قطب شاہی اعوان
حضرت علی کرم اللہ وجہہ الکریم د ی اولاد میں وچوں پنج دا سلسلہٴ نسل جاری رہیا۔ اوہ پنج ایہہ نیں: حضرت حسن رضی اللہ عنہ ، حضرت حسین رضی اللہ عنہ ،حضرت محمد بن حنفیہ رضی اللہ عنہ ، حضرت عباس علمدار رضی اللہ عنہ، حضرت عمر رضی اللہ ۔ (البدایہ والنہایہ: ۱۱/ ۲۵تا ۲۷اور تاریخ اسلام: شاہ معین الدین ندوی، ص: ۳۲۸)۔
حضرت حسن رضی اللہ عنہ ، حضرت حسین رضی اللہ عنہ دی اولاد سادات کہلائے
حضرت محمد بن الحنفیہ ، عباس علمدار ، حضرت عمر دی اولاد پہلے شاہ تے بعد وچوں فیر اعوان کہلائے، انج اعوان تین طرح دے ہوئے، حضرت عمر دی اولاد اس پاسے تھوڑے آئے تے حضرت محمد بن الحنفیہ ، عباس علمدار دی اولاداں ہندوستان وارد ہوئیاں تے قطب شاہی اعوان کہلائیاں، اعوان جینیاتی تھیوری دے مطابق وی عرب ثابت ہو ئدے نیں
قطب شاہی اعوان دیاں قسماں[سودھو]
ہک قطب شاہی اعوان غازی عباس رضی اللہ عنہ تے دوجے قطب شاہی اعوان محمد بن حنفیہ رضی اللہ عنہ دی اولاد نیں
اس بلگل تے سب دا اتفاق اے کہ عون دی وجہ توں ایہہ قبیلہ اعوان کہاندا اے. عون دی جمع اعوان اے
پہلی قسم دے قطب شاہی اعوان[سودھو]
ایہہ غازی غازی عباس رضی اللہ عنہ دی اولاد وچوں نیں
قطب الہند (قطب شاہ ثانی) حضرت عون العروف قطب شاہ قادری دی ولادت دا ذکر مورخین بغداد شریف وی کردے نیں۔آپ دا ناں ’’عون‘‘ کنیت سامی ،، ابو عبداللہ سی اس دے علاوہ وی کئی القابات نال انہاں شہرت پائی پر سب توں زیادہ معروف ناں قطب شاہ اے۔آپ دی زوجہ محترمہ حضرت عائشہ سن جیہڑی کہ حضورسیدنا غوث الاعظم رحمتہ اللہ علیہ دی والدہ ماجدہ دی سگی بہن نیں۔آپ ہرات دے راستے بغداد شریف تے فیر ہندوستان آئے تے پنجاب دے اہل ہنود دے نال بوہت عرصہ مصروف جہاد رہے
انہاں دی اولاد وچوں منگانی شریف والے پیر صاحب دی شجرہ نسب دی کتاب
تاریخ ابن کرم
مشہور اے، جس دی تقریظ ڈاکٹر عبدالقدیر خان تےیوسف رضا گیلانی نے لکھی اے
دوسری قسم دے قطب شاہی اعوان[سودھو]
ایہہ محمد بن حنفیہ رضی اللہ عنہ کی اولاد وچوں نیں
جنہاں دی اولاد وچوں حضرت سلطان العارفین باہو رحمتہ اللہ علیہ تے پیر سیال رحمتہ اللہ علیہ مشہور نیں
دوسری صدی ہجری چ ایہہ قوم عون عرف قطب غازی(قطب شاہ اول) لقب بطل غازی بن علی عبدالمنان بن حضرت محمد الاکبر المعروف محمد حنفیہ بن حضرت علی کرم اللہ وجہہ دی اولاد علوی تے بنی عون کہلاندی سی(بحوالہ نسب قریش عربی 200ھ و المنتخب فی نسب قریش وخیارالعرب عربی 656 ھجری و منبع الانساب فارسی 830 ھ). بنی عون ،آل عون وعون آل توں مراد قطب شاھی علوی اعوان قبیلہ اے. عون علی یحییٰ بن زید بن امام زین العابدین بن امام حسین رضی اللہ تعالیٰ عنہ دے نال 125ھ کوفہ توں ہرات، خراسان و غزنی ھجرت کر گئے سی.عون بن علی تے زیدبن علی تبریز دی پہاڑی تے ھونا درج اے نالے عون عرف قطب غازی دی قبر غزنی تے ہرات وی روایت کیتی جاندی اے. عون بن علی دی اولاد عرب چ حضرت علی کرم اللہ وجہہ دی نسبت توں علوی، عون دی وجہ توں بنی عون تے عون دے عرف قطب غازی دی نسبت نال قطب شاہی کہلائے ….ھند آنا تے سلطنت غزنویہ دا حوالہ……. عون بن علی بن محمد حنفیہ بن حضرت علی کرم اللہ وجہہ دی اولاد دا ھند آنا تے سلطنت غزنویہ نال منسلک ھون دا حوالہ تاریخ بہقی (385ھ-470ھ)،تہذیب الانساب عربی 449 ھ ، منتقلہ الطالبیہ عربی 471ھجری، لباب الانساب عربی 565 ھ تے منبع الانساب فارسی 830 ھ دے مطابق ھند آنا تے سلطنت غزنویہ تے سلطان محمود غزنوی دے سنگ جہاد ھند چ شامل ھون دی تصدیق ھوندی اے
