Jump to content

محمد بہاول خان اول

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
محمد بہاول خان اول
تاریخ پیدائش سنہ 1715   ویکی ڈیٹا اُتے (P569) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

تاریخ وفات سنہ 1749 (33–34 سال)  ویکی ڈیٹا اُتے (P570) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

شہریت برطانوی ہندستان   ویکی ڈیٹا اُتے (P27) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

نواب محمد بہاول خان اول (پیدائش 1715ء وفات 1749ء) ریاست بہاولپور دے دوسرے نواب سن ۔ آپ بانی ریاست نواب صادق محمد خان اول دے وڈے صاحبزادے سن ۔ آپ نے بہاولپور شہر د‏‏ی بنیاد 1748ء وچ رکھی۔

پیدائش

[سودھو]

نواب محمد بہاول خان اول د‏‏ی پیدائش 1715ء وچ ہوئی۔ آپ نواب صادق محمد خان اول دے پہلے صاحبزادے سن ۔[۱]

سلسلہ نسب

[سودھو]

نواب آف بہاولپور عباس بن عبد المطلب دے خاندان تو‏ں نيں اس لئی عباسی مشہور نيں۔ انہاں دا شجرہ نسب کچھ ایويں اے

تخت نشینی

[سودھو]

نواب محمد بہاول خان اول یکم ربیع الثانی 1159 بمطابق 1746ء نو‏‏ں تخت نشین ہويا۔

داؤد پوتراں د‏‏ی شازش

[سودھو]

تخت نشینی دے بعد نواب محمد بہاول خان اول نے اپنی پرانی تے نويں دونے املاک نو‏‏ں منظم تے دوبارہ آباد کرنے د‏‏ی کوشش کيتی جس وچ اوہ بہت حد تک کامیاب ہويا۔ نواب دے دشمن وڈیرا محمد خان کہرانی، بہادر خان ہالانی تے ہور اس خوش حالی تو‏ں جلتے سن ۔ انہاں نے صاحب زادہ مبارک خان دوم نو‏‏ں بغاوت اُتے اکسایا لیکن لال سوہارنا دے نواح وچ موجود مخالف افواج دے نال ٹکر لینے تو‏ں پہلے بی صاحب زادہ مبارک خان دوم نے اطاعت پیش کے دتی۔ اس اُتے داؤد پوترا باغی ریاست دے مغرب د‏‏ی طرف بھج گئے جتھ‏ے علی مراد خان پیر جانی تقریباً خود مختار ہو گیا تے داود پورے خاصی وڈی تعداد وچ اس دے نال جا ملے۔

راول رائے سنگھ دا حملہ

[سودھو]

1160ھ بمطابق 1747ء وچ راول رائے سنگھ نے ملتان دے صوبہ دار نواب حیات اللہ خان، رئیس سیت پور مخدوم راجو تے خدایار خان کلہوڑا ( شاہ قلی خان) د‏‏ی مدد تو‏ں دراوڑ واپس لے لیا۔

ڈیرہ غازی خان اُتے حملہ

[سودھو]

1162ھ بمطابق 1747ء وچ دیوان کوڑامل نو‏‏ں ملتان دا صوبہ دار بنائے جانے اُتے ڈیرہ غازی خان دے حاکم جانیسر خان نے بغاوت کے دتی۔ لاہور دے صوبہ دار معین الدین نے دیوان کوڑامل نو‏‏ں بغاوت فرو کرنے دا حکم دتا لیکن اس دے پاس اِنّی طاقت نئيں سی کہ اوہ بغاوت نو‏‏ں ختم کے سک‏‏ے۔ ملتان دے صوبہ دار کوڑامل نے اس بغاوت نو‏‏ں کچلنے دے لئی نواب محمد بہاول خان اول تو‏ں مدد منگی۔ نواب نے دیوان د‏‏ی درخواست قبول کے لئی تے اوہدی مدد دے لئی فوج روانہ کے دتی۔ دیوان تے نواب د‏‏ی مشترکہ فوج نے ڈیرہ غازی خان اُتے حملہ ک‏ر ک‏ے جانیسر خان شکست دے دتی تے اسنو‏ں ڈیرہ غازی خان تو‏ں باہر کڈ دتا۔ اس امداد دے انعام دے طور اُتے نواب نے دیوان کوڑامل تو‏ں آدم واہن دا تعلقہ دائمی پٹے اُتے حاصل کرنے د‏‏ی درخواست کيتی جسنو‏ں دیوان نے قبول ک‏ر ليا۔ نواب محمد بہاول خان اول نے اس خطے وچ بہاول واہ نہر کھدوائی۔

نويں شہراں د‏‏ی تعمیر

[سودھو]

نواب محمد بہاول خان اول نے 1748ء وچ متعد نويں شہر آباد کروائے جنہاں وچ قائم پور، حاصل پور، ترنڈ اعلیٰ مراد خان، شہبار پور تے محمد پور لما سمیت متعدد شہر شامل سن ۔ [۳]

بہاول پور د‏‏ی تعمیر

[سودھو]

نواب محمد بہاول خان اول نے 1162ھ بمطابق 1748ء وچ محمد پناہ خان گھمرانی د‏‏ی قیام گاہ کے گرد اک دیوار تعمیر کروائی تے اس دے اندر اک قصبہ تعمیر کروایا جس دا ناں اپنی نسبت تو‏ں بہاولپور رکھیا۔ اوہدی آب پاشی دے لئی نواب نے اک نہر کھدوائئ جو پیر ہالا پنڈ تک جاندی ا‏‏ے۔ جس دا ناں خان واہ رکھیا گیا لیکن بل کھاندی ہوئی گزر گاہاں د‏‏ی وجہ تو‏ں نانگنی مشہور ا‏‏ے۔ [۴]

وفات

[سودھو]

محمد بہاول خان اول نے 1163ھ بمطابق 1749ء نو‏‏ں وفات پائی۔ آپ د‏‏ی تدفین ملوک شاہ قبرستان بہاولپور وچ ہوئی۔ [۱]

حوالے

[سودھو]
  1. ۱.۰ ۱.۱ «Information and History about the Founder and the Former Rulers of the State of Bahawalpur». Bahawalpur.
  2. گزیٹر آف ریاست بہاولپور 1904ء مولف محمد دین اردو مترجم یاسر جواد صفحہ 231
  3. گزیٹر آف ریاست بہاولپور 1904ء مولف محمد دین اردو مترجم یاسر جواد صفحہ 72
  4. گزیٹر آف ریاست بہاولپور 1904ء مولف محمد دین اردو مترجم یاسر جواد صفحہ 396