فوبوس
Enhanced-color image of Phobos from the Mars Reconnaissance Orbiter with Stickney crater on the right | |
دریافت | |
---|---|
دریافت از | Asaph Hall |
تاریخ دریافت | 17 August 1877 |
تعین کاری | |
Mars I | |
صفات | Phobian |
محوری خصوصیات | |
مفروضہ وقت J2000 | |
Periapsis | ۹,۲۳۴.42 کلومیٹر[۱] |
Apoapsis | ۹,۵۱۷.58 کلومیٹر[۱] |
۹,۳۷۶ کلومیٹر[۱] (2.76 Mars radii) | |
انحراف | ۰.0151[۱] |
۰.31891023 d (7 h 39.2 min) | |
اوسط گردشی رفتار | 2.138 km/s[۱] |
میلانیت | 1.093° (to Mars's equator) 0.046° (to local Laplace plane) 26.04° (to the دائرۃ البروج) |
قدرتی سیارچہ | مریخ |
طبیعی خصوصیات | |
طول و عرض | 27 × 22 × 18 km[۱] |
اوسط رداس | ۱۱.2667 کلومیٹر (۱.76941 mEarths) |
۱,۵۴۸.3 km2[۱] (3.03545 µEarths) | |
حجم | ۵,۷۸۳.61 km3 (۵.33933 nEarths) |
کمیت | ۱.0659×10۱۶ kg[۱] (۱.78477 nEarths) |
اوسط کثافت | ۱.876 g/cm3[۱] |
۰.0057 m/s2[۱] (581.4 µ g) | |
11.39 m/s (41 km/h)[۱] | |
Synchronous | |
استوائی گردشی_رفتار | ۱۱٫۰ کلومیٹر/گھنٹہ (۶٫۸ میل فی گھنٹہ) (at longest axis) |
0° | |
Albedo | 0.071±0.012[۲] |
درجہ حرارت | ≈ 233 K |
فوبوس مریخ دے دو چانداں وچوں اک چند اے۔ ایہ مریخ دے دوسرے چاند دیموس (Deimos) دے مقابلے وچ مریخ توں زیادہ نزدیک اے۔ دونے چاند 1877 عیسوی وچ امریکی فلکیات دان آساف ھال (Asaph Hall) نے دریافت کیتے. فوبوس چھوٹا تے بے ڈھنگ شکل دا اے۔ اس دا رداس صرف 7 میل یعنی 11 کلومیٹر اے تے ایہ مریخ دے چاند دیموس توں ست گنا وڈا اے۔ فوبوس دا نام یونانی خدا فوبوس دے نام اُتے رکھیا گیا اے۔ یونانی اساطیر وچ اسنوں ایریز یا آرس (Ares) یعنی ( مریخ) تے ایفرودیت (Aphrodite) یعنی (زہرہ) دا بیٹا تے خوف دا پتلا کہیا جاندا اے .
سطح مریخ توں اس دا اوسط فاصلہ صرف 6000 کلو میٹر اے۔ پورے نظام شمسی ماں کوئی دوسرا ایسا چاند نئيں اے جو اپنے سیارے توں اس قدر نزدیک ہوئے۔ ایہ مریخ توں اِنّا قریب اے کہ اوہدی مریخ دے گرد مداری گردش، مریخ دی محوری گردش توں زیادہ تیز اے۔ ایہ مریخ دے گرد اک چکر 7 گھنٹے تے 39 منٹ وچ طے کردا اے۔ جس دے نتیجہ وچ ایہ مریخ دی سطح توں ہر مریخی دن وچ دو مرتبہ مغرب توں طلوع تے مشرق وچ غروب ہُندا نظر آندا اے۔ اس دے طلوع تے غروب دے درمیان دا دورانیہ 4 گھنٹے تے 15 منٹ یا اس توں وی کم ہُندا اے۔
فوبوس نظام شمسی وچ سب توں کم چمکدار اجسام وچوں اک اے۔ اوہدی چمک دی شدت جسنوں البیڈو (albedo) کہندے نيں 0.071 اے۔ اوہدی روشن سطح اُتے سطحی درجہ حرارت − °4C- اے تے اوہدی غیر روشن سطح دا درجہ حرات °112C- اے۔ فلکیات داناں دا خیال اے کہ فوبوس محض چٹاناں دا ملبہ اے جس اُتے دھول دی پتلی سی تہ جمی ہوئی اے۔
یہ مریخی چاند بہت آہستہ آہستہ مریخ دے نزدیک ہُندا جا رہیا اے۔ تقریباً سو سالاں وچ مریخ توں اس دا فاصلہ لگ بھگ دو میٹر کم ہو جاندا اے۔ اندازہ اے کہ 3 توں 5 کروڑ سالاں وچ ایہ یا تو مریخ توں ٹکرا جائے گا یا پھر بکھر کر ویسا ہی اک حلقہ بن جائے گا جداں کہ سیارہ زحل دے گرد اے۔ جے مریخ دی سطح اُتے کھڑے ہو کے دیکھیا جائے تو ایہ چاند مشرق دی بجائے مغرب توں طلوع ہُندا اے تے روزانہ دو دفعہ طلوع تے دو دفعہ غروب ہُندا اے۔ فوبوس دے برعکس ساڈی زمین کا چاند بہت آہستہ آہستہ زمین توں دور ہُندا جا رہیا اے۔ 100 سالاں وچ ساڈی زمین دا چاند توں فاصلہ لگ بھگ 4 میٹر ودھ جاندا اے۔
ہور ویکھو
[سودھو]حوالے
[سودھو]وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: فوبوس |