منبع الانساب ،مرات مسعودی فارسی وتاریخ حیدری دے مطابق قطب حیدرعلوی بن عطا اللہ غازی بن طاہر غازی بن طیب غازی بن محمد غازی بن شاہ علی غازی بن محمد اسھل(آصف) نے سلطان محمود غزنوی دے ھمراہ جہادھند چ حصہ لیا اب دے علاوہ انہاں دے بھائیاں چوں سالار شاھوغازی و سالار سیف الدین غازی تے بھتیجے سالار مسعود غازی شہید 424 نے وی جہاد ھند وچ عظیم کارہائے نمایاں سرانجام دتے
(بحوالہ نسب قریش عربی 200ھ ،تہذیب الانساب عربی 449 ھجری ،المعقبون عربی 277ھ ،منتقلہ الطالبیہ عربی 471ھجری ،لباب الانساب عربی 565 ھ ،المنتخب فی نسب قریش وخیارالعرب عربی 656
ھجری ،بحرالانساب عربی 900ھ ،منبع الانساب فارسی 830 ھ ،مرات مسعودی فارسی 1037 ھ ،مرات الاسرار فارسی 1065ھ ،تاریخ علوی 1896ء، تاریخ حیدری 1911ء ،تاریخ الاعوان ،تذکرہ الاعوان، تحقیق الاعوان ،تاریخ علوی اعوان ،نسب الصالحین، تحقیق الانساب جلد اول ودوم ،اعوان اور اعوان گوتیں، حقیقت الاعوان ،تاریخ قطب شاھی علوی اعوان ،مختصر تاریخ علوی اعوان مع ڈائریکٹری ، تاریخ خلاصتہ الاعوان ،آئینہ اعوان ، اعوان شخصیات ھزارہ اور حضرت بابا سجاول علوی قادری تاریخ کے آئینے میں، اعوان انسائیکلوپیڈیا
گٹھ اعوان[سودھو]
مآخذ[سودھو]
- کتاب نسب قریش عربی تالیف لابی عبد اللہ المصعب بن عبد اللہ بن المصعب الزبیری (236-156ہجری) صفحہ77،
- تہذیب الانساب ونہایۃ الاعقاب عربی تالیف ابی الحسن محمدبنی ابی جعفر(449ہجری) صفحات273-274،
- منتقلۃ الطالبیہ عربی تالیف الشریف النسابہ ابی اسماعیل ابراہیم بن ناصرابن طباطبا(471ہجری)صفحات 303،331،352،
- مہاجران آل ابی طالب فارسی تالیف الشریف النسابہ ابی اسماعیل ابراہیم بن ناصرابن طباطبا(471ہجری)صفحات 246،255،332،
- لباب الانساب والالقاب والاعقاب عربی (565ہجری) تالیف ابی الحسن بن ابی القاسم صفحہ 727،
- منبع الانساب فارسی تالیف السیدمعین الحق جھونسوی (830ہجری) صفحات103-104،
- مرات مسعودی فارسی تالیف عبد الرحمن چشتی (1014ہجری تا1037)ص 7،
- مرات الاسرار فارسی تالیف عبد الرحمن چشتی (1045-1065ہجری) ص142،
- تاریخ بحرالجمان تالیف سیدمحبوب شاہ داتا (1332ہجری)،
- تحقیق الاعوان تالیف ایم خواص خان گولڑہ اعوان (1966) ص 156،
- تاریخ الاعوان تالیف ملک شیرمحمداعوان آف کالاباغ،
- تذکرۃ الاعوان تالیف ملک شیرمحمداعوان آف کالاباغ ،
- تاریخ علوی اعوان تالیف محبت حسین اعوان ایڈیشن 1999ص 347و752،
- حقیقت الاعوان تالیف صوبیدارمحمدرفیق اعوان چکوال،
- تحقیق الانساب جلداول تالیف محمدکریم خان اعوان،
- تحقیق الانساب جلد دوم ص 224،
- تاریخ قطب شاہی علوی اعوان تالیف محمدکریم خان اعوان سنگولہ راولاکوٹ آزادکشمیروملک مشتاق الہی اعوان مردوآل وادی سون سکیسر ص 6،
- مختصرتاریخ علوی اعوان معہ ڈائریکٹری ص 4
- ،144) Glossery of Tribe vol.2, page 26,
- The Punjab Chiefs Revised Edition by W.L.Conran & H.D.Craik vol.-2,page 292,
- Punjab Cast by Sir Denzil Ibbetson ch-iv,page 389
- اعوان قبیلہ تعارف یوسف جبریل
- حقیقت الاعوان جلد اول صوبیدار(ر) محمد رفیق علوی ص2