ماہیا

ماہیا، پنجابی لوک ادب دی اک شعری صنف اے جیہڑی پنجابی لوک گیتاں وچ بہت اہم اے۔ ماہیا، دراصل لفظ "ماہی" توں نِکلیا اے تے ایہدا ماخذ فارسی لفظ "ماہ" اے جیہدا مطلب چن اے۔ ماہی توں مراد محبوب اے۔ تاہم بَعض محققین دے مطابق لفظ ماہی پنجابی زبان دے لفظ "مہاگ" توں بݨیا اے جیہدا مطلب مجّھاں چارن آݪا اے، بَعد وچ مجازی معنیاں وچ پیارے تے محبُوب لئی بولیا جاݨ لَگ گیا۔ مقامی شاعراں نے پنجاب دے حُسن، محبّت دِیاں داستانّاں تے انسانّی جذبات نوں اس صنف وچ نہایت خوبصورتی ناݪ سمیٹیا اے۔

پنجابی ماہیے

چِٹے رَنگ دا بادام ہووے

اُٹھ ماہیا گُڈ مارننگ میری طرفوں سلام ہووے

٭

تندوری تائی ہوئی سی

آن لائن نہیں آئے ڈھولا واشنگ مشین جو لائی ہوئی سی

٭

باجرا تُل جان٘دا

ویکھ کے مکھ تیرا دُکھ مینوں بُھل جان٘دا

٭

پُھلّ ڈالی نالوں توڑ لیا

ساتوں کیہ قصور ہویا مکھ سجݨاں موڑلیا

٭

گنّا گوڈے نال بھنّیا کر

اپݨی مناؤنا اے کدی ساڈی وی منّیا کَر

٭

پیپسی دا کھوکھا وے

سمجھ معصوم سانوں دے چھڈیا دھوکھا وے

٭

کالے رَنگ دا کاسا وے

تیری یاد چَن ماہیا اک مِٹھا جہیا ہاسّا اے

٭

کالے کالے نَین ماہیا

اَجّ ماہی مِلݨ آوݨا اے دل ڈاڈھا اے بے چین ماہیا

٭

کوئی دُدھ تے ملائی ماہیا

رَب کولوں تینوں من٘گیا نہیں منگی وے جدائی ماہیا

٭

کوئی چِٹا وے انگُور ہوسی

توڑکے دل ساڈا ماہیا رویا تے ضرُور ہوسی

٭

کوئی چِٹّی وے قمِیض ہوندی

ضد نَہ کَر ماہیا ضد بچیاں دی چیز ہوندی

٭

سونے دا کِلّ ماہیا

وچھڑےسال ہو گئے عید تے مِلّ ماہیا

٭

سڑک توں سر چاواں

کوئی اوہنوں پچھ آوے جِیواں کے مر جاواں

٭

صافا چَھنڈ رکھݨا

کم نہیں او سجݨاں دا دروازَہ بَند رکھݨا

٭

کوئی ُاڈدے دے باز ہوندے

ہَر چَیز بُری لَگدی جدوں سجّݨ ناراض ہوندے

٭

مُندری دے نَگ ماہیا

ساڑ سواہ کیتا ایس ہجر دی اَگّ ماہیا

٭

لال رضائی اے

ماں دے پیراں تھلے رب جنت بنائی اے

٭

پتے ُسک گئے درختاں دے

تیرے تے بہاراں آئیاں اسیں ڈنگے ہوئے بختاں دے

٭

پاݨی او سمُندراں دے

ماہیے اوہ لِکھدے جیہڑے سڑے ہوئے اندراں دے

٭

تُوتّاں دی چھاں ہووے

سر ہووے سجݨاں دا، تھلّے او میری بان٘ہ ہووے

کوٹھے تے کھلو ماہیا ۔ کوٹھے تے کھلو ماہیا

چَن بھاویں چڑھے نہ چڑھے وے مینوں تیری لَو ماہیا

بھٹھِیاں تُوں بھنا داݨے ۔ بھٹھِیاں توں بھنا داݨے

دل وِچ تُوں وَسدی نِی سوہݨِیے ، تیرے دل دِیاں رَب جاݨے

کوٹھے تے کھیسّی اے ۔ کوٹھے تے کھیسّی اے

اِک سانُوں تُوں ماریا ، دُوجا جَگ پردیسّی اے

سڑکے تے رِڑ وٹیا ۔ سڑکے تے رڑ وٹیا

جنّا یاری نہیوں لائی ، اوہناں دنیا توں کیہ کھٹّیا

ٹیشن دِیاں دو لَینّاں ۔ ٹیشن دیاں دو لَینّاں

تُوں تے سانُوں چَھڈ وے گیوں ، ہُݨ جی کے کیہ لیݨا

بیڑی لگی اے کنارے تے ۔ بیڑی لگی اے کنارے تے

تینوں کیہ خبر چنّا ، جیݨا تیرے سہارے تے

ہٹِیاں تے سِیتا ای

دس دس وے مویا کدی یاد وی کیتا ای

سونے دا کِلّ ماہیا

لوکاں دیاں روݨ اکھیاں ساڈا روندا ای دل ماہیا

دو پتّر اناراں دے

ساڈا دکھ سݨ سݨ کے روندے پتھر پہاڑاں دے

کوٹھے تے کھیس پیا

اک دَم سجݨا دا اوہ وی ٹُر پردیس گیا

جاواں صدقے گلے دیے ہسیے

جُھگی پا رَل کٹھیاں وسِیے

نی اک پُھلّ موتیے دا مار کے جگا سوہݨِیے

کوئی موڑ تُوں لَنگھ کولوں

دسݨ دے قابل نہیں جِیویں پِنیا رب کولوں

کوئی چولے نال زنجیری

اوے اکھیاں لڑیاں ہاݨ تقدیری

نی اک پُھلّ موتیے دا مار کے جگا سوہݨِیے

صدا ظُلماں تے خُش رہݨا

سٹݨ تے دل ہے وی تاہِیں اکثر رُس بہݨا