Jump to content

فوبوس

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
فوبوس
Enhanced-color image of Phobos from the Mars Reconnaissance Orbiter with Stickney crater on the right
دریافت
دریافت ازAsaph Hall
تاریخ دریافت17 August 1877
تعین کاری
Mars I
صفاتPhobian
محوری خصوصیات
مفروضہ وقت J2000
Periapsis۹,۲۳۴.42 کلومیٹر[۱]
Apoapsis۹,۵۱۷.58 کلومیٹر[۱]
۹,۳۷۶ کلومیٹر[۱] (2.76 Mars radii)
انحراف۰.0151[۱]
۰.31891023 d
(7 h 39.2 min)
2.138 km/s[۱]
میلانیت1.093° (to Mars's equator)
0.046° (to local Laplace plane)
26.04° (to the دائرۃ البروج)
قدرتی سیارچہمریخ
طبیعی خصوصیات
طول و عرض27 × 22 × 18 km[۱]
اوسط رداس
۱۱.2667 کلومیٹر
(۱.7694mEarths)
۱,۵۴۸.3 km2[۱]
(3.03545 µEarths)
حجم۵,۷۸۳.61 km3
(۵.3393nEarths)
کمیت۱.0659×10۱۶ kg[۱]
(۱.78477 nEarths)
اوسط کثافت
۱.876 g/cm3[۱]
۰.0057 m/s2[۱]
(581.4 µ g)
11.39 m/s
(41 km/h)[۱]
Synchronous
استوائی گردشی_رفتار
۱۱٫۰ کلومیٹر/گھنٹہ (۶٫۸ میل فی گھنٹہ) (at longest axis)
Albedo0.071±0.012[۲]
درجہ حرارت≈ 233 K

فوبوس مریخ دے دو چانداں وچو‏ں اک چند ا‏‏ے۔ ایہ مریخ دے دوسرے چاند دیموس (Deimos) دے مقابلے وچ مریخ تو‏ں زیادہ نزدیک ا‏‏ے۔ دونے چاند 1877 عیسوی وچ امریکی فلکیات دان آساف ھال (Asaph Hall) نے دریافت کیتے. فوبوس چھوٹا تے بے ڈھنگ شکل دا ا‏‏ے۔ اس دا رداس صرف 7 میل یعنی 11 کلومیٹر اے تے ایہ مریخ دے چاند دیموس تو‏ں ست گنا وڈا ا‏‏ے۔ فوبوس دا نام یونانی خدا فوبوس دے نام اُتے رکھیا گیا ا‏‏ے۔ یونانی اساطیر وچ اسنو‏ں ایریز یا آرس (Ares) یعنی ( مریخ) تے ایفرودیت (Aphrodite) یعنی (زہرہ) دا بیٹا تے خوف دا پتلا کہیا جاندا اے .

مریخ دے دونے چانداں دی مریخ دے گرد گردش
کیوریسٹی تو‏ں کيتی گئی عکس بندت‏ی۔ فوبوس دے پیچھے تو‏ں دیموس گزر رہیا ا‏‏ے۔

سطح مریخ تو‏ں اس دا اوسط فاصلہ صرف 6000 کلو میٹر ا‏‏ے۔ پورے نظام شمسی ماں کوئی دوسرا ایسا چاند نئيں اے جو اپنے سیارے تو‏ں اس قدر نزدیک ہوئے۔ ایہ مریخ تو‏ں اِنّا قریب اے کہ اوہدی مریخ دے گرد مداری گردش، مریخ دی محوری گردش تو‏ں زیادہ تیز ا‏‏ے۔ ایہ مریخ دے گرد اک چکر 7 گھنٹے تے 39 منٹ وچ طے کردا ا‏‏ے۔ جس دے نتیجہ وچ ایہ مریخ دی سطح تو‏ں ہر مریخی دن وچ دو مرتبہ مغرب تو‏ں طلوع تے مشرق وچ غروب ہُندا نظر آندا ا‏‏ے۔ اس دے طلوع تے غروب دے درمیان دا دورانیہ 4 گھنٹے تے 15 منٹ یا اس تو‏ں وی کم ہُندا ا‏‏ے۔

فوبوس نظام شمسی وچ سب تو‏ں کم چمکدار اجسام وچو‏ں اک ا‏‏ے۔ اوہدی چمک دی شدت جسنو‏ں البیڈو (albedo) کہندے نيں 0.071 ا‏‏ے۔ اوہدی روشن سطح اُتے سطحی درجہ حرارت − °4C- اے تے اوہدی غیر روشن سطح دا درجہ حرات °112C- ا‏‏ے۔ فلکیات داناں دا خیال اے کہ فوبوس محض چٹاناں دا ملبہ اے جس اُتے دھول دی پتلی سی تہ جمی ہوئی ا‏‏ے۔

یہ مریخی چاند بہت آہستہ آہستہ مریخ دے نزدیک ہُندا جا رہیا ا‏‏ے۔ تقریباً سو سالاں وچ مریخ تو‏ں اس دا فاصلہ لگ بھگ دو میٹر کم ہو جاندا ا‏‏ے۔ اندازہ اے کہ 3 تو‏ں 5 کروڑ سالاں وچ ایہ یا تو مریخ تو‏ں ٹکرا جائے گا یا پھر بکھر کر ویسا ہی اک حلقہ بن جائے گا جداں کہ سیارہ زحل دے گرد ا‏‏ے۔ جے مریخ دی سطح اُتے کھڑے ہو ک‏ے دیکھیا جائے تو ایہ چاند مشرق دی بجائے مغرب تو‏ں طلوع ہُندا اے تے روزانہ دو دفعہ طلوع تے دو دفعہ غروب ہُندا ا‏‏ے۔ فوبوس دے برعکس ساڈی زمین کا چاند بہت آہستہ آہستہ زمین تو‏ں دور ہُندا جا رہیا ا‏‏ے۔ 100 سالاں وچ ساڈی زمین دا چاند تو‏ں فاصلہ لگ بھگ 4 میٹر ودھ جاندا ا‏‏ے۔


ہور ویکھو

[سودھو]

حوالے

[سودھو]
  1. ۱.۰۰ ۱.۰۱ ۱.۰۲ ۱.۰۳ ۱.۰۴ ۱.۰۵ ۱.۰۶ ۱.۰۷ ۱.۰۸ ۱.۰۹ ۱.۱۰ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  2. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.