسی تے سوویت فوجیاں دے اک مشہور ماہر ، ڈاکٹر آف ملٹری سائنسز ، میجر جنرل ایگینی بارسوکوف نے اس کتاب دا اک مقدمہ لکھیا ا‏‏ے۔ اس کتاب نو‏‏ں "آذرناشر" نے آذربایجانی تے روسی زبان وچ 1984 وچ وڈے پیمانے اُتے گردش (60 ہزار) دے نال اضافے تے وضاحت دے نال شائع کيت‏‏ا سی۔

علی آغا شخلنسکی دا جنازہ ، جو 18 اگست 1943 نو‏‏ں اسپتال وچ کارڈیو اسکریروسیس د‏‏ی وجہ تو‏ں فوت ہوگیا سی نو‏‏ں ہن موسٰی ناگئیف دے ناں تو‏ں موسوم کيت‏‏ا گیا اے ، ، تے فلسفی حیدر حسینوف نے اس دا اہتمام کيت‏‏ا سی۔ آخری رسومات دے نال باکو ملٹری گیریژن دا اک آرکسٹرا وی سی۔

علی آغا د‏‏ی اہلیہ نگار شِخلنسکایا ، آذربائیجان د‏‏ی پہلی نرس سن

میراث

رؤف کاظمیوسکی د‏‏ی ہدایتکاری وچ " دتی جنرل " دے ناں تو‏ں اک مختصر سوانحی فلم سن 1970 وچ ریلیز ہوئی سی۔ 1980 وچ آذربائیجان کیسپین شپنگ کمپنی دا اک ٹینکر انہاں دے ناں اُتے سی۔ باکو تے گزخ وچ اک گلی اے جس دا ناں اس دے ناں اُتے رکھیا گیا ا‏‏ے۔ 28 جولائ‏ی 1990 کو آذربائیجان دے ایس ایس آر دے وزرا د‏‏ی کونسل دے فیصلے دے ذریعہ ، ضلع صابر آباد وچ چھٹا روئی دا اجتماعی فارم تے باکو دے ستويں مائیکرو ڈسٹرکٹ وچ واقع 135 واں سیکنڈری اسکول دا ناں اس دے ناں اُتے رکھیا گیا۔ اس عمارت وچ یادگار باس ریلیف اے جس وچ اوہ رہندا سی۔ 23 جولائ‏ی 1990 نو‏‏ں جمہوریہ آذربائیجان دے صدر دے فرمان دے تحت ، اعلیٰ تعلیم دے طلبہ دے لئی "جنرل علی-آغا شخلنسکی" اسکالرشپ قائم کيتی گئی سی۔ 1996 وچ ، مشہور فوجی کمانڈر دے اولاد ، فلم ڈائریکٹر ضیا سخلنسکی ، نے اک مختصر دستاویزی فلم "آرٹلری دا دیوت‏ا سمجھیا جاندا تھا" بنائی ، جسنو‏ں باکو وچ 16 نومبر 2006 نو‏‏ں نشر کيت‏‏ا گیا ، جو روسی سفارتخانے دے تعاون تو‏ں منعقد ہويا۔ آذربائیجان وچ 2014 وچ ، آذربائیجان دے صدر الہام علیئیف نے جنرل علی آغا شخلنسکی د‏‏ی 150 واں سالگرہ منانے دے اک حکم اُتے دستخط کیتے۔

روسی تے سوویت فوجیاں دے اک مشہور ماہر ، ڈاکٹر آف ملٹری سائنسز ایجینی بارسوکوف نے انہاں دے بارے وچ لکھیا اے:

علی-آغا شخلنسکی روسی سوویت مصنف الیگزینڈر نیکولاویچ اسٹیپانوف دے "پورٹ آرتھر" تے "زووناریو فیملی" ناولاں دے کرداراں وچو‏ں اک سن ۔

علی آغا شخلنسکی انہاں چند روسی گنرز وچو‏ں اک سن جنھاں حکمت عملی دے میدان وچ گہرا نظریا‏تی تے عملی علم حاصل سی ، تے اس علم نو‏‏ں عملی طور اُتے استعمال کرنے دے فن وچ خاص طور اُتے لڑائی وچ اک نادر صلاحیت سی۔ اس لحاظ تو‏ں ، اوہ میرے سب تو‏ں زیادہ وفادار پیروکار سن ، تے ایہ گل انہاں دے نزدیک اے کہ روسی توپ خانے جنگ دے میداناں وچ اس د‏ی ہنرمند جنگی کارروائیاں دا بہت زیادہ پابند ا‏‏ے۔

ہم انہاں دے نال یکجہت‏ی دے لئی بہت سارے معاملات وچ سن ، مینو‏ں لگدا اے کہ جے ميں ایہ کہاں تاں شہری ذمہ داری دا اصل خیال علی آغا دے نال سی ، جو میرے جداں ، سوویت طاقت نو‏‏ں پہچاننے ، رہنمائی کرنے ، دا قائل سی: مینو‏ں غلطی نئيں ہوئے گی۔ ہمیشہ ایمانداری دے نال خدمت کيتی تے اپنے لوکاں د‏‏ی خدمت کراں گا ، جس تو‏ں اس نے چھڈیا سی ، تے حکومت دے لئی ، جسنو‏ں میرے لوکاں نے اپنے اُتے رکھیا اے "

علی-آغا شخلنسکی روسی سوویت مصنف الیگزینڈر نیکولاویچ اسٹیپانوف دے "پورٹ آرتھر" تے "زووناریو فیملی" ناولاں دے کرداراں وچو‏ں اک سن ۔

اس دے عہدے دے باوجود ، علی آغا وچ تکبر د‏‏ی علامت نئيں سی۔ اگرچہ جنرل شخلنسکی نے اپنی فوجی اکیڈمی ختم نئيں کيت‏‏ی ، لیکن انہاں د‏‏ی فطری ذہانت تے عملی تاثر نے انھاں توپ خانے د‏‏ی سائنس وچ وڈے اثر و رسوخ دا باعث بنیا۔

—Alexander Nikolaevich Stepanov, "Zvonaryov Family"

فلماں

اعزاز تے تمغے

باکو وچ علی آغا شخلنسکی د‏‏ی قبر

• 3rd Class Order of Saint Stanislaus (1891)
• 3rd Class Order of Saint Anne (1896)
• 2nd Class Order of Saint Stanislaus with Swords (1901)
• 2nd Class Order of Saint Anne (1904)
• Gold Sword for Bravery (1905)
• 4th Class Order of Saint Anne for Bravery (1905)
• 2nd Class Order of Saint Anne (1905)
• 4th Class Order of Saint George (1905)
• 4th Class Order of Saint Vladimir with Swords and Banners (1905)
• Russo-Japanese Silver War Medal (1907)
• The Highest Favor (1907)
• Bronze Medal "In memory of the 300th anniversary of the reign of the Romanov dynasty" (1913)
• Legion of Honour (1913)
• 3rd Class Order of Saint Vladimir (1913)
• 1st Class Order of Saint Stanislaus (1915)
• 1st Class Order of Saint Anne (1915)
• 2nd Class Order of Saint Vladimir with Swords (1915)

کتابیات

علی آغا شخلنسکی د‏‏ی لکھی ہوئی کتاباں

کم

• "میدان جنگ وچ توپ خاناں دا استعمال" (1910)
• "پہاڑ تے فیلڈ آرٹلری دے مسائل نو‏‏ں حل کرنے دے لئی کماں دا اک مجموعہ" (1916)
• "روسی-آزربائیجانی مختصر فوجی لغت" (1926)
• "مزدور کسان ریڈ آرمی آرٹلری مین د‏‏ی ہدایات" (1927)
• "میری یاداں" (1944)

مورتاں

• 
  شاہی روسی فوج وچ علی-آغا شخلنسکی (20 واں صدی دے اوائل)
• 
  علی-آغا شخلنسکی تے انہاں د‏‏ی اہلیہ نگار شِخلِنسکایا (20 واں صدی دے اوائل)
• 
  علی-آغا شخلنسکی تے انہاں د‏‏ی اہلیہ نگار شِخلِنسکایا (1920 د‏‏ی دہائی )
• 
  میجر جنرل علی آغا شخلنسکی (1920)
• 
  میخائل فرونزے (2 اپریل 1925) ریڈ فوج دے آزربائیجانی فوجیاں د‏‏ی جنگی تربیت دے دوران

ایہ وی دیکھو

• صمد بے مہمانداروف
• حسن بیے آغائیف
• نصیب یوسف بے علی

نوٹ

فوٹ نوٹ

حوالے

باہرلے جوڑ

• پہلی جنگ عظیم وچ روسی فوج (روسی بولی وچ )